سامورایی‌ها مقابل کاستاریکا شکست خوردند تا صعودشان به مرحله بعد به اما و اگر کشیده شود. در دیداری از روز دوم گروه E جام‌جهانی قطر، تیم‌های ژاپن و کاستاریکا دیروز برابر هم به میدان رفتند که این دیدار با پیروزی یک بر صفر کاستاریکا به پایان رسید. با این نتیجه حالا صعود ژاپنی‌ها به اما و اگر در روز آخر کشیده شد، بویژه که آنها باید برابر اسپانیای قدرتمند بازی کنند. 

فیفا با استناد به آیین‌نامه انضباطی و اخلاقی‌اش می‌تواند به خاطر تغییر پرچم جمهوری اسلامی ایران توسط آمریکایی‌ها، فوتبال این کشور را با محرومیتی سنگین مواجه کند. فدراسیون فوتبال آمریکا در اقدامی شیطنت‌آمیز، پرچم جمهوری اسلامی ایران در جدول رده‌بندی گروه B جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر را بدون نماد مقدس «الله» منتشر کرد. اقدام شیطنت‌آمیز آمریکایی‌ها به نوعی توهین به ایران به حساب می‌آید؛ موردی که ماده ۲۲ آیین‌نامه اخلاق فیفا درباره آن توضیح داده است. در بند یک این ماده از آخرین نسخه آیین‌نامه اخلاق فیفا آمده است: «افراد مقید به این قانون نباید از طریق الفاظ یا اقدامات تحقیرآمیز و تبعیض‌آمیز به حیثیت یا تمامیت یک کشور، نژاد، رنگ پوست، قومیت، ملیت، منشأ اجتماعی، جنسیت، شخص خصوصی یا گروهی از مردم، زبان، مذهب، عقاید سیاسی یا هر عقیده دیگری، ثروت، تولد یا هر موقعیت و دلیل دیگری توهین کنند». همچنین در بند ۳ ماده مذکور جریمه چنین عملی آورده شده است. طبق این بند، کمیته اخلاق فیفا می‌تواند برای عضوی که توهین‌های بالا را به کشوری کرده است، جریمه‌ سنگینی در نظر بگیرد. در این بند آمده است: «تخلف از این ماده با جریمه مناسب حداقل ۱۰۰۰۰ فرانک و همچنین محرومیت از شرکت در هر گونه فعالیت مرتبط با فوتبال حداکثر تا ۲ سال مواجه می‌شود. در موارد جدی و یا در صورت تکرار، ممنوعیت شرکت در هر فعالیت مرتبط با فوتبال حداکثر به مدت 5 سال ممکن است اعلام شود». همچنین در بند ۱۳ آیین‌نامه انضباطی فیفا نسخه سال ۲۰۱۹، جرایم مربوط به توهین به نشانه‌های ملی هم آورده شده است:

«هر شخصی از طریق الفاظ یا اعمال تحقیرآمیز و تبعیض‌آمیز (به هر وسیله‌ای) به دلیل نژاد، رنگ پوست، قومیت، خاستگاه ملی یا اجتماعی، جنسیت، حیثیت یا تمامیت یک کشور، شخص یا گروهی از مردم، ناتوانی، زبان، مذهب، عقاید سیاسی، ثروت، تولد یا هر وضعیت دیگر یا هر دلیل دیگری توهین کند، با تعلیق حداقل 10 مسابقه یا مدت معین یا هر نوع اقدام انضباطی مناسب دیگر مجازات خواهد شد: 

۱- برای نخستین‌بار، انجام یک مسابقه با تعداد محدود تماشاگر و جریمه حداقل ۲۰۰۰۰ فرانک برای فدراسیون یا باشگاه مربوط اعمال خواهد شد. ۲- برای مرتکبان مجدد یا در صورت اقتضای شرایط پرونده، اقدامات انضباطی مانند اجرای طرح پیشگیری، جریمه نقدی، کسر امتیاز، انجام یک یا چند مسابقه بدون تماشاگر، ممنوعیت بازی در ورزشگاه خاص، محرومیت از یک مسابقه، اخراج از یک رقابت یا سقوط به یک دسته پایین‌تر به فدراسیون یا باشگاه مربوط تحمیل می‌شود». 

با این اوصاف باید دید فیفا به اقدام توهین‌آمیز آمریکایی‌ها در تغییر پرچم جمهوری اسلامی ایران واکنش نشان می‌دهد و آنها را طبق آیین‌نامه اخلاقی‌ و آیین‌نامه انضباطی با جریمه‌ مواجه می‌کند؟

فیفا به دنبال برخورد با اقدام سیاسی بازیکنان تیم ملی صربستان

فیفا اعلام کرد یک پرونده انضباطی را علیه فدراسیون فوتبال صربستان به دلیل به نمایش گذاشتن یک پرچم مناقشه‌‌برانگیز در رختکن تیم‌ ملی این کشور در رقابت‌های جام‌جهانی باز کرده است. 

به نقل از شبکه ان‌دی‌تی‌ وی، فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) اعلام کرد تحقیقات انضباطی را علیه فدراسیون فوتبال صربستان به دلیل آویزان کردن یک پرچم اختلاف‌برانگیز از سوی تیم ملی فوتبال این کشور در بازی‌های جام‌جهانی را که در آن نقشه کوزوو به عنوان خاک صربستان حساب شده بود، به جریان انداخته است. بر اساس تصاویری که از رختکن تیم‌ ملی فوتبال صربستان در جریان بازی این تیم مقابل برزیل در جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر منتشر شد، صربستانی‌ها پرچمی را که در آن جزئیاتی اختلاف‌برانگیز وجود داشت به نمایش گذاشتند، از جمله اینکه در این پرچم کوزوو به عنوان بخشی از صربستان نشان داده شد و همچنین روی پرچم نوشته شد: «هیچ تسلیمی در کار نخواهد بود». کوزوو یک استان یوگسلاوی پیشین و دارای اکثریت آلبانیایی‌تبار است که سال ۲۰۰۸ از صربستان اعلام استقلال کرد اما بلگراد از به رسمیت شناختن استقلال کوزوو خودداری کرده است. فیفا در بیانیه‌ای اعلام کرد: «کمیته انضباطی فیفا پرونده‌ای را علیه فدراسیون فوتبال صربستان به دلیل نصب پرچمی در رختکن آنها در جریان بازی برزیل و صربستان در جام‌جهانی فوتبال در ۲۴ نوامبر تشکیل داده است». آیین‌نامه انضباطی فیفا «رفتار توهین‌آمیز و نقض اصول بازی جوانمردانه» و «استفاده از یک رویداد ورزشی برای تظاهراتی با مبنای غیرورزشی» را ممنوع کرده است. 

 

***

زمان نشست خبری بازی ایران - آمریکا مشخص شد

زمان نشست خبری سرمربیان و بازیکنان ایران و آمریکا مشخص شد‌. 

تیم ملی فوتبال کشورمان از ساعت ۲۲:۳۰ سه‌شنبه در آخرین بازی خود در مرحله گروهی جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر به مصاف آمریکا می‌رود. بر همین اساس نشست خبری سرمربیان ۲ تیم امروز برگزار می‌شود‌. ابتدا کارلوس کی‌روش و یک بازیکن تیم ملی ایران از ساعت ۱۶ پاسخگوی رسانه‌ها خواهند بود و در ادامه گرگ برهالتر و یک بازیکن آمریکا از ساعت ۱۶:۴۵ در نشست خبری شرکت می‌کنند.

تیم ملی آمریکا و حامیانش قبل از سوت بازی حساس و سرنوشت‌ساز با ایران در شامگاه سه‌شنبه پیش‌ رو، بازی را شروع کردند. آنها می‌دانند خط پیروزی درون زمین، از بیرون آن شروع می‌شود. از این رو طی چند روز گذشته، به عجیب‌ترین نوع ممکن جنگ روانی را آغاز و پس از هجوم و واکنش کی‌روش و فدراسیون، عقب‌نشینی کردند. ابتدا این یورگن کلینزمن بود که اظهاراتی عجیب را درباره ایران و فرهنگ ما به کار برد. سپس فدراسیون فوتبال آمریکا در اقدامی عجیب پرچم ایران را به صورت مخدوش در صفحات مجازی کار کرد که در آن نشانی از ‌الله وسط پرچم ایران نبود. البته در هر ۲ مورد بعد از واکنش بجا و شایسته کی‌روش و فدراسیون، هم کلینزمن و هم فدراسیون فوتبال آمریکا مجبور به اصلاح عملکرد و گفته خود شدند.

اما در ابتدا بپردازیم به آنچه کلینزمن آغازگرش بود؛ مصاحبه یورگن کلینزمن به عنوان میهمان در برنامه «مچ آو دِ دی»  شبکه بی‌بی‌سی جهانی آنقدر عجیب و غیرعادی بود که انگار کینه‌ای قدیمی و فروخورده در این ستاره پرافتخار دنیای فوتبال نهفته است. البته صحبت‌های ستاره سابق فوتبال آلمان در ابتدا با جملاتی احتمالا مثبت آغاز شد و او ایرانی‌ها را افرادی احساساتی آن هم از نوع غلیظش توصیف کرد که چه از جهت منفی و چه مثبت، همیشه شور و حرارت بالایی دارند اما در ادامه کلینزمن درباره خطاهای بازیکنان ایران صحبت کرد. آمار نشان می‌دهد ایران مرتکب 10 خطا و ولز مرتکب 9 خطا در طول 90 دقیقه شده‌اند که این نه اختلاف فاحشی دارد و نه نسبت به استانداردهای یک مسابقه در این سطح، رقم قابل‌توجهی محسوب می‌شود. او تاکید داشت باید به این موضوع پرداخته شود و بازیکنان ایران به نوعی با تحت فشار گذاشتن داور، شرایط را به سود خودشان رقم‌ زده‌اند. در ادامه کلینزمن درباره شرایط بهتر این دیدار برای تیم‌ملی ایران صحبت کرده و مدعی شد به دلیل برگزاری مسابقات در خاورمیانه، این بازی به نوعی دیداری خانگی محسوب می‌شد و بازیکنان این تیم به گرمای هوا و این شرایط عادت داشتند. کلینزمن در ادامه تاکید داشت بازیکنان ایران داور و بازیکنان حریف را کنترل کرده و بلد بودند چه کاری کنند و البته این خیلی هم بد نیست (با لحنی عجیب و کاملا طعنه‌آمیز). عجیب اینجاست حتی وقتی مجری برنامه درباره بازگشت ایران به مسیر بعد از شکست سنگین مقابل انگلیس هم حرف زد، باز کلینزمن کاملا بی‌ربط مدعی شد این سبک بازی و فرهنگ ایرانی‌هاست و اصلا کارلوس کی‌روش به همین دلیل استخدام شده است؛ اشاره احتمالا بی‌ربط و البته غلط به ناکامی کی‌روش در کلمبیا و مصر در رسیدن به جام‌جهانی. دوباره هم اضهارات بی‌ادبانه مبنی‌بر تحت فشار گذاشتن و فریب دادن داور و شلوغ‌کاری نیمکت و اینکه این فرهنگ بازی آنهاست کرد. کلینزمن تاکید داشت بازیکنان ایران با احساسات و فرم صورت‌شان داور را فریب داده و مکررا به داور چهارم معترض بودند. تاکید روی اینکه این فرهنگ ایرانی‌هاست و کاری می‌کنند که تمرکزت را از دست بدهی، دیگر بیش از اندازه و تکراری شد و عجیب بود که حتی این بازیکن سابق تیم‌ملی آلمان انگار علاقه‌ای نداشت کلامی درباره سلطه 90 دقیقه‌ای تیم ایران بر ولز و سبک بازی قابل احترام تیم کی‌روش حرف بزند. در ادامه کلینزمن گفت اگر داور اروپایی بود شرایط فرق می‌کرد و این رفتار مانند بازیکنان کاستاریکایی بود!

رگه‌هایی از «نژادپرستی» و «خود برتربینی» در کلام یورگن کلینزمن به وضوح دیده می‌شد و چنین ادبیاتی از سوی یک کارمند رسمی نهادی مانند فیفا، رسما زیر سوال بردن بی‌طرفی این مجموعه و رفتاری حساسیت‌برانگیز است. بسیاری از ایرانیان مقیم خارج از کشور کلافه و مستاصل از این نگاه خودبرتربینی مردمان کشورهای دیگر بویژه اروپایی‌ها هستند.

* سکوت سلبریتی‌های فوتبال ما؛ واکنش کی‌روش

24 ساعت از این اظهارات تند گذشت اما متاسفانه هیچ‌یک از سلبریتی‌های فوتبال ایران جوابی به بی‌احترامی‌های کلینزمن ندادند. نه علی دایی، نه مهدی مهدوی‌کیا، جواد نکونام، مسعود شجاعی و کریم باقری و نه هیچ‌کس دیگر. انگار نه انگار یک خارجی اینگونه فرهنگ ما را به باد استهزا گرفته است. آنها که منتظر یک اظهارنظر از سوی منتقدان داخلی هستند تا بیانیه‌های آتشین خود را متوجه او کنند، برابر حرف‌های کلینزمن خود را به ندیدن و نشنیدن زدند تا به گونه‌ای مجبور نباشند از ایران و تیم‌ملی فوتبالش حمایت کنند.

اما طبق معمول این کارلوس کی‌روش بود که به عنوان سرمربی تیم‌ملی ایران، مجبور به واکنش شد. کی‌روش که می‌دانست کلینزمن به عنوان یک آلمانی که سال‌هاست در آمریکا زندگی می‌کند و حتی چندین سال سرمربی تیم‌ملی فوتبال آمریکا بوده است، جنگ روانی را برای بازی سرنوشت‌ساز سه‌شنبه پیش‌رو، آغاز کرده است، در صفحه مجازی خود، جواب بجا و کوبنده‌ای به یورگن کلینزمن داد. کی‌روش که خواستار استعفای کلینزمن از فیفا شده است، در این متن نوشت: «یورگن عزیز! تو پیشقدم شدی که مرا کارلوس صدا کنی و من فکر می‌کنم اشکالی نداشته باشد که تو را یورگن خطاب کنم... بدون اینکه حتی مرا شخصا بشناسی شخصیت من را با غرور همیشگی خودت قضاوت کردی. هیچ اهمیتی ندارد که من چقدر برای عملکرد تو در زمین فوتبال می‌توانم احترام قائل باشم. آن سخنانت درباره فرهنگ ایران، تیم‌ملی ایران و بازیکنان من مایه شرمساری در فوتبال است. هیچ‌کس نمی‌تواند اتحاد ما را دچار تزلزل کند، چون این موضوعات در سطح ما نیست. اما حتی با این حرف‌ها ما دوست داریم تو را دعوت کنیم به عنوان میهمان در کمپ تیم‌ملی حضور پیدا کنی و با بازیکنان ایران ارتباط بگیری و از آنها درباره کشورشان، مردم ایران، شعر و هنر و ریاضیات و جبر و تمدن هزاران ساله ایران بیاموزی و همچنین از بازیکنان ما بشنوی که چقدر فوتبال را دوست دارند و برای آن احترام قائلند.

کی‌روش در این پست آتشین جملات خود را اینچنین پی می‌گیرد: ما متوجهیم که به عنوان آمریکایی - آلمانی حمایت خود را از ما دریغ کرده‌ای، مشکلی نیست.

و با وجود اظهارات و اشاره‌های توهین‌آمیزت در بی‌بی‌سی که تلاش کرده‌ای زحمات، فداکاری و مهارت ما را زیر سوال ببری، به تو قول می‌دهیم بدون آنکه قضاوتی درباره فرهنگ، ریشه و سابقه تو داشته باشیم، همواره از حضورت در جمع خود استقبال کنیم. در عین حال تمام نگاه ما متوجه این نکته است تا از تصمیم فیفا در ارتباط با پست سازمانی تو به عنوان عضوی از کمیته فنی جام‌جهانی قطر 2022 باخبر شویم، چرا که به طور واضح انتظار ما از تو این است که پیش از بازدیدت از کمپ ما از سمت خود استعفا کرده باشی». اشاره کی‌روش به تابعیت آمریکایی کلینزمن هم نشان‌دهنده هوشمندی این مربی است. در واقع کی‌روش بدرستی این رفتار بی‌ادبانه کلینزمن را در راستای جنگ روانی آمریکایی‌ها قبل از بازی با ایران تحلیل کرد؛ واقعیتی که رگ غیرت هیچ کدام از سلبریتی‌های فوتبال ایران را متورم نکرد. گویی این جماعت حالا نه تنها در صف حامیان تیم ملی فوتبال ایران نیستند، بلکه به گونه‌ای موضع گرفته‌اند که در صف طرفداران رسانه سعودی اینترنشنال خود را تعریف کرده‌اند؛ همان رسانه‌ای که طرفدار حذف تیم ملی فوتبال ایران از جام‌جهانی و حالا طرفدار شکست فوتبال ایران در جام‌جهانی است. شاید تصور شود این سلبریتی‌های فوتبالی، حالا کسب‌وکار خود را در مسائل غیرفوتبالی دنبال می‌کنند.

البته یک نگاه ظریف می‌گوید بازیکنان سابق تیم ملی که اکنون به عنوان سلبریتی‌های فوتبالی خود را معرفی می‌کنند و در حوادث اخیر دنباله‌رو اغتشاشگران و تجزیه‌طلبان شده‌اند، نگران آن هستند که تیم ملی فوتبال ایران با صعود به مرحله بعد جام‌جهانی، تاریخ‌سازی کند و ملت این نسل تاریخ‌ساز فوتبال ایران را به عنوان اسطوره‌های فوتبالی خود بپذیرد و نسل‌های آینده هم فوتبال ملی ایران را با بازیکنان تاریخ‌ساز فعلی تیم ملی بشناسند؛ نه اسم‌های پرمدعایی که نه تنها آرزوی موفقیت برای تیم ملی فوتبال کشورمان نمی‌کنند، بلکه شاید به نوعی نسبت به نسل جدید فوتبال ایران و موقعیت اجتماعی آنان در جامعه و موفقیت‌های احتمالی آنان در جام‌جهانی «حسادت» می‌کنند.

* کلینزمن مجبور به عقب‌نشینی شد

اظهارات کلینزمن درباره سبک بازی ایران تحت هدایت کارلوس کی‎‌روش بویژه در بازی برابر ولز در مرحله گروهی جام‌جهانی 2022 قطر با واکنش تند این مربی پرتغالی روبه‌رو شد. به همین دلیل بی‌بی‌سی که اظهارات کلینزمن در این شبکه مطرح شده بود، بار دیگر با او صحبت کرد تا نظرش درباره واکنش کی‌روش را جویا شود. 

کلینزمن به این شبکه گفت: «به نظرم برداشت بدی از صحبت‌های من شد. من واقعا سعی خواهم کرد با کی‌روش تماس بگیرم و اوضاع را آرام کنم. قصدم هرگز انتقاد از کارلوس یا نیمکت ایران نبود. بعضی حتی فکر کردند من از داور انتقاد کردم چون او کاری درباره نحوه رفتار آنها روی نیمکت انجام نداد».

او با توضیح درباره صحبت‌هایش اضافه کرد: «تمام حرف من این بود که آنها احساسی با شرایط برخورد می‌کنند که در واقع از بعضی جهات قابل تحسین است. تمام نیمکت آنها در تمام طول بازی با تیم داخل زمین همراه بود. آنها بالا و پایین می‎‌پریدند و کارلوس مربی بسیار احساساتی‌ای است. او به طور مداوم کنار زمین حضور دارد و سعی می‌کند به بازیکنانش انرژی بدهد و آنها را راهنمایی کند».

بدون شک اگر واکنش کی‌روش و فدراسیون فوتبال ایران نبود، او به این سرعت مجبور به عقب‌نشینی از مواضع عجیب و یکطرفه‌اش نمی‌شد. هر چند کلینزمن آلمانی- آمریکایی بالاخره یک جنگ روانی را در یک سطحی علیه فوتبال ایران انجام داد.

***

همچنین تمام دیدارهای رسمی میان وزرا و نمایندگان کنست با نمایندگان آذربایجانی تحت لوای دیدار از مراکز فرهنگی آذربایجان در سرزمین‌های اشغالی انجام می‌پذیرفت. 

از همین‌ رو افتتاح سفارتخانه جمهوری آذربایجان در سرزمین‌های اشغالی امری خلق‌الساعه نبوده است و پیش از این نیز مراکز فرهنگی آذربایجان با همان کارویژه‌های سفارتخانه در فضای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی رژیم فعالیت

داشته‌اند. 

فرستادن پیام با افتتاح سفارتخانه در این برهه زمانی

به ‌نظر می‌رسد افتتاح سفارت رژیم علی‌اف در سرزمین‌های اشغالی پیش ‌از اینکه در راستای حفظ و تثبیت منافع این کشور در قبال رژیم‌صهیونیستی باشد، در برهه زمانی کنونی و در اوج چالش‌های نظامی و دیپلماتیک این کشور در مواجهه با ارمنستان، ایران، روسیه و فرانسه، دارای پیامی خصمانه و به دور از قواعد حسن ‌همجواری به همسایه بزرگ‌تر خود یعنی جمهوری اسلامی ایران است. این در حالی است که جمهوری اسلامی در شرایط بحرانی از جمله جنگ اول قره‌باغ با حمایت‌های لجستیکی و همچنین جنگ دوم قره‌باغ در سال 2020 که رهبر حکیم انقلاب از اقدامات نظامی این کشور در بازگرداندن سرزمین‌های اسلام (قره‌باغ کوهستانی) حمایت صریح و کامل فرمودند، همواره پشتیبانی کرده است. 

رژیم علی‌اف در ماه‌های گذشته کوشیده است با برگزاری نشست‌ها، دیدارها و سخنان خود با نیروها و دولت‌های متخاصم با نظام جمهوری اسلامی از آنان یارگیری کرده و خود را در جبهه دشمنان ایران تعریف کند؛ از جمله دیدار از آلبانی که مقر گروهک تروریست منافقین در آن قرار دارد و شائبه دیدار سران امنیتی دولت علی‌اف با سران گروهک جنایتکار نفاق. 

همچنین حضور در کنفرانس سران کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس در هفته‌های پیش ‌رو و همراستا شدن با برخی کشورهای مرتجع عرب در تحریک گسل‌های قومیتی عرب و آذری از نمونه‌های رفتار غیردوستانه و غیر دیپلماتیک سران رژیم باکو است. 

از سوی دیگر علی‌اف سعی کرده است در سخنرانی‌های خود از جمله افتتاحیه اجلاس سران ترک‌زبان یا در سالروز جنگ دوم قره‌باغ 2020 با بیان مطالبی تهدید‌آمیز و ضد امنیت و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی، سطح تنش با ایران را افزایش دهد. 

وی در آخرین اقدام تحریک‌آمیز خود با افتتاح سفارت آذربایجان در سرزمین‌های اشغالی تمام‌قد رژیم باکو را به‌ عنوان متحد استراتژیک و در جبهه دشمنان قسم خورده نظام جمهوری اسلامی ایران قرار داده است. 

جمع‌بندی

با توجه به جمیع جهات به نظر می‌رسد رژیم علی‌اف در نظر دارد با این قسم فعالیت‌ها و قرار گرفتن در میان اتحادهای ساختگی دست خود را در چالش‌های آتی میان آذربایجان و همسایگانی مانند ایران، روسیه و ارمنستان پر نشان دهد تا ابزاری برای چانه‌زنی بر سر میزه مذاکره در اختیار داشته باشد و به پشتوانه این اتحادهای ساختگی و پوشالی امتیازاتی را برای رژیم خود دست‌و‌پا کند. 

از سوی دیگر به ‌نظر می‌رسد یکی دیگر از اهداف افتتاح سفارت جمهوری آذربایجان در سرزمین‌های اشغالی، تکمیل پروژه عادی‌سازی روابط میان رژیم ‌صهیونیستی و کشورهای مسلمان باشد که از آن با عنوان قرارداد آبراهام نامبرده می‌شود. 

به هر وجه این اقدام جمهوری باکو نه تنها تامین‌کننده منافع بلندمدت آن در منطقه قفقاز جنوبی نخواهد بود، بلکه از بعد داخلی نیز از سوی ملت غیور و مسلمان آذربایجان پذیرفته نخواهد شد و این اقدام می‌تواند جرقه‌های اولیه اعتراضات داخلی را علیه رژیم علی‌اف شعله‌ور کند.

* پژوهشگران حوزه روسیه و قفقاز جنوبی