کمک بزرگ رهبر انقلاب به تیم مذاکره‌کننده
رها عبداللهی: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای دیروز در دیدار جمعی از مسؤولان ارشد ۳ قوه درباره مذاکرات عمان توصیه‌هایی فرمودند که می‌توان گفت بهترین کمک به دولت پزشکیان و تیم مذاکره‌کننده است. خلاصه‌ای از توصیه‌های ایشان بدین شرح است:
«گفت‌وگوها یکی از ده‌ها کار وزارت امور خارجه است.
مسائل کشور را به گفت‌وگوها گره نزنید.
کشور کارهای خودش را بکند؛ در صنعت، کشاورزی، خدماتی، فرهنگی، سازندگی... اینها هیچ ربطی به گفت‌وگوهای عمان ندارد.
شرطی کردن کشور به مذاکرات، سرمایه‌گذاران را منصرف می‌کند. به گفت‌وگوها نه خوشبین افراطی باشید، نه بدبین افراطی.
گفت‌وگوها ممکن است به نتیجه برسد، ممکن است نرسد.
به طرف مقابل بدبینیم، به توانایی‌های خودمان خوشبینیم».
این توصیه‌ها شاه‌کلید موفقیت مذاکرات یا آسیب ندیدن کشور در صورت بدعهدی طرف آمریکایی است. دلایل این مدعا را در ۵ بند توضیح می‌دهم:
1- توصیه به برجسته نکردن مذاکره با آمریکا از بین باقی ماموریت‌های وزارت امور خارجه می‌تواند راهی برای تقویت تیم مذاکره‌کننده باشد. ویتکاف همزمان با مذاکره با ایران، در حال پیگیری پرونده روسیه، اوکراین، غزه، عادی‌سازی اعراب و اسرائیل و... است. برجسته شدن غیرعادی مشغولیت وزارت امور خارجه ایران به مذاکره با آمریکا برای تیم ایرانی سر میز مذاکره یک نقطه ضعف خواهد بود. طی هفته گذشته فعالیت دیگری جز مسائل مرتبط با مذاکرات از وزارت امور خارجه رسانه‌ای نشده و این پیام خوبی ندارد. خوب است همین امروز دستگاه دیپلماسی این توصیه رهبری را جامه عمل بپوشاند.
۲- توصیه دوم، گره نزدن کارهای کشور به مذاکرات است. کشور مسائل متفاوتی دارد که برای هر کدام وظایفی بر دوش دستگاه‌های مختلف است و این وظایف غالبا هیچ ارتباطی با تحریم‌ها یا چگونگی روابط ما با آمریکا ندارد. مسائل کشور متوقف بر مذاکره نیست که ما مجبور باشیم به هر قیمتی به توافق برسیم. رساندن این پیام که همه کارهای کشور را وابسته به مذاکره کرده‌ایم، چماق تهدید آمریکایی‌ها را - که جزو ثابت میز مذاکره‌شان است - روی سرمان نگه می‌دارد و تأمین منافع ایران را در توافق سخت می‌کند.
ضمن اینکه گره زدن همه چیز به توافقاتی که معلوم نیست چقدر طول بکشد و باید در فضای آرام و بدون تنش پیش برود، نتیجه‌ای جز بلاتکلیفی و رکود و رنج مردم ندارد.
3- وقتی بازنمایی از دولت ایران، تصویر فروشنده بدهکار و مشتاقی باشد که خود را ناگزیر از فروش می‌بیند، خریدار هم صبوری می‌کند تا قیمت را پایین‌تر بیاورد. گرای خزانه خالی همان‌قدر به ضرر مذاکرات است که وعده گشایش اقتصادی و ورود سرمایه‌گذار خارجی بعد از توافق. هر دو باعث می‌شود تصویر فروشنده حریص، نتیجه مذاکرات را به ضرر ما تمام کند.
۴- بدبینی و خائن نامیدن مذاکره‌کنندگان و نمایندگان وطن همان‌قدر بد است که ساکت کردن صدای انتقاد نسبت به مذاکرات. اتفاقا راضی کردن منتقدان داخلی می‌تواند یکی از کارت‌های بازی مذاکره‌کنندگان ایرانی باشد و دست‌شان را جلوی طرف مقابل پر کند.
۵- خوش‌بینی به آمریکا سم مهلک مذاکرات است. مقام معظم رهبری بارها فرموده‌اند آمریکا اهل خدعه و نیرنگ است؛ لبخند می‌زند تا در فرصت مناسب خنجر را فرو کند. خوش‌بینی به آمریکا و بزک کردن چهره آن، این فرصت را برای نیرنگ و خدعه فراهم می‌کند. انسان بدبین حواسش جمع است و لحظه‌ای دچار غفلت نمی‌شود. خوش‌بینی به آمریکا و تضمین مقامات آمریکایی موجب شکست برجام شد. مقام معظم رهبری انذار دادند که خطاهای برجام در مذاکرات جاری تکرار نشود.
خوش‌بینی مفرط به تضمین آمریکایی‌ها باعث شد در برجام - برخلاف شرط رهبری که فرموده بودند عمل به تعهدات متوازن باشد - طرف ایرانی تعهداتش را پیش پیش انجام داد؛ بدون اینکه حتی یکی از تعهدات آمریکا عملی شود و همین دست مذاکره‌کننده‌گان ایرانی را خالی کرد.