آتشبازی در خانه
پرده سوم انتخابی جامجهانی در آسیا به پایان رسید و در گروهی که نام قهرمان قاره در آن قرار داشت، صعود سهم کسانی شد که بوی جامجهانی را بهتر از هر تیم دیگری استشمام کرده بودند؛ ایران و ازبکستان. امارات و قطر، ۲ تیم پرادعای عرب، حالا باید مسیر پرپیچوخمی را در مرحله پلیآف طی کنند، آن هم بدون هیچ تضمینی. کرهشمالی و قرقیزستان؟ برای آنها جامجهانی ۲۰۲۶ فقط در صفحات تاریخ باقی خواهد ماند.
* ایران؛ تیمی که قرار بود صعود کند و صعود کرد
برای ایران، این صعود نه یک شگفتی بود، نه یک دستاورد عجیب؛ فقط اجرای دقیق همان چیزی بود که از تیم امیر قلعهنویی انتظار میرفت. ایران با اقتداری مثالزدنی، صدرنشین گروه شد. ۲۳ امتیاز، تنها یک شکست و هجومیترین تیم گروه. شاید بتوان گفت در میان تمام تیمهای آسیایی حاضر در این مرحله، تنها ایران بود که بدون لرزش و تردید، کاری را که باید انجام میداد، انجام داد. ملیپوشان کشورمان در شرایطی که هنوز ۲ بازی باقی مانده بود، کار صعود را تمام کردند و به عنوان مسافر همیشگی جام جهانی، دوباره چمدان بستند.
* ازبکستان؛ تحقق رؤیایی که سالها خوابش را میدیدند
اما داستان بزرگتر، جایی دیگر رقم خورد. جایی که تیمی از دل آسیای میانه، برای نخستین بار طعم صعود به جامجهانی را چشید. ازبکستان که سالهاست در سایه مانده، بالاخره با ترکیبی از نظم، برنامه و تغییر سرمربی در زمان مناسب، آن کاری را کرد که نسلهای پیش از آن نتوانسته بودند. این تیم با ۲۱ امتیاز، پشت سر ایران قرار گرفت اما کیفیت نمایشش چیزی از تیم اول گروه کم نداشت. آنها با «سرکو کاتانچ» وارد شدند اما با «تیمور کاپادزه» به هدف رسیدند. برای کشوری که سالها آرزوی حضور در جامجهانی را داشت، این صعود فقط یک موفقیت فوتبالی نبود؛ یک جشن ملی بود.
* قطر؛ سقوط آزاد تیمی که قهرمان آسیاست
اما آن طرف جدول، همه چیز رنگ شکست داشت. قطرِ قهرمان، قطری که در ۲ دوره اخیر جام ملتهای آسیا همه را کنار زد و قهرمان شد، در مرحله انتخابی جامجهانی تبدیل شد به تیمی گیج، ناتوان و بیرمق. تنها ۴ برد، ۵ باخت و ایستادن در رده چهارم گروه، تمام چیزی بود که عنابیها از این مرحله به دست آوردند. نه شخصیت تیمی دیده شد، نه تداوم افتخار. آنها در قامت یک مدعی آمده بودند اما در نهایت به مرحله بعد رفتند.
* امارات؛ همان تیم متوسط همیشه
امارات عربی متحده هم نه بهتر از قطر بود، نه بدتر. همان تیم همیشگی که او را میبری اما نه با ترس. ۱۵ امتیاز، جایگاه سوم و چشم به مرحله بعد؛ جایی که ۶ تیم باید برای ۲ بلیت مستقیم و یک سهمیه پلیآف با یکدیگر بجنگند. برای امارات، این فقط یک مرحله دیگر است؛ نه افتخار، نه فاجعه. فقط زندهماندن.
* قرقیزستان و کرهشمالی؛ حذف در سکوت
در انتهای جدول، قرقیزستان و کرهشمالی کمتر از آنچه باید بودند. قرقیزها با ۸ امتیاز پنجم شدند اما حداقل در ۳ بازی آخر شکست نخوردند. نشانههایی از پیشرفت؟ شاید! اما نه آنقدر که بتواند نام آنها را در فهرست مدعیان بیاورد. کرهشمالی؟ تیمی با تنها ۳ امتیاز، بدون برد، ۳ تساوی و ۷ شکست. حذف بیسروصدا، بیحرف و حدیث. در گروهی که هر تیمی دنبال رویا بود، آنها انگار فقط برای حضور آمده بودند.
* آماری که همه چیز را روشن میکند
در پایان دیدارهای این گروه عجیب، ایران بیشترین برد را با ۷ پیروزی به نام خود زد. ازبکستان کمترین گل خورده را داشت و با تنها ۷ گل دریافتشده، بار دیگر ثابت کرد دفاع، بخش مهمی از راه رسیدن به جامجهانی است. در میان همه این تیمها، قطر تنها تیمی بود که با چنین سقوطی، بیشتر از همه زیر ذرهبین قرار گرفت.
حالا مرحله چهارم در راه است اما برای ۲ تیم ایران و ازبکستان، دیگر نوبت تماشای رقبا از بالا رسیده. آنها تا شروع جامجهانی فقط بازی تدارکاتی دوستانه برای افزایش آمادگی خود برگزار میکنند. حتی در جام جهانیای که با حضور ۴۸ تیم برگزار میشود، جا برای شگفتی کمتر است (در حد صعود اردن و ازبکستان) اما هنوز هیچ چیز تمام نشده، حتی اگر برخیها مثل قطر و عربستان فکر کرده بودند همه چیز تمام شده است و بهراحتی بلیت جامجهانی را اوکی میکنند!