عراقچی: پیشنهادی دریافت نکرده‌ایم
محمدحسین مرادی: در جریان سفر دونالد ترامپ به قطر، وی در یکی از سخنرانی‌های خود یک ادعای جدید درباره مذاکرات هسته‌ای با ایران مطرح کرد و از مراحل پایانی یک توافق گفت.
به گزارش «وطن امروز»، ترامپ در این اظهارات مدعی شد ایران تا حدودی با مفاد توافقی درباره آینده برنامه هسته‌ای‌اش موافقت کرده است. این اظهارات ترامپ از آن جهت مورد توجه قرار گرفت و عجیب می‌نمود که وضعیت مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا به هیچ عنوان از رسیدن طرفین به یک توافق حکایت ندارد. پس از برگزاری دور سوم مذاکرات طرفین در مسقط، ترامپ و ویتکاف با تغییر موضع پیشین خود در پذیرش حق غنی‌سازی ایران، اعلام کردند به هیچ‌وجه غنی‌سازی اورانیوم در ایران را نخواهند پذیرفت و تنها در یک حالت با ایران توافق خواهند کرد و آن، برچیده شدن همه فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی اورانیوم در ایران است. ویتکاف البته پا را فراتر گذاشت و گفت در دور چهارم مذاکرات با ایران، صرفا به این خاطر در مسقط حاضر خواهد شد که از عراقچی یک پاسخ بله یا خیر درباره این خواسته آمریکایی‌ها بگیرد. این مواضع ترامپ و ویتکاف باعث پیچیده‌تر شدن مذاکرات شد و حتی برخی تحلیلگران از احتمال شکست زودهنگام مذاکرات گفتند.
با این حال دور چهارم مذاکرات برگزار شد و طرفین با استقبال از گفت‌وگوها، بر ادامه داشتن مذاکرات تاکید کردند. این مواضع طرفین، شائبه‌هایی را درباره محتوای مذاکرات ایجاد کرد. ویتکاف که تا قبل از برگزاری دور چهارم مذاکرات، اظهاراتی تند و آتشین درباره حق غنی‌سازی ایران مطرح کرده بود، پس از برگزاری دور چهارم، چندان موضع نگرفت و لازم هم ندید برای افکار عمومی آمریکا درباره محتوای آن دور از مذاکرات توضیح دهد. چند روز پس از این دور مذاکرات، سیدعباس عراقچی گفت مواضع طرف آمریکایی در پشت میز مذاکره با آنچه در رسانه‌ها می‌گویند کاملا متفاوت است. سکوت ویتکاف پس از دور چهارم مذاکرات، این توضیحات عراقچی را تایید کرد. همزمان برخی منابع داخلی در ایران تاکید کردند موضع ایران درباره حق غنی‌سازی، یکی از اصول ثابت مذاکرات هسته‌ای ایران است و ایران در مذاکرات قطعا از این موضع خود کوتاه نمی‌آید. به هر حال فضای مذاکرات در همین شرایط بود که ناگهان ترامپ در قطر مدعی وجود یک توافق احتمالی شد و حتی گفت ایران تا حدودی با آن موافقت کرده است. پس از این ادعای عجیب ترامپ، روزنامه انگلیسی گاردین از صحبت‌های ترامپ رمزگشایی کرد. گاردین در گزارشی نوشت آمریکایی‌ها و به صورت مشخص استیو ویتکاف، یک متن پیشنهادی به ایران داده است که بر اساس آن، ایران تا ۳ سال همه فعالیت‌های غنی‌سازی خود را متوقف خواهد کرد. پس از ۳ سال طبق مذاکرات و توافق ۲۰۱۵، ایران غنی‌سازی در سطح 3.67 درصد خود را از سر خواهد گرفت و در مدت این ۳ سال نیز روسیه مواد غنی‌شده لازم را در اختیار ایران قرار خواهد داد.
در واکنش به این ادعای گاردین، سیدعباس عراقچی عصر پنجشنبه در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت هیچ پیشنهادی از سوی آمریکایی‌ها دریافت نکرده است.
وزیر امور خارجه کشورمان دیروز نیز با انتشار پیامی در صفحه ایکس خود نوشت: «ایران هیچ پیشنهاد کتبی‌ای از ایالات متحده، چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم، دریافت نکرده است. در همین حال، پیام‌هایی که ما - و جهان - همچنان از سوی آمریکا دریافت می‌کنیم، گیج‌کننده و متناقض است. با این حال، موضع ایران همچنان روشن و قاطع است: حقوق ما را محترم بشمارید و تحریم‌های‌تان را لغو کنید، آنگاه توافقی حاصل خواهد شد. به کلمات من دقت کنید: هیچ سناریویی وجود ندارد که ایران از حق خود برای غنی‌سازی با اهداف صلح‌آمیز که به سختی به دست آمده، صرف‌نظر کند؛ این حقی است که به همه اعضای ان‌پی‌تی نیز داده شده است. ملت بزرگ ایران، قدرت و استواری خود را در برابر کسانی که در صدد تحمیل خواسته‌های‌شان بوده‌اند نشان داده است. ما همیشه از گفت‌وگو بر پایه احترام متقابل استقبال می‌کنیم و همواره دیکته شدن را رد می‌کنیم».
اظهارات عراقچی در رد ادعای گاردین در حالی است که دیروز خبرگزاری رویترز در توضیح گزارش گاردین، ادعای جدیدی مطرح کرد. طبق ادعای رویترز، متن پیشنهاد ویتکاف به مقامات عمانی داده شده و هنوز در اختیار مقام ایرانی، یعنی سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران قرار داده نشده است.
به هر حال، ادعای عجیب ترامپ و رسانه‌های انگلیسی در حالی است که موضع ایران در قبال حفظ حق غنی‌سازی خود کاملا مشخص است. کما اینکه در دور چهارم مذاکرات نیز تیم مذاکره‌کننده ایرانی این موضوع را خیلی صریح و شفاف به طرف آمریکایی اعلام کرد. تغییر موضع طرف آمریکایی پس از دور چهارم مذاکرات با سر و صدایی که قبل از این دور مذاکرات آغاز شده بود، نشان می‌دهد طرف آمریکایی متوجه شده است برای رسیدن به توافق، مطالباتی مانند برچیده شدن برنامه غنی‌سازی ایران را باید فراموش کند. هنوز مشخص نیست ادعای گاردین درست است یا خیر اما در صورت صحت، قبل از هر چیز این واقعیت آشکار شده که طرف آمریکایی موضع خود را از برچیده شدن کامل غنی‌سازی در ایران، به تعلیق موقت غنی‌سازی تنزل داده است؛ واقعیتی که نشان می‌دهد برخلاف دولت ترامپ که مواضعش پشت میز مذاکره با آنچه در رسانه‌ها می‌گوید متفاوت است، تیم ایرانی مواضع ثابت و واحد دارد.