پُک مرگ

گروه اجتماعی: مصرف دخانیات در حالی سالانه بیش از 50 هزار نفر از هموطنان‌مان را به کام مرگ فرومی‌برد که متاسفانه طی سال‌های اخیر سن مصرف سیگار کاهش و استعمال آن افزایش یافته است. طبق تحقیقات انجام‌شده، دود سیگار دارای بیش از ۴ هزار ماده سمی است که این مواد سمی باعث جهش در ژن‌ها و بیماری‌هایی مانند آترواسکلروز، انواع سرطان‌، بیماری‌های مزمن ریه و حملات مغزی می‌شود. سرطان ریه، مثانه، سینه و معده از بیماری‌هایی هستند که اغلب سیگاری‌ها با آن مواجه می‌شوند. علاوه بر این بیماری‌های خطرناک، چروک پوست، تخریب دندان‌ها، سقط جنین، پیری زودرس و بوی بد دهان از عوامل مضرات مصرف سیگار است که متاسفانه به جای کاهش استعمال، این روزها با ورود سیگارهای الکترونیکی استفاده از دخانیات مدرن‌تر شده و چه بسا جوانان و نوجوانان حتی در اماکن عمومی نیز به دلیل سبک بودن دود و خوشبو بودن آن مورد استفاده قرار می‌دهند. نکته قابل توجه رو آوردن دختران نوجوان و جوان به مصرف سیگار آن هم در انظار عمومی است که متاسفانه قبح آن در جامعه شکسته شده است. طبق گزارش‌های موجود وزارت بهداشت، ۱۴ درصد سنین بالای  ۱۸ سال در کشور استعمال دخانیات دارند؛ میزان مصرف محصولات دخانی میان مردان ۳ درصد و در زنان بالای ۱۸ سال نیز ۱۱ درصد طی 5 سال افزایش یافته است. این در حالی است که کارشناسان ۱۴ درصد مرگ‌های کشور را ناشی از مصرف دخانیات می‌دانند به طوری که اعلام شده سالانه بیش از۵۰ هزار نفر در کشور به دلیل مصرف دخانیات جان خود را از دست می‌دهند. در همین باره دکتر بهزاد ولی‌زاده، رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات وزارت بهداشت، می‌گوید: جوانان و نوجوانان طعمه ترفندهای صنایع دخانی شده‌اند و این موضوع زنگ هشداری برای حوزه سلامت و اقتصاد کشور است. مساله مهمی که نباید بی‌تفاوت از کنار آن عبور کرد، زیرا میزان مصرف محصولات دخانی در میان زنان و مردان ۱۸ تا ۲۴ ساله به ترتیب ۹۰ و ۳۴ درصد افزایش یافته و مصرف محصولات دخانی در حال تمایل به سمت زنان است. کارشناسان معتقدند عواملی چون عدم آموزش صحیح به فرزندان در خانه و مدرسه در نه به مصرف سیگار و نیز تبلیغات وسیع استعمال سیگار در نمایش‌های خانگی تاثیر بسزایی بر ترغیب و تشویق نوجوانان و جوانان به مصرف دخانیات دارد و از آنجا که هر نوع تبلیغ مستقیم و غیرمستقیم یا تحریک افراد به استعمال دخانیات اکیدا ممنوع است ولی متاسفانه همچنان شاهد تبلیغ محصولات دخانی در شبکه نمایش خانگی هستیم که هنرپیشه‌ها و سلیبرتی‌ها معمولا در فیلم‌ها و نمایش‌های خانگی اغلب با سیگار بر لب سلامت جامعه را به بازی می‌گیرند. هر چند اقداماتی مانند وضع مالیات برای گرانی سیگار در راستای کاهش مصرف در کشور طی 2 سال اخیر قیمت انواع سیگار را چند برابر کرده است ولی گران شدن آن نتوانسته است باعث کاهش مصرف شود و چه بسا طبق گزارش‌های موجود میزان مصرف نیز افزایش یافته است.
* انواع سرطان‌ در کمین سیگاری‌ها
حمیدرضا سهراب‌پور، استاد دانشگاه شهید بهشتی و فوق‌تخصص بیماری‌های ریوی در گفت‌وگو با «وطن امروز» گفت: استعمال مواد دخانی چه به صورت تنباکو، قلیان یا پیپ حاوی بیش از 4 هزار ماده شیمیایی است که اغلب این مواد سرطان‌زا هستند و وقتی با ترکیبات بدن مخلوط می‌شوند تبدیل به سرطان خواهند شد. وی با بیان اینکه به عنوان یک پزشک به نوجوانان و جوانان توصیه می‌کنم هیچ‌وقت سراغ سیگار نروند یا اگر تفننی سیگار مصرف می‌کنند سریعا آن را ترک کنند، افزود: هر پک به سیگار احتمال دچار شدن به بیماری مرگ‌آور را دارد؛ وقتی نوجوانان شروع به سیگار کشیدن سیگار می‌کنید تا زمان ایجاد بیماری فاصله زمانی 10 تا 15 ساله طی می‌شود و ممکن است در این مدت هیچ علائمی نداشته باشد اما با گذشت زمان علائم بیماری عملا در سیستم‌های مختلف بدن آنها خود را نشان می‌دهد.
سهراب‌پور ادامه داد: مصرف سیگار در ریه عوارض واضح‌تر و شایع‌تری پیدا می‌کند که شامل سرفه، خلط و تنگی نفس می‌شود و اگر مریض تحت درمان قرارنگیرد و مصمم به ترک نشود باید منتظر امراض سخت و حتی مرگ در سنین میانسالی باشد.
استاد دانشگاه شهید بهشتی اضافه کرد: متاسفانه آموزش‌های خاص و تاثیر‌گذاری برای عدم ترغیب نوجوانان و جوانان به مصرف سیگار در کشور دیده نمی‌شود، در حالی که این آموزش‌ها باید در مدارس، مساجد و رسانه‌ها مورد توجه قرار گیرد، چرا که مصرف سیگار زمینه‌ساز انواع سرطان‌ها بویژه سرطان ریه، مثانه، حنجره، زبان و حتی کلیه است و از طرفی باعث افزایش فشار خون و دچار فرد سیگاری به دیابت هم می‌شود.  
* تبلیغ مافیای سیگار برای فریب نوجوانان
هر چند فروش نخی سیگار در امکان نزدیک به مدارس ممنوع است اما کسی به این مساله مهم توجه نمی‌کند و اغلب دختران و پسران سیگار را به صورت بسته‌ای می‌خرند. البته این روزها مصرف دخانیات چون گذشته نیست که نوجوان یا جوان برای روشن کردن سیگار فندک یا کبریت در جیب یا کیف خود بگذارد، چرا که سیگارهای الکترونیکی با طعم‌های مختلف به وفور در مغازه‌ها به فروش می‌رسد و استفاده از آن نیازی به فندک ندارد و با هر پک روشن می‌شود. ویپ‌هایی که قاچاق بوده و فروش آن نیز ممنوع است اما معلوم نیست چگونه به وفور در دسترس است. در این باره محمدرضا مسجدی، دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران می‌گوید به‌رغم ممنوعیت ورود و توزیع سیگارهای الکترونیک، شاهد فروش آزادانه آنها در مغازه‌ها هستیم. این در حالی است که متأسفانه فرآورده‌های جدیدی مثل سیگار الکترونیک و ویپ به صورت اغواکننده و فریبنده تبلیغ می‌شوند و به دروغ به جوانان گفته می‌شود ویپ و سیگار الکترونیک عوارض کمتری نسبت به سیگار واقعی دارد، در حالی که این تبلیغات محصول مافیای جهانی دخانیات است که در همه کشورها از جمله در کشور ما نیز فعال است و ارکان این مافیا تنها به دنبال سود جیب خود هستند. به گفته وی، براساس آمارهای موجود، 15 تا 16 درصد جوانانی که دخانیات مصرف می‌کنند، به دام اعتیاد می‌افتند که معضلی بزرگ برای خانواده‌ها و جامعه است. 
از طرفی بر اساس آخرین مطالعات، مصرف دخانیات در دانش‌آموزان دوره اول متوسطه نسبت به سال گذشته افزایش یافته و این افزایش بیشتر در میان دختران مشاهده می‌شود و این پدیده کانون خانواده و نسل آینده را به خطر می‌اندازد. براساس هشدار سازمان جهانی بهداشت، مواد معطر موجود در سیگارهای الکترونیکی برای سلامت افراد بسیار مضر است و برخی‌ها از روی ناآگاهی فریب می‌خورند که استفاده از سیگار الکترونیک موجب ترک سیگار می‌شود اما کارشناسان بهداشت تاکید دارند سیگارهای الکترونیکی نه‌تنها باعث ترک دخانیات در مصرف‌کنندگان نمی‌شود، بلکه عاملی برای شروع مصرف سیگارهای سنتی و حتی قلیان در بین نوجوانان و جوانان محسوب می‌شود. از طرفی مواد معطر موجود در سیگارهای الکترونیکی و دود آنها، حاوی ترکیبات حلقوی است که باعث بروز سرطان در افراد مصرف‌کننده می‌شود.