رئیس‌جمهور ونزوئلا، در نشست خبری اخیر خود با رسانه‌های بین‌المللی هشدار داد کشورش با «بزرگ‌ترین تهدید ۱۰۰ سال گذشته در قاره آمریکا» روبه‌رو است. نیکلاس مادورو اعلام کرد ۸ ناوشکن نظامی ایالات متحده مجهز به ۱۲۰۰ موشک، به همراه یک زیردریایی اتمی، ونزوئلا را هدف گرفته‌اند.
وی این اقدام را «جنایتکارانه، خونین و توجیه‌ناپذیر» خواند و آن را نمونه‌ای از فشار حداکثری نظامی واشنگتن دانست. به گفته مادورو، این وضعیت تنها یک نمایش قدرت نیست، بلکه اقدامی واقعی برای تهدید حاکمیت ونزوئلا است.
رئیس‌جمهور ونزوئلا با اشاره به تاریخ مبارزات استقلال‌طلبانه در آمریکای جنوبی گفت: «امروز برخی می‌خواهند ما را به دوران استعمار بازگردانند. ما هرگز اجازه نخواهیم داد بار دیگر به بند کشیده شویم. میراث بولیواریسم، مقاومت و آزادی است».
* پاسخ کاراکاس؛ بسیج ملی و آماده‌باش نظامی
در واکنش به حضور گسترده ناوهای آمریکایی در دریای کارائیب، کاراکاس وضعیت فوق‌العاده نظامی اعلام کرده و نیروهای مسلح را به حالت آماده‌باش کامل درآورده است. مادورو تأکید کرد ارتش ونزوئلا «دوشادوش دیپلماسی» آماده دفاع از کشور است و در صورت بروز حمله، پاسخ قاطع خواهد داد.
او همچنین از مردم خواست با تشکیل مجدد نیروهای شبه‌نظامی ملی، در کنار ارتش آماده مقابله با هرگونه تجاوز خارجی باشند.
مادورو افزود: «ونزوئلا کشوری صلح‌جو خواهد ماند اما هرگز تهدید را نمی‌پذیرد. تاریخ نشان داده ایستادگی، تنها راه در برابر سلطه‌جویان است».
* ادعای آمریکا؛ مبارزه با مواد مخدر!
در سوی دیگر ماجرا، ایالات متحده هدف استقرار این ناوگروه را بخشی از عملیات مقابله با قاچاق مواد مخدر عنوان می‌کند. واشنگتن که مادورو را به هدایت یک کارتل مواد مخدر موسوم به «کارتل دل سول» متهم کرده، مدعی است این عملیات برای جلوگیری از انتقال مواد به خاک آمریکا انجام می‌شود و تهدیدی مستقیم علیه ونزوئلا محسوب نمی‌شود.
با این حال، دولت کاراکاس این توضیحات را «پوششی برای تهاجم نظامی» دانسته و تأکید کرده هدف اصلی آمریکا، براندازی نظام بولیواری و بازگرداندن اپوزیسیون وابسته به قدرت است.
* ناوگروه آمریکایی؛ آرایش یک نیروی تهاجمی
ترکیب ناوگروهی که در نزدیکی ونزوئلا مستقر شده، نشان از ظرفیت بالای تهاجمی دارد. این ناوگروه شامل یک رزم‌ناو از کلاس تیکاندروگا، ۳ ناوشکن از کلاس آرلی برک، ۲ شناور عملیات آبی - خاکی از کلاس سن‌آنتونیو، ناو بالگردبر آیوجیما و زیردریایی اتمی نیوپورت نیوز از کلاس لس‌آنجلس می‌شود.
این ترکیب، توانایی شلیک حداقل ۱۴۰ موشک کروز تاماهاک به اهدافی در خاک ونزوئلا را دارد. افزون بر آن، بیش از ۳ هزار تفنگدار دریایی آماده عملیات آبی - خاکی در این ناوگروه حضور دارند؛ ظرفیتی که می‌تواند پیام روشنی از احتمال مداخله مستقیم نظامی ارسال کند.
* همبستگی منطقه‌ای؛ هشدار پترو
گوستاوو پترو، رئیس‌جمهور کلمبیا در واکنش به تحولات اخیر بشدت از سیاست‌های آمریکا انتقاد کرد و گفت: «اگر حمله‌ای به ونزوئلا انجام شود، آمریکای لاتین با سرنوشتی مشابه عراق و سوریه روبه‌رو خواهد شد». او تصریح کرد هیچ ملت شرافتمند لاتین نباید از چنین مداخله‌ای استقبال کند، چرا که پیامد آن چیزی جز «تضعیف دولت‌های منطقه و سلطه‌جویی بیگانگان» نخواهد بود.
پترو همچنین ادعاهای آمریکا درباره وجود «کارتل دل سول» را ساخته و پرداخته جریان‌های راست افراطی دانست و تأکید کرد اگر چنین کارتی وجود دارد، «باید مشترکاً برای نابودی آن اقدام شود، نه اینکه بهانه‌ای برای تهاجم خارجی باشد».
* ترامپ و اپوزیسیون ونزوئلا
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، بارها مادورو را مسؤول اصلی ورود گسترده مواد مخدر به خاک ایالات متحده معرفی کرده و مدعی شده واشنگتن باید برای مقابله با «حکومت قاچاقچیان» دست به اقدامات قاطع‌بزند.
او همچنین آشکارا از ادموندو گونزالس، رقیب شکست‌خورده مادورو در انتخابات ۲۰۲۴، حمایت کرده و او را «رئیس‌جمهور حقیقی ونزوئلا» نامیده است.
گونزالس پس از اعلام پیروزی انتخاباتی – با وجود شکست در نتایج رسمی - به اسپانیا گریخت و پناهندگی سیاسی دریافت کرد.
واشنگتن اکنون با اعطای جایزه ۵۰ میلیون دلاری برای دستگیری مادورو، فشار روانی و سیاسی بر کاراکاس را افزایش داده است.
* سایه عراق و سوریه بر کارائیب
مادورو در سخنان خود با یادآوری «دروغ سلاح‌های کشتار جمعی در عراق» هشدار داد سناریوی مشابهی در ونزوئلا تکرار خواهد شد.
او گفت: «آن دروغ بیش از یک میلیون کشته در عراق به جا گذاشت. امروز نیز همان دروغ‌ها با عناوین دیگری علیه ما به کار گرفته می‌شود».
کارشناسان منطقه‌ای نیز معتقدند حضور گسترده نیروهای دریایی آمریکا، بیش از آنکه مقدمه یک جنگ مستقیم باشد، ابزاری برای ایجاد فشار روانی و تحریک کودتای داخلی است اما همزمان، خطر درگیری واقعی نیز نمی‌تواند نادیده گرفته شود، بویژه در شرایطی که دولت مادورو خواستار بسیج ملی و آماده‌باش نیروهای مسلح شده است.
بحران کنونی میان ونزوئلا و آمریکا، صرفاً یک مناقشه لفظی یا تبلیغاتی نیست، بلکه ترکیبی از صف‌آرایی نظامی، جنگ روانی، مداخلات سیاسی و فشار اقتصادی است. از یک‌سو واشنگتن با اعزام ناوگروه‌های جنگی و حمایت از اپوزیسیون، در پی تضعیف و براندازی نظام بولیواری است و از سوی دیگر، کاراکاس با بهره‌گیری از میراث تاریخی استقلال‌طلبی و بسیج مردمی، در برابر تهدید مقاومت می‌کند.
اکنون دریای کارائیب، به صحنه تقابل مستقیم ۲ اراده تبدیل شده است؛ اراده آمریکا برای تغییر حکومت ونزوئلا و اراده کاراکاس برای بقا، استقلال و مقابله با سلطه خارجی.
مسیر این رویارویی هنوز روشن نیست اما آنچه مسلم است، خطر کشیده شدن منطقه کارائیب به بحرانی شبیه غرب آسیا هر روز جدی‌تر می‌شود.