رضا عمویی: هنوز یک سال نیست که «دونالد ترامپ»، با شعار «اول آمریکا» وارد کاخ سفید شد تا به زعم خود به جنگ‌ها و مداخلات نظامی بی‌پایان آمریکا در کشورها و مناطق مختلف جهان پایان دهد اما او این روزها به شدت گرفتار « اول ونزوئلا» شده تا آمریکا را وارد یک جنگ تازه این بار در آمریکای لاتین کند.
مداخلات و تهدیدات ترامپ علیه ونزوئلا با سروصدای زیادی روبه‌رو شده، تا آنجا که «برنی سندرز»، سناتور مطرح آمریکایی با کنایه به شعار « اول آمریکا»ی ترامپ، در فضای مجازی نوشته است اول آمریکای ترامپ یعنی «۴۰ میلیارد دلار کمک مالی به آرژانتین، ۱۲ میلیارد دلار تسلیحات برای نتانیاهو و تهدید به جنگ با ونزوئلا و...!».
واقعیت هم این است که تقریبا روزی نیست که ترامپ از ونزوئلا حرفی نزند و به اعتراف بسیاری از منابع آمریکایی، افزایش بی‌سابقه استقرار تجهیزات نظامی و نظامیان آمریکایی در آب‌های دریای کارائیب و سواحل مجاور ونزوئلا همراه با مواضع جنگ‌طلبانه کاخ سفید شکی باقی نگذاشته رئیس‌جمهور «خودصلح‌طلب پندار» آمریکا این روزها در پی آغاز یک جنگ جدید است.
در هفته‌های اخیر، نیروهای آمریکایی حداقل ۸ حمله مرگبار به قایق‌های عبوری در دریای کارائیب انجام داده‌اند که منجر به کشته شدن حداقل ۳۸ نفر شده است. این حملات به بهانه مبارزه با قاچاق مواد مخدر اعلام شده است اما گزارش آتلانتیک نشان می‌دهد حملات نیروی دریایی آمریکا در کارائیب قاچاقچیان خرده‌پا را هدف قرار داده و این حجم تجهیزات و نیروهای نظامی برای حمله به چند قایق عبوری منطقی نیست.
استقرار بمب‌افکن‌های B52 با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای در پایگاه‌های نظامی نزدیک به ونزوئلا و صدور مجوز از سوی ترامپ به سازمان جاسوسی آمریکا موسوم به سیا برای انجام عملیات مخفی در ونزوئلا هیچ نشانی از مبارزه با مواد مخدر ندارد و بیشتر به عملیات آمریکا برای انجام یک کودتا شبیه است، بویژه آنکه در روزهای اخیر، بمب‌افکن‌های «B52» و «B1B Lancer » آمریکا در نزدیکی سواحل ونزوئلا پرواز کرده‌اند و پرواز این بمب‌افکن‌های غول‌پیکر هیچ ارتباطی با مبارزه با چند قایق عبوری کوچک و یا قاچاقچیان مواد مخدر در دریا ندارد.
البته ترامپ با انتشار مطالبی در فضای مجازی، پرده از توطئه خود برای ونزوئلا برداشت و روز گذشته مدعی شد: «ما جلوی ورود تمام مواد مخدر از طریق دریا را گرفتیم و بزودی جلوی ورود تمام مواد مخدر از طریق زمین را نیز خواهیم گرفت.» این ادعای ترامپ به معنای آن است که او در نظر دارد حمله نظامی زمینی به ونزوئلا را آغاز کند.
* تغییر رژیم به بهانه مواد مخدر
با توجه به استقرار گسترده تجهیزات نظامی آمریکا در آب‌های مجاوز سواحل ونزوئلا و ادعای اخیر ترامپ درباره آغاز مبارزه زمینی با مواد مخدر، نشانه‌ها حاکی است مبارزه با مواد مخدر فقط یک بهانه برای اهداف دیگر واشنگتن است. بی‌بی‌سی هم در گزارشی با اشاره به «بزرگترین استقرار تجهیزات نظامی آمریکا در دریای کارائیب در چند دهه اخیر»، به نقل از کارشناسان آورد: با توجه به اینکه ونزوئلا مرکز اصلی تولید مواد مخدر مصرفی در آمریکا نیست و هیچ آزمایشگاه کوکائین یا فنتانیل در این کشور وجود ندارد، پرسش بزرگ این است: ترامپ تا چه مدت حاضر است این همه تسلیحات را در کارائیب مستقر نگه دارد؟
گاردین نیز در گزارشی نوشت: اگرچه ونزوئلا مجرایی برای قاچاق است اما این کشور منبع اصلی ورود مواد مخدر به آمریکا نیست و «فنتانیل» که یکی از رایج‌ترین مواد مخدر مصرفی در آمریکا و عامل بسیاری از مرگ و میرهای مرتبط با مواد مخدر در این کشور است، در مکزیک تهیه و وارد می‌شود نه ونزوئلا!
«کریستوفر ساباتینی» پژوهشگر ارشد در امور آمریکای لاتین در اندیشکده چتم هاوس هم بر این باور است: موضوع آمریکا، تغییر رژیم ونزوئلاست و افزایش حضور نظامی، نوعی نمایش قدرت است که هدفش «ایجاد هراس» در دل نیروهای مسلح ونزوئلا و حلقه نزدیک به مادورو است تا شاید علیه او شورش کنند. با این حال، برخی منابع آمریکایی نیز گفته‌اند گروهی از نزدیکان ترامپ تلاش دارند پای آمریکا را به جنگ با ونزوئلا بکشانند.
«رند پال»، سناتور آمریکایی در گفت‌وگو با پلیتیکو تصریح کرد افرادی از جمله سناتور «لیندزی گراهام» و «مارکو روبیو»، وزیر خارجه آمریکا در اطراف رئیس‌جمهور هستند و ایده تغییر رژیم ونزوئلا را بارها نزد ترامپ تکرار کرده‌اند.
«نیکلاس مادورو»، رئیس‌جمهور ونزوئلا هم در واکنش به تحرکات نظامی آمریکا در کارائیب گفته است: «هرگز در برابر جنگ روانی آمریکا تسلیم نمی‌شویم، ما به صورت روزانه توسط آمریکا تهدید می‌شویم که این یک جنگ روانی روزانه است. آنها کشتی را جابجا می‌کنند، موشک را جابه‌جا می‌کنند و هدف‌شان تغییر حکومت است اما آنها مانند همیشه شکست خواهند خورد. مردم ونزوئلا بیدار، آگاه و مصمم به دفاع از میهن خود هستند».
* بزرگترین تجمع نظامیان آمریکایی
«الکس گاتوپولوس»، سردبیر الجزیره معتقد است استقرار تجهیزات نظامی آمریکا در آب‌های کارائیب، بزرگترین تجمع نظامی ایالات متحده در آمریکای لاتین در دهه‌های اخیر است و این حجم از نیروی نظامی برای حمله زمینی به ونزوئلاست، نه عملیات مبارزه با مواد مخدر! همچنین براساس گزارش سی‌ان‌ان، نیروهای نظامی آمریکایی مستقرشده در مجاور آب‌های ونزوئلا شامل این نیروهاست.
* گروه آماده به خدمت آبی - خاکی ایوو جیما (ARG)
این گروه نظامی هسته اصلی حضور آمریکا در کارائیب را تشکیل می‌دهد و نام خود را از نبرد معروف «ایوو جیما» در جنگ دوم جهانی گرفته است و برای فرود سریع در ساحل، اغلب در مواقع اضطراری یا شرایط جنگی آمادگی دارد. ایوو جیما در کنار ناو جنگی یواساس سن‌آنتونیو (LPD17) و یواساس فورت لادردیل (LPD28) به طور کلی شامل ۴۵۰۰ ملوان و تفنگدار دریایی، از جمله ۲۲۰۰ تفنگدار دریایی آموزش‌دیده برای ماموریت‌های تهاجمی آبی - خاکی و واکنش سریع است.
* تجهیزات نیروی دریایی
ناوگان نیروی دریایی آمریکا در کارائیب، به آخرین تجهیزات دریایی مجهز شده است. همچنین سخنگوی ارتش آمریکا گفت وزیر جنگ به ناو هواپیمابر جرالد فورد و ۵ ناوشکن دیگر در گروه همراه آن دستور داده به منطقه اعزام شوند. نیروی ویژه ساوتکام (SOUTHCOM) هم شامل ۱۰ کشتی جنگی بزرگ و چندین کشتی پشتیبانی در کارائیب حضور دارد و در میان آنها ۴ شناور رزمی سطحی و یک زیردریایی قادر به حمل موشک‌های دوربرد تاماهاوک به چشم می‌خورد.
ناوشکن‌های یواساس جیسون دانهام (DDG-109)، یواساس استاکدیل (DDG-106) و یواساس گریولی (DDG-107) نیز در مجاورت آب‌های ونزوئلا مستقر شده‌اند. این ناوها، کشتی‌های جنگی چندمنظوره مسلح به موشک‌های تهاجمی زمینی تاماهاوک و همچنین سیستم‌های پیشرفته ضدهوایی و ضدزیردریایی هستند و هر ۳ ناو سال ۲۰۲۴ برای مقابله با حملات نیروهای یمن به دریای سرخ اعزام شده بودند. در کنار این ۳ ناو، زیردریایی تهاجمی سریع یواساس نیوپورت‌نیوز (SSN-750) با سوخت هسته‌ای و قابلیت‌هایی برای حملات ضربتی، عملیات ضدکشتی و ضدزیردریایی و همچنین عملیات اطلاعاتی، شناسایی و عملیات ویژه نیز حضور دارد. علاوه بر این، چندین کشتی پشتیبانی غیررزمی و همچنین گارد ساحلی ایالات متحده در عملیات احتمالی حضور دارند.
* تجهیزات نیروی هوایی
بخش هوایی مستقر تحت فرماندهی ساوتکام شامل برخی از پیشرفته‌ترین هواپیماهای نیروی دریایی و نیروی هوایی آمریکا نیز روی انجام عملیات در ونزوئلا متمرکز هستند. بمب‌افکن‌های B52 برای نابودی اهداف زمینی، از فاصله دور، معمولاً با استفاده از موشک‌های کروز دوربرد طراحی شده‌اند و می‌توانند تا ۵۰۰۰۰ فوت (۱۵۰۰۰ متر) پرواز کنند و موشک‌های کروز یا سلاح‌های هسته‌ای را حمل کنند. آنها همچنین با نظارت بر اقیانوس، هدف قرار دادن کشتی‌ها و مین‌گذاری، از عملیات دریایی پشتیبانی می‌کنند.
بمب‌افکن استراتژیک B1 هم برای نفوذ به حریم هوایی دشمن و رساندن ۳۷ تن مهمات به هدف طراحی شده است. هیچ‌کدام از این جت‌ها به هیچ وجه برای جلوگیری از قاچاق مواد مخدر توجیهی ندارند! پهپادهای MQ-9 Reaper نیز در مجاورت آب‌های ونزوئلا مستقر شده‌اند. این پهپادها هواپیماهایی با قابلیت کنترل از راه دور هستند که برای نظارت و حملات دقیق استفاده می‌شوند و برد آنها ۱۸۵۱ کیلومتر (۱۱۵۰ مایل) است و سرعت‌شان به ۳۷۰ کیلومتر در ساعت (۲۳۰ مایل در ساعت) می‌رسد. آنها می‌توانند تا ۱۶ موشک Hellfire حمل کنند که به آنها امکان می‌دهد در یک ماموریت واحد به چندین هدف حمله کنند. هلیکوپترهای Super Stallion CH-53E نیز بالگردهای سنگین‌وزنی هستند که نیروها و تجهیزات را از کشتی به ساحل منتقل می‌کنند. آنها می‌توانند ۱۶ تن بار را تا ۸۰ کیلومتر (۵۰ مایل) قبل از بازگشت به پایگاه حمل کنند. سایر تجهیزات هوایی شامل هواپیماهای گشتی P-8 Poseidon، بالگردهای MH-60 Seahawk، بالگردهای تهاجمی AC-130J و انواع هواپیماهای پشتیبانی و شناسایی در مجاورت آب‌های ونزوئلا مستقر شده‌اند.
* سنگ بزرگ پیش پای ترامپ
یک دهه پیش در جریان اعتراضات بهار عربی در خاورمیانه، ترامپ گفته بود از مداخله آمریکا و ناتو در لیبی حمایت می‌کند اما با بی‌ثباتی در لیبی پس از سرنگونی قذافی، نظر خود را تغییر داد و به منتقد مداخله نظامی در لیبی تبدیل شد. در حال حاضر هم دولت ترامپ با انتخاب سختی روبه‌رو است. اعزام گسترده نیروی نظامی آمریکا به سواحل ونزوئلا، شبیه همان کاری است که آمریکا در جریان اشغال پاناما در دسامبر ۱۹۸۹ یا عراق در مارس ۲۰۰۳ انجام داد اما به نظر نمی‌رسد ترامپ برای تغییر رژیم ونزوئلا راه همواری در پیش داشته باشد.
گزارش اندیشکده آتلانتیک نشان می‌دهد یکی از مهم‌ترین موانع عملیات نظامی آمریکا در ونزوئلا پدافند هوایی ارتش ونزوئلاست. شبکه‌ای از سامانه‌های ضدهوایی، چندین واحد پدافند هوایی مستقل و سیستم‌های پدافندی قابل حمل که می‌توانند به تجاوز هوایی علیه ونزوئلا پاسخ دهند. «جف‌رمزی»، کارشناس امور ونزوئلا در شورای آتلانتیک گفته است ارتش ونزوئلا دارای یک سیستم موشکی دوربرد پیشرفته است که قادر به سرنگونی هواپیماها و موشک‌های بالستیک است.
وفاداری ارتش و نظامیان ونزوئلا به مادورو و حاکمیت فعلی یکی دیگر از موانع فروپاشی حکومت ونزوئلاست. حتی منتقدان سرسخت مادورو، از جمله «مارک روبیو»، اذعان دارند درخواست صریح برای تغییر رژیم بدون حمایت ارتش ونزوئلا بسیار دشوار است و ارتش آن کشور به آسانی از مادورو جدا نمی‌شود. اپوزیسیون ونزوئلا مدت‌هاست از نیروهای مسلح می‌خواهد از مادورو جدا شود اما این درخواست‌ها تاکنون از سوی نظامیان بی‌جواب مانده است.
از سوی دیگر جامعه ونزوئلا شامل صدها گروه مسلح طرفدار دولت مادورو در محلات و شهرهای مختلف است که در صورت سقوط مادورو می‌تواند دولت جدید را به چالش بکشند. در محله‌های فقیرنشین کاراکاس و دیگر شهرهای ونزوئلا، هزاران باند و گروه چریکی وفادار به مادورو فعال هستند که در صورت احساس خطر نسبت به فروپاشی دولت مادورو، وارد مبارزه با تغییر شرایط خواهند شد.
این گروه‌ها توانایی استفاده از مواد منفجره دست‌ساز و حتی پهپادهای مسلح را دارند و خیلی راحت می‌توانند وضعیت ونزوئلا را بی‌ثبات کنند. تخمین زده می‌شود تعداد اسلحه‌های در دست غیرنظامیان در ونزوئلا به ۶ میلیون قبضه می‌رسد و همین تعداد میلیونی اسلحه در دست وفاداران به دولت مادورو نشان می‌دهد آمریکا به راحتی قادر نخواهد بود حتی با عملیات نظامی مستقیم ورق را به نفع خود در ونزوئلا برگرداند.