داوود کمالوند: والیبال ایران در رده‌های سنی پایه، همواره تصویری پر از تضاد به نمایش گذاشته است؛ جایی که درخشش خیره‌کننده گروهی از جوانان، همزمان با لغزش و افت نوجوانان، تصویری دوگانه خلق می‌کند. در یک سوی میدان، تیم جوانان با اقتدار به بالاترین قله جهان رسید و همچون ارتشی شکست‌ناپذیر، هر رقیبی را کنار زد، در سوی دیگر تیم نوجوانان که به مدال‌آوری عادت داشت، امسال از سکو بازماند و این واقعیت را یادآوری کرد که موفقیت بدون برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری مداوم، هرگز پایدار نخواهد بود.
* صعود بی‌مانند نسل جوان
۳ عنوان قهرمانی جهان در ۶ سال، برای کشوری که پیش‌تر در عرصه والیبال تنها به آسیا قناعت می‌کرد، نشانی روشن از یک انقلاب ورزشی است. هدایت این نسل جوان بر عهده غلامرضا مومنی‌مقدم است؛ سرمربی‌ای که ۳ سال پیاپی با ترکیبی از انگیزه، سخت‌کوشی و هوشمندی، تیمش را به مسیر بی‌شکست رساند. او در ۲ دوره رقابت‌های قاره‌ای و ۲ میدان جهانی، تنها یک تصویر به جا گذاشت: قدرت مطلق ایران در والیبال پایه.
مسیر قهرمانی اخیر تیم جوانان نیز سرشار از آزمون‌های بزرگ بود. قزاقستان، پورتوریکو، کره جنوبی، کانادا، لهستان، آرژانتین، چین، آمریکا و ایتالیا، همگی با موجی از هماهنگی و قدرت بازیکنان ایرانی مواجه شدند و راهی جز پذیرش شکست نداشتند. مهم‌تر اینکه این موفقیت بدون حتی یک لغزش در طول رقابت‌ها رقم خورد؛ رخدادی که بیش از هر چیز نشان از انسجام درونی، آمادگی جسمانی فوق‌العاده و تاکتیک‌های دقیق دارد.
* فلسفه فنی پیروزی‌ها
بررسی جزئیات فنی این تیم نشان می‌دهد موفقیت، محصول شانس یا شرایط اتفاقی نبوده است. ساختار حملات تیم جوانان بر پایه سرعت و تنوع طراحی شد؛ دفاع روی تور و عقب زمین، انسجامی مثال‌زدنی داشت؛ سرویس‌ها با هدف‌گذاری دقیق به اجرا درمی‌آمدند و هماهنگی بازیکنان به حدی بود که عملاً هیچ شکافی در سیستم باقی نمی‌ماند. پاسور اصلی تیم نیز با مدیریتی هوشمندانه، توپ را در لحظه مناسب به دست مهاجمان می‌رساند و ریتم بازی را در اختیار می‌گرفت. این ترکیب از عناصر فنی و ذهنی، تیم ایران را به نماد شکست‌ناپذیری تبدیل کرد.
* پیوستگی موفقیت در سال‌های اخیر
بازگشت به کارنامه چند سال گذشته نشان می‌دهد این قهرمانی‌ها جرقه نیست. سال ۲۰۱۹ و سپس ۲۰۲۳، جوانان ایران با درخشش خود قهرمانی جهان را تجربه کردند. این استمرار بیانگر آن است که والیبال پایه ایران از یک روند نظام‌مند بهره می‌برد و انتخاب، پرورش و حمایت از استعدادها به‌طور جدی دنبال شده است. چنین پیوستگی‌ای بدون برنامه‌ریزی عمیق و سرمایه‌گذاری هدفمند ممکن نبود.
* نشانه‌های افت نوجوانان
اما همه چیز به رنگ طلا و پیروزی نیست. تیم نوجوانان که سال‌ها به عنوان پشتوانه‌ای مطمئن برای آینده شناخته می‌شد، امسال تنها به مقام چهارم جهان رسید؛ نتیجه‌ای که با معیارهای گذشته فاصله دارد. نوجوانان عادت داشتند روی سکوی جهانی بایستند و دست‌کم یک مدال در دست داشته باشند. ناکامی اخیر نشان داد مسیر آماده‌سازی در این رده به بازنگری فوری نیاز دارد. اگر پایه‌ها محکم نشود، سقف پرشکوه تیم‌های بالاتر نیز دیر یا زود فروخواهد ریخت.
* مسؤولیت سنگین مدیران ورزشی
موفقیت جوانان و لغزش نوجوانان، بار بزرگی را بر دوش فدراسیون والیبال و وزارت ورزش قرار داده است. نسل درخشانی که امروز در تیم جوانان دیده می‌شود، فردا ستون‌های اصلی تیم ملی بزرگسالان خواهد بود. در واقع آینده والیبال ایران در همین لحظه ساخته می‌شود و کوچک‌ترین غفلت می‌تواند سال‌ها زحمت را بر باد دهد.
برای تثبیت موقعیت ایران در والیبال جهان، نیاز به طراحی یک نقشه جامع احساس می‌شود:
- سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت روی نوجوانان تا چرخه تأمین بازیکن متوقف نشود.
- فراهم‌سازی امکانات بدن‌سازی و فنی نوین برای آماده‌سازی حرفه‌ای
- ایجاد مسیر انتقال تدریجی به تیم بزرگسالان تا استعدادها در میانه راه از بین نروند.
- مدیریت علمی در انتخاب مربیان و کادر فنی، به‌جای تصمیمات مقطعی و احساسی.
* اهمیت روان‌شناسی و فرهنگ تیمی
یکی از عوامل پنهان موفقیت جوانان، روحیه جمعی و فرهنگ تیمی آنها بود. بازیکنان نه‌تنها از لحاظ تکنیکی رشد کرده بودند، بلکه ذهنیتی برنده داشتند. این بعد روان‌شناختی باید به‌طور جدی در رده نوجوانان نیز دنبال شود. کار با روان‌شناسان ورزشی، آموزش مهارت‌های ذهنی و ایجاد حس مسؤولیت جمعی، به اندازه تمرینات فیزیکی اهمیت دارد.
* هشدار آینده
اگر چه قهرمانی‌های متوالی باعث غرور ملی می‌شود اما نباید غافل شد جهان ورزش پر از رقبایی است که بی‌وقفه تلاش می‌کنند.
کشورهایی چون لهستان، ایتالیا و آمریکا هرگز درجا نمی‌زنند و برای بازپس‌گیری جایگاه‌شان، برنامه‌های کلان دارند. ایران اگر از حالا به فکر تقویت نوجوانان و حمایت از جوانان نباشد، ممکن است در سال‌های آینده با عقب‌گردی غیرمنتظره روبه‌رو شود.
والیبال پایه ایران اکنون در نقطه‌ای حساس ایستاده است؛ نقطه‌ای میان افتخار و هشدار. تیم جوانان با عملکردی بی‌نقص در اوج قرار دارد اما نوجوانان با افت خود زنگ خطری را به صدا درآورده‌اند. تنها با حمایت پایدار، برنامه‌ریزی علمی و نگاه بلندمدت است که می‌توان این مسیر طلایی را ادامه داد. نسلی که امروز می‌درخشد، اگر درست مدیریت شود، فردا ضامن تداوم اقتدار ایران در صحنه جهانی خواهد بود.
میراث طلایی جوانان و مسؤولیت فردای والیبال ایران
امتداد نسل قهرمان
ارسال نظر
پربیننده