فلسطین، سوریه و چالش‌های امنیتی
نشست سران عرب سرانجام پس از حواشی فراوان در بغداد برگزار شد. این نشست در هفته‌های گذشته به دلیل احتمال حضور ابومحمد جولانی، سرکرده شورشیان حاکم بر دمشق، همچنین جنگ غزه مورد توجه قرار گرفته بود. البته همزمانی سفر ترامپ به منطقه از میزان اهمیت این نشست کاست و بسیاری از کشورهای عربی نیز در سطوح عالی در نشست بغداد حاضر نشدند اما عدم حضور جولانی بیشتر به دلیل اعتراضات شدید شهروندان عراقی نسبت به حضور وی بود. بسیاری از شهروندان عراقی و احزاب این کشور با یادآوری جنایات جولانی در لباس گروهک‌های تروریستی داعش و القاعده در این کشور، خواستار عدم پذیرش وی و وزیر خارجه‌اش به عنوان نمایندگان سوریه شده بودند و تظاهرات‌های متعددی نیز در این راستا در شهرهای مختلف عراق انجام شد. معترضان حتی خواستار بازداشت و مجازات جولانی بابت جنایاتش در عراق در صورت حضور وی در نشست بغداد شده بودند. همین مساله نیز منجر به عدم حضور سرکرده شورشیان سوریه در این نشست و تقلیل سطح حضور به وزیر خارجه شد.
* آغاز نشست بغداد
«عبداللطیف الزیانی» وزیر خارجه بحرین در جلسه افتتاحیه این نشست گفت: نشست ما در سایه چالش‌های بزرگی برگزار می‌شود که بر تعدادی از کشورهای عربی تأثیر گذاشته است. وی افزود: ما تصمیم آمریکا برای لغو تحریم‌ها را به سوریه تبریک می‌گوییم و از تلاش‌های عربستان قدردانی می‌کنیم. در ابتدای این نشست بحرین ریاست سی‌وچهارمین دوره نشست سران عربی را به عراق تحویل داد. پس از آن «عبداللطیف رشید» رئیس‌جمهور عراق ضمن تشکر از حاضران در نشست گفت: شبح جنگ، امنیت و ثبات را تهدید می‌کند و مانع تلاش‌های ما برای توسعه و چشم‌اندازهای آینده می‌شود. وی گفت: نشست ما در سایه شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی بسیار پیچیده برگزار می‌شود. ما با چالش‌های خطرناکی روبه‌رو هستیم که منطقه ما و امنیت و سرنوشت ملت‌های‌مان را تهدید می‌کند. رشید گفت: ما بر اهمیت حل و فصل اختلافات با ابزارهای مسالمت‌آمیز و مذاکرات دوجانبه تأکید داریم و با استفاده از زور مخالفیم. ما با مداخله خارجی مخالف و خواهان حل مسالمت‌آمیز تمام نزاع‌ها از طریق میانجی‌ها هستیم. رئیس‌جمهور عراق گفت: ما تجاوز اسرائیل به غزه را محکوم و پایداری ملت فلسطین را تحسین می‌کنیم. ما با تمام تلاش‌ها برای کوچاندن ملت فلسطین تحت هر شرایط و عنوانی مخالفیم. وی گفت: ما باید برای حفظ امنیت عربی مشترک خود تلاش کنیم. هدف اصلی نشست امروز ما متحد کردن مواضع در قبال چالش‌های روزافزون است. ما باید برای ناکام گذاشتن طرح‌هایی که آینده و ثبات‌مان را تهدید می‌کند، متحد شویم. «محمد شیاع السودانی» نخست‌وزیر عراق هم در سخنرانی خود در این نشست گفت: ملت‌های عربی از ما می‌خواهند اقدامات عملی و واقعی اتخاذ کنیم. سیاست خارجی عراق بر اساس اصل حسن همجواری و عدم گسستگی است. عراق در نزدیک کردن دیدگاه‌ها نقش داشت. وی افزود: دیدگاه ما برای حل بحران‌ها در منطقه بر پایه دستیابی ملت فلسطین به حقوق کامل خود و توقف تجاوز است. ما بر مخالفت با کوچاندن اجباری فلسطینی‌ها تأکید داریم. کشتار جمعی در غزه به مرحله‌ای رسیده که تاریخ شاهد آن نبوده است. وی گفت: کشتار جمعی به فاجعه‌ای رسیده که در هیچ درگیری در تاریخ شاهد آن نبوده‌ایم. وی اشاره کرد: همه ما شاهد تصاویری هستیم که صدها کودک برای به دست آوردن لقمه یا تکه‌ای نان در صف ایستاده‌اند که ممکن است به آن دست یابند یا دست خالی بازگردند. سودانی خواستار اقدام عربی جدی و مسؤولانه برای نجات غزه و بازگرداندن نقش آژانس امدادرسانی و کاریابی برای پناهندگان فلسطینی (آنروا) در نوار غزه و کرانه باختری شد و گفت همچنان خواستار آن است.
* سخنرانی دبیران کل اتحادیه عرب و سازمان ملل متحد
«احمد ابوالغیط» دبیرکل اتحادیه عرب مساله فلسطین را همچنان مساله اصلی این اتحادیه دانست و از نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در غزه در مقابل چشم و گوش جهانیان انتقاد کرد. دبیرکل اتحادیه عرب در سخنرانی خود در جلسه افتتاحیه سی‌وچهارمین اجلاس سران کشورهای عضو اتحادیه عرب ضمن قدردانی از عراق بابت میزبانی این اجلاس، با اشاره به سالگرد تاسیس اتحادیه عرب گفت: این سازمان پیونددهنده کشورهای عربی به یکدیگر است و استمرار آن به مدت ۸۰ سال نشان‌دهنده پیوند ملت‌ها و کشورهای عربی و تاریخ مشترک آنهاست. ابوالغیط ضمن ابراز تاسف از درگیری‌ها در برخی کشورهای عربی، به مفهوم امنیت ملی عربی اشاره کرد و گفت: امنیت ملی عربی متاسفانه آنگونه که انتظار می‌رفت تحقق نیافته و کشورهای عربی همچنان در معرض تجاوز قرار دارند و با اختلافات و نزاع‌های داخلی مواجهند.
دبیرکل اتحادیه عرب تقویت اتحادیه عرب را به منظور عبور از بحران‌های کنونی خواستار شد. «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل نیز در سی‌وچهارمین اجلاس سران اتحادیه عرب در بغداد سخنرانی کرد. به گزارش میدل ایست‌نیوز، دبیرکل سازمان ملل گفت منطقه و جهان، بویژه نوار غزه، با چالش‌های گسترده‌ای مواجهند. وی افزود: هیچ مساله‌ای شکنجه جمعی ملت فلسطین را توجیه نمی‌کند. دبیرکل سازمان ملل تصریح کرد: با کوچاندن مستمر ساکنان نوار غزه مخالفیم. گوترش خواستار اجرای راه‌حل دودولتی برای تحقق صلح شد و گفت: جامعه بین‌الملل باید در راستای اجرای آن تلاش کند.