گروه فرهنگ و هنر: در حالی که مخاطبان سینما در تب‌و‌تاب انتخاب و معرفی فیلم‌های اکران نوروزی‌اند، اظهارنظرهای مسؤولان مربوط درباره افزایش قیمت بلیت سینماها همه اخبار اکران نوروزی را تحت‌الشعاع خود قرار داده است. ابتدا سجاد نوروزی، عضو شورای صنفی نمایش به عنوان نخستین مسؤول از افزایش قیمت بلیت سینماها در پایان سال 1400 خبر داد و گفت: در این زمینه با همکاری صنوف و وزارت ارشاد تصمیم‌گیری‌هایی شده است که بزودی اعلام می‌شود. واقعیت این است که با این شرایط خاص اقتصادی قیمت بلیت سینما بالاخره باید تفاوت حداقلی با قیمت یک ساندویچ داشته باشد. وقتی قیمت همه چیز افزایش داشته و هزینه‌های اداره سالن چند برابر شده، طبیعتا قیمت بلیت سینما هم باید تابعی از وضع فعلی باشد. از سوی دیگر مرتضی شایسته، سخنگو و دبیر شورای صنفی نمایش در این باره به «وطن‌امروز» گفته است: بدون شک مبلغ بلیت سینماها افزایش پیدا می‌کند و این موضوع بزودی به صورت رسمی اعلام خواهد شد. وی گفت: هر کسی مخالف افزایش قیمت بلیت سینماهاست به نوعی موافق ورشکستگی سالن‌های سینما در این شرایط سخت اقتصادی است زیرا سال‌هاست که سینمادارها از گردش مالی مناسبی برخوردار نیستند و حتی خیلی مواقع این گردش مالی به صفر رسیده است اما سینمادارها با پوست و استخوان خود سالن‌های سینما را سراپا نگه داشته‌اند و صادقانه باید گفت این اقدام آنها در شرایط کرونایی کشور و حالت نیمه‌تعطیلی سینماها کار دشوار و بزرگی بود که برای نجات سینما از سوی اهالی سینما صورت گرفت. شایسته ادامه داد: باید کمی واقع‌بینانه به موضوع نگاه کنیم، مثلا طی چند سال اخیر پیتزا به عنوان یک وعده غذایی پرطرفدار چند برابر شده اما بلیت سینما هیچ افزایشی نداشته است و به همین نسبت سایر کالاها نیز افزایش چند برابری داشته است، آیا در این شرایط نباید انتظار داشت قیمت بلیت سینماها مقداری افزایش پیدا کند تا از ورشکستگی صددرصدی سینمادارها جلوگیری شود؟ به هر حال چاره‌ای جز افزایش قیمت‌ بلیت نداریم. وی تصریح کرد: به هر حال تصمیم بر این شده است که نوروز امسال بلیت سینماها مقداری افزایش پیدا کند و تلاش خواهد شد این افزایش در شرایطی رقم بخورد که کمترین ضربه به مخاطبان عمومی سینما وارد شود. مرتضی شایسته درباره ظرفیت سالن‌های سینمایی در اکران نوروزی گفت: در این باره ما تسلیم ستاد ملی مبارزه با کرونا هستیم و تا این لحظه همان ظرفیت 50 درصدی برای سالن‌های سینمایی لحاظ می‌شود و آن هم به خاطر شیوع سویه اُمیکرون کرونا ویروس است که توسط ستاد ملی مبارزه با کرونا به ما ابلاغ شده است و ابلاغیه جدید ستاد کرونا همچنان پابرچا خواهد بود. این تهیه‌کننده سینما تصریح کرد: برای اکران نوروزی هم منتظر دستورات جدید ستاد ملی مبارزه با کرونا خواهیم بود و طبق دستورات آنها عمل خواهیم کرد، حال آن تصمیم می‌خواهد ظرفیت 50 درصدی سالن‌ها باشد یا بدون محدودیت‌ها. شایسته درباره احتمال کناره‌گیری فیلم‌ها از اکران نوروزی که چندی پیش توسط یکی از اعضای صنفی نمایش مطرح شده بود، گفت: با هر 7 فیلم اکران نوروزی اتمام حجت و شرایط ظرفیت 50 درصدی اکران سینماها را برای‌شان تشریح کرده‌ایم و فیلمسازان هم پذیرفته‌اند با توجه به شرایط کرونایی کشور و ابلاغیه ستاد ملی مبارزه با کرونا، اثرشان عید نوروز 1401 اکران شود. وی در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به این شرایط به طور قطع می‌گویم هیچ‌کدام از فیلم‌های اکران نوروزی به‌ خاطر اعتراض به ظرفیت 50 درصدی سینما به‌ دلیل کرونا از اکران انصراف نخواهند داد. 

اما از سوی دیگر سخنگوی انجمن سینماداران در جدیدترین اظهارات مسؤولان سینمایی درباره افزایش قیمت بلیت سینماها گفته است: حدود 2 سال است که قیمت بلیت‌های سینمای ایران افزایش نیافته و حال با افزایش قیمت تجهیزات و خدمات، چاره‌ای جز گران کردن بلیت سینما وجود ندارد. 

محمدرضا صابری درباره موضوع افزایش قیمت بلیت سینما گفت: ۲ سال از آخرین باری که قیمت بلیت‌های سینمای ایران افزایش یافته می‌گذرد، این حالی است که در این بازه زمانی با افزایش قیمت تجهیزات سینمایی و خدمات رو‌به‌رو بوده‌ایم و حقوق افراد مشغول در این صنف افزایش یافته است. وی ادامه داد: در حال حاضر قیمت 30 هزار تومانی بلیت سینما ظلم به افرادی است که در سینماهای کشور مشغول به کار هستند و باید برای این موضوع فکری اساسی می‌شد. به همین منظور پیشنهاد افزایش قیمت بلیت‌ سینما توسط شورای صنفی نمایش، به سازمان سینمایی داده شد و قرار است درباره آن تصمیم‌گیری نهایی شود. سخنگوی انجمن سینماداران بیان کرد: سینماهای کشور تمام درآمدشان به واسطه فروش بلیتی است که به فروش می‌رسانند و هیچ یارانه‌ای توسط دولت به آنها پرداخته نمی‌شود. به همین منظور اگر قیمت بلیت سینما افزایش نیابد، حیات سینماها با خطر رو‌به‌رو شده و بزودی شاهد تعطیلی برخی از سینماهای کشور خواهیم بود. وی افزود: این روزها اگر کسی بخواهد یک بسته چیپس خریداری کند باید حداقل ۲۵ هزار تومان پول پرداخت کند اما بلیت سینما 30 هزار تومان است. سینماداران ایران دقیقا همان تجهیزاتی را استفاده می‌کنند که در سینماهای دنیا وجود دارد، با این تفاوت که ما در ایران این تجهیزات را باید گران‌تر هم خریداری کنیم، چرا که کشورمان تحریم است. صابری درباره برنامه پیشنهادی تخفیف در سینماهای کشور اعلام کرد: پیشنهادی را مطرح کردیم که در آن برای رفاه حال مخاطبان سینمای ایران، ۲ سانس ساعت 11 و 13 تمام سینماهای سراسر کشور در همه روزهای هفته به غیر از پنجشنبه و جمعه، بلیت‌های نیم‌بها به فروش برسد، البته این طرح زمانی اجرایی می‌شود که به تایید سازمان سینمایی برسد.

 

* پیگیری حقوقی لو رفتن برگزیدگان «فجر»

مدیر روابط عمومی سازمان سینمایی در گفت‌و‌گویی آخرین وضعیت پرونده لو رفتن برگزیدگان جشنواره فیلم فجر را تشریح کرد. یزدان عشیری خبر داد پرونده سایت متخلف از طریق معاونت حقوقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و حراست سازمان سینمایی در حال پیگیری است و نتایج آن بزودی اعلام خواهد شد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، یزدان عشیری ضمن اشاره به متن عذرخواهی سایت متخلف مبنی بر لو رفتن اسامی برگزیدگان چهلمین جشنواره فیلم فجر در ساعات منتهی به مراسم اختتامیه گفت: صرف عذرخواهی سایت متخلف و قبول مسؤولیت آن هم ۲ هفته بعد از اتفاق کافی نیست. 

وی ادامه داد: همکاران ما در بخش حراست سازمان سینمایی در همان ساعات اولیه برای پاره‌ای توضیحات و شفاف ‌شدن مساله جلسه گذاشته‌اند اما متاسفانه به‌رغم پیگیری‌ها هیچ همکاری‌ای از سوی مسؤولان سایت مربوط صورت نگرفته است و آنها بعد از ۲ هفته اقدام به انتشار بیانیه عذرخواهی کردند که قابل قبول نیست. 

عشیری با بیان اینکه پرونده این موضوع از طریق معاونت حقوقی وزارتخانه و حراست سازمان در حال پیگیری است، گفت: این پیگیری تا وصول نتایج ادامه پیدا می‌کند و نتایج آن بزودی اعلام خواهد شد. 

مشاور رئیس سازمان سینمایی و مدیرکل روابط عمومی سازمان با توجه به اشاره تلویحی و ادعای مسؤولان سایت مربوطه مبنی بر اینکه هر سال اسامی برگزیدگان زودتر در اختیار پیج‌ها و سایت‌های معتبر قرار می‌گیرد تا فرصت کافی برای تولید محتوا و طراحی گرافیکی وجود داشته باشد، اظهار داشت: چنین ادعایی بی‌اساس، ناموثق و غیرمستند است. اگر منبعی از جانب جشنواره این اطلاعات را در اختیار سایت قرار داده خلاف مقررات، مغایر با اخلاق حرفه‌ای و به مثابه تخلف عمل کرده و باید از طریق مراجع ذی‌صلاح مورد بازخواست و تنبیه قرار گیرد.

***

علیرضا حجتی:  اوکراین 2022 چه پیامی را به جهان مخابره می‌کند؟ تامل در پاسخ به این پرسش برای انسان امروز که در محیط بین‌الملل با قواعد و هنجارهای آن زیست می‌کند، بویژه جامعه ایرانی، فرصت بسیار مغتنمی برای عبرت‌آموزی و همچنین ضرورت توجه به داشته‌هایی همچون تسلیحات نظامی است؛ قدرت نظامی‌ای که تلاش‌های مرموزی در ایران جهت نابودی این ظرفیت و مشروعیت‌زدایی از آن شده است، آن هم در شرایطی که پیش از این جریاناتی در کشور، اوکراینیزه کردن ایران را هم در تئوری و هم در عمل پیش برده‌اند!

نخستین تلنگری که پس از استیصال مقامات اوکراین به ویژه ولودیمیر زلنسکی  در تنها ماندن این کشور در پی تهاجم روسیه به طور ویژه دیده شد، افسانه خریدن امنیت و تکیه به دولت‌های غربی جهت گرفتن تضمینی برای آینده بود. ماجرای اوکراین در وهله اول اثبات کرد امنیت و اقتدار، کالایی خریدنی نیست. اوکراینی که پس از آغاز درگیری‌ها به دنبال رساندن صدای خود به ناتو و آمریکا با نیت ورود به این مهلکه بود، پرقدرت‌ترین پاسخی که دریافت کرد دعای خیر بایدن و ابراز امیدواری سایرین برای پایان یافتن این مناقشه بود. حال در همین برهه‌ که توافق بوداپست 1994 در خلع سلاح اتمی اوکراین بازخوانی می‌شود، آخرین تلاش‌ها برای احیای توافق هسته‌ای با ایران در حال انجام است. دولت سیزدهم در ایران اگرچه سیاست خارجی و هسته‌ای خود را بر خلاف دولت روحانی «توافق به هر قیمتی» قرار نداده است اما وقایع اوکراین بیش از هر زمان دیگری یادآوری می‌کند که هیچ توافق سیاسی و متن روی کاغذی به تنهایی نتوانسته است همه مشکلات یک کشور را پوشش داده یا آینده آن را تضمین کند. سرنوشت برجام در دولت تدبیر و امید که کل مقدرات کشور را به توافق هسته‌ای گره ‌زده بود، تجربه ذی‌قیمتی را در اختیار تیم مذاکره‌کننده فعلی کشورمان قرار داده است. 

طی سال‌های گذشته به موازات تشدید جنگ اقتصادی تمام عیار ایالات متحده علیه ایران، مشروعیت‌زدایی از قدرت دفاعی و نظامی کشور به عنوان مانع اصلی توسعه و لغو تحریم‌های ضد ایرانی تبدیل به یکی از مقاصد ثابت حملات جریان غرب‌گرا شد، تا جایی که حتی مرحوم هاشمی‌رفسنجانی خلع سلاح ژاپن و آلمان پس از جنگ دوم جهانی را شاهد مثالی برای اثبات این ادعا که وجود نیروی نظامی مانعی بر مسیر رشد اقتصادی است، خواند. رئیس دولت‌های پنجم و ششم در توئیتی دنیای فردا را دنیای گفتمان‌ها و نه موشک‌ها خواند. 

به سخره گرفتن توان هسته‌ای و منع ایران از افزایش بازدارندگی در مقابل دشمنان تا بن دندان مسلحی که از هیچ فرصتی برای ضربه زدن به کشورمان چشم‌پوشی نکرده و نمی‌کنند، از سرخط‌های اصلی تبلیغاتی جریان غرب‌گرا بوده است. خلق دوگانه خطرناک «امنیت/ معیشت» به عنوان مقدمه فروپاشی کشور از جمله مواردی است که توسط حسن روحانی در کارزار انتخاباتی خود در سال 92 کلید خورد و با عبارت چرخش همزمان چرخ سانتریفیوژها و چرخ کارخانه‌ها، به این دوگانه دامن ‌زده شد. این خطوط روشن راهبرد سیاست خارجی بود که بعدها در برجام نمود پیدا کرد و اقتدار هسته‌ای را تا حد زیادی قربانی تنش‌زدایی با آمریکا و وعده بدون پشتوانه رفع تحریم کرد. 

این تنها نمونه نبود؛ تخریب قدرت نظامی ایران در تمام دوران دولت‌های یازدهم و دوازدهم از سوژه‌های پررنگ برای تخریب قوای دفاعی کشور بود. موضع مشهور حسن روحانی در مناظرات انتخاباتی سال 96 که آزمایش موشک از سوی کشورمان را توطئه‌ای علیه برجام خواند، جدا از آنکه تکرار صدای آمریکا از زبان رئیس‌جمهور مستقر بود، بخوبی افق دید این جریان را نسبت به توانایی‌های دفاعی کشور نمایان می‌کرد. 

پیش از این موضع روحانی البته وزیر امور خارجه دولتش، محمدجواد ظریف در دانشگاه تهران با تحقیر قدرت دفاعی کشورمان عنوان کرده بود آمریکا می‌تواند با یک بمب سیستم دفاعی ایران را نابود کند. ظریف و دولت روحانی با سرهم کردن این عبارات در پی اثبات این مدعا بودند که توافق هسته‌ای برجام توانسته است سایه جنگ را از ایران دور کند. روحانی و ظریف از معدود کسانی در جهان بودند که با گذشت چند دهه از شکست فاحش ایده‌آلیسم در جلوگیری از جنگ دوم جهانی و به موزه سپردن شدن این نظریه، به آموزه‌های ویلسونیسم و نویل چمبرلین (نخست‌وزیر انگلستان پیش از جنگ دوم) بازگشته بودند!

سقوط سریع‌السیر شهرهای اوکراین و دستان خالی مسؤولان اوکراینی آن هم در شرایطی که این کشور عمده توان دفاعی خود را به پیشنهاد غرب از کشور خارج کرد، از مناظر درس‌آموزی است که مقابل دیدگان جهانیان به نمایش درآمده است. گویی دنیای موشک‌ها واقعی‌ترین و بی‌رحم‌ترین چهره جهانی است که تا پیش از سقوط یک کشور عمق دردناکی خود را نشان نمی‌دهد. دستان نسبتا خالی اوکراین و بدعهدی تکراری جهان غرب بار دیگر نتایج خطرناک سناریوی مشروعیت‌زدایی از توانمندی نظامی کشور را به جامعه ایرانی گوشزد کرد.

***

در چهارمین روز حمله نظامی روسیه

اوکراین مذاکره را پذیرفت

گروه بین‌الملل: ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه دیروز به ارتش این کشور دستور داد نیروهای بازدارنده هسته‌ای روسیه را در واکنش به «اظهارات تهاجمی» کشورهای ناتو در «حالت ویژه وظیفه رزمی» (آماده‌باش) قرار دهد. این دستور در دیدار پوتین با وزیر دفاع «سرگئی شویگو» و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح روسیه، «والری گراسیموف» صادر شد. وی در این جلسه گفت: مقامات ارشد کشورهای ناتو به خود اجازه می‌دهند اظهارات تهاجمی علیه روسیه داشته باشند، بنابراین به وزیر دفاع و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح روسیه دستور می‌دهم نیروهای بازدارنده ارتش روسیه را به حالت آماده‌باش درآورند. وی افزود: کشورهای غربی نه‌تنها در حوزه اقتصادی اقدامات غیردوستانه‌ای علیه کشور ما انجام می‌دهند، بلکه مقامات ارشد اعضای اصلی ناتو درباره کشور ما اظهارات تهاجمی داشته‌اند. رئیس‌جمهور روسیه توضیح داد این اقدام در پاسخ به لفاظی‌های «خصمانه» مقامات ارشد ناتو انجام می‌شود. 

به دنبال درخواست‌های ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین برای کمک‌های مستقیم بیشتر، تعدادی از کشورهای اروپایی روز یکشنبه اعلام کردند مایلند به اوکراین سلاح و مهمات بیشتری ارائه کنند. روز شنبه آلمان از خودداری قبلی از ارسال تسلیحات به اوکراین عقب‌نشینی کرد و گفت موشک‌های ضدتانک و سامانه‌های دفاع هوایی «استینگر» را «در اسرع وقت» به کی‌یف عرضه خواهد کرد. آلمان همچنین برای نخستین‌بار پس از جنگ دوم جهانی سیاست صادرات تسلیحات خود را زیر پا گذاشت و به یک کشور ثالث اجازه داد تسلیحات آلمانی را در اختیار طرفین جنگ قرار دهد. علاوه بر این «لیز تراس» وزیر خارجه انگلیس دیروز اعلام کرد غرب باید برای یک ماراتن بسیار طولانی در اوکراین و درگیری احتمالی بین مسکو و بلوک نظامی غرب (ناتو) آماده شود. هشدار وزیر دفاع انگلیس به منزله امکان درگیری روسیه و ناتو برداشت شده است. تراس هشدار داده بود اگر قدرت‌های غربی «اکنون در مقابل پوتین نایستند»، بحران اوکراین می‌تواند به درگیری مستقیم بین روسیه و کشورهای ناتو کشیده شود. تراس روز یکشنبه به اسکای‌نیوز گفت: «اگر پوتین را در اوکراین متوقف نکنیم، دیگران را در معرض تهدید خواهیم دید؛ بالتیک، لهستان، مولداوی، و حتی ممکن است به درگیری با ناتو ختم شود». او در همین حال تاکید کرد: «ما نمی‌خواهیم به آنجا برویم». تراس با اشاره به «نیروهای قوی» روسیه پیش‌بینی کرد بحران کنونی ممکن است «چند سال» ادامه داشته باشد. تراس گفت: «ما باید برای یک مسیر طولانی آماده باشیم». پوتین در روز اول تهاجم به اوکراین به کشورهای خارجی هشدار داده بود در تهاجم او به اوکراین مداخله نکنند و گفت این امر می‌تواند منجر به «عواقبی شود که آنها هرگز ندیده‌اند». او موشک‌های ضدهوایی و سایر سامانه‌های موشکی پیشرفته را در بلاروس و ناوگان خود را در دریای سیاه مستقر کرده است تا از مداخله غرب در اوکراین جلوگیری کند. در همین ارتباط سفیر آمریکا در سازمان ملل هم گفت: تصمیم پوتین برای آماده‌سازی نیروهای بازدارنده هسته‌ای، درگیری را به ‌طور غیرقابل قبولی تشدید می‌کند. مشخص نیست «حالت ویژه وظیفه رزمی» شامل چه مواردی می‌شود. از سویی «پاول پودویگ» تحلیلگر مستقر در ژنو و رئیس پروژه نیروهای هسته‌ای روسیه نیز گفت: «سخت است که بگوییم معنای این دستور چیست اما ممکن است یک «فرمان اولیه» باشد». او به گاردین گفت: «این حمله تلافی‌جویانه را ممکن می‌کند اما به معنای آمادگی برای نخستین حمله نیست». وی افزود: «به نظر نمی‌رسد این بالاترین سطح آمادگی باشد، از جمله بمب‌افکن‌هایی که با سلاح بارگیری می‌شوند و از زمین بلند می‌شوند. این اقدامی است که فرماندهی و کنترل را قادر می‌کند در صورت لزوم واکنش نشان دهد اما این سطح بسیار بالایی است».

 

* حرکت به سمت مذاکره

در روز چهارم تهاجم نظامی روسیه به اوکراین سرانجام طرفین بر سر مذاکراه پیرامون شرایط به وجود آمده توافق کردند. «دیمیتری پسکوف» سخنگوی دولت روسیه پیش از ظهر دیروز اعلام کرد هیأت روس با حضور نمایندگانی از وزارتخانه‌های خارجه، دفاع و دیگر وزارتخانه‌های این کشور برای مذاکره با طرف اوکراینی وارد بلاروس شده است. وی افزود: ما آماده شروع این مذاکرات در «گومل» هستیم. در همین حال خبرگزاری اسپوتنیک دیروز از هشدار رئیس هیات مذاکره‌کننده روسیه درباره زمان مذاکرات خبر داد. اسپوتنیک دیروز گزارش داد رئیس هیات مذاکره‌کننده روسیه که برای گفت‌وگو با اوکراین وارد بلاروس شده، اعلام کرده است: «تا ساعت ۱۵ وقت محلی (۱۵:۳۰ به وقت تهران) منتظر پاسخ طرف اوکراینی خواهیم بود». رئیس هیأت مذاکره‌کننده روسیه گفته بود در صورت امتناع اوکراین از مذاکره و هر گونه بهانه جدید، تمام مسؤولیت رخدادها بر عهده دولت فعلی اوکراین خواهد بود. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه نیز همزمان با اتمام ضرب‌الاجل اعلامی روسیه برای مذاکره در تماس با نخست‌وزیر رژیم اسرائیل، به وی گفته است روسیه آماده گفت‌وگو با اوکراین در بلاروس است ولی اوکراین این فرصت را از دست داده است. دقایقی پس از پایان این مهلت «ولادیمیر مدینسکی» دستیار رئیس‌جمهور روسیه و رئیس هیات روس، پذیرش مذاکره از سوی اوکراین و اعزام هیأت از سوی این کشور را تایید کرد. «لئونید اسلوتسکی» رئیس کمیته امور بین‌الملل دومای دولتی روسیه و از اعضای هیات مذاکره‌کننده این کشور که در بلاروس به سر می‌برد، اعلام کرد در صورت امتناع از مذاکره یا ادامه بهانه‌‌‌گیری، مسؤولیت رویدادهای بعدی تنها بر عهده مقامات کی‌یف خواهد بود.  مدینسکی افزود طرفین اکنون در حال تصمیم‌گیری درباره تدارکات و مکان دقیق نشست با «حداکثر امنیت» برای اوکراینی‌ها هستند. وی تاکید کرد: ما تضمین می‌کنیم مسیر سفر 100 درصد ایمن خواهد بود. مذاکره‌کننده ارشد روسیه گفت: ما منتظر هیات اوکراینی خواهیم بود. 

خبرگزاری «تاس» روسیه هم گزارش داد یک سیاستمدار بلاروسی گفت هیأت اوکراینی برای گفت‌وگو با روسیه عازم گومل شد. حوالی ساعت 17 به وقت محلی نیز پایگاه خبری اوکراینی «کی‌یف ایندیپندنت» با تایید مشارکت اوکراین در مذاکرات صلح با روسیه نوشت ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین طی تماس تلفنی با «الکساندر لوکاشنکو» رئیس‌جمهور بلاروس موافقت کرد هیات اوکراینی بدون پیش‌شرط در مرز اوکراین و بلاروس در نزدیکی رودخانه «پریپیات» با هیات روس دیدار کند. به گفته «ناتالیا ایزمانت» سخنگوی لوکاشنکو، یک مقام بلندپایه اوکراین با الکساندر لوکاشنکو تلفنی صحبت کرد و خواستار تعویق ضرب‌الاجل شد. او گفت رهبر بلاروس سپس با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه صحبت کرد و او موافقت کرد مذاکرات برنامه‌ریزی شده را به تعویق بیندازد. در همین حال زلنسکی تماس با لوکاشنکو را در شبکه‌های اجتماعی تایید کرد اما درباره این مذاکرات اظهارنظری نکرد. زلنسکی پیش از مذاکره با لوکاشنکو در پیامی درباره مکان احتمالی مذاکرات با نمایندگان روسیه گفته بود: «ما می‌توانیم با روسیه در هر شهر دیگری مانند بوداپست، ورشو یا استانبول مذاکره کنیم». بنا به اطلاعیه دفتر ریاست‌جمهوری اوکراین «نشست روسیه و اوکراین بدون پیش‌شرط در منطقه مرزی اوکراین و بلاروس برگزار می‌شود و رئیس‌جمهور بلاروس متعهد شد امنیت هیات ما را حفظ کند». این در حالی بود که پیش از این کی‌یف اعلام کرده بود از انجام مذاکرات در قلمروی بلاروس در بحبوحه درگیری‌ها خودداری می‌کند، با این استدلال که نیروهای روسیه از خاک بلاروس برای حمله به اوکراین استفاده می‌کنند. مینسک اما مشارکت نیروهایش در عملیات روسیه را تکذیب کرد. دیمیتری پسکوف نیز در ارتباط با امتناع اولیه اوکراین از مذاکره با روسیه در بلاروس گفت طرف اوکراینی بود که شهر گومل بلاروس را در ابتدا به عنوان محل مذاکرات انتخاب کرد. سخنگوی کرملین همچنین در بیانیه‌ای اعلام کرد مسکو به کی‌یف هشدار داده عملیات نظامی روسیه در طول هر گونه مذاکرات احتمالی متوقف نخواهد شد. 

بحث بر سر مذاکرات صلح از روز دوم حمله روسیه به اوکراین مطرح شده بود با این حال اختلافات جدی پیرامون محورهای مذاکره مانع توافق بر سر دیدار هیأت‌های دو طرف شده بود.

بر همین اساس عصر جمعه ولادیمیر پوتین پس از گفت‌و‌گوی تلفنی با «شی جین پینگ» همتای چینی‌اش درخواست خود از مقامات دولت اوکراین برای مذاکره را تکرار کرد. ساعتی پس از آن پوتین در جلسه شورای امنیت ملی روسیه اعلام کرد حاضر است با اعزام هیأتی به مینسک با کی‌یف مذاکره کند. وی در ادامه از ارتش اوکراین خواست با خلع ید زلنسکی از قدرت، اوضاع را تحت کنترل بگیرد.

«میخائیلو پودولیاک» مشاور زلنسکی روز شنبه به خبرگزاری رویترز گفت اوکراین موضع مذاکره را اتخاذ کرده است اما با شرایط غیرعملی مذاکره از سوی مسکو مواجه شده است.

***

  یک مقام ارشد پنتاگون: ما از مسیر دیپلماتیک و مذاکره برای حل بحران در صورتی که به نتیجه مسالمت‌آمیز در اوکراین منجر شود، حمایت می‌کنیم. 

  اینترفکس: مذاکرات اوکراین و روسیه هنوز آغاز نشده است اما ۲ طرف در محل دیدار حاضر شده‌اند. (ساعت 7 بعدازظهر)

  وزیر خارجه آلمان: ما نباید اوکراین را بدون سلاح در برابر تهاجم رها کنیم. پایه‌های سیاست خارجی ما باید تجدید شود و اگر بین جنگ و صلح انتخاب شود، نمی‌توان بی‌طرفی را حفظ کرد. 

  دبیرکل ناتو: لفاظی روسیه درباره آماده‌سازی نیروهای هسته‌ای خود خطرناک است. ما در حال افزایش حمایت نظامی خود از اوکراین و کشورهای عضو ناتو هستیم. تایید عضویت اوکراین در ناتو مستلزم اتفاق آرا در این ائتلاف است.

 وزیر خارجه ترکیه: وضعیت اوکراین به جنگ تبدیل شده است و آنکارا تمام مفاد پیمان مونترو را به طور شفاف اجرا خواهد کرد. 

 کمیسر امور داخلی اتحادیه اروپایی: 300 هزار پناهنده اوکراینی وارد اتحادیه اروپایی شده‌اند و ما باید برای پذیرش بیشتر آماده شویم. 

 سخنگوی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در الجزیره: اگر جنگ در اوکراین متوقف نشود، انتظار داریم تعداد پناهجویان به 4 میلیون نفر برسد. 

 خبرنگار الجزیره: صدای انفجاری در کی‌یف پایتخت اوکراین شنیده شد. 

 وزیر خارجه اوکراین: ما تسلیم نخواهیم شد و هیچ قطعه‌ای از خاک خود را واگذار نخواهیم کرد. 

 کاخ سفید: تحریم‌ها علیه بخش انرژی روسیه همچنان پابرجاست اما ما می‌خواهیم تأثیر آن را بر بازار جهانی انرژی کاهش دهیم. 

 وزیر خارجه اوکراین: بخش بزرگی از زیرساخت‌های اوکراین تخریب شده است. 

  وزارت دفاع روسیه: ارتش اوکراین از مهمات فسفری در حومه کی‌یف در نزدیکی فرودگاه گوستومل استفاده می‌کند. 

  تظاهرات در مسکو بر ضد جنگ روسیه علیه اوکراین 

  وال‌استریت ژورنال: نیروی هوایی اوکراین استفاده از پهپادهای ساخت ترکیه را برای حمله به اهداف روسیه فاش کرد. 

  مکرون در بیانیه‌ای با رهبران گروه ۷: ما با یکدیگر همکاری خواهیم کرد تا تهاجم روسیه به اوکراین را به شکست استراتژیک پوتین تبدیل کنیم.

بعد از اتفاقات اوکراین و تهاجم نظامی ارتش روسیه به این کشور، غرب تحریم‌های وسیعی را علیه ورزش روسیه آغاز کرد. طی 24 ساعت گذشته این موج ادامه داشت که مهم‌ترین آنها مربوط به کناره‌گیری آبراموویچ از ریاست باشگاه چلسی و پس گرفتن عنوان افتخاری پوتین توسط فدراسیون جهانی جودو بود. رومن آبراموویچ مالک 55 ساله چلسی با انتشار بیانیه‌ای از واگذاری امور مدیریتی باشگاه به بنیاد خیریه چلسی خبر داد. آبراموویچ که ثروت او 8.4 میلیارد پوند تخمین ‌زده شده، سال 2003 چلسی را از کن بیتس خریداری کرد و به مالک باشگاه تبدیل شد. با حضور آبراموویچ و سرمایه‌گذاری کلان او بود که نقشه فوتبال حرفه‌ای در جهان از نو نوشته شد؛ چلسی با مالکیت آبراموویچ به 21 جام رنگارنگ دست یافته و قهرمانی در جام باشگاه‌های جهان 2021 به این معناست که آبی‌ها در دوران فعالیت او، قهرمانی در تمام جام‌های ممکن را تجربه کرده‌اند. افراد معتمد بنیاد چلسی گروهی متشکل از بروس باک (رئیس کنونی باشگاه)، جان دوین، اما هیز، پیارا پووار، سب کو و هیو رابرتسون هستند و به این ترتیب، با وجود این انتقال قدرت تغییری در وضعیت اداره روزانه باشگاه ایجاد نخواهد شد. همچنین اسکای نوشت مارینا گرانوفسکایا و پیتر چک نیز به فعالیت خود در چلسی ادامه خواهند داد. به دنبال حمله روسیه به اوکراین، دولت بریتانیا و مجلس عوام این کشور سلسله اقداماتی را به منظور تحریم صنایع و افراد وابسته به کرملین در پیش گرفتند. از جمله نخستین اقدامات، ممنوع کردن حضور هواپیمای Aeroflot در بریتانیا بود؛ اقدامی که منجر به قطع همکاری منچستریونایتد با این خطوط هواپیمایی شد (این شرکت همکار یونایتد و تامین‌کننده پروازهای این باشگاه بود). در روزهای گذشته بود که «سان» ادعا کرد نمایندگان ویژه مهاجرتی در حال بررسی لوایحی هستند که بتواند امکان زندگی در انگلیس را از رومن آبراموویچ سلب کند. آبراموویچ که با وجود حضوری 2 دهه‌ای در انگلیس تقاضای دریافت تابعیت این کشور را ارائه نداده و همواره با ویزای سرمایه‌گذاری در این کشور حضور داشته، سال 2018 پس از جنجال «مسمومیت سالسبری» با رد چندین بار درخواست خود برای تمدید این ویزا روبه‌رو شد تا شرایط حضور او در بریتانیا سخت شود. بلومبرگ در نخستین ساعات روز شنبه و ساعاتی قبل از انتشار بیانیه آبراموویچ، از پرس و جوی شرکت‌های آمریکایی درباره چلسی و احتمال خریداری باشگاه خبر داده بود. ارزش باشگاه چلسی 1.9 میلیارد پوند برآورد می‌شود. هرچند بسیاری باور دارند بیانیه پرابهام آبراموویچ، صرفا انتقال موقت قدرت به افراد حاضر در باشگاه است تا تکلیف او با تحریم‌های احتمالی، کاملا روشن شود. در صورتی که آبراموویچ مشمول تحریم‌های بریتانیا نشود، او مشکلی برای ادامه حمایت مالی از آبی‌ها نخواهد داشت. 

 

* تعلیق پوتین از سوی فدراسیون جهانی جودو

فدراسیون جهانی جودو، ریاست افتخاری رئیس‌جمهور روسیه بر این فدراسیون را در اعتراض به حمله روسیه به اوکراین، به حالت تعلیق درآورد. فدراسیون جهانی جودو در بیانیه‌ای اعلام کرد ریاست افتخاری ولادیمیر پوتین بر فدراسیون جهانی جودو را به حالت تعلیق درآورده است‌. همچنین فدراسیون جهانی، سمت رئیس‌جمهور روسیه به عنوان سفیر افتخاری جودو را تعلیق کرد. جودو یکی از ورزش‌های مورد علاقه ولادیمیر پوتین است. او مسابقات زیادی را در سن پترزبورگ برنده شده و یک نشان استادی جودو را دریافت کرده است. وی همچنین کتابی به زبان روسی به نام «جودو با ولادیمیر پوتین» نوشته است. رئیس فدراسیون جهانی جودو نیز که پیش از این رابطه بسیار نزدیکی با پوتین داشت، دان ۸ جودو را به وی اهدا کرده بود.

هر چند طی چند روز اخیر آمار مبتلایان به کرونا در کشور نزولی شده اما مرگ‌ومیرهای ناشی از این بیماری همچنان بالاست و احتمال دارد در صورت کم‌توجهی به رعایت پروتکل‌های بهداشتی با توجه به در پیش بودن سفرهای نوروزی، ویروس جهش‌یافته اُمیکرون در سطح وسیعی در کشور به چرخش درآید و تبعات سختی را به دنبال داشته باشد. البته کاهش شهرهای قرمز و همچنین گذر نسبی از قله پیک اُمیکرونی کرونا در کشور، تصمیمات جدیدی را در آستانه سال جدید رقم زد؛ تصمیماتی مانند برنامه‌ریزی برای سفرهای نوروزی و برگزاری حضوری کلاس‌های مقاطع آموزش عالی. این در حالی است که همچنان میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور روی عدد ۵۷ درصد قرار دارد. بر اساس اعلام وزارت بهداشت، موج ششم بیماری کرونا به طور نسبی در کشور مهار شده است و به گفته وزیر بهداشت، تا حدودی قله اُمیکرون را رد کرده‌ایم. در عین حال بر اساس جدیدترین به‌روز‌رسانی‌ها، تعداد شهرهای با وضعیت قرمز کرونایی در کشور از ۳۳۷ به ۱۸۴ شهر کاهش یافت و در مجموع براساس آخرین وضعیت رنگ‌بندی کرونایی شهرهای کشور، در حال حاضر ۱۸۴ شهر در وضعیت قرمز، ۱۸۷ شهر در وضعیت نارنجی ۷۶ شهر در وضعیت زرد هستند و یک شهر یعنی شهرستان کنارک در استان سیستان‌و‌بلوچستان تنها شهر با شرایط عادی و به رنگ آبی در لیست رنگ‌بندی شهرستان‌ها است. بر همین اساس هم روز گذشته ستاد ملی مقابله با کرونا مصوبات جدیدی را بر اساس شرایط بیماری «کووید-۱۹» در کشور تعیین کرد و اعلام شد با توجه به مهار نسبی موج ششم بیماری کرونا در شرایط فعلی، هموطنان می‌توانند برای سفرهای نوروزی به شرط واکسیناسیون کامل (مگر به دلیل عدم گذشت فاصله زمانی ۳ ماهه با دوز قبلی) برنامه‌ریزی کنند. البته در این مصوبه تاکید شده که «این تصمیم مشروط به عدم اوج‌گیری مجدد بیماری است. چنانچه شیوه‌نامه‌های بهداشتی رعایت نشود و بیماری مجددا اوج بگیرد، درباره سفرها تصمیم جدید گرفته خواهد شد». 

در عین حال ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرد کلاس‌های همه مقاطع تحصیلی آموزش عالی که به دلیل بیماری کرونا به صورت غیرحضوری برگزار می‌شده، باید حضوری برگزار شود. این در حالی است که براساس اعلام معاونت بهداشت وزارت بهداشت، میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور در هفته منتهی به چهارم اسفند‌ماه ۱۴۰۰ (از ۲۷ بهمن تا ۴ اسفند)، همچنان پایین و بالغ بر 57.64 درصد بوده است؛ موضوعی که می‌تواند در تعطیلات عید و با افزایش سفرها، خطر انتقال بیماری را بیشتر کند.

 

* شناسایی ۹۵۲۴ بیمار جدید کرونا در کشور

بنا بر اعلام روز گذشته وزارت بهداشت، طی ۲۴ ساعت (از ظهر شنبه تا ظهر یکشنبه) ۹۵۲۴ بیمار جدید کرونا در کشور شناسایی شدند و متاسفانه در این بازه زمانی ۲۴۱ بیمار نیز جان خود را از دست دادند. از ظهر روز شنبه تا ظهر روز یکشنبه ۸ اسفند و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۹ هزار و ۵۲۴ بیمار جدید مبتلا به «کووید-۱۹» در کشور شناسایی شدند که یکهزار و ۶۸۲ نفر از آنها بستری شدند. متاسفانه در این مدت، ۲۴۱ بیمار «کووید-۱۹» نیز جان خود را از دست دادند و بدین ترتیب مجموع جان‌‌باختگان این بیماری در کشور به ۱۳۶ هزار و ۶۳۱ نفر رسید. خوشبختانه تاکنون ۶ میلیون و ۶۳۴ هزار و ۱۲۶ نفر از بیماران کرونایی هم بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند. همچنین ۴ هزار و ۴۹ نفر از بیماران مبتلا به «کووید-۱۹» در بخش‌ مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها تحت مراقبت قرار دارند. در حال حاضر ۱۸۴ شهرستان در وضعیت قرمز، ۱۸۷ شهرستان در وضعیت نارنجی، ۷۶ شهرستان در وضعیت زرد و یک شهرستان نیز در وضعیت آبی بیماری کرونا قرار دارند. 

 

* ۲۳ میلیون نفر در کشور ۳ دوز واکسن کرونا زده‌اند

بنا بر اعلام وزارت بهداشت، تاکنون ۲۲ میلیون و ۹۹۲ هزار نفر در کشور موفق شده‌اند ۳ دوز واکسن کرونا را دریافت کنند. تاکنون ۶۲ میلیون و ۷۳۹ هزار و ۶۳۵ نفر دوز اول، ۵۵ میلیون و ۴۱۸ هزار و ۲۰ نفر دوز دوم و ۲۲ میلیون و ۹۹۲ هزار و ۷۵۷ نفر دوز سوم واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند. بنابراین مجموع واکسن‌های تزریق‌شده در کشور به ۱۴۱ میلیون و ۱۵۰ هزار و ۴۱۲ دوز رسید. 

 

گروه اقتصادی: طی سال‌های گذشته یکی از اهرم‌های فشار روسیه بر اروپا، وابستگی کشور‌های اروپایی به گاز این کشور بوده است. ۱۹ شهریور امسال روسیه از اتمام خط لوله بحث‌برانگیز «نورد استریم ۲» برای انتقال مستقیم گاز طبیعی به آلمان خبر داد؛ پروژه‌ای که منتقدانش معتقد بودند وابستگی اروپا به مسکو را افزایش می‌دهد. تنش‌ها و اختلافات دیپلماتیک بر سر این پروژه ۱۰ میلیارد یورویی به قدری شدید شده بود که برخی می‌گفتند این پروژه هرگز تکمیل نخواهد شد اما تکمیل این خط لوله به منزله یک پیروزی اقتصادی و دیپلماتیک بزرگ برای روسیه بود. کار ساخت پروژه «نورد استریم ۲» در سال ۲۰۱۸ آغاز شد؛ خط لوله‌ای که قرار بود سالانه ۵۵ میلیارد مترمکعب گاز را از روسیه از طریق دریای بالتیک به آلمان برساند؛ اگرچه هفته گذشته با به رسمیت شناختن لوهانسک و دونتسک توسط روسیه، آلمان که سرمایه‌گذار اصلی این پروژه است، اعلام کرد «اولاف شولتز» روند صدور مجوز بهره‌برداری از خط لوله انتقال گاز «نورد استریم ۲» را متوقف کرده است. دولت آمریکا از سال‌ها پیش معتقد بود احداث یک خط لوله دیگر برای انتقال گاز روسیه به آلمان بویژه به ‌دلیل دور زدن مسیر انتقال گاز از طریق خاک اوکراین، وابستگی اروپا به صادرات انرژی روسیه را تشدید خواهد کرد. «آنگلا مرکل» صدراعظم سابق آلمان و رهبران حزب سوسیال- دموکرات این کشور همواره از این پروژه دفاع می‌کردند. 

 

* چرا اروپا بشدت به گاز طبیعی روسیه وابسته است؟

در دهه‌های 1960 و 1970، اروپا تقریبا همان مقدار گاز طبیعی را تأمین می‌کرد که به آن نیاز داشت اما کاهش میادین گازی دریای شمال بویژه منابع گازی انگلیس و هلند، باعث شد تولید گاز طبیعی در اروپا کاهش یابد. در همین دوره، اتحادیه اروپایی وابستگی خود به زغال سنگ را کاهش داد تا به اهداف محیط‌زیستی خود یعنی دستیابی به صفر رسیدن انتشار دی‌اکسید کربن تا سال 2050 و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای حداقل تا 55 درصد تا سال 2030 برسد. در حال حاضر، حدود 20 درصد از برق اتحادیه اروپایی از زغال سنگ تامین می‌شود. به گفته اداره کل انرژی اتحادیه اروپایی، از سال 2012 اتحادیه اروپایی تولید برق از طریق زغال سنگ را حدود یک سوم کاهش داده است. علاوه بر این، آلمان با قانون انرژی اتمی خود در سال 2011 به طور خلاصه سرمایه‌گذاری در انرژی هسته‌ای را رد کرد، تصمیمی که به واسطه فاجعه هسته‌ای فوکوشیما در سال 2011 اتخاذ شد. اکنون تنها 13 درصد از انرژی اروپا از انرژی هسته‌ای تامین می‌شود. به گفته اداره کل انرژی اتحادیه اروپایی، حدود 25 درصد از انرژی مصرفی اتحادیه اروپایی از گاز طبیعی تامین می‌شود. نفت (32 درصد)، انرژی‌های تجدیدپذیر و زیست‌سوخت (18 درصد) و سوخت‌های فسیلی (11 درصد) دیگر منابع انرژی اروپا را تشکیل می‌دهند. این وابستگی اروپا به گاز طبیعی به معنای وابستگی به روسیه است. بنا به اعلام اداره کل انرژی اتحادیه اروپایی، امروز اتحادیه اروپایی بزرگ‌ترین واردکننده گاز طبیعی در جهان است که بیشترین سهم گاز آن از طریق روسیه (41 درصد)، نروژ (24 درصد) و الجزایر (11 درصد) تامین می‌شود. الجزایر پارسال تولید گاز خود را بشدت افزایش داد و صادراتش نیز از ۳۲ میلیارد مترمکعب در سال ۲۰۲۰ به ۴۷ میلیارد مترمکعب رسید. بخش اعظم صادرات این کشور راهی اروپا می‌شود اما انتظار نمی‌رود رشد تولید گاز این کشور ادامه داشته باشد. 

تقریبا یک‌سوم گاز اتحادیه اروپایی در نیروگاه‌های برقی مصرف می‌شود و این کشورها در میان‌مدت شاید بتوانند با توسعه هر چه بیشتر منابع انرژی پاک خورشیدی و بادی، همچنین سرمایه‌گذاری در پروژه‌های گاز دیگر کشورها تا حد زیادی از وابستگی به گاز روسیه کم کنند اما در کوتاه‌مدت چاره‌ای جز ادامه واردات گاز روسیه نیست. 

 

* اروپا غیر از روسیه از کجا می‌تواند گاز خود را تأمین کند؟

اروپا برای تامین حدود 40 درصد گاز طبیعی خود به روسیه متکی است. این میزان بیشتر از طریق خطوط لوله‌ای که از بلاروس و لهستان به آلمان می‌گذرد، «نورد استریم 1» که مستقیما به آلمان - از طریق اوکراین - می‌رود، می‌آید. نکته مهم این است که حمله روسیه به اوکراین می‌تواند بر جریان‌ این خطوط لوله تاثیرگذار باشد. اگرچه هنوز اتفاق خاصی در این باره رخ نداده اما ممکن است روسیه در تلافی تحریم‌های اروپا علیه این کشور، فروش گاز به اروپا را تعلیق کند یا درگیری‌های نظامی باعث آسیب به یکی از خطوط لوله‌ای شود که از اوکراین عبور می‌کند و گاز را به اروپا می‌رساند. 

برخی کشورها گزینه‌های دیگری نیز دارند. به عنوان مثال، آلمان - بزرگ‌ترین مصرف‌کننده گاز روسیه - می‌تواند از نروژ، هلند، بریتانیا و دانمارک از طریق خطوط لوله گاز وارد کند. اگرچه نخست‌وزیر نروژ، دومین تامین‌کننده بزرگ گاز اروپا گفته است این کشور در کوتاه‌مدت نمی‌تواند جایگزین روسیه شود. تحلیلگران معتقدند جایگزینی کامل 150 تا 190 میلیارد متر مکعب گاز صادراتی روسیه به اتحادیه اروپایی، در کوتاه‌مدت قابل دستیابی نیست. 

همچنین هم‌اکنون تحویل گاز زمستانی روسیه به اتحادیه اروپایی حدود 48 میلیارد مترمکعب با نرخ فعلی خواهد بود که 30 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کمتر است. اروپا امسال خوش‌شانس بود، چرا که تبعات کمبود گاز روسیه می‌توانست بسیار بدتر باشد. زمستان امسال چندان سرد نبود و ذخایر جدید کشف شده گاز در جهان هم به کمک آمد. دوسوم زمستان هم پشت سر گذاشته شده است. پارسال ذخیره گاز اروپا ۵۳ درصد بود و امسال به زیر ۴۰ درصد رسید. به گزارش «اس ‌اند پی گلوبال پلاتس» اروپا با همین ذخایر تا پایان فصل سرما دوام می‌آورد.  با این حال در صورتی که روسیه اختلال جدی وارد کند، وضعیت به سرعت بحرانی خواهد شد. 

ظرفیت انبارهای زیرزمینی ذخیره گاز اتحادیه اروپا حدود ۹۰ میلیارد مترمکعب است که هم‌اکنون ۴۰ درصد آن پر است. به عبارتی، اگر روسیه کلا صادرات گاز به اتحادیه اروپایی را همین امروز قطع کند، اتحادیه اروپایی قادر است بدون دریافت گاز روسیه تا پایان ماه‌های سرد سال سر کند. از طرفی، مصرف گاز اروپا در ماه‌های گرم سال به نصف کاهش می‌یابد و اروپا می‌تواند وضعیت را تا آغاز زمستان بدون دریافت گاز روسیه اداره کند. 

اگرچه در ماه‌های گرم، اتحادیه اروپایی گاز وارداتی از روسیه را به انبارهای زیرزمینی تزریق می‌کند تا در پیک مصرف زمستان دچار مشکل نشود. یعنی اروپا تنها تا ژانویه سال آینده می‌تواند بدون دریافت گاز روسیه سر کند و اگر انبارهای زیرزمینی را پر نکند، در زمستان سال آتی با بحران مواجه خواهد شد. از این رو اتحادیه اروپایی در کوتاه‌مدت چاره‌ای جز ادامه خرید گاز از روسیه ندارد. 

بر اساس پیش‌نویس سندی که هفته گذشته رویترز مشاهده کرد، اتحادیه اروپایی خواسته تا کشور‌های اروپایی پیش از هر زمستان ذخایر گاز طبیعی خود را پر کنند تا به تقویت ذخایر و مقابله با اختلالات عرضه کمک کنند. اگرچه روسیه در نامه‌ای به کنفرانس انرژی در دوحه اعلام کرده است به عرضه بی‌وقفه گاز طبیعی به بازارهای جهانی ادامه خواهد داد. 

 

* گاز مایع طبیعی اروپا را نجات می‌دهد؟

یکی دیگر از گزینه‌های اروپا برای جایگزینی گاز روسیه، واردات گاز طبیعی مایع (LNG) است. واردات گاز طبیعی مایع بویژه از ایالات متحده، در ماه ژانویه به رکورد 11 میلیارد مترمکعب رسید اما نکته مهم این است که پایانه‌های LNG اروپا ظرفیت محدودی برای جذب عرضه اضافی در صورت مختل شدن گاز روسیه دارند. گاز مایع می‌تواند در کوتاه‌مدت به اروپا کمک کند که تامین‌کنندگان اصلی آن آمریکا و قطر هستند. با همه اینها فقط یک کشور نمی‌تواند قطع صادرات گاز روسیه را جبران کند و اروپا باید دنبال چند راه‌حل باشد و وضعیت بسیار دشوار خواهد شد. 

آمریکا در این میان سهم مهمی در تامین گاز خواهد داشت و دولت جو بایدن تلاش‌های زیادی در این زمینه نشان داده است. هر چند جایگزین کردن گاز ارزان روسیه در مقایسه با گاز مایع گران آمریکا وضعیت را پیچیده خواهد کرد. آمریکا سال گذشته میلادی نزدیک ۲۴ میلیارد متر مکعب گاز مایع راهی اتحادیه اروپایی کرد که بیش از ۲ برابر سال ۲۰۲۰ است و در ژانویه امسال نیز صادرات روزانه گاز به اروپا را دوباره ۲ برابر کرد. آمریکا توانایی صادرات بیش از ۵۰ میلیارد مترمکعب گاز مایع به اروپا در سال جاری میلادی را دارد. سال آینده نیز تولید گاز آمریکا دوباره ۱۴ میلیارد مترمکعب افزایش خواهد داشت. 

از طرفی قطر، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان LNG جهان، پارسال ۲۲ میلیارد مترمکعب صادرات گاز مایع به اروپا داشت اما این کشور سالانه ۱۱۰ میلیارد مترمکعب ظرفیت صادرات گاز مایع دارد. اگرچه قطر قراردادهای بلندمدت با کشورهای آسیایی برای صادرات گاز دارد اما اعلام کرده است می‌تواند حداقل ۱۵ درصد سطح صادرات خود به اروپا را افزایش دهد، اگرچه مقامات قطری سه‌شنبه گذشته گفته بودند که نه این کشور و نه هیچ کشور دیگری ظرفیت جایگزینی گاز صادراتی روسیه به اروپا با LNG را ندارند، زیرا بیشتر حجم گاز به قراردادهای بلندمدت وابسته است.

گروه سیاسی: رئیس مجلس شورای اسلامی بر تقدم حفظ ساختار هسته‌ای ایران در توافق احتمالی تاکید کرد و گفت: نتیجه مذاکرات باید مراحل تصویب و تأیید را در ساختارهای نظام جمهوری اسلامی ایران طی کند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، علی باقری، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده کشورمان، دیشب با دستور کار مشخص به منظور پیگیری مذاکرات با هدف حل مشکلات برای حصول توافق عازم وین شد. سفر باقری به وین در شرایطی است که شورای عالی امنیت ملی در آخرین جلسه خود با بررسی روند و نتایجی که تاکنون از مذاکرات وین حاصل شده است بر ضرورت تحقق مطالبات قانونی و منطقی ایران که در محدوده خطوط قرمز کشورمان قرار دارد، تاکید کرد. این در حالی است که مذاکرات لغو تحریم‌های وین در روزهای اخیر به مراحل مهم و حساسی رسیده است و همه طرف‌های مذاکره‌کننده در انتظار تصمیم سیاسی آمریکا هستند. در همین زمینه حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان شنبه‌شب با انتشار متنی در صفحه توئیتر خود نوشت: «ما با جدیت در حال بررسی متن توافق هستیم و با جوزف بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی و هماهنگ‌‌کننده ارشد مذاکرات وین تلفنی گفت‌وگو داشتم. همکارم علی باقری نیز با مورا در تماس و مشورت است. همه برای رسیدن به توافق خوب در تلاش هستیم و خطوط قرمز خود را به طرف غربی منعکس کرده‌ایم».

در این میان «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین از دیدار و رایزنی اعضای برجام با آمریکا بدون حضور هیأت ایرانی خبر داد. دیپلمات روس در توئیتی نوشت: اعضای برجام (بدون ایران) و ایالات متحده رایزنی‌هایی غیررسمی در چارچوب مذاکرات وین انجام دادند. ما منتظر بازگشت دکتر علی باقری‌کنی مذاکره‌کننده ارشد (هیأت) ایرانی از تهران به وین هستیم تا توافق احیای برجام را نهایی کنیم. با این حال به نظر می‌رسد ۲ مساله تضمین طرف آمریکایی برای عدم خروج از برجام و بسته شدن پرونده ادعاهای سیاسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (pmd) علیه کشورمان مهم‌ترین موضوعات محل اختلاف در مذاکرات وین است. در همین زمینه سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در گفت‌وگو با صداوسیما با بیان اینکه سفر اخیر باقری به تهران، سفری عادی مانند دیگر سفرهاست که تاکنون انجام شده و هدف از آن، مشورت و دریافت دستورالعمل‌ها برای بازگشت به وین است، اظهار داشت: ما درباره پرسش‌ها یا ادعاهای سیاسی‌ای که آژانس درباره برخی اقدامات کشورمان مطرح کرده و از نظر ما محلی نداشته است پاسخ دادیم این پرونده باید بسته شود. وی بسته شدن پرونده ادعاهای سیاسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (pmd) علیه کشورمان را ضروری دانست و تاکید کرد ایران هیچ ضرب‌الاجلی را قبول نمی‌کند. 

 

* جلسه غیرعلنی مجلس درباره مذاکرات وین

نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی نیز روز گذشته در جلسه‌ای غیرعلنی به بررسی آخرین وضعیت مذاکرات وین پرداختند. رئیس قوه مقننه در این جلسه گزارشی در این باره قرائت کرد. در همین زمینه احمد علیرضا‌بیگی در گفت‌وگو با تسنیم درباره جلسه غیرعلنی مجلس گفت: در این جلسه آقای قالیباف، رئیس مجلس گزارشی از آخرین وضعیت مذاکرات وین به نمایندگان ارائه کرد. وی افزود: آقای قالیباف در این جلسه غیرعلنی عنوان کرد دیگر این سوال که «در مذاکرات بمانیم یا نمانیم؟» مطرح نیست، ما باید در مذاکرات بمانیم و آن را پیش ببریم. نماینده تبریز در مجلس ادامه داد: رئیس مجلس گفت این موضوع مطرح است که ما باید چگونه مذاکرات را پیش ببریم تا برای ما انتفاع اقتصادی داشته باشد، البته در این انتفاع اقتصادی حفظ ساختار هسته‌ای ایران بر هر چیز دیگری تقدم دارد، یعنی این‌طور نیست که ما بگوییم سود اقتصادی ببریم و از سوی دیگر ساختار هسته‌ای‌مان را از بین ببریم. علیرضابیگی اضافه کرد: آقای قالیباف اظهار کرد در مذاکرات بخشی از خواسته‌های ما برآورده شده است اما هنوز موضوعات حل‌نشده‌ای وجود دارد که بیشتر به تضمین‌ها بازمی‌گردد، ما هم متوجه هستیم که این موضوع مستلزم زمان است و ما هم خودمان را ملزم می‌دانیم تعهدات‌مان پایاپای و متعادل انجام شود. 

در تضمین‌ها توضیح این نکته ضروری است که همان‌طور که دولت بایدن نمی‌تواند بابت عدم خروج مجدد از برجام تضمین دهد، حفظ ساختارهای هسته‌ای ایران جهت بازگشت‌پذیری سریع در صورت نقض عهد مجدد توافق می‌تواند یکی از تضامینی باشد که توافق را برای ایران متوازن‌تر کند. این نکته‌ای بود که هفته گذشته مورد تاکید دبیر شورای عالی امنیت ملی هم قرار گرفت. علی شمخانی در توئیتی نوشت: توانمندی صلح‌آمیز هسته‌ای ‫ایران‬ باید چون شمشیر داموکلس همواره بالای سر عهدشکنان باقی بماند تا تضمینی واقعی برای اجرای تعهدات‌شان باشد. وی افزود: سال ۹۷ پس از خروج ‫آمریکا‬ از برجام، بهتر بود مطابق تدبیر رهبری از این «تضمین ذاتی» بیشتر و تاثیرگذارتر استفاده می‌شد. ‬‬‬

علیرضابیگی همچنین اظهار کرد: آقای قالیباف در این نشست همچنین عنوان کرد «یکی دیگر از موضوعاتی که ما روی آن تأکید داریم بحث پادمان است که باید حل‌وفصل شود و علامت سوال‌هایی که روی فناوری هسته‌ای ما وجود دارد برطرف و تحریم‌ها بویژه تحریم‌های هسته‌ای برداشته شود». نماینده تبریز گفت: رئیس مجلس در پایان عنوان کرد «مذاکرات هنوز نهایی نشده است و نتیجه مذاکرات باید مراحل تصویب و تأیید را در ساختارهای نظام جمهوری اسلامی ایران طی کند». علیرضابیگی خاطرنشان کرد: دغدغه نمایندگان در این جلسه حفظ ساختار هسته‌ای کشور بود که روی آن تأکید داشتند و مصر بودند بدانند حفظ ساختار هسته‌ای ما چگونه صورت خواهد گرفت. 

 

* قانون هسته‌ای مجلس در مذاکرات رعایت شود

سخنگوی هیات رئیسه مجلس با بیان اینکه در مذاکرات هسته‌ای در درجه اول باید قانون اقدام راهبردی مصوب مجلس در نظر گرفته شود، افزود: چارچوب مذاکرات باید در همین مسیر باشد. مجلس هم بر این موضوع نظارت می‌کند و ما از مذاکره‌کنندگان در چارچوب منافع ملی حمایت می‌کنیم. سیدنظام‌الدین موسوی اعلام کرد: رئیس مجلس هم در این جلسه تاکید کرد موضوع هسته‌ای برای ما مهم است و از حقوق هسته‌ای خود عدول نمی‌کنیم و هر مذاکره و توافقی باید حقوق هسته‌ای ما را تضمین کند. نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ما با تحریم‌های ظالمانه آمریکا مواجه هستیم، اظهار داشت: اگر جایی تعهد یا تضمینی می‌دهیم، باید تعهد متقابل هم وجود داشته باشد که رفع تحریم‌ها و انتفاع اقتصادی باشد. وی تاکید کرد: خوشبختانه در سال‌های اخیر تحریم‌ها اثر خودش را از دست داده ولی چون تعهداتی دادیم و باید به تعهدات تا زمان پایان راستی‌آزمایی پایبند باشیم، باید انتفاع اقتصادی را هم در نظر داشته باشیم. موسوی با بیان اینکه آمریکا باید در مقابل تعهداتش ضمانت بدهد، گفت: ضمانت‌ها مختلف است، مثلا ضمانت ذاتی، حقوقی، سیاسی و اقتصادی که اگر این ضمانت‌ها وجود نداشته باشد تعهدات ما بی‌معنی خواهد بود. تعهد همراه با ضمانت است. 

عبدالرضا مصری، نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی نیز گفت: قرار است کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی از حسین امیرعبداللهیان برای بررسی آخرین نتایج مذاکرات دعوت به عمل آورد.

 

* PMD در راس خطوط قرمز‌ ایران

مذاکرات وین برای تعیین تکلیف توافق هسته‌ای برجام اگرچه وارد مرحله نهایی و بستن برخی پرانتزهای باز شده است اما با این وجود، موضوعات مهمی که می‌تواند اصل توافق را تحت تاثیر قرار دهد حل نشده باقی مانده است. یکی از آنها PMD (ابعاد نظامی احتمالی) یا مطالعات ادعایی است که تهران خاتمه آن را به عنوان یکی از خطوط قرمز غیرقابل خدشه و عدول‌ناپذیر خود، شرط هرگونه توافقی قرار داده است.

PMD مجموعه‌ای از اتهامات کشورهای غربی و عمدتا آمریکا، نسبت به وجوه تسلیحاتی برنامه اتمی «جمهوری اسلامی» است که برای نخستین بار طبق ادعای آمریکایی‌ها از کامپیوتر شخصی یکی از کارمندان فراری سابق ایران به دست آمد. آژانس، طی گزارش یوکیا آمانو، دبیر کل وقت در نوامبر 2011، تمام این ادعاها را در یک گزارش جمع‌آوری کرد. 

در بخش خلاصه گزارش آژانس آمده است: «ارزیابی آژانس این است که قبل از پایان سال 2003 طیفی از فعالیت‌های مرتبط با ساخت ابزار انفجار هسته‌ای در ایران به صورت تلاش‌های هماهنگ انجام شده است و برخی از فعالیت‌ها قبل از سال 2003 انجام شده‌اند. ارزیابی آژانس این است که این فعالیت‌ها، از سطح مطالعات امکان‌سنجی و علمی، و کسب برخی صلاحیت‌ها و توانمندی‌های فنی مرتبط بالاتر نرفته‌اند. آژانس هیچ شواهد موثقی درباره فعالیت‌هایی در ارتباط با ساخت بمب انفجاری هسته‌ای بعد از سال 2009 در اختیار ندارد». با این وجود برخلاف ادعاهای دولت روحانی در خاتمه یافتن پی‌ام‌دی در برجام، این موضوع همچنان باقی مانده است و آژانس با استناد به اسناد سرقتی صهیونیست‌ها از ایران ادعاهای جدیدی درباره چند مکان ایرانی مطرح و در این باره حتی تیرماه سال گذشته قطعنامه‌ای هم در شورای حکام علیه کشورمان صادر کرد. اینها در حالی است که رافائل گروسی در سفر شهریور 99 به ایران و مذاکره با دولت روحانی دسترسی بازرسان آژانس را برای ۲ مکان مورد نظر دریافت کرد. این در شرایطی بود که گروسی در تهران توافق کرد آژانس درخواست‌های دسترسی فراتر از ۲ مکان مورد توافق نداشته باشد. وی ۲۷ شهریور در گفت‌وگو با برنامه «هارد تاک» بی‌بی‌سی رسما اعلام کرد توافق اخیر این آژانس با تهران «پایان داستان» نیست و بازرسان این نهاد در ایران هستند تا با بررسی‌های فنی، عدم دسترسی ایران به سلاح هسته‌ای را کنترل و اثبات کنند. 

حساسیت کشورمان به PMD از این نظر قابل طرح است که اگر موضوع مطالعات ادعایی در برجام مفتوح بماند می‌تواند اصل برجام را برای کشورمان بی‌اثر کند به این شکل که با طرح ادعاها و بهانه‌جویی‌های جدید، مسیر کشاندن پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل از طریق شورای حکام را طی کند.

با این وصف، ایران در این باره یادآور شده همان‌طور که در بالای صفحات متن مذاکره درج شده، تا زمانی که درباره همه چیز توافق نشده است، درباره هیچ چیز توافق نشده است. گفتنی است حسین امیرعبداللهیان در مصاحبه اخیر خود با شبکه «سی‌ان‌ان» گفت: ما معتقدیم تمام موضوعات چه در حوزه هسته‌ای و چه در حوزه رفع تحریم‌ها باید به‌ صورت یک بسته حل‌وفصل شود. در بازگشت همه طرف‌ها به برجام، این امر پذیرفته نیست که ما نظام سخت راستی‌آزمایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را بپذیریم و از دیگر سو به ‌طور همزمان برخی موضوعات ما در دستور کار شورای حکام آژانس قرار داشته باشد. 

گروه سیاسی: پنجمین جلسه دادگاه رسیدگی به پرونده «حبیب فرج‌الله چعب» ملقب به «حبیب اسیود»، سرکرده گروهک تروریست «حرکه النضال» در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب اسلامی، روز گذشته به ریاست قاضی افشاری برگزار شد. در ابتدای این جلسه وزیری، نماینده دادستان با قرار گرفتن در جایگاه به اتهامات متهم اشاره کرد و گفت: اتهامات متهم افساد فی‌الارض از طریق تشکیل، اداره و سرکردگی گروهک حرکه ‌النضال، طراحی و اجرای عملیات‌های تروریستی در خوزستان و تخریب اموال عمومی به قصد مقابله با نظام است. وی با اشاره به اقاریر متهم گفت: متهم در بخشی از اقاریر خود به ربایش تکنیسین چینی شرکت نفت اقرار کرده است. وزیری ادامه داد: همچنین متهم اقرار کرده پس از شکل‌گیری بیداری اسلامی، تحت فشار سرویس اطلاعاتی عربستان مقرر شد برای مقابله‌ با ایران تمام گروه‌های تروریستی و تجزیه‌طلب با یکدیگر متحد شوند و فعالیت‌های خود را تحت تشکیلاتی خاص ساماندهی کنند. وزیری با اشاره به راه‌اندازی شبکه‌های ماهواره‌ای بیان کرد: هدف از راه‌اندازی شبکه ماهواره‌ای توسط سرویس اطلاعاتی عربستان سازماندهی تجزیه ایران بوده است. وی ادامه داد: در این شبکه‌های ماهواره‌ای به صورت ۲۴ ساعته فیلم‌ها و تصاویر مختلف برای ترویج خشونت پخش می‌شده است.

نماینده دادستان با اشاره به اقاریر متهم گفت: متهم اقرار کرده در کنار کشتارهای دهه ۸۰ و فاجعه ۳۱ شهریور سال ۹۷، هدایت بسیاری از اقدامات خونین دیگر را هم بر عهده داشته و او مسؤولیت جذب تشکیلات را هم بر عهده داشته است. وزیری با اشاره به پولشویی‌های متهم بیان کرد: متهم اقرار کرده توسط ۹ شرکت خود در دانمارک، کانادا، آلمان، بلژیک، هلند، استرالیا، تونس و سوئد پولشویی‌هایی را انجام داده است. وی درباره اقدامات متهم در حوزه ترویج وهابیت نیز گفت: بر اساس اقاریر متهم، او برای شکل‌گیری وهابیت در خوزستان اقدامات متعددی انجام داده و عناصر گروه حرکه ‌النضال از سال ۷۵ به دنبال جذب مردم منطقه به فرقه تکفیری بوده‌اند.

نماینده دادستان درباره حمله و تجاوز نظامیان عربستان به یمن و به وجود آمدن شرایط خاص برای گروهک تروریستی حرکه ‌النضال، گفت: به گفته متهم علت شادی همه گروه‌های تجزیه‌طلب از حمله عربستان به یمن این بود که پیروزی عربستان کمک به تجزیه ایران می‌کرد. وزیری گفت: متهم صراحتا اقرار کرده است ترویج تکفیری‌گری ناشی از تصمیم اتاق فکر آنها در عربستان بوده است. وی ادامه داد: اما پس از ضربه خوردن تشکیلات گروهک در سال ۸۴، آنها پس از ۳ سال موفق به بازسازی تشکیلات شدند و پس از آن با یکی از افراد سرویس اطلاعاتی عربستان ارتباط برقرار کرده و از سال ۲۰۰۸ تاکنون ارتباط‌شان با این کشور سازماندهی شده و برقرار بوده است. وزیری درباره اقدامات گروهک حرکه ‌النضال برای گسترش وهابیت، گفت: براساس اقاریر متهم آنها به دنبال ترویج تکفیری در بین مردم خوزستان بودند و گروه حرکه ‌النضال در شرایطی تأسیس شده است که روسای آن هم خود تکفیری بودند. نماینده دادستان ادامه داد: متهم تشکیلات خود را با هدف برنامه‌ریزی عملیات تروریستی در کشور ایجاد کرده بود و در همین راستا با گروهک‌های پژاک و به اصطلاح جیش‌العدل همکاری‌هایی داشته است. نماینده دادستان گفت: حمایت‌های مالی حرکه ‌النضال از جیش العدل از طریق عربستان سعودی انجام می‌گرفته و برای مقابله با جمهوری اسلامی ایران جلساتی میان گروه‌های تجزیه‌طلب برگزار شده است. وی تصریح کرد: با توجه به اقاریر متهم نزد بازپرس پرونده، اسناد و مدارک به دست آمده از فعالیت‌های مجرمانه متهم، تحقیقات، گزارشات و سایر قرائن اقدامات متهم از سال ۸۴ تا ۹۹، بزه انتسابی به وی محرز است و به عنوان مدعی‌العموم کیفر وی را تقاضا دارم.

پیکرهای مطهر ۷۲ شهید دوران دفاع مقدس از مرز شلمچه وارد خاک ایران شد.همزمان با سالروز شهادت امام موسی‌بن‌جعفر(ع)، پیکرهای مطهر ۷۲ شهید دوران دفاع مقدس که در مناطق عملیاتی فکه، مجنون، شرق دجله و شلمچه توسط گروه‌های تفحص کمیته جست‌وجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح تفحص شده‌اند، دیروز از طریق مرز شلمچه به میهن بازگشت. به گفته سردار باقرزاده، فرمانده کمیته جست‌وجوی مفقودین ستاد کل نیرو‌های مسلح، این شهیدان در عملیات‌های والفجر مقدماتی، خیبر، بدر، کربلای ۵ و تک دشمن در پایان جنگ به شهادت رسیدند. مردم شهیدپرور شهرهای آبادان و خرمشهر به استقبال این شهیدان رفتند.همچنین پیکر ۹ عراقی نیز در مرز تحویل مقامات این کشور شد.

 

اشکان صدیق: هدف و فلسفه بعثت انبیای الهی بویژه بعثت حضرت خاتم‌الانبیا(ص) موضوعی است که هر سال در ایام جشن بعثت پیامبر اکرم(ص) باید فکر هر انسان موحد و مسلمانی را به خود مشغول سازد. امیرالمومنین علی(ع) به عنوان شاگرد اول مکتب پیامبر اکرم و باب شهر علم رسول خدا، درباره فلسفه بعثت پیامبران در خطبه اول نهج‌البلاغه می‌فرمایند: «فَبَعَثَ فِیهِمْ رُسُلَهُ وَ وَاتَرَ إِلَیْهِمْ أَنْبِیَاءَهُ لِیَسْتَأْدُوهُمْ مِیثَاقَ فِطْرَتِهِ وَ یُذَکِّرُوهُمْ مَنْسِیَّ نِعْمَتِهِ وَ یَحْتَجُّوا عَلَیْهِمْ بِالتَّبْلِیغِ وَ یُثِیرُوا لَهُمْ دَفَائِنَ الْعُقُولِ وَ یُرُوهُمْ آیَاتِ الْمَقْدِرَهِ؛ خداوند پیامبرانش را در میان انسان‌ها مبعوث کرد و رسولان خود را پى‌در‌پى به سوى آنان فرستاد تا پیمان فطرت را از آنان مطالبه کنند و نعمت‌هاى فراموش‌شده الهى را به آنان یادآورى کنند و با ابلاغ دستورهاى خدا، حجت را بر آنها تمام نمایند و گنج‌هاى پنهان عقل‌ها را براى آنان آشکار سازند».

در این خطبه امیرالمومنین(ع) به ۴ هدف عمده درباره بعثت انبیا اشاره فرموده‌اند: نخست مطالبه پیمان فطرت. 

خداوند، معارف توحیدى را در سرشت انسان قرار داده و هر انسانى اگر با این فطرت دست‌نخورده پرورش یابد و آموزش‌هاى نادرست، او را منحرف نسازد و پدران و مادران مشرک، روح او را آلوده نکنند، به طور طبیعى و فطرى یگانه‌پرست خواهد بود و در سایه این فطرت توحیدى به نیکی‌ها و حق و عدالت پایبند خواهد بود، پیامبران مى‌آیند تا انسان‌هاى منحرف‌شده را به فطرت توحیدى بازگردانند. 

دوم: نعمت‌هاى فراموش‌شده الهى را به یاد او آورند، چرا که در وجود انسان نعمت‌هاى مادى و معنوى بسیار است که اگر از آن به خوبى بهره‌‌گیرى کند، مى‌تواند کاخ سعادت خود را بر پایه آنها بنا کند، ولى فراموش شدن این نعمت‌ها، سبب از دست رفتن آنها مى‌شود. هر گاه کسى بیاید و این نعمت‌هاى فراموش شده را به خاطر او بیاورد، بزرگ‌ترین خدمت را به او کرده است و انبیا چنین بوده‌اند. 

سوم: از طریق استدلالات عقلى (علاوه بر مسائل فطرى) بر آنها اتمام حجت کنند و تعلیمات آسمانى و فرمان‌هاى الهى را به او برسانند. 

چهارم: گنجینه‌هاى دانش را که در درون عقل‌ها نهفته است براى او آشکار سازند، چرا که دست قدرت پروردگار، گنجینه‌هاى بسیار عظیم و گرانبها در درون عقل آدمى نهاده که اگر کشف و آشکار شوند جهشى عظیم در علوم و دانش‌ها و معارف حاصل مى‌شود، ولى غفلت و تعلیمات غلط و گناهان و آلودگی‌هاى اخلاقى، پرده‌هایى بر آن مى‌افکند و آن را مستور مى‌سازد. پیامبران این حجاب‌ها را برمى‌گیرند و آن گنجینه‌ها را آشکار مى‌کنند. 

 

ثمانه اکوان: دنیا در حال تماشای بزرگ‌ترین جنگ در اروپا از زمان جنگ دوم جهانی است. در یک سوی میدان، اوکراین قرار دارد که با اعتماد به غرب و آمریکا، فکر عضویت در ناتو و استفاده از مزایای نظامی این اتحاد را در مقابل روسیه در سر داشت و آن سوی دیگر روسیه قرار دارد که می‌گوید آمریکا نباید با استفاده از کشورهای همسایه من، راه‌های تهدید و ایجاد پایگاه نظامی در اطراف کشورم را برای خود و متحدانش باز کند. 

نظم بین‌المللی اما در این باره چه می‌گوید؟ نظم بین‌المللی به معنای حاکم بودن قوانین بین‌المللی بر فعالیت‌ها و اقدامات بازیگران مختلف بین‌المللی بر این عقیده است قوانین بین‌المللی در این باره باید مد‌نظر قرار گیرد و در عین حال سازمان‌های بین‌المللی همچنان باید نقش کنترل‌ و مدیریت میدان بین‌المللی را بر عهده داشته باشند تا از بروز بحران‌های بین‌المللی در جهان جلوگیری کنند. 

در بررسی بحران اوکراین تنها به بخشی از قوانین بین‌المللی پرداخته شده است و آن حق نداشتن یک کشور برای حمله به همسایه خود و جدا کردن بخشی از سرزمینش در این حملات نظامی یا برنامه داشتن برای تصرف خاک یک کشور است. بر اساس قوانین بین‌المللی، روسیه نمی‌تواند به دنبال کشورگشایی باشد و مرزهای بین‌المللی فعلی را با تغییر مواجه کند. با این حال در قوانین و عرف بین‌الملل مساله دیگری نیز وجود دارد با عنوان اقدام پیش‌دستانه. این رویه تا پیش از این به کرات توسط آمریکا و متحدانش مورد استفاده قرار گرفته بود تا حملات خود به افغانستان، عراق یا حتی لیبی را توجیه کنند. بر اساس دیدگاه آنها، آمریکا اعتقاد داشت - البته بدون ارائه سندهای کافی- ایالات متحده برای رفع خطر از سوی افغانستان، عراق و لیبی می‌تواند به آنها حمله کند و نظام سیاسی‌شان را دچار فروپاشی کند. ایالات متحده با توجیه اینکه اعضای القاعده در افغانستان حضور دارند و آنها اتفاق ۱۱ سپتامبر را رقم زدند، به افغانستان حمله کرد و کل خاک این کشور را به تصرف خود در آورد تا بلکه بتواند اعضای القاعده را نیز شکار کند. آمریکا و متحدانش با این بهانه که عراق به دنبال سلاح کشتار جمعی است و قرار است از این سلاح علیه منافع آمریکا نیز استفاده کند، به این کشور حمله نظامی کردند. آمریکایی‌ها به همراه ناتو با این بهانه که باید جلوی قذافی گرفته شود، به لیبی حمله کردند. اینها اقدامات پیش‌دستانه‌ای بود که براساس عرف بین‌الملل در راستای زیاده‌خواهی غربی‌ها بویژه آمریکا مورد استفاده قرار گرفتند. 

روسیه نیز کمابیش از همین روش برای توجیه اقدام نظامی خود در اوکراین استفاده می‌کند. روس‌ها می‌گویند: «براساس ماده ۵۱ منشور ملل متحد، هر کشوری می‌تواند برای دفاع از خود، حمله نظامی ترتیب دهد». اوکراین به روسیه حمله نظامی نکرده بود که مسکو بتواند به بهانه حمله نظامی، از خود دفاع مشروع داشته باشد اما به اذعان مسکو، دفاع مشروع روسیه از مردم کشورش در مقابل زیاده‌خواهی‌های غرب بویژه ناتو بود؛ اتحادی نظامی که قرار بود کل همسایگان روسیه را نیز به عضویت خود درآورده و از آنها پایگاهی برای انجام اقدامات خرابکارانه و نظامی علیه این کشور استفاده کند. 

نظم جهانی بعد از جنگ سرد، از مدت‌ها پیش در حال فروپاشی بود. نکته جالب در تحلیل رفتار روسیه و آمریکا در بحران اوکراین همین نکته است. قوانین بین‌المللی به دلیل بی‌توجهی آمریکا، مدت‌ها بود دیگر کارآیی خود را از دست داده بود. جهان در مقابل جنگ نامشروع یمن و همکاری آمریکا با عربستان در کشتار مردم بی‌دفاع این کشور واکنشی از خود نشان نداد و پیش از آن برای مردم افغانستان، عراق و سوریه و حتی کشوری مانند میانمار که ارتش ‌این کشور دست به نسل‌کشی در بین مسلمانان ‌زده بود، سکوت اختیار کرد. نظم بین‌المللی و توجه به حقوق بین‌الملل از مدت‌ها پیش در حال از بین رفتن بود و اقدام روسیه در آغاز جنگی جدید در منطقه اروپا، تنها حجاب نازک روی حقیقت اصلی موجود در نظم جهانی پس از جنگ دوم جهانی را برداشت. 

نکته بعدی در از بین بردن نظم جهانی فعلی، نقش ساختارها و سازمان‌های بین‌المللی در این میان است. سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل یا سازمان‌های اقتصادی بین‌المللی برای این به وجود آمده بودند تا بتوانند همراهی و همیاری بین‌المللی را افزایش داده و دنیا را از اقدامات یکجانبه، به سمت چند‌جانبه‌گرایی پیش ببرند. با این حال در بحران‌های مهم جهانی، سازمان ملل و نهادهای زیرمجموعه آن عملا کارآیی و توان لازم را برای مقابله با بحران از خود نشان ندادند. در جنگ عربستان علیه یمن، این سازمان عملا یمن را از صحنه روزگار محو کرده و هیچ نظری راجع به این جنگ نداشت. سازمان ملل و شورای امنیت این سازمان نتوانستند جلوی جنگ، خونریزی، کشتار و حتی قحطی و گرسنگی را در یمن بگیرند. در مساله مسلمانان میانمار همین رویه حاکم بود. درباره فلسطین و کرانه باختری نیز سال‌ها مشاهده شده است سازمان‌های بین‌المللی عملا توان رویارویی و مقابله با زیاده‌خواهی‌های غرب را ندارند زیرا خود زیر‌مجموعه‌ای از عملیات غرب در جهان بوده و هویت مستقلی از خود ندارند. سازمان ملل در بحث تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه کشورمان و همچنین خروج غیرقانونی ایالات متحده از برجام نیز هیچ واکنشی نداشت، این در حالی است که برجام به تایید شورای امنیت رسیده بود. تمام این ساختارهای معیوب، سیاست‌زده و در اختیار و فرمان غرب، در نهایت براساس همان قوانینی که از ابتدای تشکیل‌شان وجود داشت، درباره اوکراین نیز ناتوان هستند. ناتوانی شورای امنیت در محکومیت حمله روسیه به اوکراین را در همین مساله می‌توان جست‌وجو کرد. کشوری که از حق وتوی خود برای حمایت از جنگی که به راه انداخته استفاده می‌کند(!) یا حتی کشوری که برای حمایت از متحد خود در منطقه غرب آسیا، قطعنامه‌های محکومیت نسل‌کشی و آپارتاید بودن رژیم صهیونیستی را وتو می‌کند. همین ساختار معیوب است که نتوانسته برای دهه‌ها جلوی زیاده‌خواهی کشورهای قدرتمند از نظر سیاسی را بگیرد. 

نگاهی به گذشته اقدامات آمریکا در زیر سوال بردن قدرت و اختیارات سازمان‌های بین‌المللی و تبدیل آنها به ابزاری برای پیشبرد منافع ملی‌اش، حالا کار را به جایی رسانده که کشوری مانند روسیه نیز از همین حقوق بین‌المللی و همین ساختار برای توجیه جنگ خود در اوکراین استفاده می‌کند زیرا دنیا براساس آرزوهای آرمان‌‌گرایانی که بعد از جنگ اول جهانی تئوری‌های خود را روانه کلاس‌های روابط بین‌الملل می‌کردند، اداره نمی‌شود، بلکه براساس منافع ملی کشورهای قدرتمندی اداره می‌شود که ثابت کرده‌اند دنیای جدید، دنیای واقع‌گرایان یعنی دنیای قدرت بیشتر، اقتدار بیشتر و خودیاری بیشتر است.

مالک شیخی: بحران آب در کشور ما حالا از یک موضوع اقتصادی و زیستی، به یک موضوع سیاسی-اجتماعی نیز مبدل شده؛ آنگونه که در سطح برخی مسؤولان نیز بهانه‌ای برای جدالی تمام‌عیار شده است. بیش از همه اما امسال بحران خشکی زاینده‌رود بود که در سطح گسترده مطرح و ابعاد آن ملی شد. پیش از این نیز خشکی دریاچه ارومیه آنچنان در صدر اخبار قرار گرفت که توانست به عنوان یک تبلیغات سیاسی در انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم مطرح شود. اگر چه هنوز تا تابستان‌های گرم و بی‌آبی حاصل از آن، چند ماهی فاصله وجود دارد اما چنانچه فکری برای این موضوع نشود، بحران بی‌آبی می‌تواند مخرب‌تر از یک سیل ویرانگر عمل کند، هر چند تمهیداتی از قبیل خط انتقال آب از خلیج‌فارس به فلات مرکزی یا استفاده صنایع از پساب شهری نیز مطرح شده که اجرایی شدن آنها به کندی دنبال می‌شود. 

بررسی این بحران در دیگر کشورهایی که با معضل کم‌آبی دست به گریبانند نشان می‌دهد اگر چه راه‌های بهتری برای عبور از این بحران وجود دارد اما سریع‌ترین راهکار معمولی در حل یک بحران، بهتر از یک راه‌‌حل عالی است که مشمول زمانی طولانی شود. در ایالات متحده، رودخانه «کلرادو» با 2300 کیلومتر طول، مهم‌ترین رودخانه جنوب غرب این کشور است که سال‌هاست با معضل بی‌آبی دست به گریبان شده و با حوضه‌ای بالغ بر 637000 کیلومترمربع حدودا 6 برابر زاینده‌رود در طول و 16 برابر آن در حوضه آبریز مقایسه می‌شود. اکنون اما با راه‌حل‌های موقت که هیچ‌گاه به سرانجام نرسیده است، شرکت راه‌آهن Modoc در ایالت اورگن از حسن‌همجواری‌اش با اقیانوس آرام استفاده کرده و با طرحی به نام قطار آب (water tarin) مدعی است می‌تواند کلرادوی بی‌جان و حتی دریاچه کلامات را با انتقال آب از اقیانوس یا رود می‌سی‌سی‌پی احیا کند؛ ادعای بزرگی که «دیوید رانگل» مدیرعامل این شرکت، سعی کرده حتی جزئیات آن را نیز در رسانه‌ها مطرح نکند. او معتقد است این طرح می‌تواند مورد بهره‌برداری دیگر رقبای این شرکت قرار گیرد. 

گستردگی راه‌آهن در نقاط مختلف ایالات متحده باعث شده قطار آبی به مزیتی نسبی در انتقال آب به اقصی نقاط این کشور دست یابد اما رانگل در پاسخ به این سوال که اگر مشتری شما دسترسی به راه‌‌آهن نداشته باشد چه می‌شود؟ پاسخ مشخصی نداده ولی مطرح کرده است این طرح همانند لوله‌ای سیار برای شما آب را فراهم خواهد کرد. مشتری فقط باید با تخلیه، ذخیره‌سازی یا توزیع آب سروکار داشته باشد. این شرکت طی قراردادهایی ماهانه و سالانه متعهد است آب سالم برای شرب، استفاده شهری، کشاورزی و صنعت را از طریق واگن‌های انتقال آب که مورد تایید بهداشت نیز قرار گرفته، فراهم کند. 

رانگل که حتی در موتورهای جست‌وجوی اینترنت نیز به سختی می‌توان خبری از او پیدا کرد، معتقد است: «آبی که ما فراهم می‌کنیم به ازای هر گالن ارزان‌تر از طرح‌هایی‌ است که سال‌ها بدون مطالعه مهندسی دنبال می‌شود. با قطار آبی، هیچ‌گونه ضایع شدن حقوق آب و هیچ تاثیر قابل توجهی بر محیط‌زیست وجود ندارد. قطارهای ما حتی قادرند آب اضافی را از مناطق مختلف کشورمان در حدود بودجه تحویل و در دسترس دیگر مناطق تا زمانی که راه‌حل‌های بلندمدت اجرا شود، قرار دهند».

مدیران قطار آبی می‌گویند واگن‌های مخزن خارج‌شده از نفت خام، اتانول و سایر خدمات را می‌توان به خدمات آب برای کشاورزی کالیفرنیا تبدیل کرد و این یعنی هیچ الزام یا امکان جدیدی برای ایجاد زیرساخت‌های توسعه این طرح وجود ندارد. مدیران این شرکت می‌گویند در حالی که صحبت‌های زیادی درباره ساخت خطوط لوله از رودخانه‌ها و دریاچه‌های دور برای انتقال آب به کشاورزان وجود دارد، برنامه‌ریزی و ساخت این پروژه‌ها ممکن است سال‌ها طول بکشد و در این سال‌ها اقتصاد کشاورزی در کالیفرنیا نابود شود. طبق بررسی زمین‌شناسی ایالات متحده، کشاورزی آبی حدود 60 درصد مصرف آب در کالیفرنیا را تشکیل می‌دهد. این ایالت که نزدیک به نیمی از میوه‌ها، آجیل و سبزیجات تولید‌شده در ایالات متحده را تولید می‌کند، در حال حاضر پس از سال‌ها روان‌آب ضعیف برف، کوچک شدن مخازن و افت سطح آب، در شرایط اضطراری خشکسالی قرار گرفته است. 

«دیو کرانز» سخنگوی فدراسیون اداره مزرعه کالیفرنیا در پاسخ به این ادعا، شرکت قطار آب را «تاجران تشنگی» نامیده و این طرح را به لحاظ قیمت گران می‌داند. البته از لحاظ تاریخی، راه‌آهن‌ها آب را در سراسر غرب برای همه موارد از اطفای حریق گرفته تا پر کردن مخازن بخار در ایستگاه‌های صحرایی دورافتاده حمل می‌کنند. راه‌آهن سانتافه حتی هتل‌ها و سایر خدمات را در حاشیه جنوبی گرند کانیون پس از تبدیل شدن به یک مقصد توریستی در دهه‌های اولیه تامین آب نگهداری می‌نمود. 

«دکتر جی لود» مدیر مرکز علوم آبخیز در دانشگاه کالیفرنیا نیز می‌گوید: «احتمالا اقتصاد، این ایده را قبل از هر چیزی در آینده متوقف خواهد کرد». اما رانگل رئیس قطار آبی پاسخ می‌دهد: «اگر چه قطار آبی جایگزینی برای منابع سطحی یا زیرزمینی نیست اما گزینه‌ای برای حفظ تجارت است».

«رایان جاکوبسن» مدیرعامل اداره مزرعه شهر فرزنو اما حرفی متفاوت دارد. او می‌گوید: «[ما] از تفکر آنها بسیار قدردان هستیم. به هر حال مقرون به صرفه بودن آب چیزی نیست که بتوان آن را از طریق زنجیره ارزش منتقل کرد».

اگر چه با هر تصوری این ایده به اندازه آب‌های زیرزمینی ارزان نیست اما همان‌طور که گفته شد می‌تواند یک راه‌حل در دسترس برای حل معضل آب و پیشگیری از یک بحران اجتماعی باشد. همان‌طور که هند نیز در بحران خشکسالی از همین طریق آب را به شهر لاتور در ایالت مهاراشت منتقل کرد. بدون شک نه زاینده‌رود بزرگ‌تر از رودخانه کلرادو است و نه خط انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی قابل بهره‌برداری در کوتاه‌مدت است. اکنون تنها راهی که با توجه به ظرفیت زیرساختی موجود می‌توان متصور بود، استفاده از ظرفیت واگن‌های انتقال گازوئیل و مایعات راه‌آهن برای انتقال آب خلیج‌فارس به صنعت اصفهان است. بدون شک صنایع بزرگ اصفهان از جمله صنایع فولاد این استان حیات خود را مرهون وجود آب هستند؛ آبی که اکنون به غلط بهانه اتهام صنایع در خشکسالی قرار گرفته، حال آنکه این صنایع در کلان، 2 درصد آب را مصرف می‌کنند اما این برای کشاورزان قابل باور نیست. طرح‌های دیگری از قبیل ایجاد تصفیه‌خانه‌های پساب شهری و استفاده آن در صنعت نیز هنوز نتوانسته برداشت آب خام این صنایع را به صفر برساند. شاید انتقال آب از طریق راه‌‌آهن و اعلام برداشت آب صفر از رودخانه توسط صنایع که در حال حاضر نیز در چند قدمی خطوط راه‌آهن برای انتقال مواد اولیه و صادرات قرار گرفته‌اند، بتواند کمی به آرامش روانی این بحران کمک کند و صنایع را برای همیشه از این معضل که اکنون بوی سیاسی و اجتماعی گرفته، رهایی بخشد. اگر چه همواره ایده‌های خلاق، ترسناک هستند، زیرا آنچه را که شناخته شده است، تهدید می‌کنند.