قاتل در صحنه حاضر است
مصطفی نصری: در روزهای اخیر وزارت خزانهداری ایالات متحده تحریمهای جدیدی را علیه 2 فرد، 12 نهاد و یک کشتی مرتبط با ایران اعمال کرد. این تحریمها شرکتهایی نظیر «آرسا گاز»، «نیلگون پارسای کاسپین»، «پتروشیمی کاسپین» و «پرل پتروشیمی» در ایران و امارات عربی متحده، همچنین «ورلدواید الپیجی» در انگلیس را هدف قرار داده است. همزمان شبکه خبری سیانان گزارش داد تیم فنی آمریکا برای مذاکرات غیرمستقیم با ایران شامل نمایندگانی از وزارت امور خارجه و وزارت خزانهداری است. تحریمهای جدید وزارت خزانهداری آمریکا و حضور نمایندگان این وزارت در تیم مذاکراتی، نشاندهنده رویکردی تهاجمی و یکپارچه از سوی دولت ترامپ برای استفاده از فشار اقتصادی در مذاکرات با ایران است. این استراتژی، در حالی که چالشهایی برای ایران ایجاد میکند، فرصتهایی را نیز برای اتخاذ رویکردی هوشمندانه و قاطع در مذاکرات فراهم میآورد. ایران باید با مطالبه امتیازات نقد، مذاکره جامع درباره همه تحریمها و تقویت اهرمهای داخلی و بینالمللی، از منافع ملی خود دفاع کند. در عین حال، هوشیاری در برابر ترفندهای مذاکراتی آمریکا ضروری است. با اتخاذ این استراتژیها، ایران میتواند در مذاکرات پیش رو موقعیت خود را تقویت کرده و به توافقی دست یابد که منافع اقتصادی و سیاسی آن را تضمین کند.
* عیانترین دلیل برای اثبات رابطه تحریم و فشار سیاسی
تحریمهای اعلامشده توسط وزارت خزانهداری آمریکا بخشی از استراتژی گستردهتر این کشور برای اعمال فشار اقتصادی بر ایران است. این تحریمها که نهادها و شرکتهای فعال در بخشهای کلیدی اقتصاد ایران، بویژه صنعت پتروشیمی و انرژی را هدف قرار داده، با هدف تضعیف توان اقتصادی ایران و محدود کردن منابع مالی آن طراحی شده است. نگاهی به اسامی شرکتهای تحریمشده، بویژه آنهایی که در امارات و انگلیس فعالیت میکنند، نشاندهنده تلاش آمریکا برای قطع زنجیرههای مالی بینالمللی ایران است. از سوی دیگر، این تحریمها زمانی اعلام شده که تیم مذاکراتی آمریکا متشکل از نمایندگان وزارت خزانهداری، در حال آمادهسازی برای مذاکرات غیرمستقیم با ایران است. این ترکیب نشاندهنده یکپارچگی سیاست تحریم و دیپلماسی در رویکرد دولت ترامپ است. در حالی که طی مذاکرات برجام جان کری با استناد به مواضع تند کنگره سعی در محدود کردن امتیازدهی به ایران داشت، رویکرد کنونی آمریکا بسیار شفافتر و تهاجمیتر است. حضور نمایندگان وزارت خزانهداری در تیم مذاکراتی به این معناست که تحریمها نهتنها ابزاری برای فشار، بلکه بخشی از استراتژی مذاکراتی است که به طور مستقیم در میز مذاکره به کار گرفته خواهد شد.
* تحلیل استراتژی مذاکراتی آمریکا
دولت ترامپ با استفاده از تحریمها به عنوان ابزاری برای مذاکره، به دنبال دستیابی به چند هدف کلیدی است. تحریمهای جدید با هدف تضعیف اقتصاد ایران و کاهش توان مالی آن برای مقاومت در برابر فشارهای دیپلماتیک اعمال شده است. این فشارها میتواند ایران را به پذیرش شروطی وادار کند که در شرایط عادی غیرقابلقبول تلقی میشد. همچنین با حضور نمایندگان وزارت خزانهداری در تیم مذاکراتی، آمریکا میتواند به طور مستقیم از تحریمها به عنوان اهرمی برای امتیازگیری استفاده کند. بهعنوان مثال، وعده کاهش یا لغو برخی تحریمها میتواند به عنوان مشوقی برای ایران مطرح شود، در حالی که تهدید تشدید تحریمها به عنوان ابزار فشار عمل میکند. یکی از نگرانیهای احتمالی ایران در مذاکرات، تکرار سناریوی برجام است که در آن آمریکا با استناد به مقاومتهای کنگره از اجرای کامل تعهدات خود شانه خالی کرد. تحریمهای جدید وزارت خزانهداری ممکن است تلاشی برای منحرف کردن توجه ایران از سایر نهادهای آمریکایی، نظیر کنگره باشد. این امر میتواند ایران را به سمت مذاکره صرفاً بر سر تحریمهای دولتی سوق دهد، در حالی که تحریمهای کنگره همچنان پابرجا باقی میماند. ایران در مواجهه با این استراتژی چندوجهی آمریکا با چالشهای متعددی روبهرو است. این فشارها میتواند منابع مالی دولت را محدود کرده و توانایی آن را برای پاسخگویی به نیازهای داخلی و بینالمللی کاهش دهد. دوم، حضور وزارت خزانهداری در تیم مذاکراتی آمریکا نشاندهنده پیچیدگی مذاکرات پیش رو است. ایران باید نهتنها با فشارهای دیپلماتیک، بلکه با استراتژیهای مالی و اقتصادی پیچیدهای که مستقیماً در مذاکرات به کار گرفته میشود، مقابله کند.
* چگونه امتیازاتمان را بگیریم
برای مواجهه با این چالشها ایران باید استراتژی مذاکراتی هوشمندانهای اتخاذ کند. ایران باید در مذاکرات بر دریافت امتیازات اقتصادی مشخص و قابل اجرا تمرکز کند. این امتیازات باید شامل رفع تحریمهای کلیدی، دسترسی به منابع مالی بلوکهشده و تضمینهای اجرایی برای بهرهمندی اقتصادی از توافق باشد. ایران باید تأکید کند تحریمها، چه از سوی کنگره و چه از سوی دولت آمریکا، نباید مانع انتفاع اقتصادی تهران شود. ایران باید از تمرکز صرف بر تحریمهای وزارت خزانهداری اجتناب کند و مذاکرات را به گونهای هدایت کند که شامل همه تحریمها، از جمله تحریمهای کنگره باشد. یکی از دلایل اعمال فشار همزمان با مذاکره این است که ایران واکنش منفی در فضای رسانهای نشان داده و طرف غربی این واکنشها را بهانهای برای مقصرنمایی ایران در صورت شکست احتمالی مذاکرات قرار دهد. در این صورت تیم مذاکرهکننده ایرانی باید با استفاده از دیپلماسی عمومی و رسانههای بینالمللی، روایت خود را از مذاکرات و تأثیرات تحریمها به جهانیان منتقل کند. این امر میتواند فشار بر آمریکا برای پایبندی به تعهداتش را افزایش دهد.