گروه سیاسی: دولت نه تنها نسبت به شفاف‌سازی آمار و نیز برخی توافقات و قراردادهای اقتصادی اقدام نمی‌کند بلکه حتی به تندی با انتقادهایی که نسبت به محرمانه کردن این قراردادها صورت می‌گیرد نیز برخورد می‌کند.
به گزارش «وطن امروز»، در روزهایی که چهره‌های شاخص اقتصادی کشور و نمایندگان مجلس به خاطر دهن‌کجی دولت به افکار عمومی و پنهانکاری در توافق بر سر سرمایه‌های ملی مملکت، اظهارنظرهای انتقادآمیز مطرح می‌کنند؛ اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی در پاسخ و به جای شفاف‌سازی درباره آنچه پشت درهای بسته بر سر سرمایه‌های ملی بسته می‌شود؛ با ادبیات خارج از عرف، منتقدان را به باد اتهام و افترا گرفت! و مطالب مخدوش در شبکه‌های اجتماعی که فاقد پشتوانه منطقی و عقلانی هستند را به‌عنوان اتهام علیه منتقدان خود مطرح کرد! این رفتار معاون اول حسن روحانی نشان می‌دهد دولت نه‌تنها وظیفه خود را که شفاف‌سازی رفتار اقتصادی خود است، انجام نمی‌دهد بلکه حتی هرگونه انتقاد از پنهانکاری‌های اقتصادی را نیز با خنجر زبان، نیش، کنایه و اتهام پاسخ می‌دهد. این رفتار پیش از این نیز از سوی بیژن زنگنه، وزیر نفت مشاهده شد. قراردادهای محرمانه نفتی زنگنه گمانه‌زنی‌ها و شائبه‌های بسیاری در جامعه ایجاد کرده و چگونگی مدیریت او در ایجاد فساد بی‌سابقه گازی کرسنت، همچنان در هاله‌ای از ابهام مانده است. چندی پیش نیز اعتراض تعدادی از دانشجویان دانشگاه‌های تهران نسبت به محرمانه شدن قراردادهای نفتی با پاسخ خشن گارد محافظ وزارت نفت مواجه شد! محرمانه‌ها البته تنها محدود به حوزه چند صد میلیارد دلاری نفت و گاز نیست بلکه در حوزه صنعت نیز نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت قرارداد دولت روحانی با شرکت پژو محرمانه است! این محرمانه‌ها و نیز عدم پاسخگویی دولت در این‌باره باعث ایجاد شائبه‌های زیادی می‌شود. در واقع پنهانکاری باعث به وجود آمدن شایعات و شائبه‌ها خواهد شد. بر همین اساس رسانه‌ها به‌عنوان ناظران افکار عمومی تنها می‌توانند با استناد به شواهد و گزاره‌های در اختیار خود درباره آنچه در پشت درهای بسته بر سر اقتصاد ایران بسته می‌شود، گمانه‌زنی کنند و «دولت محرمانه» نیز نمی‌تواند به خاطر این موضوع گلایه‌ای از رسانه‌ها داشته باشد.
چرا محرمانه؟
دولت انگلیس پس از برجام، به شرکت‌های اقتصادی و تجار این کشور فرمان ورود به ایران داده است! انگلیس یکی از اعضای موثر 1+5 در به بار آمدن برجام بود. به اعتقاد کارشناسان پس از برجام، هر کدام از اعضای تروئیکای اروپایی و همچنین چین و روسیه به دنبال استفاده از بازار اقتصادی ایران هستند. در این میان البته مطالبی نیز مطرح شده که با توجه به رفتارهای محرمانه دولت، نمی‌توان به راحتی از کنار آنها گذشت.  به‌عنوان مثال برخی معتقدند برجام در حوزه پسابرجام دارای ضمائم اقتصادی نیز هست و این ضمائم مربوط به اندازه و نیز محتوای قراردادهایی است که میان ایران و برخی اعضای 1+5 بسته خواهد شد. بر همین اساس خرید هنگفت 27 میلیارد دلاری ایران از ایرباس و همچنین قرارداد با پژو که باعث رونق گرفتن این 2 حوزه صنعتی فرانسه شد را می‌توان در حوزه همین گمانه‌زنی‌ها ارزیابی کرد! یعنی شاید یکی از دلایل محرمانه بودن قراردادها این است که این قرارداد‌ها تابع توافقات بالادستی مثل برجام هستند و به همین خاطر مفاد آنها باید دور از چشم افکار عمومی قرار گیرد! در حوزه قراردادهای نفتی، قراردادهای ipc نیز که به اعتقاد کارشناسان نوعی استعمار مدرن بر صنعت نفت ایران حاکم می‌کند می‌تواند در همین قاعده ارزیابی شود. در واقع حوزه نفت، دامنه فراخ سرمایه‌گذاری است که شرکت‌های نفتی می‌توانند بر بستر ipc سهمیه پسابرجامی خود را از آن دشت کنند.
حمله  انگلیسی‌ها!
انگلیسی‌ها در دوران پسا برجام چه نقشی در اقتصاد ایران ایفا می‌کنند؟ این سوالی است که پس از خرید هنگفت حسن روحانی از کشور لوران فابیوس، در افکار عمومی مطرح شده است! انگلیس یکی از اعضای موثر 1+5 در مذاکرات هسته‌ای بوده است. آنها قاعدتا باید بزودی قراردادهای تجاری خود با ایران را امضا کنند.  این البته موضوعی است که از زبان مقامات ایرانی نیز مطرح شده است.  محمدحسن حبیب‌الله‌زاده، کاردار ایران در لندن در این‌باره گفت: دولت انگلیس به‌دلیل ایفای نقش به‌عنوان یکی از مذاکره‌کنندگان 1+5 با ایران درباره موضوع هسته‌ای از نهایی شدن روند تقنینی و فنی برجام و نیز اعلام اجرایی شدن آن ابراز خوشنودی کرده است. این کشور همچنین توافق هسته‌ای را فرصتی برای تجار و سرمایه‌گذاران انگلیسی برای بهره‌برداری از فرصت همکاری‌های اقتصادی و تجاری و نیز توسعه گفت‌وگو‌ها در زمینه مسائل منطقه‌ای با ایران می‌بیند. دولت انگلیس به شرکت‌ها و موسسات اقتصادی انگلیسی توصیه کرده از موقعیت جدید که پس از توافق هسته‌ای ایجاد شده است بهره‌برداری کنند. کاردار ایران در لندن درباره تمایل شرکت‌ها و موسسات ایرانی و انگلیسی برای همکاری با یکدیگر افزود: شرکت‌های زیادی علاقه‌مندی خود را برای همکاری ابراز کرده‌اند. موسسات و شرکت‌هایی که در حوزه خدمات مالی، نفت و گاز، زیرساخت، راه‌آهن و فرودگاه فعال هستند برای همکاری از خود اشتیاق نشان می‌دهند.  اتاق بازرگانی ایران و انگلیس هم که طی چند سال به دلیل تحریم و رویکرد انقباضی دولت انگلیس برای تجارت با ایران در شرایط سکون و رخوت بسر می‌برد، اخیرا با حجم تقاضای زیادی از درخواست عضویت شرکت‌های انگلیسی روبه‌رو شده است و بیش از 30 شرکت تقاضای عضویت داده‌اند که نشانه‌ای از جلب توجه شرکت‌های انگلیسی جهت تجارت با ایران است. وی به ایسنا گفت: در این رابطه انجام تبادل هیات‌های تخصصی در حوزه‌های مختلفی نظیر نفت و گاز، زیرساخت، راه‌آهن، هواپیمایی و فرودگاه در دست طراحی و انجام است. در میان اظهارات کاردار ایران در لندن، یک موضوع بسیار قابل تامل است. اولین و مهم‌ترین حوزه همکاری اقتصادی میان ایران و انگلستان، حوزه نفت و انرژی است. این موضوع خود به خود افکار عمومی در ایران را متوجه غول نفتی انگلیسی «بریتیش پترولیوم» یکی از غول‌های سوپر میجر نفتی دنیا می‌کند. حضور bp در ایران آن هم با بستن قراردادهای ipc به خودی خود می‌تواند جواب هر سوالی را بدهد.
لابی بزرگ پشت درهای بسته!
کانال ورود انگلیسی‌ها، فرانسوی‌ها و سایر شرکای پسابرجامی به ایران کیست؟ این سوالی است که متخصصان و افراد فعال در حوزه‌های سرمایه‌گذاری بویژه سرمایه‌گذاری‌های بزرگ در حوزه‌های نفتی و صنعتی بویژه خودروسازی، مطرح می‌کنند. درباره این موضوع دریایی از اطلاعات و اخبار وجود دارد. کانال‌های بسیاری در این باره وجود دارد.  به گزارش «وطن امروز»، در جریان دستگیری‌های اخیر شبکه نفوذ در ایران، برخی میلیاردرهای بزرگ نیز به چشم می‌خورند که شرکت‌های بزرگ بین‌المللی را بویژه در آمریکا اداره می‌کنند و روابط بسیار محکمی با سیاستمداران آمریکایی دارند. کانال‌های دیگری نیز هستند که می‌توانند در این حوزه ایفای نقش کنند. در این میان اما باز هم یک نام قدیمی و یک مافیای 100 ساله در ایران بیشتر از همه به چشم می‌خورد. در واقع این مافیا چند سالی است فرصت را برای عرض اندام مجدد در دریای اقتصاد ایران مغتنم دیده است.  مجله ساندی‌تایمز  که هر ساله لیستی از ثروتمندترین افراد جهان را منتشر می‌کند، در شماره سال گذشته خود به قلم مسؤول گردآوری این لیست می‌نویسد: «از بین کسانی که باید ثروتشان را ارزیابی کنم خانواده هندوجا از همه دشوارترند. هر بار که باید سراغ آنها بروم ناله‌ام درمی‌آید. حتی ملکه انگلیس هم راحت‌تر از آنها است». این نوع روایت ساندی‌تایمز را عبدالله شهبازی، پژوهشگر تاریخ نیز در گفت‌وگو با «نسیم آنلاین» تایید می‌کند و می‌گوید: «هندوجاها امروز به‌عنوان یکی از چند خانواده ثروتمند و میلیاردر اول انگلیس محسوب می‌شوند. این خانواده در 10 سال گذشته به‌عنوان ثروتمندترین خانواده انگلیس شناخته‌شده، حتی در برخی رسانه‌ها که البته به نظر می‌رسد بیشتر جنبه تبلیغاتی داشته باشد این عبارت یادشده که ثروت این خانواده و کمپانی‌های آنها حتی از ملکه انگلیس نیز بیشتر است». شهبازی اینگونه از شرایط کنونی این خانواده یاد می‌کند: «آنها هم در هندوستان در سطوح بالای حکومتی یعنی نخست‌وزیری و کابینه هندوستان متنفذ هستند و هم با لابی گسترده‌ای که در بریتانیا به راه انداخته‌اند بر عزل و نصب مدیران و حتی وزرا تأثیرگذاری می‌کنند». این خانواده هندی‌تبار فعالیت اقتصادی خود را سال 1919  با ایران آغاز می‌کند. عبدالله شهبازی اما ورود رسمی و جدی این خانواده به ایران را نه در سال 1919 و با مراودات تجاری بلکه در قریب به 4 دهه بعد و با پخش فیلم سینمایی سنگام در سینماهای ایران می‌داند: «سنگام، فیلم بسیار معروفی که مردم در ایران برای دیدن آن صف می‌کشیدند». اما فعالیت آنها در ایران به دلیل روابط ویژه‌ای که با برخی مسؤولان و سیاستمداران عصر پهلوی از جمله «شاپور ریپورتر» داشتند، از سینماداری فراتر رفت و به‌صورت جدی در عرصه واردات و صادرات نیز ورود کردند حتی توانستند شهروندی ایران را کسب کنند. این خانواده در این سال‌ها توانست ایران را به یکی از اصلی‌ترین مراکز فعالیت خود تبدیل کند و تا جایی پیش برود که حتی با سقوط نظام شاهنشاهی و حدوث انقلاب اسلامی، به هیچ عنوان حاضر نباشد از ایران دل کنده و فعالیت خود در ایران را متوقف کند و تنها اتفاقی که در این زمان رخ می‌دهد این است که این خانواده بخشی از دفاتر خود را از تهران به لندن منتقل می‌کنند و از دور فعالیت‌های خود را از سر می‌گیرند. در این رابطه عبدالله شهبازی هم‌ نظر جالبی دارد. او می‌گوید خانواده هندوجا توانست شبکه دلالی گسترده خود را از دوران پهلوی به دوران بعد از پهلوی و دولت‌های مختلف ایران منتقل کند، حتی واسطه‌ای برای بازگشت شرکت‌های بزرگ نفتی یعنی توتال و شل به ایران باشد. مجله ساندی‌تایمز در همان گزارشی که ابتدا از آن یادکردیم نیز آورده است: پس از انقلاب برادران هندوجا واسطه‌ای برای بازگرداندن سرمایه‌های ازدست‌رفته شرکت خطوط هوایی ایالات‌متحده آمریکا در ایران بودند تا جایی که آنها با رفسنجانی رئیس پرقدرت مجلس ایران تماس گرفتند و توانستند سرمایه‌های این شرکت آمریکایی را به صاحبان آن بازگردانند و حق دلالی هنگفت خود را نیز از آن کسر کنند. این کمپانی در ایام پس از انقلاب به‌واسطه تحریم و جنگ کم‌کم تلاش می‌کند از طریق افراد نزدیک به خود در درون مسؤولان دولتی، کانال‌های ویژه‌ای برای تجارت با ایران باز کند و حتی انحصار برخی مراودات تجاری با ایران را هم در حوزه انرژی و هم برخی مواد غذایی ایجاد کند. این کمپانی بزرگ اقتصادی که در قریب به ‌اتفاق منابع غیررسمی به‌عنوان یکی از دلالان بزرگ اسلحه در جهان نیز شناخته می‌شود و حتی چندین پرونده قضایی نیز برای آنها در کشورهای مختلف باز شده است، اواخر جنگ تحمیلی و در دوران سازندگی تلاش می‌کند روابط فوق استراتژیکی را با دولت ایران برقرار کند و جایگاه خود را تا جایی ارتقا بخشد که دولت از بند جنگ رهاشده در ایران برای توسعه مراودات بین‌المللی به‌عنوان یک تسهیل‌کننده بزرگ روی آنها حساب ویژه‌ای باز کند. هندوجا در این سال‌ها واسطه اصلی برای همکاری کمپانی‌های نفتی بزرگ غربی از جمله British Petroleum و Shell  می‌شود و همزمان تلاش می‌کند خود رأسا وارد همکاری با  بخش‌های مختلفی از اقتصاد ایران چون ریل و راه‌آهن ایران، بنادر، میادین نفتی و گازی و حتی مواد غذایی با ایران شود. مراودات خانواده هندوجا در دوران سازندگی رو به گسترش می‌گذارد و چنانکه از خاطرات رئیس‌جمهور وقت برمی‌آید آنها  واسطه مهمی برای تثبیت روابط خارجی بویژه با انگلیسی‌ها می‌شوند. در خاطرات هاشمی‌رفسنجانی در تاریخ شنبه ۲۰ مرداد ۱۳۶۹ آمده است: ظهر آقایان (سیروس) ناصری و (علی) خرم آمدند و گزارش مذاکرات ژنو را دادند پیشرفتی نداشته و عکس‌العمل صدام در مقابل نامه ارسالی هنوز نرسیده است. گفتند هندوجا مراجعه کرده که آمریکا و انگلیس تصمیم بر حذف صدام گرفته و روی جانشین او توافق کرده‌اند. پیشنهاد داشته که روابط انگلیس و ایران بزودی برقرار شود و خواسته که قبلاً (راجر) کوپر آزاد شود. برادران هندوجا به‌تدریج به شریک دیپلماتیک ایران نیز تبدیل می‌شوند و با کمک برخی دیپلمات‌های ایرانی آن روزهای وزارت خارجه به واسطه‌ای برای تقویت مناسبات غیررسمی دولت‌های سازندگی و اصلاحات با کشورهای غربی بویژه انگلیس و آمریکا تبدیل می‌شوند. اوایل سال 78 اما هیات بزرگ و البته مرموزی از مجموعه‌های بزرگ اقتصادی و تجاری بین‌المللی در سکوت خبری به ایران وارد می‌شود. عبدالله شهبازی در این باره به تحقیقات خود روی کارتل‌ها و لابی‌های بزرگ صهیونیستی در جهان اشاره می‌کند و می‌نویسد: رابرت گراهام، یکی از ترتیب‌دهندگان سفر هیات یادشده، به خبرگزاری فرانسه گفت: «این مهم‌ترین مأموریت از این نوع از زمان انقلاب اسلامی است.» این هیات با مسؤولان وزارت نفت، سازمان برنامه‌ و بودجه، سازمان مناطق آزاد، اتاق بازرگانی و بخش خصوصی ایران دیدار خواهد داشت. شهبازی در ادامه با تأکید بر اینکه هندوجا مهم‌ترین واسطه حضور این گروه تجاری در ایران است، می‌نویسد: هرچند نهادهای رسمی دولتی ایران اسامی شرکت‌های عضو هیات فوق را به‌طور کامل اعلام نکردند، ولی خبرگزاری‌های خارجی اسامی را اعلام کردند.  فرانس‌پرس از بانک بارکلی،‌ گروه فضایی- دفاعی انگلیس، شرکت مارکونی، شرکت نفت انگلیس- بورنئو و کمپانی رویال داچ شل به‌عنوان مهم‌ترین اعضای این هیات یاد کرد. کمپانی مالی کلینورت بنسون، از سرشناس‌ترین کمپانی‌های وابسته به سرویس اطلاعاتی بریتانیا (ام‌آی 6)، سفر هیات فوق را ترتیب داده بود. من حیرت‌زده متوجه شدم این همان شبکه‌ای است که بخوبی می‌شناسم؛ همان شبکه مافیایی که در دوران سلطنت محمدرضا پهلوی سِر شاپور ریپورتر دلال و کارگزار اصلی آن در ایران بود و در جهان به‌عنوان مهم‌ترین کانون اقتصادی و مالی صهیونیستی شناخته می‌شود. برای اشاره به بخشی از مراوداتی که مجموعه شرکت‌های متعلق به خانواده هندوجا با دولت‌های سازندگی و اصلاحات داشته‌اند شاید اشاره به چند خبر منتشر شده در رسانه‌های داخلی و خارجی کشور کافی باشد و بتواند نمای خوبی از عمق مراودات تجاری این شرکت‌ها با دولت‌های ایران را بازگو کند. چنانکه خبر حضور آنها در فاز 12 پارس جنوبی یا خبر تفاهم بزرگ شرکت آشوک لیلاند با ایران سال ۲۰۰۴ به صورت گسترده در رسانه‌ها بازتاب داشت. خبری که در آن به تفاهمنامه ساخت، مالکیت بهره‌برداری و واگذاری (BOOT) بندر چابهار با سازمان بنادر و کشتیرانی ایران اشاره شد یا همچنین خبر قرارداد دیگری برای ساخت راه‌آهن چابهار- بم (فهرج) به ارزش ۶۰۰ میلیون دلار که آن هم به صورت گسترده منتشر شده بود. حضور برادران هندوجا در ایران در دوران دولت نهم و دهم و با تغییرات گسترده‌ای که در وزارتخانه‌های اقتصادی و همچنین مسؤولان وزارت خارجه پدید آمد اندکی تضعیف شد هرچند هرگز قطع نشد اما رو به کمرنگی گذاشت. با برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری سال 92 که زمینه‌ساز بازگشت مسؤولان اقتصادی و سیاست خارجی دوران سازندگی و اصلاحات به سطح اول مسؤولان اجرایی کشور شد، نام و نشان خانواده هندوجا و شرکت‌ها، بانک‌ها و مجموعه‌های اقتصادی وابسته به آنها نیز دوباره به میان اخبار رسانه‌های کشور بازگشت. چنانکه در جریان مذاکرات هسته‌ای، نام «دوستان ایرانی» این دلالان بزرگ بین‌المللی به‌دفعات به گوش رسید و چهره‌های مرتبط با آنها در محافل مختلف دیپلماتیک از ژنو تا وین
و لندن مشاهده شدند.
 

دکتر محمدرضا  مهدیاراسماعیلی: قرارداد فروش 25 ساله گاز ایران به ترکیه اکنون زمانی به 20 سالگی خود رسیده است که در این مدت باید سالانه بین 5/2 تا 3 میلیارد دلار برای ایران درآمد عاید می‌کرد. ابتدا خیلی روشن توضیح دهم که قرار بود طی این قرارداد روزانه 25 میلیون مترمکعب گاز به ترکیه با قیمت هر مترمکعب 30 سنت فروخته شود ـ البته ظاهرا ابتدای امر با 40 سنت بسته شده بود ـ از آنجا که در قراردادهای فروش گاز، سال کاری 350 روز در نظر گرفته می‌شود، با محاسبه‌ای ساده حجم کل صادرات سالانه گاز ایران به ترکیه 8 میلیارد و 750 میلیون مترمکعب خواهد شد.
فصل سرما از طرفی ممکن است موجب افت فشار در تجهیزات کشور عرضه‌کننده و افزایش مصرف در کشور تولید‌کننده شود، لذا در قرارداد دامنه‌ای بین 8 تا 10 میلیارد در نظر گرفته شده است تا در این دامنه تبادلات 2 کشور ذیل قرارداد بوده و قابل پیگیری حقوقی باشد.
معمولاً در قراردادهای فروش بلندمدت گاز، تعیین میزان کف و سقف فروش بر اساس میانگینی از توان فروشنده و نیاز خریدار تعیین می‌شود. در فصول گرم که خریدار تمایل کمتری برای خرید گاز دارد، این کف قرارداد است که ممکن است خریدار را موظف به التزام حداقل خرید کند. در مقابل در فصول سرد اگر نیاز کشور خریدار بیش از حد سقف فروش باشد، میزان سقف توافقی است که به داد فروشنده خواهد رسید و فروشنده را از مناقشات احتمالی آسوده می‌کند. توجه کنید که ایران در فصل سرما برای فروش گاز بیشتر از حد معمول صادرات خود 2 مشکل دارد. اول اینکه به دلیل سرما با افزایش تقاضای داخلی ممکن است مواجه شود و مجبور باشد ابتدا نیاز داخل را برطرف کند و دوم اینکه سرما همزمان منجر به افت فشار گاز نیز خواهد شد و انتقال آن را مشکل‌تر خواهد کرد.
بر اساس نکات فنی مرور شده تا اینجا هیچ نکته نگران‌کننده و محرمانه‌ای در کار نیست. حتی با نگاه به دادگاه قبلی ایران و ترکیه در سال 88 نیز که ایران توانست ترکیه را – به دلیل تنزل از مقدار حداقل فروش- به پرداخت حدود 600 میلیون دلار جریمه محکوم کند، احتمالاً انگیزه برای علنی کردن و غیرمحرمانه کردن آن بیشتر هم باید بشود. چه‌بسا با دادگاه اخیر علیه ایران که در آن محکوم به گرانفروشی شدیم نیز چیزی از ارزش‌های ما کم نشود! در واقع حقیقت آن است که قیمت توافقی فروش گاز ایران طی این سال‌ها آنقدر چرب و بالاتر از قیمت منطقه‌ای گاز بوده است که محکوم شدن ما به این ارقام اصلا شرمندگی ندارد! اضافه کنید که ما در این دادگاه اخیر علاوه بر گرانفروشی گاز ، متهم به «نامطمئن بودن شرکت ملی گاز ایران در تحویل گاز» نیز شده بودیم که خوشبختانه از آن نیز تبرئه شدیم و تنها به دلیل گرانفروشی رقمی بین یک تا 2 میلیارد دلار جریمه شدیم که با سربلندی آن را – مثل همه دفعات قبل! - به مرور زمان تسویه خواهیم کرد.
در تحلیل قیمت بالای توافقی در این قرارداد ممکن است گفته شود؛ «روزگاری ایران توانسته با بهره‌گیری از نیاز کشور اجنبی ثروت ملی و جبران‌ناپذیر خود را به بالاترین قیمت ممکن به او بفروشد و این جای بسی خوشحالی است. اکنون نیز ترکیه توانسته است با تمسک به دادگاه بخشی از این رقم را برگرداند و این در معاملات فروش گاز بدیهی است. پس جای نگرانی نیست!» برای اینکه پی به صحت این گزاره غرورآفرین ببریم لازم است از منطق قراردادهای فروش گاز اطلاعی اجمالی داشته باشیم.
اصولا طبق قراردادهای بین‌المللی گاز، قیمت فروش این محصول بر اساس قیمت روز فرآورده‌های گازی و قیمت گاز منطقه و اسپک گاز تعیین می‌شود. اسپک گاز، پیمانه‌ای برای سنجش مشخصات شیمیایی و کیفی گاز است. اگر بر خلاف رقم قرارداد، قیمت منصفانه خیلی بالاتر یا پایین‌تر برود، طرفین قرارداد می‌توانند برای تعیین قیمت تعادلی جدید به دادگاه بین‌المللی طرح شکایت کنند.
در پی آخرین شکایت ترکیه بود که دیوان بین‌المللی ایران را به گرانفروشی گاز متهم کرد. ضمن اینکه باید بدانیم این دادگاه تنها مورد از پرداخت غرامت ایران نیست؛ بلکه جدیدترین آن است! ایران در این قرارداد یک بازی بسیار ساده از ترک‌ها خورده است. اگرچه ما در ظاهر خوشحال از آن بودیم که رقم  نسبتاً جذابی را برای فروش گاز با ترکیه به تصویب رسانده‌ایم. اما در این قرارداد ترکیه با زیرکی تمام اسپک گاز را آنچنان دقیق تعیین کرده است که ایران طی این سال‌ها به سختی توانسته مطابق استاندارد مقرر، گاز را در اختیار ترکیه قرار دهد و ترکیه نیز با بهره‌گیری از مفاد قانونی قرارداد مرتب از شرکت ملی گاز ایران پنالتی گرفته است! بنابراین ایران در این مناقشه به 2 جهت محکوم می‌شود. جهت اول از حیث قیمت روز فرآورده‌های گازی و قیمت گاز منطقه است و جهت دوم از حیث اسپک گاز! بنابراین در نگاه اول علت محرمانه بودن رقم جریمه ایران این است که علاوه بر کاهش قیمت منطقه‌ای گاز - که حرجی بر کسی ندارد- بخشی از این جریمه به جهت بی‌تدبیری در عقد قرارداد است.
ایران در این قرارداد به دلیل رقم بالای ظاهری آن حتی از فروش گاز به کشورهای دیگر نیز تا حدی باز مانده است چراکه همواره نرخ خود را با نرخ اسمی قرارداد ترکیه مقایسه کرده است. البته برای بالابودن نرخ اسمی قرارداد گاز گاهی دلایل اقتصادی بین‌المللی و منافع ملی را نیز مطرح کرده‌اند. استدلال شده که اگر ایران با نرخ اسمی مناسبی به فروش گاز بپردازد، این نرخ اسمی به نفع ایران در منطقه جا می‌افتد و راه را برای تعیین قیمت صادرات به کشورهای دیگر هموارتر می‌کند. این مبنا بی‌اعتبار است زیرا رقم فروش گاز ایران به ترکیه آنقدر غیرواقعی بود که  اعلام عمومی آن نتوانست موجب تثبیت قیمت گاز منطقه شود و احتمال کاهش آن را مرتفع کند.
تاکید بر محرمانه بودن میزان جریمه، اما نگرانی‌های دیگری را نیز به ذهن متبادر می‌کند و این احتمال را تقویت می‌کند که رقم این جریمه علاوه بر مساله اسپک گاز که ناشی از عملکرد حیله‌گرانه ترکیه در حین قرارداد بوده، احتمالا دلیل دیگری نیز داشته باشد. در این میان احتمالاتی برای علت محرمانه شدن این موضوع به ظاهر پیش پا افتاده وجود دارد که به شرح زیر خواهد بود.
اولین احتمال آن است که فرض شود بر خلاف آنچه گفته شده، ممکن است حجم گازهای صادراتی توافقی ایران به ترکیه بسیار بیشتر از 10 میلیارد مترمکعب سالانه باشد و لذا به همین دلیل میزان جریمه، افزایشی غیرمتعارف یافته باشد. بر اساس آمار اوپک، کل صادرات گاز ایران طی سال‌های 2012 تا 2014 به ترتیب 152/9، 307/9 و 360/8 میلیارد مترمکعب بوده است که علی‌الاصول – ‌جز حجم اندک صادرات به ارمنستان- تمام آن مربوط به صادرات ترکیه بوده و لذا این احتمال محکوم به شکست است. مگر آنکه آمارهای اعلام شده را مخدوش بدانیم!
اما احتمال دیگر بر اساس ادعای کشور ترکیه مبنی بر بالا بودن قیمت گاز طی سال‌های 2004 تا 2014 قوت می‌گیرد. بر اساس آنچه ترکیه مدعی شده است، قیمت فروش گاز ایران نه‌تنها از سال 2010 یا 2011، بلکه از سال 2004 غیرمنصفانه بوده و مشمول تجدیدنظر است. بر اساس این مدعا، رقم جریمه ایران طبق لایحه تقدیمی ترکیه به دادگاه بین‌المللی حدود 20 میلیارد دلار برآورد خواهد شد که قطعاً مهم بوده و از حیث افکار عمومی برای دولت بسیار نامطلوب است. بویژه که دولت به گواهی خودش در پی لغو تحریم‌ها و آزاد شدن دلار‌های بلوکه‌شده ایران، تنها 30 میلیارد دلار پول بلوکه‌شده دارد! طبعاً برای توده جامعه که به امید ثمر دادن مذاکرات هسته‌ای از تمام انتظارات خود از دولت چشم‌پوشی نموده‌اند و در پاسخ به هر خواسته‌ای حواله به پساتحریم شده‌اند، مقایسه ورود 30 میلیارد دلار پول بلوکه‌شده در طول 2 سال مذاکره  با 20 میلیارد دلار جریمه محکوم شده در یک شب بسیار شگفت‌آور خواهد!
همه این احتمالات را که کنار بگذاریم، اصولا تجربه به ما نشان داده که هرگاه صحبت از مفاد محرمانه در قراردادی به میان آمده بعدها مشخص شده که به دلیل بی‌تدبیری، بخشی از منافع ایران بر باد داده شده است. اصولا قراردادهای اقتصادی تنها در سایه شفافیت می‌تواند مصون از فساد و منتج به سودآوری باشد. در مقابل تا زمانی که نزد ملت و اقتصاددانان به‌جای صورت‌های شفاف مالی، پوشه‌های مهر و موم شده قرار داده شود به‌جای تحلیل دلسوزانه در راستای منافع کشور، اقتصاددانان ناچارند دست به دعا برداشته و بر اما و ای‌کاش، دل خوش کنند!

علی هدایت: هر چند 37 سال در منظومه زمانی پایش تحقق اهداف یک نظام عمری کوتاه محسوب می‌شود و براساس عرف تاریخ، انقلاب اسلامی ملت ایران هنوز «نوپا» است اما دغدغه‌های نسلی ایرانیان برای چشیدن طعم شیرین پیشرفت و رفاه نیز موضوعی غیرقابل چشم‌پوشی است. مخالفان پیشرفت ملی کوشیدند دستیابی به «انرژی هسته‌ای» را مانع پیشرفت و توسعه ایران معرفی کنند و به همین جهت پر کردن رآکتور هسته‌ای به رنج به دست آمده با «سیمان» را در مسیر بهبود وضع معیشتی مردم، شایسته برگزاری جشن و پایکوبی برشمردند! شواهد بسیاری نشان از آن دارد که طیف غربگرا، امروز می‌کوشند با عملیات روانی گسترده، «استقلال ایرانیان» را سدی در برابر رشد اقتصادی و سیاسی کشور نمایش دهند و برنامه بعدی ضدانقلاب، نفی استقلال ملی از درون جامعه است.
حضرت علی(ع) می‌فرماید: «انسان‌ها دشمن چیزی می‏شوند که به آن علم ندارند». پس می‌توان به برنامه حساب شده و موذیانه‌ای اندیشید که در پس آن سیاست خارجی وابسته، کشاورزی تعطیل، واردات هنگفت، پلمب کارخانجات و صنایع ملی و در یک کلام تعطیلی زیربنای علمی و صنعتی «استقلال ملت» نیز در مسیر پیشرفت اقتصادی و سیاسی، شایسته جشن و سرور برشمرده شود!
   ضدانقلاب و شکار استقلال
«ضدانقلاب» به فرد یا جریانی گفته می‌شود که با یک انقلاب یا آرمان‌ها و اهداف آن مخالفت می‌کند. پس برنامه ضدانقلاب پس از وقوع یک انقلاب آغاز می‌شود و به واسطه آن تلاش می‌شود تماماً یا جزیی از اهداف انقلاب برانداخته یا برعکس شود. صفت «ضدانقلاب» نیز مربوط به جنبش‌هایی است که تصمیم دارند وضعیت امور یا اصول را به وضع پیش از انقلاب برگردانند.
با این احتساب مخالفت با «استقلال» در جامعه‌ای پساانقلابی که با شعار «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» بنا نهاده شد، عینا رفتاری «ضدانقلابی» است.
«استقلال» در منظومه فکری- فلسفی امام خمینی، نقشی حیاتی دارد به نحوی که پژوهشگران، پایه نظریه «حرکت جهانی مستضعفین ضد مستکبرین» را در استقلال‌طلبی از نظم ظالمانه حاکم بر جهان تبیین می‌کنند. پس مساله اصلی انقلابیون نظم حاکم بر نظام جهانی است که قائم به ظلم به مستضعفین است و استراتژی آن تضعیف مستضعف با هدف حفظ و گسترش سرمایه با ضربه زدن و نقض «استقلال» اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جوامع ضعیف نگاه داشته شده است. ابرقدرت‌های جهانی در نقش مدیران یکه‏تاز نظم جهانی، همیشه در پی تضعیف دیگر کشورها و غارت ذخایر طبیعی آنها بوده‏اند و کوشش می‌‏کنند مانع رشد سایرین شوند. البته این مساله‌ای تاریخی است که کشف مسلمانان یا ایرانیان هم نیست و پایه بروز حرکت‌های بسیاری در جهان شده که اکثریت آنها شکست خورده‌اند. تنها انقلاب جدی ضداستکباری باقیمانده در جهان انقلاب اسلامی ایران است.
   در رثای وابستگی!
پس استقلال ملت‌ها و دولت‌ها دشمن اصلی نظم ظالمانه صهیونیستی حاکم بر جهان است، چرا که مسیر زیاده‌خواهی آنها را سد
کرده و توان پاسخگویی به زیرساخت فلسفه لیبرال ـ سرمایه‌داری یعنی «مصرف‌گرایی سرطانی» را از آنها می‌ستاند. به زبان ساده‌تر، اگر مستضعفین توانگر شوند و در مسیر استقلال‌طلبی قدم بردارند، مستکبرین نمی‌توانند ذخایر و منابع آنها را مفت صاحب شوند و درآمدها و ثروت خود را انباشته کنند.
بانیان سرمایه‌داری، در آفریقا یا در کشورهایی که مردم ناآگاه به حق و حقوق خود هستند و متحد و مستقل نیستند، در توجیه سیاست‌های ظالمانه خود چندان با مشکل مواجه نیستند اما در کشوری با سابقه انقلابی همچون ایران چطور می‌توان «استقلال ملی» را تخریب کرد؟ یک مسیر تبلیغاتی خوب، ترویج مزیت‌سازی برای «وابستگی» است. مثلا بگوییم اگر «وابسته به کدخدا» باشیم، تحریم نمی‌شویم! اگر واردات داشته باشیم از رنج تولید و مصرف منابع آب و خاک، رهایی می‌یابیم! استقلال هزینه‌ساز است و مسیر رشد و توسعه کشور را طولانی می‌کند! وقتی می‌توانیم بخریم، چرا بسازیم؟! وقتی می‌شود نفت بیشتری بفروشیم و کمتر کار کنیم، چرا زحمت مضاعف به جان بخریم؟! بگذاریم مردم طعم آسایش و رفاه را بچشند!
این همان تفکری است که در بخشی از جوامع عربی به واسطه تبلیغات و عملیات روانی گسترده دشمن نهادینه شده اما از بار حقارت اجتماعی و رنج توسعه‌نیافتگی جوامع هیچ نکاسته است. علاوه بر اینکه در بحبوحه رشد و توسعه کشوری همچون ایران در مسیر سخت و پرهزینه استقلال‌طلبی در کوران تحریم‌ها و دشمنی‌ها، عقده‌های تاریخی سر باز می‌کنند و بحران هویتی مثلا در روزنامه‌ها و شبکه‌های اجتماعی عربی رخ می‌نماید: «ایران موجود زنده و ماهواره به فضا پرتاب می‌کند و اورانیوم غنی می‌کند، اعراب نیز معسل قلیان غنی می‌کنند!»
رؤیای سرزمین آرزوها
یکی از راهکارهای دیگر تخریب استقلال‌طلبان با انواع برچسب‌های ملی و جهانی و ترغیب جوامع انقلابی به رفتار ضدانقلابی برای درک رفاه و آسایش مفت و مجانی با ارائه مشوق‌های بین‌المللی است. افزایش تحریم‌ها با هدف تغییر رفتار انقلابی ایرانیان بارها توسط تحلیلگران غربی مطرح شد اما آیا رویای پسابرجام با تعطیلی بخش اعظم برنامه هسته‌ای و پرداخت هزینه‌های سنگین بین‌المللی دست‌یافتنی شد؟
هیچ بزرگسال یا حتی نوجوانی در میان 2 گزینه ارائه شده توسط شخصیت‌های کارتون پینوکیو برای سفر به سرزمین آرزوها و کاشتن سکه آرزومندی در زمین آن برای دستیابی به «درخت سکه‌های طلا»، تردید به خود راه نمی‌دهد و چنین امکانی را به کل غیرعقلانی و غیرمنطقی ارزیابی می‌کند اما هیچ بعید نیست همین نوجوانان و بزرگسالان در یک دوقطبی حقیقی مثلا انتخاباتی، اسیر شعارهای پینوکیویی هواداران نظام سرمایه‌داری شوند. سرمایه‌داری به ما پیشنهاد می‌دهد از قوانین و دستورات ضداستقلالی‌اش تبعیت کنیم و بودجه محدود خانواده ایرانی را صرف رونق اقتصاد و چرخش چرخ توسعه و پیشرفت جهان اول کنیم؛ چگونه؟ با خرید‌های هنگفت و غیرضرور! با دست کشیدن از کار و تلاش مضاعف در مسیر استقلال ملی! با رای دادن به گزینه‌هایی که رسما اعلام می‌کنند نباید کشاورزی کنیم، چون مدیریت منابع آب و خاک نیاز به صرفه‌جویی اقتصادی دارد و واردات غذای دستکاری شده ژنتیکی با عوارض مشکوک و خطرناک راحت‌تر است و سود دلالی‌اش نیز بیشتر !
مرگ مادر و فرزند
پیشرفت نتیجه تضمین شده و قطعی استقلال ملی است اما دوئل میان استقلال و پیشرفت، به مرگ هر دو گزینه پیش روی یک ملت می‌انجامد، کما اینکه برجام یک نیز برخلاف وعده‌های صدها میلیارد دلاری، هیچ تغییر جدی در جامعه ایرانی ایجاد نکرد اما جوامع مستکبر را از رکود اقتصادی نظام سرمایه‌داری رهایی بخشید. توسعه‌یافتگی یا حاصل کار و تلاش همه‌جانبه یک ملت در مسیر استقلال است یا نتیجه مستقیم استعمار! غیر از این اگر فکر کنیم، اعترافی تلخ به پذیرش درونی «تفکر پینوکیویی» است که به دنبال سرزمین آرزوها و درخت طلا، به «ضدانقلاب» رای می‌دهد و پس از تجربه تلخ شکست، «انقلاب» را ناکارآمد می‌خواند.
باور کنیم رای به «ضدانقلاب»، مساوی است با بازگشت به مستعمره فقیر و فلک‌زده دوران بی‌شکوه شاهنشاهی! دورانی که استقلال می‌فروختیم و گندم وابستگی وارد می‌کردیم تا باج توسعه‌یافتگی نظم صهیونیستی حاکم بر جهان را با استضعاف ایرانی بپردازیم.
انقلاب بدون «استقلال»، همان جمهوری بدون اسلام است. همان تونس انقلابی سکولار است که در کمتر از 2 سال پس از شعف حاصل از پیروزی انقلاب، مردم را مجددا به خودسوزی معیشتی وادار کرد. انقلاب بدون استقلال  همان مصر فقیر است که در همایش توسعه و آبادانی با خرج سرمایه‌گذار خارجی، کلید قاهره را با وعده ساخت «مصر مدرن» به گردن وزیر خارجه آمریکا انداخت. اگر غرب و شرق قاهره مدرن را پس از قربانی کردن استقلال ساختند، تهران را هم به خرج خود سیلیکون‌ولی خواهند کرد!
رأی به استقلال ایرانی
استقلال انقلابی جواب می‌دهد چون با رونق کشاورزی، رکود شکسته خواهد شد. استقلال اقتصادی کارگشاست چون با رونق مسکن‌مهر، صنایع وابسته اعم از کارخانه‌های ساخت مصالح و سنگ و کاشی و شیرآلات و سرامیک دوباره فعال می‌شوند و آمار اشتغال ایرانیان با کاریابی برای 3 میلیون نفر به صورت مستقیم و 13 میلیون نفر در صنایع جانبی، تکانی جدی خواهد خورد. استقلال راهگشاست چون مغزهای متفکر ایرانی را با تدبیر به کار می‌گیرد و چرخ معیشت مردم را با گشایش چرخ صنعت از زنجیره انتظار در خیره ماندن به دست دیگران با هزار امید واهی، می‌گرداند.
در مقابل رای به ضدانقلاب حامی نظام سرمایه‌داری، رای به مرگ استقلال است، چرا که امپریالیسم پیش‌تر مکان انباشت سرمایه حاصل از آن را به‌عنوان حامی نامزدهای غربگرا، معلوم و معین کرده است. اگر از هزینه شدن برجام یک به پای رونق اقتصاد فرانسه و ایتالیا و آلمان و اتریش و آمریکا رضایت ندارید، لطفا از برجام 2 بترسید! انگار بناست جیب استقلال ملی را با جیب نظام سرمایه‌داری یکی کنند! لطفا پینوکیویی
فکر نکنید!

 

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به اینکه اغلب دیپلمات‌ها سعی دارند همیشه با لبخند در فضای سیاسی حضور داشته باشند، یادآور شد: دیپلماسی لبخند آقای ظریف در قبال عربستان جواب نمی‌دهد و این رژیم را گستاخ‌تر می‌کند. محمداسماعیل کوثری در گفت‌وگو با خبرگزاری بسیج، با انتقاد از سخنان اخیر محمدجواد ظریف مبنی بر برادری و اخوت با آل‌سعود گفت: واقعا باید از ایشان پرسید این سخن مبتنی بر کدام منطق و مصلحت مطرح شده است. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به اینکه اغلب دیپلمات‌ها سعی دارند همیشه با لبخند در فضای سیاسی حضور داشته باشند، یادآور شد: دیپلماسی لبخند آقای ظریف در قبال عربستان جواب نمی‌دهد و این رژیم را گستاخ‌تر می‌کند.
 

گروه بین‌الملل: عراق با اتخاذ موضعی قاطع، پرواز هرگونه هواپیمای جنگی سعودی بر خاک این کشور بدون اجازه دولت بغداد را ممنوع اعلام کرد. یکی از اعضای کمیته امنیتی و دفاع پارلمان عراق می‌گوید در صورتی که جنگنده‌های عربستان حریم هوایی کشورش را نقض کنند، هدف قرار خواهند گرفت. این نخستین‌بار طی یک سال و نیم سپری‌شده از ائتلاف باصطلاح ضدتروریستی مورد ادعای آمریکا و متحدان غربی- عربی‌اش است که مقامات رسمی عراق درباره حضور یک دولت خارجی حاضر در این سیرک هوایی غیرقانونی موضع می‌گیرند. به گزارش خبرگزاری براثا، عدنان الاسدی در واکنش به رزمایش «تندر شمال» در منطقه حفرالباطن در شمال عربستان توسط سعودی‌ها و ائتلاف خودخوانده‌شان در شمال عربستان به مقامات ریاض نسبت به نقض حریم هوایی عراق هشدار داد و گفت: «با همکاری دستگاه امنیتی عراق، تعداد زیادی از نیروهای نظامی برای رصد کردن تحرکات نظامیان سعودی در نزدیکی مرزهای عراق، به مناطق مرزی اعزام شده‌اند». اسدی تاکید کرد درصورتی که نیروهای سعودی و کشورهای دیگر شرکت‌کننده در رزمایش تندر شمال به خود جرأت نزدیک شدن به مرزهای غربی عراق را بدهند، نیروهای داوطلب با آنها مقابله خواهند کرد.
 

معاون اول رئیس‌جمهوری روز گذشته در واکنش به انتقادهای کارشناسی نمایندگان مجلس اقدام به فرافکنی کرد. اسحاق جهانگیری منتقدان عملکرد اقتصادی دولت یازدهم را به باد انتقاد گرفت و برای فرار از پاسخگویی شفاف به انتقادها، بار دیگر برخی عملکردهای دولت دهم را دستاویز قرار داد و اقدام به فرار به جلو کرد. وی در بخشی از سخنانش با انتقاد از کسانی که از دولت می‌خواهند به خاطر عدم انتشار گزارش 3 ماهه درباره یک شاخص اقتصادی شرمنده باشد، گفت: دولت از نقد و تذکر داده شده استقبال کرده و تلاش می‌کند با شفاف‌سازی آمارهای مورد نیاز را در اختیار جامعه قرار دهد اما کسانی که این تعابیر را به کار می‌برند باید شرمنده اقداماتی باشند که کشور را به سمت ویرانی هدایت می‌کرد. جهانگیری با بیان اینکه 700 میلیارد دلار از منابع نفت کشور در سال‌های گذشته نابود شد، گفت: متاسفانه مسؤولان گذشته یک دلار در حساب ذخیره ارزی کشور باقی نگذاشتند. وی ادامه داد: کسانی باید شرمنده باشند که 22 میلیارد دلار در 17 ماه از پول‌های کشور را به بهانه واهی جلوگیری از نوسانات قیمت ارز به استانبول و دوبی برده و فروختند. جهانگیری شرمندگی را برای کسانی دانست که 17 هزار میلیارد تومان ظرف 18 ماه از منابع بانک مرکزی بدون مجوز قانونی برداشتند.
 

بانک‌ها برای کاهش سود بانکی به توافق رسیدند. بر این اساس سود سپرده سالانه از 20 به 18 درصد و سود روزشمار به کمتر از 10 درصد کاهش می‌یابد. نرخ‌های جدید سود بانکی از اول اسفند امسال اجرایی خواهد شد. به گزارش ایسنا، به‌دنبال جلسات هماهنگی مشترک مدیران عامل نظام بانکی کشور که شنبه گذشته با مقامات بانک مرکزی تشکیل شد، در فاصله یک ماه مانده به پایان سال توافق برای کاهش نرخ سود انجام شد. براساس این توافقنامه بانک‌ها باید قبل از شروع سال‌های جدید، نرخ سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری را محاسبه و به‌گونه‌ای تعیین کنند که سود علی‌الحساب پرداختی در دوره همواره کمتر از نرخ سود قطعی پایان دوره باشد و با توجه به پیش‌بینی عدم امکان اجرای مقرره فوق و براساس نرخ‌های سود علی‌الحساب پرداختی فعلی (حداکثر20 درصد)، کاهش نرخ سود علی‌الحساب سپرده‌های سرمایه‌گذاری از 20 درصد به کمتر از 18 درصد برای سپرده‌های یک‌ساله و متناسب کاهش نرخ سود سپرده‌های کوتاه مدت کمتر از 3 ماه به کمتر از 10 درصد ضروری است.

گروه اجتماعی: دریافت پول در مدارس هیات امنایی واقعیت محرزی است که خانواده‌ها با آن درگیر هستند اما مدیران آموزش‌وپرورش همیشه سعی در انکار آن دارند. دریافتی‌هایی که رقم آن گاهی میلیونی می‌شود.  «دریافت پول اجباری در مدارس دولتی و هیات امنایی ممنوع است.» این جمله بارها از زبان مدیران آموزش‌وپرورش شنیده شده است و تغییر دولت‌ها نیز در تغییر این جمله تاثیری نداشته است اما واقعیتی که خانواده‌ها با آن درگیر هستند دریافت پول است. در حالی که در مدارس دولتی به عناوین گوناگون از والدین دانش‌آموزان مبالغی دریافت می‌شود، دریافت پول از والدین در مدارسی که برچسب هیات امنایی در کنار اسم مدرسه زده شود، بسیار عادی‌تر به نظر می‌رسد. مدارسی که تعداد آنها رو به گسترش است و حتی گاهی به دلیل نبود مدرسه دولتی در یک منطقه، تنها انتخاب خانواده‌هاست.
گلایه خانواده‌ها از آموزش‌وپرورش
به گزارش مهر، مدیران آموزش‌وپرورش تاکید دارند دریافت پول تخلف است، اگر پولی هم داده می‌شود باید داوطلبانه باشد اما خانواده‌هایی که فرزندانشان در مدارس هیات امنایی تحصیل می‌کنند، حرف‌های متفاوتی می‌زنند. برخی شنیده‌ها نیز از پرداخت شهریه‌های ۴ میلیون تومانی بویژه در مقطع دبیرستان توسط اولیا حکایت دارد، شهریه‌هایی که به بهانه برگزاری کلاس‌های فوق برنامه گرفته می‌شود. کلاس‌هایی که به گفته مدیران آموزش‌وپرورش شرکت در آن اختیاری است اما خانواده‌ها از اجباری بودن آن سخن می‌گویند.
از والدین اصرار، از آموزش‌وپرورش انکار
این در حالی است که اسفندیار چهاربند، مدیرکل آموزش وپرورش شهر تهران گفته است: «دریافت شهریه در مدارس هیات امنایی ممنوع است؛ این مدارس تنها می‌توانند در فعالیت‌های فوق‌برنامه آن هم اگر خانواده‌ها تمایل داشته باشند هزینه دریافت کنند». در این باره، مدیرکل آموزش‌وپرورش شهر تهران اظهار داشت: مدارس هیات امنایی که کلاس فوق برنامه برگزار می‌کنند براساس ضوابط مشخص شده از مردم هزینه دریافت می‌کنند. در مدارس هیات امنایی حضور دانش‌آموز در فعالیت‌های فوق‌برنامه اختیاری است و الزامی وجود ندارد و زمانی پول دریافت می‌شود که اولیای دانش‌آموز داوطلبانه فوق‌برنامه‌ها را انتخاب کنند. همچنین نورعلی عباسپور، رئیس شوراهای وزارت آموزش‌وپرورش نیز همانند دیگر مدیران وزارت آموزش‌وپرورش دریافت پول را اجباری ندانست و افزود: هدف از ایجاد مدارس هیات امنایی ایجاد نوعی مدرسه نیست بلکه ایجاد نوعی مدیریت مدرسه است که مبتنی بر خرد جمعی و با حضور افراد ذی‌نفع و برخی اولیای دانش‌آموزان است.
انحراف در فلسفه مدارس هیأت امنایی
در همین حال مرضیه گرد، رئیس سازمان مدارس غیردولتی و توسعه مشارکت‌ها نیز معتقد است: فلسفه مدارس هیات امنایی به انحراف کشیده شده است که باید از این موضوع جلوگیری کرد. کمیته نظارت و کیفیت‌بخشی، عملکرد مدارس هیات امنایی را تا پایان سال بررسی می‌کند. وی افزود: مدارسی که نتوانسته‌اند به ازای تشکیل هیات امنا کیفیت خود را نسبت به سال گذشته افزایش دهند به وضعیت سابق بازخواهند گشت و به مدارس عادی تبدیل می‌شوند. به گفته گرد، متاسفانه برخی مدارس هیات‌امنایی با نام فعالیت‌های فوق برنامه مبالغی را از اولیا دریافت می‌کنند در صورتی که این مدارس خارج از جیب اولیا باید اداره شوند.
درآمد یک میلیاردی مدرسه هیات امنایی
همچنین مرضیه گرد، معاون وزیر آموزش‌وپرورش از مدرسه‌ای نام  برد که توانسته از برگزاری کلاس‌های فوق‌برنامه یک میلیارد تومان درآمد کسب کند. البته با توجه به بودجه‌های پایین آموزش‌وپرورش، این موضوع خوشایند وزارت آموزش‌وپرورش است. به هر ترتیب، مدیران وزارت آموزش‌وپرورش سعی در انکار این واقعیت دارند؛ واقعیتی که دانش‌آموزان و اولیا آن را درک می‌کنند و هر ساله از شروع تا پایان سال تحصیلی با آن درگیر می‌شوند.

روز یکشنبه (25 بهمن) یکی از روزنامه‌های کشور با انتشار مطلبی، پخش تصاویر نظامیان بازداشت شده آمریکایی را به نوعی محکوم کرده و این اقدام را اقدامی «داعش‌وار» دانست. در بخشی از این مطلب آمده بود:  «نوع برخورد و به زانو نشاندن آنان (سربازان آمریکایی) با دست‌های نهاده بر پشت‌سر، که در نمایش ناهنجار قم نقش اسیر زن را هم به بازیگری زن‌نما و بزک‌کرده داده بودند، برای آن جوان می‌‌توانست یادآور شباهت صحنه با صحنه‌های اسیران آمریکایی و اروپایی با لباس نارنجی و دست نهاده بر پشت گردن در صحنه اعدام داعش باشد که لحظاتی بعد گردن‌شان بریده می‌شد یا تیر خلاص دریافت می‌کردند. متأسفانه آن فیلم تحقیرآمیز بیشتر حکایت از  چنین احساسی در آن سرباز داشت که با توجه به تبلیغات ایران‌هراسانه پیشین و نمایش‌های داعشی خود را در آستانه فنا می‌بیند و نومیدانه به یاد خانه و خانواده و همسر و فرزند و شهر و دیار می‌افتد و طبیعتاً به خاطر سرنوشت شوم و محتوم خود می‌گرید». در همین راستا سردار رسول سنایی‌راد، معاون سیاسی سپاه، در گفت‌وگو با میزان، با اشاره به اینکه سپاه در پخش واقعیت‌های ماجرای دستگیری تفنگداران آمریکایی، اوج نجابت و جوانمردی را به خرج داده است، گفت: باعث تاسف است که برخی با نادیده گرفتن تعرض به سرزمین ما، اصل قضیه را نادیده می‌گیرند. وی با بیان اینکه کسانی که این عقیده را دارند اعتقادشان مغایر با غرور و افتخار ملی است، عنوان کرد: ما از تفنگداران آمریکایی در خور شأن مسلمانی و ایرانی‌مان میزبانی کردیم و هیچگونه بی‌احترامی به آنها انجام نشد. معاون سیاسی سپاه در ادامه با طرح این پرسش که اگر قایق‌های ما وارد آب‌های سرزمینی آمریکا می‌شدند آنها چه واکنشی از خود نشان می‌دادند، یادآور شد: آنها وقتی مهرماه سال 66  حین درگیری نظامی، شهید مهدوی ما را گرفتند، به بدن او میخ آهنی کوبیدند و رفتار وحشیانه‌ای با عزیزان ما انجام دادند. سردار سنایی‌راد با بیان اینکه ما هیچگونه رفتار خارج از ضوابط و ملاک‌های انسانی و اسلامی با نظامیان آمریکایی دستگیر شده نداشتیم، تصریح کرد: ما نباید فراموش کنیم که در یک طرف این ماجرا غرور و منافع ملی ما قرار داشت و در سوی دیگر دشمنی متجاوز و مغرور که از آن طرف دنیا برای ماجراجویی به خلیج‌فارس آمده است. وی با انتقاد از کسانی که به پخش تصاویر دستگیری نظامیان آمریکایی واکنش منفی نشان داده و این اقدام را اقدامی «داعش‌گونه» دانستند، گفت: این قیاس همسویی با دشمن متجاوز و مغرور و جفا به مدافعان وطن است. معاون سیاسی سپاه با بیان اینکه این قیاس مع‌الفارق و جفاکارانه، یا از روی خودباختگی در برابر بیگانگان یا از روی ناآگاهی است، اظهار داشت: در شرایطی که برخی کشورها مجبورند امنیت حداقلی‌شان را با کمک بیگانگان انجام دهند ما نباید فراموش کنیم که اگر پاسداران و سایر نیروهای مسلح از مرزهای‌مان حراست نمی‌کردند هیچ امنیتی برای‌مان باقی نمی‌ماند. سردار سنایی‌راد با بیان اینکه ایستادگی در برابر داعش به سبب مجاهدت و پایمردی قاسم سلیمانی‌ها و شهید همدانی‌ها حاصل شده است، گفت: اینگونه اظهارنظرها درباره محکومیت پخش تصاویر نظامیان بازداشت‌شده آمریکایی، مغایر با غرور ملی است.
 

براساس شاخص‌های سنجش کیفیت هوا، وضعیت هوای پایتخت طی روز دوشنبه در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس جامعه قرار گرفت. این در حالی است که روزهای شنبه و یکشنبه نیز کیفیت هوای تهران ناسالم اعلام شد. محمد رستگاری، معاون نظارت و پایش محیط‌زیست استان تهران درباره آخرین وضعیت هوای تهران به باشگاه خبرنگاران گفت: براساس اطلاعات رسیده از ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوای شهر تهران روز دوشنبه نیز میزان غلظت آلاینده‌ها در هوای تهران فراتر از حد مجاز بود. وی خاطرنشان کرد: میزان غلظت آلاینده‌های ذرات معلق با قطر کمتر از 5/2 میکرون روی عدد 128 قرار گرفت که نشان‌دهنده شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس است. معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان تهران با بیان اینکه پارک شکوفه در منطقه 14 با شاخص کیفی 159، شهرداری منطقه 15 با شاخص کیفی 158، فرمانداری شهرری با شاخص کیفی 157، صدر در منطقه 3 با شاخص کیفی 158 و تهرانسر منطقه 21 با شاخص کیفی 151 ناسالم‌ترین مناطق تهران برای تمام افراد جامعه بود، تاکید کرد: سالمندان، کودکان، بیماران ریوی، قلبی و تنفسی از حضور، تردد و انجام فعالیت‌های ورزشی و بدنی در فضای آزاد خودداری کنند و سایر شهروندان تا حد امکان از وسایل نقلیه شخصی خود استفاده نکنند.
 

حسین  کاظم‌پور: از 25 بهمن 81 که اردوغان توانست بیست‌وهفتمین نخست‌وزیر جمهوری ترکیه شود تا امروز تحولات بسیار زیادی را پشت‌سر گذاشته که بعضی از آنها بشدت با هم در تضاد هستند و تحلیل پیچیده‌ای دارند؛ از گرفتن جایزه کمیته آمریکایی یهودیان در اولین سفرش به آمریکا به عنوان نخست‌وزیر تا صحبت ضد رژیم صهیونیستی در اجلاس داووس سوییس در پاسخ به شیمون‌پرز و روابط پیچیده ترکیه با اسرائیل و در عین حال با فلسطین. هر چه هست از سال 93 پس از مراسم استقبال بحث‌برانگیز از محمود عباس همراه با 16 سرباز با لباس‌های نظامی تاریخی، اردوغان این پیام آشکار را به همه صادر کرد: «من سودای خلافت دارم». در آن مراسم 16 سرباز با لباس‌هایی که به گفته خود اردوغان نماد دولت عثمانی است روی پله‌ها ایستادند و در پایین مراسم استقبال از محمود عباس، رئیس حکومت خودگردان فلسطین اجرا شد.
اردوغان سرمست از قدرت، بعد از اصلاحات اقتصادی در ترکیه محبوبیتش افزایش یافته بود و حالا با پشتیبانی از تغییر نظام در کشورهای عربی می‌خواست خیال خلافت عثمانی را جامه عمل بپوشاند. روزهایی که اردوغان روابط دیپلماتیک با همسایه باارزشش یعنی سوریه را در حد روابط خانوادگی بالا برد خیلی با جنگ در سوریه فاصله نداشت، چراکه وقتی که وی نتوانست از این روابط برای به قدرت رساندن اخوان‌المسلمین استفاده کند مسیر سرنگونی بشار اسد را در پیش گرفت. حمایت گسترده وی از مخالفان حکومت قانونی سوریه باعث پدید آمدن گروه‌های النصره و داعش شد. اما اوضاع بر وفق مراد رجب طیب‌اردوغان پیش نرفت؛ حکومت بشار اسد سرنگون نشد. از طرفی حمایت روسیه از کردهای سوریه که با تدبیر حکومت مرکزی قدرت گرفته بودند خشم ترکیه را بیش از پیش بر انگیخت و این 2 کشور را هم وارد جنگ نیابتی کرد که اولین نشانه آن مهر 91 بروز کرد. فرود اجباری هواپیمای سوری توسط جنگنده‌های ارتش ترکیه که حامل مسافران روس به سمت دمشق بود در آنکارا و بازرسی از آن به اتهام حمل سلاح برای کمک به رژیم بشار اسد، ترکیه و روسیه را وارد بحران‌های دیپلماتیک کرد که با سرنگونی سوخوی 24 روسیه توسط اف 16 ترکیه به اوج خود رسید.
تابستان 94 وقتی حزب اردوغان در انتخابات نتوانست جایگاه مناسبی کسب کند بازی جدیدی شروع شد. ناآرامی‌های شرق ترکیه شدت گرفت. ارزش لیر ترکیه در برابر دلار سقوط کرد. حزب حاکم نتوانست با هیچکدام از احزاب ائتلاف کند. رسانه‌هایی که بعدها در دی‌ماه 94 با سانسور شدید انتشار اخبار انفجار استانبول روبه‌رو شدند، دائما ناآرامی‌ها را پوشش می‌دادند و سقوط اقتصادی را پیش‌بینی می‌کردند. نگرانی گسترده‌ای از به‌هم‌خوردن ثبات سیاسی و اقتصادی‌ای که در چند سال گذشته کم‌کم در ترکیه پدید آمده بود به‌واسطه رسانه‌های دولتی، حزب حاکم و رسانه‌های پیرو آنها در میان مردم ترکیه منتشر شد و در نتیجه این فکر به مردم القا شد که در صورت عدم ابقای اردوغان در قدرت، ترکیه با مشکلات جدی جدیدی مواجه خواهد شد.
ادعای حضور مستقیم در سوریه از سوی ترکیه، چیز زیادی به جنگ در سوریه نخواهد افزود. به دلیل اینکه هم اینک هم افسران ترک و تسلیحات ترکیه در سوریه در حال نبرد هستند و کوچک‌ترین تغییر موازنه قدرت به نفع ارتش سوریه را فورا جبران می‌کنند. عربستان هم که در باتلاق یمن گرفتار شده اصلا حرفی برای گفتن ندارد، چرا که اگر در عربستان جنگجویان قابلی یافت می‌شد آنها را به یمن ارسال می‌کردند نه به سوریه.
فردای نابودی کامل تروریست‌ها در سوریه، اردوغان بشدت عصبانی خواهد بود. اردوغانی که قرار بود در مسجد اموی نماز بخواند حالا سرمایه‌گذاری بیش از 5 ساله‌اش از بین رفته و از آن مهم‌تر آبرو و اعتبار سابق را در منطقه ندارد. ترک‌ها یکی از مهم‌ترین شرکای تجاری‌شان یعنی روسیه را با بیش از 34 میلیارد دلار مبادله از دست داده‌اند. این اتفاق ضعف ساختاری ترکیه در قبال اتخاذ سیاست‌های مستقل از اتحادیه اروپا، آمریکا و ناتو را هم بیش از پیش برجسته کرده و همین امر سرخوردگی زیادی را برای طرفداران اردوغان پدید آورده و نمازگزاران مسجد فاتح به منتقدان شماره یک وی تبدیل شده‌اند، چرا که معتقدند حمایت کافی را از مخالفان بشار اسد نکرده است. مرز‌های ترکیه مملو از کردهایی است که ترک‌ها سال‌ها در جهت تضعیف آنها قدم برداشته‌اند اما آنها اکنون قدرتمند شده‌اند و حامی حکومت بشار اسد هستند و حتی همپیمانان آمریکایی ترکیه هم از آنان حمایت می‌کنند.
جبهه مقاومت در میان مردم منطقه به محبوبیتی حیرت‌انگیز دست یافته‌است. «سرخوردگی خلیفه» یکی از بهترین توصیفاتی است که از اردوغان بعد از آزادی سوریه می‌توان داشت. امری که به لطف خدا خیلی دور نیست.