چالش اسرائیل در جنوب جبهه مقاومت
مهدی بختیاری: یمن از دیرباز در معادلات منطقه‌ای، بازیگری حاشیه‌ای تلقی می‌شد اما از زمان قدرت‌گیری انصارالله در صنعا در سال 2014 و تشدید درگیری‌ها با ائتلاف سعودی-اماراتی، جایگاه این گروه در معادلات منطقه‌ای دگرگون شد و حمایت جمهوری اسلامی ایران از انصارالله، چه به لحاظ سیاسی و چه فنی، بتدریج موجب شد این گروه از یک نیروی شبه‌نظامی محلی به بازیگری فرامنطقه‌ای در چارچوب «محور مقاومت» تبدیل شود. با آغاز جنگ غزه در ۱۵ مهر 1402/ ۷ اکتبر 2023، انصارالله به صورت رسمی اعلام کرد در کنار ملت فلسطین ایستاده است و حملات خود را ابتدا با هدف قرار دادن کشتی‌های تجاری مرتبط با اسرائیل در دریای سرخ آغاز کرد. این اقدامات بتدریج به عملیات‌های موشکی و پهپادی مستقیم علیه اهداف داخل سرزمین‌های اشغالی گسترش یافت. در هفته‌های اخیر، گزارش‌هایی از شلیک موشک‌های دوربرد یمنی به سوی اهدافی در مرکز سرزمین‌های اشغالی منتشر شده است، از جمله حمله‌ای که هدف آن فرودگاه بین‌المللی بن‌گوریون (مهم‌ترین فرودگاه بین‌المللی اسرائیل) بود. اگر چه منابع اسرائیلی تلاش کردند اثرات این حمله را کم‌اهمیت جلوه دهند اما واقعیت این است که برای نخستین‌بار از فاصله 2 هزار کیلومتری در جنوب، موشکی توانسته به عمق جغرافیای حساس اسرائیل برسد.
این حمله صرفاً یک اقدام نظامی نبود، بلکه پیام‌هایی استراتژیک به اسرائیل و متحدانش محسوب می‌شود. پیام اول به تل‌آویو می‌گوید دیگر جغرافیای تهدید محدود به مرزهای جنوبی با غزه نیست. پیام دوم این گزاره را به آمریکا و شرکای عربش منتقل می‌کند که تلاش‌های آنها برای مهار و انزوای یمن با شکست مواجه شده است. و پیام سوم، خطاب به ملت فلسطین و مقاومت غزه است که تنها نیستند و مقاومت تنها در یک جبهه خلاصه نمی‌شود.
* چرا حملات یمن متوقف نمی‌شود؟
با آغاز حملات به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ، آمریکا و انگلیس ائتلافی نظامی برای مقابله با انصارالله به راه انداختند. طی ماه‌های اخیر ده‌ها بار مواضع انصارالله در صنعا، صعده و حدیده هدف قرار گرفته اما با وجود این فشارها، حملات یمن نه تنها متوقف نشده، بلکه در برخی موارد شدیدتر نیز شده است.
دلایل اصلی این استمرار در چند نکته نهفته است:
۱ـ ایدئولوژی انقلابی و نگاه آرمانی انصارالله به مسأله فلسطین
۲- اعتماد به نفس ناشی از سال‌ها مقاومت در برابر ائتلاف سعودی
۳- تلاش برای تحکیم جایگاه یمن در افکار عمومی جهان اسلام
اگر چه از نظر فنی، تعداد موشک‌های شلیک‌شده از یمن به نسبت محدود و پراکنده است اما اثر روانی و راهبردی آن قابل توجه است. اسرائیل اکنون مجبور است سامانه‌های پدافندی خود را در جهات مختلف مستقر کرده و منابع دفاعی‌اش را میان چندین جبهه تقسیم کند. این مسأله، هم هزینه‌های اقتصادی دارد و هم شکافی بزرگ در استراتژی پدافندی اسرائیل ایجاد می‌کند.
از سوی دیگر، پرستیژ امنیتی اسرائیل که سال‌ها مدعی کنترل مطلق بر حریم هوایی خود بود، با این حملات خدشه‌دار شده است. حملات انصارالله به فرودگاه بن‌گوریون، حتی اگر خسارتی به بار نیاورد، می‌تواند تأثیر مستقیم بر صنعت گردشگری، حمل‌ونقل هوایی و اعتماد عمومی در داخل رژیم بگذارد.
هدف اعلامی انصارالله «دفاع از فلسطین و پاسخ به جنایات اسرائیل در غزه» است اما فراتر از آن، یمن در تلاش است جایگاه خود را در نقشه ژئوپلیتیک منطقه بازتعریف کند. با پیوستن به محور مقاومت در سطح عملیاتی، انصارالله حالا خود را نه فقط مدافع ملت یمن و مردم فلسطین، بلکه بخشی از نبرد امت اسلام با دنیای کفر و الحاد می‌داند.
در شرایطی که بسیاری از دولت‌های عرب با اسرائیل رابطه برقرار کرده‌اند یا در آستانه این اقدام کثیف هستند، انصارالله با اتخاذ موضع ضدصهیونیستی، تلاش می‌کند خود را به عنوان پرچمدار جدید مقاومت عربی - اسلامی معرفی کند.
حضور فعال انصارالله در جنگ غزه نقطه عطفی در تحولات غرب آسیاست. اگر پیش‌تر مقاومت به معنای مبارزه در نوار غزه و جنوب لبنان تعریف می‌شد، اکنون مرزهای این جبهه، 2 هزار کیلومتر دورتر به یمن نیز رسیده است.
با ادامه جنگ در غزه و افزایش نارضایتی جهانی از جنایات اسرائیل، احتمالاً فشار از سوی جبهه‌های مختلف نیز افزایش خواهد یافت. حملات یمن تنها بخشی از این پازل است اما بخش مهمی که نشان می‌دهد جغرافیای مقاومت دیگر به مرزها محدود نیست و میدان نبرد به سراسر منطقه کشیده شده است.