گروه سیاسی: حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه که در رأس یک هیأت سیاسی بنا به دعوت همتای چینی خود بامداد جمعه وارد چین شد با «وانگ یی» عضو شورای دولتی و وزیر خارجه چین دیدار کرد. به گزارش «وطن‌امروز»، در شرایط کنونی نظم بین‌الملل که تهران و پکن به تقویت همکاری‌ها و شراکت خود در بالاترین سطح روی آورده‌اند این سفر ابعاد ویژه‌تری به خود گرفته است. وزرای خارجه ۲ کشور درباره مناسبات دوجانبه، تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین برنامه همکاری جامع ایران و چین (برنامه ۲۵ ساله) به گفت‌وگو پرداختند. حسین امیرعبداللهیان در اظهاراتی درباره دستور کار مذاکراتش با وزیر خارجه چین اظهار داشت: ما در پنجاهمین سالگرد آغاز روابط دیپلماتیک ایران و چین هستیم. وی با بیان اینکه در ۴ ماه گذشته بیش از ۷ بار بین وزیر خارجه چین و اینجانب تماس‌ها و دیدارهایی انجام شد و در سطح رؤسای‌جمهور نیز تماس‌ها و ارتباطات خیلی روان انجام می‌شود، خاطرنشان کرد: این نشانگر اهمیت و رشد و توسعه روابط ۲ کشور است و در دولت جدید با شتاب بیشتر روابط روبه‌رو هستیم. در چنین فضایی در آستانه سفر امیرعبداللهیان به چین، سخنگوی وزارت خارجه این کشور هم اعلام کرد چین آماده است شراکت راهبردی با ایران را بیش از پیش تعمیق کند. «وانگ ونبین» که از گشودن فصل جدیدی از دوستی میان تهران و پکن سخن می‌گفت، افزود: چین و ایران از دوستی دیرینه و عمیقی برخوردارند. تحت هدایت سران ۲ کشور، روابط در سال‌های اخیر پیشرفت چشمگیری داشته است. ما قاطعانه از یکدیگر درباره مسائل مربوط به منافع اصلی خود حمایت می‌کنیم، همکاری عملی را به طور کلی به شیوه‌ای ثابت ارتقا می‌دهیم و ارتباطات و هماهنگی نزدیک خود را در امور بین‌المللی و منطقه‌ای حفظ می‌کنیم. دیپلمات ارشد چینی همچنین تاکید کرد: چین با قرار گرفتن در یک نقطه شروع تاریخی جدید، آماده همکاری با ایران برای تعمیق بیشتر شراکت راهبردی جامع به نفع ۲ کشور و ۲ ملت است. 

 

* یک نگرانی دامنه‌دار برای واشنگتن

از ابتدای کلید خوردن برنامه همکاری جامع ایران و چین، مقامات آمریکایی به اشکال مختلف نسبت به ائتلاف ایران و چین، ابراز نگرانی کرده و عصبانیت خود را پنهان نکردند. از ترامپ و پمپئو گرفته تا جو بایدن از این ائتلاف شرقی ناخشنود شدند و صراحتا این ناخشنودی را بیان کردند، چرا که عزیمت تهران و پکن به سمت همکاری راهبردی چشم‌انداز بسته تحریمی ایالات متحده را با آسیب‌های جدی روبه‌رو خواهد کرد. در همین زمینه، «فارن‌پالیسی» در تحلیلی  سفر امیرعبداللهیان به چین را در راستای تعمیق «شراکت جامع راهبردی» که سال گذشته میان ۲ کشور امضا شد دانسته و نوشته است: «افزایش همکاری‌های امنیتی میان ایران و چین، تهدیدی جدی علیه منافع کلیدی امنیتی آمریکا، اسرائیل و کشورهای عربی خلیج‌ فارس است». فارن‌پالیسی خاطرنشان کرد قرارداد 25 ساله میان ایران و چین که سال گذشته میان ۲ کشور امضا شد در بردارنده مزایای عمده‌ای برای این ۲ کشور دشمن آمریکا است. نشریه آمریکایی نوشته ایران در این قرارداد از محل سرمایه‌گذاری‌های چین در زمینه انرژی و مسائل زیرساختی به میلیاردها دلار ثروت دست پیدا خواهد کرد و اثربخشی تحریم‌های آمریکا را در هم خواهد شکست. چین نیز در مقابل از رهگذر تقویت روابطش با ایران، جایگاهش در خاورمیانه را قوی‌تر و ایالات متحده را تضعیف خواهد کرد. 

 

* یادداشت امیرعبداللهیان در نشریه چینی

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان همزمان با سفر به چین در یادداشتی در روزنامه چینی «گلوبال‌تایمز» بر اهمیت روابط میان تهران و پکن تاکید کرد. وی در این یادداشت با اشاره به سفر خود به پکن نوشت: «به مناسبت آغاز سال ۲۰۲۲ و در آستانه سال نو چینی و سال ۱۴۰۱ خورشیدی به چین سفر می‌کنم». وزیر امور خارجه در ادامه به پنجاه‌ویکمین سالگرد برقراری روابط با کشور چین اشاره کرده و نوشته: ۲ کشور پنجاه‌ویکمین سالگرد آغاز برقراری روابط دیپلماتیک را جشن می‌گیرند و وارد نیمه دوم قرن مبادلات دوجانبه می‌شوند که صفحه جدیدی از روابط ما است. بویژه همزمان با ورود حزب کمونیست چین به ۱۰۰ ساله دوم خود، این دیدار افق نویدبخش جدیدی برای ارتقا و توسعه همکاری ما در حوزه‌های مختلف خواهد بود. وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به توافق هسته‌ای نوشت، ایران با اجرای توافق 2015 (برجام) این پیام را به جهان ارسال کرد که منافع منطقه‌ای در اولویت است. حتی پس از خروج آمریکا از برجام، ایران با ۲ سال پایبندی به تعهدات خود و قربانی کردن بخشی از حقوق و منافع مسلم خود، بیش از پیش به جهانیان نشان داد در این مسیر ثابت‌قدم است. امیرعبداللهیان با اشاره به نقش مهم چین در مناسبات جهانی، افزود: نقش چین به عنوان یکی از اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد و یک بازیگر فعال در عرصه بین‌المللی با رویکردی منطقی و عقلایی در جریان مذاکراتی که به تسهیل بازگشت ناقضان این توافق منجر می‌شود واقعا قابل تحسین است. امیرعبداللهیان در ادامه به بررسی افق روابط گسترده میان ۲ کشور پرداخت و مهم‌ترین زمینه‌های همکاری میان تهران و پکن را در مناسبات آتی اینگونه بیان کرد: توسعه همکاری‌های اقتصادی و تجاری و اجرای طرح همکاری جامع، اجماع و مشورت درباره موضوعات مختلف بین‌المللی و منطقه‌ای و ایفای نقش موثر در میانجی‌گری برای حل موثر چالش‌ها و تنش‌ها، مبارزه علیه «کووید-19» و همکاری در پروژه‌های تولید مشترک واکسن، کمک به تقویت مکانیسم همکاری برای پیشبرد توسعه جهان با آینده مشترک، ارتقای چندجانبه‌گرایی و مقابله با استانداردهای دوگانه از طریق طرح اصلاح سیستم حکمرانی بین‌المللی، مبارزه با تروریسم و افراط‌‌گرایی و کمک به آوردن همه کشورهای مظلوم و سرکوب شده به جامعه بین‌المللی، همکاری موثر و سازنده در زمینه طرح بزرگ ابتکار کمربند و جاده و کمک به چین برای استفاده موثر از این پروژه، تداوم تمهیدات اجرایی برای عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای و استفاده از فرصت همکاری با سایر کشورهای عضو بر اساس ابتکار توسعه جهانی. 

 

* در دیدار ۲ وزیر چه گذشت؟

امیرعبداللهیان در دیدار «وانگ یی» با تبریک سال نو چینی، سلام گرم سیدابراهیم رئیسی به رئیس‌جمهور شی جین‌پینگ را ابلاغ و با تسلیم پیام کتبی رئیس‌جمهور به همتای چینی خود، آن را پیامی مهم در آغاز کار دولت سیزدهم خواند. 

رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به موافقت هیأت دولت با گشایش سرکنسولگری چین در بندرعباس، ابراز امیدواری کرد این امر موجب تسهیل روابط مردمی و تجاری ۲ کشور شود‌. وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه با تشریح آخرین وضعیت همکاری‌های ۲ کشور در زمینه‌های مختلف، بر عزم دولت جمهوری اسلامی ایران برای اجرایی کردن همه توافقات زیرساختی با چین تأکید کرد. 

امیرعبداللهیان همکاری‌های گسترده جمهوری اسلامی ایران با همسایگان و کشورهای دوست در منطقه را جزو اولویت‌های سیاست خارجی دولت خواند و بر ادامه نقش سازنده جمهوری اسلامی ایران در تحولات منطقه، از جمله حفظ و تقویت امنیت انتقال انرژی تأکید کرد‌. رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به اهمیت روابط فرهنگی و ظرفیت‌های مشترک تمدن‌های کهن ایران و چین، علاقه‌مندی هنرمندان ایرانی برای توسعه همکاری‌ها در حوزه هنری را فرصتی ارزشمند برای بهره‌گیری از این ظرفیت روابط خواند. 

وزیر خارجه چین هم در این ملاقات، ضمن تایید نظرات وزیر امور خارجه کشورمان که دیروز به قلم امیرعبداللهیان در مطبوعات چین منتشر شد، دیدگاه‌های وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مقاله منتشره را نشان‌دهنده افق بلند روابط ۲ کشور عنوان کرد. «وانگ یی» بر آمادگی این کشور برای توسعه همکاری‌ها در حوزه تامین مالی، انرژی، بانکی و فرهنگی به‌رغم تحریم‌های غیرقانونی علیه ملت ایران تأکید کرد. وزیر خارجه و عضو شورای دولتی چین، ضمن اعلام حمایت کامل چین از مواضع منطقی ایران در قبال سیاست‌های قلدرمآبانه آمریکا در برجام، سیاست اصولی پکن را ادامه حمایت از مواضع ایران در مذاکرات وین خواند و تأکید کرد آمریکا باید اشتباه خود در خروج از برجام را جبران کند. 

طرف چینی با پراهمیت ارزیابی کردن سند همکاری ۲۵ ساله، توافق طرفین برای آغاز اجرای این سند را رویدادی مهم و زمینه‌ساز تحول اساسی در روابط خواند. گفتنی است دور دوم مذاکرات طرفین در ضیافت رسمی وزیر خارجه چین که به افتخار وزیر امور خارجه کشورمان ترتیب داده شده بود، برگزار شد. در این دور از مذاکرات، طرفین آخرین وضعیت مذاکرات وین و تحولات غرب آسیا و خلیج‌فارس را مورد بررسی قرار دادند.

 

* برنامه همکاری جامع ایران و چین اجرایی شد 

وزیر امور خارجه پس از دیدار و گفت‌وگو با «وانگ یی» همتای چینی خود در جمع خبرنگاران گفت: در این سفر توافق کردیم آغاز اجرایی و عملیاتی شدن توافق همکاری‌های راهبردی و جامع ۲۵ ساله ۲ کشور را اعلام کنیم. حسین امیرعبداللهیان افزود: ما همزمان با گفت‌وگوها در چین، مقدماتی را فراهم کرده بودیم که بتوانیم امروز را روز شروع اجرای توافق جامع همکاری‌های راهبردی ۲ کشور اعلام کنیم. رئیس دستگاه دیپلماسی بیان کرد: از جمله موضوعات دیگری که در دستور کار بود اینکه ما برای عملیاتی کردن قرارداد ۲۵ ساله و موضوعات مختلف منطقه‌ای و بین‌المللی، حامل پیام کتبی آقای رئیسی، رئیس‌جمهور به آقای «شی جین‌پینگ» رئیس‌جمهور چین بودیم. وی همچنین عنوان کرد: امروز توافقات قوی‌تری را با هم داشتیم. اجرای توافق جامع همکاری ایران و چین در شرایطی در پکن اعلام شد که آن‌سوتر در قلب اروپا؛ وین، جایی که مذاکرات کمیسیون مشترک برجام برای تعیین تکلیف توافق هسته‌ای را میزبانی می‌کند، اعلام شد تیم‌های مذاکره‌کننده که مشغول مذاکرات کارشناسی هستند، به طور موقت به مراکز سیاسی خود بازگشته‌اند. در چنین فضایی و از آنجا که رئیس دستگاه دیپلماسی کشور در پایتخت اژدهای زرد از هماهنگی سطح بالای تهران و پکن درباره آنچه در وین می‌گذرد، سخن گفت و مشابه همین موضع را سرگئی لاوروف، همتای روس امیرعبداللهیان در نشست خبری سالانه خود نسبت به هماهنگی مسکو و پکن درباره مذاکرات وین گرفت، می‌شود نتیجه گرفت پیام آنچه از پکن مخابره شد، این است که تهران این بار قصد ندارد تمام تخم‌مرغ‌های خود را در سبد برجام قرار دهد. متنوع‌تر کردن گزینه‌های راهبردی و مابه‌ازای برجام در سیاست خارجی کشورمان و گسستن پیوندهای اقتصادی و سیاسی از وضعیتی که کنترلی بر آن از سوی ایران وجود ندارد، در نهایت برای طرف غربی و آمریکایی راهی جز تمکین به انجام تعهدات نخواهد گذاشت. همان طور که گفته شد بر اساس تفاهم انجام‌شده بین رؤسای هیأت‌ها، مذاکره‌کنندگان ارشد جمهوری اسلامی ایران و ۳ کشور اروپایی عصر دیروز برای انجام امور مربوط به سمت‌های سیاسی خود و برخی مشورت‌ها، موقتا به مدت ۲ روز به پایتخت‌ها بازگشتند. رایزنی‌ها روز گذشته نیز در وین در سطوح و فرمت‌های مختلف در جریان بود. همچنین مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی روز گذشته از امکان دستیابی به توافق در مذاکرات وین خبر داد. جوزپ بورل با اشاره به ایجاد فضای بهتر در مذاکرات وین گفت: «امکان دستیابی به توافق با ایران در مذاکرات وین وجود دارد».«سرگئی لارووف» وزیر خارجه روسیه نیز در نشست خبری سالانه خود درباره مذاکرات جاری در وین گفت: «درباره مساله هسته‌ای ایران، خوشبینی بیشتری دارم، زیرا پیشرفت و تمایلی واقعی از سوی ایران و آمریکا برای درک نگرانی‌های یکدیگر و یافتن راهی برای حل این نگرانی‌ها از طریق یک توافق جامع وجود دارد و برجام نیز یک توافق جامع است». او در ادامه گفت: «مذاکره‌کنندگان مجربی در وین حضور دارند که جزئیات دقیقی را مورد بررسی قرار داده‌اند و پیشرفتی که حاصل شده بسیار زیاد است و امیدواریم همین روند ادامه یافته و توافق حاصل شود». لاوروف افزود: «خدا را شکر زمانی که غربی‌ها شروطی را برای ادامه یافتن برنامه هسته‌ای ایران گذاشتند توانستیم اوضاع را مدیریت کنیم که از جمله این شروط می‌توان به محدودیت برنامه موشکی ایران اشاره کرد که در برجام به آن اشاره‌ای نشده بود و همچنین شروطی نیز درباره رفتار ایران در منطقه گذاشته شده بود و ما با این شروط مخالف بودیم، زیرا بحث ما برجام است که از سوی شورای امنیت تأیید شده است».

******

گروه سیاسی: فرمانده نیروی هوافضای سپاه از موفقیت این نیرو در آزمایش موتور سنگین ماهواره‌بر با سوخت جامد و بدنه غیرفلزی کامپوزیتی و توانمندی تغییر بردار تراست با نازل متحرک خبر داد. 

سردار سرتیپ پاسدار امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عصر دیروز در دوازدهمین اجلاسیه سراسری جامعه مدرسین و علمای بلاد، ضمن ارائه گزارشی از آخرین پیشرفت‌های دفاعی و نظامی کشور بویژه در حوزه هوا فضا، گفت: اخیرا آزمایش موتور سنگین ماهواره‌بر با سوخت جامد و بدنه غیرفلزی کامپوزیتی که توانمندی تغییر بردار تراست با نازل متحرک را داراست، با تلاش دانشمندان ایرانی و متخصصان نیروی هوافضای سپاه با موفقیت انجام شد. وی ضمن تبریک این موفقیت راهبردی به ملت ایران، با بیان اینکه در حوزه فضایی ۲ عامل مهم، یکی ماهواره و دیگری ماهواره‌بر است که کار ساده‌ای هم نیست، افزود: ما ۲ سال پیش نخستین پرتاب ترکیبی مایع و جامد را انجام دادیم که موتور اول مایع و موتورهای دوم و سوم جامد بود. وی با تاکید بر اینکه این دستاورد سبب افزایش بیشتر انرژی موشک و صرفه‌جویی در هزینه‌ها خواهد شد، خاطرنشان کرد: این فناوری فقط در ۴ کشور جهان وجود دارد. در تمام حوزه‌های مرتبط به هوافضا تولید قدرت ادامه دارد و ایران به قدری در مساله هوافضا و ماهواره پیشرفت کرده است که این اقتدار با ترور، تهدید و تحریم از بین رفتنی نخواهد بود. فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی افزود: امروز این امکان فراهم شده است با موتور‌های ارزان ماهواره‌های زیادی را در مدار قرار دهیم. 

سردار حاجی‌زاده با بیان اینکه امروز قدرتی داریم که اگر صدام همین امروز و در سال ۱۴۰۰ جنگ را بر ما تحمیل می‌کرد، به جای ۸ سال ۸ روزه جنگ را تمام می‌کردیم و این معیار توانمندی ما است، اظهار داشت: امروز به جایی رسیده‌ایم که فرمانده سنتکام می‌گوید در شرایطی که ما تحریم‌های اقتصادی فلج‌کننده را به اجرا گذاشتیم، ایران یک موشک بالستیک درجه یک ساخته و با پهپاد‌های ایرانی برتری هوایی آمریکا را با چالش مواجه کرده است. وی تصریح کرد: آمریکایی‌ها توان موشکی ایران را وحشتناک توصیف می‌کنند و عملیات عین‌الاسد را شاهد این توانمندی می‌دانند که این مساله نشان‌دهنده عجز آنها در برابر ایران است. فرمانده نیروی هوافضای سپاه پیشرفت‌های به‌ دست آمده را محصول هدایت‌ها و تدابیر حکیمانه رهبر معظم انقلاب اسلامی و فرمانده کل قوا دانست و خاطرنشان کرد: در مجموعه نیرو‌های مسلح و سپاه این تدابیر جدی گرفته می‌شود و در نتیجه آن بحمدالله این قدرت امروز در کشور متولد شده است. سردار حاجی‌زاده افزود: اگر می‌خواستیم دنباله‌رو آنها (دشمنان) باشیم سالیان سال زمان می‌گذشت تا به پیشرفت‌های محدود دست یابیم اما امروز با راه‌های میان‌بر، با کسری از هزینه‌های خارجی‌ها به چندین برابر قدرت دست یافته‌ایم و این می‌تواند الگویی برای سایر بخش‌ها باشد. وی با بیان اینکه در حوزه فضایی نخستین‌بار بعد از 10 سال، جلسه شورای عالی فضایی به ریاست رئیس‌جمهور محترم تشکیل شد، گفت: ایشان ۶ ساعت برای جلسه و بازدید از توانمندی‌های حوزه فضایی کشور وقت گذاشتن و مسیر آینده را روشن و هموار، تصویب و مشخص کرد و ان‌شاءالله در آینده شاهد موفقیت خواهیم بود. فرمانده نیروی هوافضای سپاه ضمن مقایسه وضعیت امروز دفاعی و اقتدار جمهوری اسلامی ایران با قبل از انقلاب اسلامی، گفت: در جنگ اول جهانی بر اثر قحطی‌ای که انگلیسی‌ها بر ملت ایران تحمیل کردند، ۸ میلیون نفر جان خود را از دست دادند و این یک هولوکاست واقعی است که متاسفانه درباره آن مطالبه نمی‌کنیم. 

گروه اقتصادی: تقدم اعتبارسنجی بر وثیقه‌محوری، گامی بلند در راستای عدالت تسهیلاتی بانکی خواهد بود. 

به گزارش «وطن‌امروز»، یکی از برنامه‌های اصلی وزارت اقتصاد در آغاز به کار دولت سیزدهم عادلانه‌سازی نحوه توزیع تسهیلات بانکی بود که هم خاندوزی، وزیر امور اقتصاد و دارایی و هم صالح‌آبادی، رئیس کل بانک مرکزی بر این موضوع تاکید ویژه‌ای داشتند. 

بر این اساس، چند ساعت از اعلام رسمی خبر انتصاب صالح‌آبادی به عنوان رئیس کل بانک مرکزی نگذشته بود که وی در گفت‌وگویی با رسانه ملی به تشریح برنامه‌های خود پرداخت. وی نخستین هدف خود را اینگونه تشریح کرد که نظام بانکی باید در خدمت مردم باشد و اظهار داشت: «دسترسی مردم به نظام بانکی کشور را تسهیل خواهیم کرد. اعتبارسنجی و توجه به رتبه اعتباری مشتریان در اعطای تسهیلات خرد را جایگزین وثیقه‌محوری کنونی در نظام بانکی کشور خواهیم کرد». پیش از این خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی هم نسبت به ناعادلانه بودن نظام تسهیلات کشور انتقاد کرده و گفته بود: «نظام بانکی وثیقه‌محور ثروتمندان را بر فقرا ترجیح می‌دهد و منابع مالی را از کسانی که بیشترین نیاز را دارند دریغ می‌کند که این امر نابرابری‌ها را تعمیق خواهد کرد».

حالا مدیر اداره اطلاعات بانک مرکزی به صراحت اعلام کرده تسهیلات منوط به اعتبارسنجی است؛ با وجود اینکه چنین تصمیمی به معنای از بین رفتن وثیقه‌محوری نیست اما می‌توان آن را در مسیر رسیدن به یک هدف بزرگ قلمداد کرد. 

 

* اعطای وام، مشروط به اعتبارسنجی مشتری

مدیر اداره اطلاعات بانک مرکزی گفت: با هدف کاهش مطالبات معوق، بانک‌ها مکلف شدند قبل از پرداخت تسهیلات برای متقاضی وام اعتبارسنجی کنند. محبوب صادقی با اشاره به اینکه بررسی اعتبارسنجی برای پرداخت تسهیلات بانکی منجر به کاهش معوقات بانکی خواهد شد، گفت: یکی از معیارهای اعتبارسنجی، مبلغ و سابقه تسهیلات گذشته مشتریان است. وی همچنین رقم و سابقه چک‌های وصول یا برگشت شده متقاضیان را از دیگر معیارهای تعیین امتیاز اعتبارسنجی مشتریان شبکه بانکی برشمرد و افزود: بررسی سابقه پرداخت بموقع قبوض جرایم رانندگی و همچنین برق و گاز از دیگر مواردی است که می‌تواند در تعیین امتیاز اعتبارسنجی متقاضیان تسهیلات بانکی مؤثر باشد. صادقی با اعلام اینکه اعتبارسنجی پیش از این نیز در برخی بانک‌ها اجرایی شده بود، گفت: این مدل کمک می‌کند بانک‌ها برای پرداخت وام‌های کوچک به متقاضیان بتوانند شرایط تضمین را تسهیل و کمتر وثیقه‌هایی همچون گواهی‌های کسر از حقوق و سند ملکی درخواست کنند. صادقی اضافه کرد: دسترسی به سامانه اعتبارسنجی برای عموم مردم فراهم شده و متقاضیان می‌توانند با مراجعه به سامانه «مای کریدیت» و پرداخت هزینه‌ای حدود ۱۰هزار تومان از وضعیت اعتبارسنجی خود مطلع شوند و در آینده این امکان در نرم‌افزارهای موبایلی نیز مهیا خواهد شد. مدیر اداره اطلاعات بانک مرکزی با اعلام اینکه موضوع اعتبارسنجی سال ۱۳۸۵ مطرح و سال ۱۳۸۶ آیین‌نامه آن مصوب و سال ۱۳۸۸ نیز اصلاحات آن انجام شد، گفت: سال ۱۳۸۹ میزان استعلام از شرکت مشاور رتبه‌بندی حدود ۵ هزار عدد بود اما ابتدای سال ۱۴۰۰ به یک میلیون استعلام ماهانه و اکنون به حدود ماهانه ۳ میلیون استعلام رسیده است. صادقی افزود: شرکت خصوصی مشاور رتبه‌بندی تنها شرکت دارای مجوز از بانک مرکزی است و تاکنون اطلاعات حدود ۴۴ میلیون کد ملی در این بانک سامانه ثبت شده و برای ۳۴ میلیون نفر گزارش اعتباری تولید شده است که می‌توانند در سامانه مای کریدیت مشاهده کنند. وی در پایان گفت: اکنون بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات مکلف به اخذ اعتبارسنجی شده‌اند و اگر بانکی تخلف کند با آن بانک برخورد قانونی خواهد شد.

«اعتبارسنجی» را می‌توان گام مهمی در راستای بازتوزیع ثروت و مصداق در نظر داشتن پیوست عدالت در سیاست‌های دولت سیزدهم دانست که البته تا اجرایی شدن مسیری طولانی در پیش دارد. 

تقدم اعتبارسنجی بر وثیقه‌محوری چند سال است به طور جسته و گریخته توسط کارشناسان اقتصادی عنوان ‌شده است. در حال حاضر بانک‌ها به طور عمومی به کسانی خدمت تسهیلات اعطا می‌کنند که بتوانند وثیقه بیشتری تامین کنند. 

البته بانک‌هایی هم هستند که اعتبارسنجی مشتری یکی از شاخص‌های تسهیلات‌دهی آنهاست اما در نهایت این بانک‌ها هم برای خدمت تسهیلات درخواست وثیقه می‌کنند. به بیان ساده‌تر بانک‌ها نمی‌پذیرند صرفا با اعتبارسنجی تسهیلات در اختیار مشتری بگذارند. 

بررسی آمارهای نظام بانکی هم گویای آن است که دهک‌های پردرآمدتر بیش از دهک‌های پایین تسهیلات دریافت کرده‌اند به طوری که طبق آمار ۸ ماه نخست سال ۹۹ بانک مرکزی، هم‌اکنون ۴۶۹ هزار نفر در دهک دهم و تنها ۱۱۰ هزار نفر در دهک اول در حال بازپرداخت تسهیلات خود هستند. 

 

* اعتبارسنجی جایگزین وثیقه می‌شود

وزیر اقتصاد درباره جایگزینی اعتبارسنجی به‌جای وثیقه و ضامن بویژه در وام‌های خرد، گفت: درباره برخی شرکت‌ها اعتبارسنجی‌ها در پرونده وجود داشت، در برخی از موارد نیز فقط به استعلام‌ها درباره چک برگشتی اشخاص حقیقی بسنده شده بود که این نقطه ضعف است. 

وی ابراز امیدواری کرد هفته آینده موضوع اعتبارسنجی و جایگزینی نظام فعلی که موجب نارضایتی افراد شده و بسیاری را که سال‌ها به تعهدات خود عمل کرده اما ضامن یا وثیقه لازم را نداشته‌اند از دریافت وام محروم کرده است، انجام می‌شود؛ هفته آینده خبر خوبی را اعلام خواهیم کرد. 

وی در ادامه تاکید کرد: پرداخت تسهیلات به افراد و شرکت‌ها باید بر اساس بخشنامه‌های شورای پول و اعتبار باشد و باید از وثیقه‌محوری به اعتبارسنجی حرکت کنیم و رتبه اعتباری افراد برای پرداخت وام در اولویت باشد. 

وزیر اقتصاد افزود: در ماه‌های گذشته در بحث پرداخت تسهیلات به متقاضیان مصوبه‌هایی داشتیم که باید توسط بانک‌ها اجرایی شود و افراد نتایج این مصوبات را به طور عینی و ملموس درک کنند. 

وی اظهار داشت: ارائه اصل قرارداد به وام‌گیرندگان، اعتبارسنجی در پرداخت تسهیلات و استرداد نرخ سود تسهیلات بانکی بیش از مصوبه شورای پول و اعتبار از جمله این موارد است که وزارت اقتصاد و بانک مرکزی بر نحوه اجرای آنها در بانک‌های دولتی و خصوصی نظارت می‌کنند. 

یک تصادف زنجیره‌ای کافی بود تا بخشی از حقایق پنهان در صنعت خودروسازی کشور آشکار شود. از بین 28 خودروی سواری در این تصادف فقط ایربگ یک خودرو باز شده که آن هم داخلی نبوده است! حالا اما پلیس و افکار عمومی تقاضای برخورد قضایی با خودروسازان را دارند. به گزارش «وطن‌امروز»، بیستم دی‌ماه امسال بود که خبر تصادف زنجیره‌ای 59 خودرو در محور بهبهان- اهواز با 5 فوتی و ده‌ها مصدوم در رسانه‌ها منتشر شد. به فاصله یک روز یعنی 21 دی‌ماه، ۳ نفر در تصادف محور الشتر- فیروزآباد لرستان جان باختند. 22 دی‌ماه نیز سردار سیدکمال هادیانفر، رئیس پلیس راهور ناجا از جان باختن ۲ نفر در هر ساعت به طور متوسط به دلیل تصادفات جاده‌ای خبر داد تا مشخص شود در زمان نگارش همین گزارش تقریبا 2 تا ۴ نفر بر اثر تصادفات جاده‌ای جان‌شان را از دست داده‌اند و احتمالا در مدت زمانی که شما گزارش حاضر را می‌خوانید، یک نفر جان باخته یا در آستانه جان باختن در یک تصادف است! 

اما آنچه افکار عمومی را در این روزها جریحه‌دار کرده، اعلام نظر رئیس پلیس راهور ناجا درباره حادثه بهبهان است. هادیانفر ۲ روز بعد از آن تصادف زنجیره‌ای خطاب به خودروسازان گفت: چرا ارابه مرگ تولید می‌کنید؟ چرا استاندارد‌ها کنترل نمی‌شود؟ چرا وزارت صمت کنترل نمی‌کند؟ 

وی تاکید کرد: حتما باید خودروساز‌ها در این حادثه به مراجع قضایی معرفی شوند. اینکه بگوییم رانندگان در حادثه بهبهان دقت نداشته‌اند درست است اما سازمان‌های مربوط چه نقشی داشتند؟ 

رئیس پلیس راهور ناجا همچنین در مصاحبه با «وطن‌امروز» اظهار داشت: یک تیم کارشناسی را مسؤول بررسی جزئیات این موضوع کرده‌ایم. بزودی اطلاعات بیشتری درباره عملکرد ایربگ خودروها در این سانحه به دست می‌آوریم. هادیانفر به یک موضوع ناگفته هم اشاره کرد: من نمی‌خواستم این را بگویم اما در این فرصت به نظرم لازم است که بگویم ترمز ABS هیچ یک از خودروها در تصادف زنجیره‌ای بهبهان به‌درستی عمل نکرده است. 

 

* ایربگ 27 خودروی ایرانی در حادثه بهبهان باز نشد

روز گذشته بخشی از اطلاعات به دست آمده از بررسی‌های کارشناسی پلیس راهور در رسانه‌ها منتشر شد. سرهنگ عین‌الله جهانی، معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهور ناجا درباره تصادف زنجیره بهبهان اظهار کرد: بخش عمده‌ای از خودروهایی که در حادثه تصادف زنجیره‌ای بهبهان حضور داشتند خودروهای داخلی بود. وی افزود: 28 خودرو در این حادثه آسیب‌های جدی دیده بودند و 27 خودرو داخلی برای ۲ شرکت‌ مطرح خودروسازی کشور بود. فقط یک خودروی النترا ساخت شرکت هیوندای جزو خودروهای ساخت داخل نبود که در این تصادف حضور داشت. 

جهانی تاکید کرد: ایربگ در هیچ یک از 27 خودروی ایرانی حاضر در این تصادف زنجیره‌ای باز نشده بود. 

 

* نماینده مجلس: خودروسازها مسبب قتل و مجروحیت هستند

برخورد قضایی با خودروسازان داخلی یکی از مهم‌ترین مطالبات عمومی در سال‌های اخیر بوده که البته در روزهای اخیر به طور جدی‌تر مطرح شده است. مجلس شورای اسلامی از مدت‌ها قبل پیگیر تحقیق و تفحص از شرکت‌های خودروساز داخلی است که یکی از ابعاد آن به رعایت استانداردها و ایمنی خودروها مربوط می‌شود. توجه نداشتن این شرکت‌ها به تامین ایمنی خودروهای تولیدی‌شان موجب شده است بنا به اعلام پلیس راهور، روزانه بین 35 تا 60 مورد فوت بر اثر تصادفات داشته باشیم. البته آمار مصدومان بسیار بیشتر از این عدد است. حجت‌الاسلام حسن نوروزی، نایب‌رئیس کمیسیون قضایی مجلس به خبرنگار «وطن‌امروز» گفت: حادثه تصادف زنجیره‌ای بهبهان متاسفانه منجر به فوت و مصدوم شدن تعدادی از هموطنان شد، بنابراین شرکت‌های خودروساز باید در حوزه مسؤولیت خود پاسخگو باشند. وی افزود: اولیای دم، افرادی که مصدوم شدند یا کسانی که خسارت دیده‌اند، می‌توانند با طرح شکایت از خودروسازها، تقاضای جبران خسارت‌های مادی و معنوی داشته باشند. نوروزی تصریح کرد: درست است خودروسازها مباشر قتل نیستند اما در این حادثه مسبب قتل و مجروحیت شناخته می‌شوند و این از نظر قانونی قابل پیگیری است. 

 

* خودروسازها پاسخ شایسته‌ای به حمایت‌های ملی ندادند

علیرضا سلیمی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» درباره ناایمن بودن خودروهای ساخت داخل اظهار داشت: نه‌فقط خودروسازان، بلکه سازمان استاندارد نیز باید در زمینه حفاظت از جان و مال مردم پاسخگو باشند. 

وی با بیان اینکه مجلس بارها خودروسازان را ملزم به رعایت استانداردها برای ایمنی سرنشینان در ساخت محصولات داخلی کرده است، گفت: هر زمان که ما به خودروسازان اعلام می‌کنیم ایمنی را رعایت کنند آنها انشاء‌های طولانی همچون تغییر آینه، قاب چراغ و بالابر و... را مطرح می‌کنند که البته برای ما اهمیت ندارد. آنچه مهم است ایمنی مردم از جمله فعال شدن ایربگ‌هاست که تاکنون توجه چندانی به آن نشده و تصادف زنجیره‌ای اخیر نیز نشان داد با اینکه مردم برای خرید خودروها متحمل هزینه می‌شوند اما در قبال آن خدمات شایسته‌ای نمی‌گیرند. سلیمی ادامه داد: مدعی‌العموم باید پیگیر احقاق حقوق افرادی باشد که خسارت و زیان دیدند. ما هم حامی حقوق مردم هستیم و نباید کوتاه بیاییم. عضو هیات‌رئیسه مجلس افزود: سازمان بازرسی هم باید در این زمینه وارد عمل شود چون پیگیری‌های مجلس به تنهایی پاسخگو و کافی نیست. اینجا پای جان و امنیت مردم در میان است و همه باید ورود کنند. وی در ادامه تصریح کرد: ما جلوی واردات خودرو را گرفتیم که کیفیت محصولات داخلی افزایش یابد اما وقتی نتیجه نمی‌گیریم چه فایده‌ای دارد؛ تداوم حمایت‌ها در این شرایط فاقد توجیه کارشناسی می‌شود.

 

* پلیس گزارش بدهد با خودروسازان برخورد کنیم

نصب ایربگ در خودروهای داخلی همچون دیگر استانداردهای اجباری از سال ۸۵ به خودروسازان تکلیف شد. این در شرایطی است که همراه با مقاومت خودروسازان در این زمینه، از سال ۸۹ کیسه هوا به‌ طور اجباری در تمام خودروهای داخلی نصب شد. با این حال خودروسازان در این سال‌ها بیشتر بر تولید تمرکز کردند و کیفیت در اولویت نبوده است. نصب این آپشن ایمنی از ابتدا نیز با پیگیری پلیس راهور اجرایی شد حالا اما رئیس پلیس راهور می‌گوید خودروسازان در این زمینه تعلل کرده‌اند. هر چند تاکنون خودروسازان واکنش رسمی و خاصی نشان نداده‌اند اما یک مقام سازمان ملی استاندارد در گفت‌وگو با تسنیم با تاکید بر بررسی بیشتر در این باره اظهار کرد اگر پلیس گزارش تخلف خودروساز را بدهد، از مراجع قضایی پیگیری می‌‌‌کنیم. پیمان پیرایش، مدیرکل نظارت بر اجرای استاندارد صنایع فلزی سازمان ملی استاندارد تاکید کرده است: ابتدا باید این موضوع بررسی شود که آیا ایربگ‌‌‌های سمت سرنشین قفل بوده است یا خیر؟ در ضمن اگر پلیس گزارش تخلف خودروسازها را به ما ارائه کند، از مراجع قضایی پیگیری می‌‌‌کنیم. وی افزود: همه خودروهای تولیدی از سال ۱۳۸۹ مشمول استانداردهای اجباری هستند و باید آزمون‌های لازم را انجام دهند. پیرایش با بیان اینکه حتی برخی از آزمون‌ها در خارج از کشور روی محصولات اعمال می‌شود، ادامه داد: تا زمانی که این آزمون‌ها انجام نشود، گواهی لازم برای اخذ مجوز شماره‌گذاری صادر نخواهد شد. بر اساس همین مطلب اینکه محصولی از شرکت خودروساز بدون لحاظ استانداردها خارج شود غیرممکن است. وی با تاکید دوباره بر اینکه باید در این موضوع نخست بررسی شود آیا ایربگ‌های سمت سرنشین قفل بوده است یا خیر، به شبهه دیگری نیز اشاره و اظهار داشت: البته باید دقت کرد خودروهای حادثه‌دیده قبل از سال ۸۹ تولید شده‌اند یا خیر؟ چون نصب ایربگ از سال ۹۲ اجباری شده و از سال ۸۹ استانداردهای اجباری برای شماره‌گذاری خودرو به تصویب رسیده است. 

 

* این می‌تواند فاجعه ملی باشد

کارشناس صنعت خودرو معتقد است باید بررسی دقیقی درباره تصادف جاده بهبهان انجام شود، چرا که معیوب بودن قطعه حساسی مانند ایربگ می‌تواند فاجعه‌ای ملی باشد. امیرحسین کاکایی به تجارت‌نیوز گفت: درباره این حادثه، علاوه بر مسائلی چون غیراستاندارد بودن جاده‌ها و خطای انسانی، نگرانی‌هایی درباره کیفیت خودروها وجود دارد. وی به وجود خودروهای سواری ایرانی و خارجی و خودروهای دیزل در این تصادف زنجیره‌ای اشاره کرد و افزود: نهادهای مختلفی باید پاسخگوی کیفیت پایین قطعات ایمنی این تعداد خودروی مختلف باشند. افراد مبلغ زیادی را پرداخت می‌کنند که خودروی آنها برای لحظه‌ای که شاید هیچ‌گاه رخ ندهد ایربگ داشته باشد اما درست در همان ثانیه‌ای که باید، این قطعه کار نمی‌کند. چنین اتفاقی جای بررسی دارد.

* جناب استاد عالی! مفهوم «غیرت» و «غیرت دینی» به چه معناست؟ 

یکی از بهترین و ارزشمندترین صفات انسانی و الهی، غیرت است؛ صفتی که نخستین وجودی که در عالم این صفت را دارد، وجود مقدس خود خداوند است. امام صادق علیه‌‌السلام در روایتی فرمودند: «اِنَّ‌الله غَیُورٌ یُحِبُّ کُلَّ غَیور»، خداوند متعال غیور است و هر غیرتمندی را دوست دارد. غیرت یعنی انسان نسبت به محترمات و حریم‌ها و چیزهایی که مورد علاقه‌اش هست حساس باشد؛ نسبت به ناموسش بی‌تفاوت نباشد و اگر غیر خواست به حریم او تعرض کند، احساس مسؤولیت کند و واکنش نشان دهد؛ وجود مقدس خداوند متعال هم ناموس دارد. چیزهای محبوب و مورد علاقه خداوند متعال ناموس الهی هستند که از آنها دفاع می‌کند. آنها محترمات الهی هستند، از جمله دین خدا، احکام الهی، قرآن، اولیا و انبیای الهی، حقوق مؤمنان و... همه اینها محترمات الهی هستند که پروردگار عالم از آنها دفاع می‌کند. از این نظر نخستین غیور در عالم خود خداوند متعال است و این صفت را در هر کسی ولو مشرک و غیرمسلمان دوست دارد. این صفت، ارزشمند و کمال است. در روایتی از امام باقر علیه‌السلام آمده است که دستور اعدام تعدادی از مشرکان که با مسلمانان جنگیده و مستحق اعدام بودند، صادر شد. پیغمبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و‌سلم فرمودند یکی از آنها را نکشید. او را جدا و بقیه را اعدام کردند. او خدمت پیغمبر رسید و پرسید: «چرا مرا نکشتید؟» پیغمبر فرمودند: «الان جبرئیل از طرف خداوند متعال نازل شد و فرمود در تو 5 صفت هست که خداوند آنها را دوست دارد: اول صداقت، دوم شجاعت، سوم سخاوت، چهارم اخلاق خوشی که با خانواده و اطرافیانت ‌داری و پنجم «الْغَیْرَه.. الشَّدِیدَه.. عَلَى حَرَمِک»، نسبت به حرمت غیرت داری. خداوند این 5 صفت تو را دوست دارد. نه اینکه شرک تو را دوست داشته باشد که ندارد ولی این صفات هر جا که باشند ارزشمندند». طرف که خودش را می‌شناخت، گفت: «عجب خدا و عجب پیامبری که اینگونه از اوصافم خبر می‌دهد» و همان جا خدمت پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و‌سلم مسلمان شد و بعد هم در یکی از غزوات به شهادت رسید.

 

- غیرت دینی یعنی در جایی که لازم است انسان برای خدا خشم بگیرد

از امیرالمؤمنین علیه‌السلام در کتاب غررالحکم نقل شده است: «جَعلَ‌الله سبحانَهُ حُقوقَ عِبادِهِ مُقَدِّمَهً لحُقوقِه»؛ خداوند حقوق بندگانش را مقدم بر حقوق خود قرار داده است و اگر کسی حقوق بندگان خدا را رعایت کند، حق‌الله را هم رعایت کرده است. اگر کسی بتواند حقوق مردم را رعایت کند و زیر پا نگذارد «کانَ ذلِکَ مُؤَدِّیاً إِلَى حَقَوقِ الله»؛ او می‌تواند حق خدا را هم رعایت کند. غیرت دینی یعنی اینکه در جایی که لازم است انسان برای خدا خشم بگیرد و اخم کند، این کار را بلد باشد. فقط و فقط لبخند نزند. در روایت هم هست که حضرت موسی علیه‌السلام غیور بود. آن بزرگوار وقتی 40 روز در کوه طور بود و الواح مقدسه تورات بر ایشان نازل شد، وقتی به سمت قومش بازگشت، دید گوساله‌پرست و مشرک شده‌اند، تعبیر قرآن این است: «أَلْقَى الْأَلْوَاح»؛ تورات را آن طرف انداخت، «أَخَذَ بِرَأْسِ أَخیهِ یَجُرُّهُ إِلَیْه»؛ بر سر برادرش هارون فریاد زد. هارون جزو انبیا ـ  انبیای تبلیغی، نه تشریعی‌ـ بود. حضرت موسی علیه‌السلام موهای برادرش را گرفت و کشید و گفت چرا اجازه دادی این کار را بکنند؟ یعنی واکنش تندی نشان داد که معلوم شود یک فاجعه و یک شرک رخ داده است. این غیرت دینی است.

 

- عذاب الهی برای عابدی که غیرت دینی نداشت

این صفت در هر کسی که باشد خداوند دوست دارد، کما اینکه آدم بی‌غیرت را ولو عابد باشد مبغوض می‌دارد و بدش می‌آید. در جلد 97 بحارالانوار، از امام صادق علیه‌السلام نقل شده است که قومی مشمول عذاب بود و ۲ ملک برای عذاب آن قوم فرستاده شدند. اینها وقتی نازل شدند، دیدند در آن قوم، مرد زاهد و عابدی است که دارد تضرع و مناجات می‌کند. از خداوند متعال پرسیدند: «آیا این هم جزو کسانی است که باید عذاب شود؟» پروردگار عالم فرمود: «کار خودتان را بکنید. وَ اِن ذلِکَ لَمْ یَتَمَعَّرْ وَجْهَهُ قَطُّ غَضَباً لِی: این آدمی است که به خاطر من اخم نکرده، هیچ جا خشم نداشته و به خاطر من هیچ جا غضب نکرده است. این را هم عذابش کنید. غیرت دینی نداشته است».

 

- تفاوت غیرت دینی و غیرت ملی در چیست؟

ما معمولا وقتی کلمه غیرت را می‌شنویم، بیشتر غیرت ناموسی به ذهن‌مان می‌آید ولی غیرت اقسامی دارد. حداقل ۳ قسم مهم غیرت داریم. نخستین قسم آن غیرت ملی است که انسان نسبت به ملت، آب و خاک خود احساس مسؤولیت کند و تعهد داشته باشد. غیرت ملی غیر از ملی‌گرایی است. غیرت ملی این است که انسان نسبت به ارزش‌ها، افتخارات و پشتوانه‌های فرهنگی و تمدنی ملت خود که هویت او را تشکیل می‌دهند، بی‌تفاوت نباشد و نسبت به آنها احساس مسؤولیت و از آنها دفاع کند. این چیز بدی نیست، البته این حدیث خیلی محکم نیست ولی نقل شده است که: «حُبُّ الوَطَن مِنَ الایمان» که می‌تواند ناظر به همین معنا باشد. وطن را دوست داشتن و پاسداری از ارزش‌ها و افتخارات ملت خود و دفاع از آنها ویژگی ارزشمندی است. 

اما ملی‌گرایی بیشتر ناظر بر نفی ارزش‌های ملل دیگر و تقابل با آنهاست. ملی‌گرایی تعصب افراطی روی ملت خود و نفی ارزش‌های ملل دیگر و حق را پوشاندن است، چون ملت‌های دیگر هم ممکن است ارزش‌هایی داشته باشند. انسان نباید آن ارزش‌ها را بپوشاند و انکار کند. امروز ما از سردار ملی و سالار ملی ـ ستارخان و باقرخان ـ می‌شنویم که برای استقلال و عزت وطن و آب و خاک‌شان مبارزه ‌کردند. اینها مشروطه‌خواه بودند و با استبداد داخلی می‌جنگیدند. همان موقع وقتی دیدند انگلیسی‌ها در مشروطه نفوذ کرده‌اند و آنها هم دارند دم از مشروطه می‌زنند، در عین مبارزه با استبداد، با آنها هم مقابله می‌کردند، چون عزت ایران را می‌خواستند. در آن گیرودار که این خطر وجود داشت که از طرف انگلیس‌ها حذف شوند، از طرف کنسولگری روسیه برای ستارخان پیغام آمد که اگر به کنسولگری روسیه پناه بیاوری، ما از تو دفاع می‌کنیم و او آن جمله معروف را گفت که من زیر بیرق اباالفضل علیه‌السلام هستم، بیرق روسیه را نمی‌خواهم. ما امروز او را به عنوان یک مرد غیرتمند تحسین می‌کنیم. 

 

- مصادیق غیرت ملی و بی‌غیرتی ملی در تاریخ

ما امروز رئیسعلی دلواری بزرگوار را تحسین می‌کنیم که با همراهی تنگستانی‌ها و دشتستانی‌های بوشهر در مقابل انگلیسی‌ها ایستاد و مردانه جنگید و به شهادت رسید و آنها را با غیرت می‌دانیم. ما کسی مثل شاه سلطان حسین صفوی را بی‌غیرت می‌دانیم که در فتنه‌ای که در ایران رخ داد و تجاوزاتی که به ایران شد، دست روی دست گذاشت تا وقتی که محمود افغان و سربازانش به دروازه‌های اصفهان که در آن زمان شهر بزرگ صفویه بود، رسیدند و او به ‌جای اینکه بایستد و دفاع کند، خودش جلو رفت و تاجش را برداشت و روی سر محمود افغان گذاشت و دخترش را پیشکش کرد. او اگر می‌ایستاد و مقاومت می‌کرد و تعدادی هم کشته می‌داد، کشته‌ها بسیار کمتر از وقتی می‌شد که آنها وارد اصفهان شدند و کشتار زیادی کردند و اسم بی‌غیرتی هم روی او ماند. البته غیرت ملی فقط در بحث نظامی‌گری نیست. آن جوان نخبه‌ای هم که می‌رود و در خارج از کشور ادامه تحصیل می‌دهد و در آنجا می‌تواند بار خود را ببندد ولی بازمی‌گردد و به این کشور خدمت می‌کند، او هم غیرت ملی دارد. آن سرمایه‌داری که می‌تواند پولش را ببرد و در جای دیگری سرمایه‌گذاری کند و امکانات بهتر و رفاه بیشتری هم داشته باشد ولی در کشور خودش می‌ماند و با مشکلات و موانع می‌سازد و خدمت می‌کند، او هم غیرت دارد. این هم یکی از اقسام غیرت است که بسیار ارزشمند است. 

 

- آدمی که غیرت دارد نسبت به هر ظلمی حساس است

شاید شنیده باشید؛ پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلم، امیرالمؤمنین علیه‌‌السلام را با جمعی به یمن فرستادند که اموالی را از آنجا جمع‌آوری کنند. ظاهرا سال آخر عمر پیغمبر صلی‌الله علیه و آله و سلم هم بوده است. وقتی امیرالمؤمنین علیه‌السلام با آن جمع از مسلمانان به یمن می‌رود و اموال را جمع می‌کنند، سریع بازمی‌گردند که به حج پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلم برسند. نزدیکی‌های مکه که رسیدند، امیرالمؤمنین علیه‌السلام جلوتر آمد که بتواند خدمت پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلم برسد. وقتی حضرت رسید، پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلم فرمودند: «علی جان! خوب است برگردی و با بقیه بیایی». حضرت برگشت و دید کسانی که با ایشان به یمن رفته بودند، لباس‌هایی را که از مردم یمن گرفته بودند و متعلق به بیت‌المال بود و باید به دست پیامبر صلی‌الله علیه و آله می‌رساندند تا ایشان تقسیم کنند، پوشیده‌اند. امیرالمؤمنین علیه‌السلام تند شد و فرمود: «چرا این کار را کردید؟» جواب دادند: «می‌خواستیم تر و تمیز و نو بر اهل و عیال و خانواده‌های‌مان وارد شویم». حضرت فرمود: «تا وقتی پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلم تقسیم نکرده و سهم شما را نداده است، حق ندارید دست به بیت‌المال بزنید. آنها را برگردانید!» و لباس‌ها را از تن‌شان در آورد. این کار حضرت خیلی به آنها برخورد و دلخور شدند و موقعی که بر پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلم وارد شدند، گله کردند و گفتند: «یا رسول‌الله! علی خیلی خشن است. حالا ما لباسی را به تن کردیم. چیزی نشده است». پیغمبر صلی‌الله علیه و آله و سلم فرمودند: «اِرفَع أَلْسِنَتِکُمْ عَن شِکایَه علی»؛ زبان‌تان را از شکایت از علی به کام بگیرید. «وَ اِنَّه خَشِنٌ فی ذاتِ‌الله»؛ اگر علی خشن و قاطع است، در راه خداست. علی همان علی است که اشک یتیم او را به زانو درمی‌آورد. این علی خشن است؟ این علی همان علی است که وقتی یتیم می‌بیند زانوهایش می‌لرزد. امیرالمؤمنین علیه‌السلام در ۲ جا نقطه ضعف داشت و زانوهایش می‌لرزید. یکی در محضر خدا و هنگام نماز و مناجات و یک وقت هم موقعی که اشک یتیم، مظلوم یا محرومی را می‌دید، طاقت نمی‌آورد.

***

بررسی  مصادیق نمود غیرت دینی در تاریخ معاصر ایران از منظر   رهبر انقلاب 

استقلال و نفت مسجد سلیمان در هفته پانزدهم و آخرین هفته نیم‌فصل اول لیگ برتر فوتبال کشورمان به مصاف هم رفتند که این دیدار با پیروزی 3 بر صفر شاگردان فرهاد مجیدی به پایان رسید تا قهرمانی نیم‌فصل استقلال قطعی شود. 

آبی‌های تهران با پیروزی در این دیدار نیم‌فصل اول را به سلامت پشت سر گذاشتند و پس از ۱۰ سال توانستند قهرمانی نیم‌فصل را کسب کنند اما این اتفاق به هیچ عنوان برای استقلالی‌ها دستاورد بزرگی محسوب نمی‌شود و بازیکنان این تیم نیز نباید در باد چنین قضیه‌ای بخوابند، چرا که آنها تازه نیمی از راه را طی کرده‌اند و ۱۵ بازی دیگر تا پایان فصل باقی مانده است. استقلالی‌ها زمانی به یک دستاورد خوب و با ارزش می‌رسند که بتوانند در آن ۱۵ بازی هم جایگاه جدولی خود را حفظ کنند و از صدر جدول تکان نخورند. 

استقلال مقابل تیم بحران‌زده نفت، از لحاظ آماری هم عملکرد خوبی داشت و توانست با امید گل مجموع 32/1 به 3 گل برسد. آبی‌ها در این دیدار بخوبی باگ سیستم نفتی‌ها را پیدا کرده بودند و اکثر حملات خود را از سمت راست شکل می‌دادند؛ جایی که نفتی‌ها فضای خالی زیادی به حریف می‌دادند و حضور یامگا هم در آن قسمت از زمین قدرت استقلال را چند برابر کرده بود. در این بازی هم مثل دیدار مقابل مس دیدیم که حضور یامگا در خط جلو می‌تواند کمک زیادی به استقلال از لحاظ هجومی بکند و با بازگشت وریا، فرهاد مجیدی باید برای بهبود عملکرد هجومی تیمش به حضور یامگا پشت تک مهاجمش امیدوار باشد. یکی از نکات مثبت عملکرد استقلال در نیم‌فصل اول مسابقات عدد صفری است که در ستون تعداد باخت‌های این تیم در جدول رده‌بندی لیگ برتر قرار دارد. تیم فرهاد مجیدی در طول نیم‌فصل اول هیچ شکستی را تجربه نکرد و همین موضوع شخصیت بسیار خوبی به تیم استقلال داده است. 

آبی‌های تهران در بازی مقابل نفت هم با سیستم ۳ دفاعه همیشگی خود وارد زمین شدند و بازی نسبتا خوبی را هم ارائه دادند، اگرچه در مقاطعی خط دفاع این تیم بسیار شکننده ظاهر شد اما به هر حال آبی‌ها امیدوارند با خرید یک مهره بازیساز خوب خارجی بتوانند مشکلات هجومی تیم در بازی‌های بزرگ را حل کنند. البته باید به این نکته هم اشاره کنیم که این مشکل استقلال تنها با یک مهره بازیساز حل نمی‌شود و مدت‌هاست در دنیای فوتبال ما نمی‌توانیم صرفا با خرید یک مهره بازیساز، مشکلات هجومی را حل کنیم. فرض کنیم تنها با خرید یک مهره بازیساز تمام مشکلات حل ‌شود، در این بین کادر فنی آبی‌ها هم باید بتواند هماهنگی و توازن لازم را در ترکیب تیم برقرار کند و حتی اگر استقلال بتواند در نیم‌فصل دوم یک بازیساز خوب جذب کند، کادر فنی باید بازنگری جدی‌ای در تفکرات خود برای خط حمله داشته باشد، چرا که حتی اگر بازیکن بازیساز به تیم بیاید و استقلالی‌ها بخواهند مثل نیم‌فصل اول بازی کنند، بعید است تغییر چندانی در شکل بازی تیمی حاصل شود. به بیان دیگر ما نباید توقعات را از همین الان برای مهره خارجی‌ای که هنوز هم خریداری نشده است بالا ببریم و تمام مشکلات تیم را به نبود یک بازیساز ربط بدهیم. البته با توجه به اوضاع سایر تیم‌های لیگ برتری، استقلالی‌ها برای قهرمانی نیاز به تغییرات اساسی هم ندارند. آنها باید تنها شکل حملات خود را ساختارمندتر کنند و با همان عملکرد خوب دفاعی خود به دنبال قهرمانی باشند. 

 

* ضرورت بهبود عملکرد هجومی تیم

در ۲ بازی اخیر آبی‌ها شاهد صحنه‌های نگران‌کننده‌ای در خط دفاع استقلال بودیم و شاید اگر به جای نفت مسجدسلیمان تیم دیگری مقابل استقلال قرار داشت و از فرصت‌هایی که به دست آورده بود بهتر استفاده می‌کرد، استقلال نمی‌توانست به این راحتی‌ها ۳ امتیاز این مسابقه را به دست آورد. فرهاد مجیدی برای رفع مشکل هجومی تیم خود در برخی بازی‌ها دست به ریسک منطقی زد و از لحاظ تعداد نفرات، حملات خود را شلوغ‌تر از گذشته کرد و همین موضوع هم باعث شد استقلال هم بین خطوط و هم از کانال‌های میانی فضای زیادی به حریف بدهد. البته این ریسک برای آبی‌ها جواب داد و این تیم توانست هم در این بازی و هم در بازی گذشته مقابل مس رفسنجان -که موقعیت زیادی به حریف داد- به پیروزی برسد اما برای نیم‌فصل دوم این ریسک دیگر منطقی به نظر نمی‌رسد و استقلال باید با تقویت ترکیب خود دیگر دست به چنین ریسکی نزند و تعادل در تمام خطوط را حفظ کند. استقلال باید به موازات حفظ کیفیت دفاعی‌اش، موقعیت‌سازی‌اش را نیز بهبود بخشد و البته این موضوع نباید با افت بیش از حد عملکرد دفاعی تیم همراه باشد. 

استقلال نیمی از راه قهرمانی را بخوبی پیموده است و الان حتی اگر ۲ امتیاز بازی با گل‌گهر را هم از این تیم کم کنیم باز در صدر جدول رده‌بندی حضور دارد، بنابراین همه چیز به نیم‌فصل دوم بستگی دارد و باید دید چند ماه بعد در تقابل با همین نفت مسجد سلیمان در ورزشگاه آزادی، شاگردان فرهاد مجیدی در چه حالی قرار دارند؛ آیا قهرمانی خود را از پیش مسجل کرده‌اند، آیا در همان هفته پایانی به قهرمانی می‌رسند یا مثل سال‌های گذشته هفته آخر برای‌شان هیچ معنی‌ای ندارد و هیچ امیدی هم به قهرمانی ندارند.

***

همه چیز درباره نیم‌فصل و آنچه بر سرخابی‌ها  گذشت

پرسپولیس مثل همیشه، استقلال فراتر از همیشه

رضا عدالتی‌پور*: ایجاد مناطق عاری از تسلیحات استراتژیک (به طور مشخص، تسلیحات اتمی) یا تعریف مناطقی تحت عنوان مناطق «استثنا» در نظام بین‌الملل و روابط قدرت‌های جهانی بخشی از راهبرد کلان کنترل تسلیحات و خلع سلاح بوده است. منطقه شمالگان (ناحیه پیرامون قطب شمال) اگرچه در دسته مناطق عاری از تسلیحات اتمی قرار نگرفته (سال 2021 پیشنهادی از سوی کانادا در این باره مطرح شد که تاکنون مورد تایید قرار نگرفته است) اما از جمله مناطقی است که تا دست‌کم یک دهه قبل با رویکرد «استثنا‌گرایی قطب شمال» از سوی کشورهای پیرامون آن از ثبات ژئوپلیتیک و عدم رقابت نظامی قدرت‌های جهانی برخوردار بود. در این بین تحولات یک دهه اخیر و رشد فزاینده تکنولوژی منجر به تغییر رویکرد نسبت به پیمان‌های نظامی و امنیتی در این سال‌ها شده است، به نحوی که معاهدات منسجم کنترل تسلیحات بین 2 کشور روسیه و آمریکا بویژه در 5 سال اخیر با تزلزل جدی مواجه شده است، تا جایی که پیمان «استارت جدید» در ماه پایانی انقضای دوره 5 ساله خود (فوریه 2021) مجدد تمدید شد که البته منجر به کاهش تسلیحات اتمی نشد. به عبارت دیگر این تمدید صرفا اقدامی بود جهت مذاکرات بیشتر که تاکنون به نتیجه قابل توجهی نرسیده است. از سوی دیگر خروج آمریکا از معاهده آسمان‌های باز و در پی آن خروج روسیه از این معاهده اثبات کرد نظام بین‌الملل با سازوکارهای کنترل تسلیحاتی گذشته مناسبتی ندارد. به عنوان مثال دلیل خروج آمریکا و سپس روسیه از معاهده آسمان‌های باز، برخورداری از امکانات ماهواره‌ای با درصد خطای 30 سانتیمتر به منظور تصویربرداری از مناطق مورد نیاز است. این مساله سبب شده آمریکا و روسیه نیازی به استفاده از هواپیما و حضور در آسمان‌های یکدیگر نداشته باشند. بر این اساس دور از انتظار نبود که پیچیده‌تر شدن روابط قدرت و منافع در عرصه نظام بین‌الملل مساله استثنا‌گرایی قطب را هم تحت‌الشعاع قرار دهد. نکته جالب توجه اینکه این تقابل محدود به قدرت‌های جهانی نیست و کشورهایی که در فهرست قدرت‌های فرامنطقه‌ای نیز قرار می‌گیرند به فکر بهره‌برداری از منافع در قطب هستند. از دیدگاه نئورئالیستی، امنیت متعارف قطب شمال تابعی از نحوه تعامل قدرت‌های بزرگ با یکدیگر و چگونگی گسترش رقابت‌های قدرت‌های بزرگ است. اگر امنیت سنتی قطب شمال را به عنوان ترکیبی از ۳ واقعیت متقاطع تعریف کنیم - که شامل تغییر موازنه قدرت به سمت چین در سطح جهانی و منطقه‌ای (قطب شمال)، افزایش رقابت‌های جنگ سرد بین ایالات متحده و روسیه و در نهایت همگرایی استراتژیک فزاینده بین روسیه و چین است - می‌توان گفت امنیت و رفاه سایر کشورهای پیرامون قطب شمال و کشورهای همسو با این 3 کشور با تحولات امنیتی در قطب درهم تنیده است. شاید بهترین مثال برای توصیف وضع کنونی را بتوان در قواعد یونان باستان یافت؛ آنجا که «قوی‌ها آنچه را می‌توانند انجام می‌دهند و ضعیفان از آنچه نمی‌توانند انجام دهند رنج می‌برند».

واقعیت این است فرض همکاری قدرت‌های جهانی بر سر مسائلی نظیر محیط‌زیست و امثالهم هر چند در چارچوب کارکردگرایی قابل بررسی است اما در سال‌های اخیر روابط قدرت‌های بزرگ نه با همکاری، بلکه با تنش و چالش بر سر معضلات امنیتی تعریف شده است. باید پذیرفت در محیط هرج ‌و ‌مرج جهانی که با نبود حکومت بین‌المللی تعریف می‌شود، هیچ کس نمی‌تواند به کسی اعتماد کند؛ از این رو نگاه واقع‌گرایانه درباره مناطقی نظیر قطب شمال، نمایانگر مرگ استثناگرایی این منطقه و مناطق پراهمیتی‌ نظیر آن در نظام بین‌الملل است.

* کارشناس امنیت و کنترل تسلیحات

گروه بین‌الملل: ۲ سال و نیم پس از مرگ مرموز «جفری اپستین» میلیاردر آمریکایی نزدیک به خانواده سلطنتی بریتانیا، دونالد ترامپ و بیل گیتس، پرونده جرائم او تازه در ابتدای راه قرار دارد و درشت‌ترین شخصیت‌های انگلیسی، آمریکایی و اسرائیلی را که او و باند تبهکارش به آنها خدمات جنسی ارائه می‌دادند، در معرض یک رسوایی بی‌سابقه قرار داده است به طوری که می‌توان آن را بزرگ‌ترین رسوایی قرن بیست‌و‌یکم میلادی در جهان برشمرد. 

اپستین «دلال محبت» نزدیک به مراکز قدرت بویژه در ایالات متحده و بریتانیا، سال ۲۰۱۹ به اتهام گرداندن یک شبکه وسیع برای قاچاق جنسی دختران نوجوان دستگیر شد؛ دخترانی زیر سن قانونی که او در قالب قاچاق انسان از نقاط مختلف جهان جمع می‌کرد و در اختیار قدرتمندان و ثروتمندان قرار می‌داد. این پرونده باید خیلی زودتر از آن به جریان می‌افتاد اما افراد صاحب نفوذی که پای‌شان در آن گیر بود، مدت‌ها مانع گشوده شدن آن در دادگاه‌های محلی یا فدرال آمریکا می‌شدند. در نهایت آنچه باعث شد موانع موجود در مقابل پرونده اپستین برداشته شود، شکاف عمیق به وجود آمده میان طبقه حاکم آنگلوساکسون در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ بود، آن هم در حالی که شاخص‌ترین همدستان جنایات جنسی و قاچاق انسان باند اپستین خود رئیس‌جمهور وقت و برخی متحدان سیاسی او در ۲ سوی اقیانوس اطلس بودند. موج افشاگری تعرض جنسی به زنان یا «من هم» (Me Too) که یکی از حربه‌های سیاسی دموکرات‌ها برای به چالش کشیدن جمهوری‌خواهان در راس قدرت بود نیز فضای رسانه‌ای و اجتماعی لازم برای گشوده شدن پرونده اپستین را فراهم آورد. با این حال، مرگ مرموز این کارچاق‌کن یهودی در آگوست 2019 در زندان  متروپولیتن در منهتن نیویورک که به خودکشی تعبیر شد و همان زمان خیلی‌ها جسد به دار آویخته شده او در سلول زندان را نتیجه دستور محرمانه ترامپ به «اف‌بی‌آی» می‌دانستند، مدتی در رسیدگی به اتهامات اپستین و یکی از مهم‌ترین اعضای باندش یعنی «گیلین مکسول» وقفه ایجاد کرد. حال به نظر می‌رسد وحشت دموکرات‌ها از بازگشت قدرتمندانه ترامپ به انتخابات 2024 همراه با افول جو بایدن، رئیس‌جمهور سالخورده آلزایمری، باعث شده رسیدگی به پرونده مزبور در منطقه قضایی نیویورک که به طور سنتی تحت نفوذ دموکرات‌هاست، سرعت بگیرد. 

قاضی «لوئیس کاپلان» از دادگاه ناحیه‌ای فدرال در جنوب نیویورک، از مدتی پیش به دنبال شکایت اختصاصی خانم ویرجینیا جوفری (رابرتس)، شاهزاده اندرو، سومین فرزند و دومین پسر ملکه انگلیس را نخست به عنوان مطلع و سپس به عنوان متهم فراخواند و با این کار عملا خطوط قرمز پیشین در عرصه سیاست حاکمیت آنگلوساکسون‌ها را شکست. 

پرونده ابتدا با احضار گیلین مکسول، کارچاق‌کن زن جزو حلقه خصوصی شاهزاده اندرو آغاز شد. 

در این دادگاه نقش این زن که با ترفندهای مختلف و عموما با وعده مدل شدن، دختران نوجوان و حتی گاه دچار مشکلات ذهنی را به جفری اپستین معرفی می‌کرده، دست‌کم در یک مورد ثابت شد و آن در رابطه با شکایت ویرجینیا جوفری 38 ساله، فعال آمریکایی- استرالیایی جنبش افشاگری زنان و پیگیرترین قربانی جنسی شاهزاده انگلیسی بود. او که سال 2001 در 17 سالگی پیش از رسیدن به سن قانونی (18 سال) با واسطه‌گری شبکه اپستین (و شخص گیلین مکسول) به دام پسر ملکه افتاده بود، سال‌ها زیر سایه تهدید و ارعاب باند قدرت و ثروت در آمریکا و انگلیس، شکایت خود را از اندرو دنبال کرد تا اینکه سرانجام با بهره‌برداری از فضای به وجود آمده در نتیجه شکاف سیاسی در ینگه دنیا به نتیجه رسید.

 

* شکست مفتضحانه خاندان سلطنتی انگلیس

وکلای ارشد خانواده سلطنتی چندین هفته با صرف هزینه‌های چند میلیون دلاری تلاش کردند در 2 دعوای حقوقی موازی هم جلوی گشوده شدن پرونده قضایی برای شاهزاده اندرو در دادگاه منهتن نیویورک را بگیرند و هم از اثبات اتهامات گیلین مکسول، محرم اسرار او جلوگیری کنند، چون در این صورت دادگاه به دنبال اسناد همدستی این خانم با اشراف‌زاده انگلیسی و به عبارت دیگر مصادیق جرائم جنسی می‌رفت. به شکلی مفتضحانه خانواده سلطنتی انگلیس در هر دوی این دعواها شکست خورد تا حالا یکی از شاخص‌ترین اعضایش را در زمره یکی از اصلی‌ترین متهمان بزرگ‌ترین رسوایی اخلاقی قرن جدید ببیند. 

این باعث شد خاندان ویندسور با همان روش‌های روباه‌صفتانه همیشگی برای آرام کردن موقت خشم عمومی به ابراز برائت از عضو رسوا شده بپردازد. 

کاخ باکینگهام در بیانیه‌ای اعلام کرد تمام عناوین سلطنتی و نظامی شاهزاده اندرو، فرزند سوم ملکه الیزابت دوم، از او سلب شده است. 

با این حال بعید است ملکه در آخرین روزهای زندگی‌اش به این راحتی پشت پسر فاسد خود را خالی کند، همان‌طور که در ماجرای پرونده حلقه کودک‌آزاری سلطنتی جیمی سویل، هیچ‌گاه اجازه نداد دادگاهی در بریتانیا شواهد جدی مربوط به دخالت شوهرش فیلیپ در این فساد گسترده را بررسی کند. روزنامه گاردین در این رابطه می‌نویسد خلع شدن اندرو از عناوین سلطنتی و نظامی خود، حداقل بلایی است که می‌توانست سر او بیاید. 

به گزارش این روزنامه انگلیسی، تیم حقوقی خاندان سلطنتی در دادگاه نیویورک، مادر تمام نبردها را در پیش دارد. خانم جوفری رابرتس پس از نخستین شکایت خود از جفری اپستین به عنوان کسی که او را به مسلخ دوک یورک فرستاده است، سال ۲۰۰۹ به توافق حقوقی رسید و با گرفتن غرامت پذیرفت نباید هیچ متهم بالقوه دیگری را در ارتباط با این پرونده تحت پیگرد قرار دهد. با این حال او با پیگیری‌های خود این بار پای فاسق گردن کلفت خود را به دادگاه کشیده است. 

در نخستین جلسه دادگاه که به صورت مجازی برگزار شد، تیم وکالت سلطنتی دوک یورک را یکی از همان متهمان بالقوه خواند که طبق توافق شکایت از او باید رد شود ولی قاضی کاپلان تشخیص داده پرونده شکایت غیرکیفری علیه شاهزاده ۶۱ ساله انگلیسی را بگشاید. 

در واقع نفس محاکمه برای اندرو و خانواده سلطنتی فاجعه خواهد بود. این شامل بازجویی‌های طولانی، سپرده‌گذاری از جمله احتمالا از سوی همسر و دخترانش و درخواست برای شواهد از کسانی مانند افسران حفاظت او در شبی که ویرجینیا ادعای هتک حرمت توسط شاهزاده اندرو را می‌کند می‌شود. 

به نوشته گاردین، حکم دادگاه هر چه باشد، چهره اندرو برای همیشه نابود شده است. 

 

* اپستین حامی مالی و دوست دونالد ترامپ

رئیس‌جمهور پیشین آمریکا و رهبر فعلی حزب جمهوری‌خواه، شاخص‌‌ترین چهره آمریکایی نزدیک به اپستین است. در واقع ارتباط این ۲ انکارناشدنی است، چرا که تا پیش از ورود دونالد ترامپ به کارزار انتخاباتی 2016 هر ۲ نفر بی‌پرده به دوستی و همراهی یکدیگر افتخار می‌کردند و فیلم‌ها و اسناد زیادی از ارتباطات و همراهی این ۲ در محافل بدنام وجود دارد. علاوه بر این اپستین یکی از حامیان مالی رسمی نخستین کارزار انتخاباتی ترامپ بود. اسرار ارتباطات کثیف ترامپ و اپستین بسیار پیش‌‌تر از این و قبل از ورود ترامپ به کاخ سفید از پرده بیرون افتاده بود؛ زمانی که آرایشگر معروف هنرمندان آمریکایی، به افشاگری علیه تاجر نیویورکی در روزنامه‌ها دست زد. جیل هارث، در گفت‌وگویی که سال 2016 در روزنامه دیلی‌میل منتشر شد، گفته بود: «ترامپ و اپستین ۲ دوست بسیار صمیمی بودند اما ترامپ در حال حاضر این واقعیت را انکار می‌کند، زیرا اپستین اکنون به عنوان یک پدوفیل (بیمار روانی که میل جنسی به کودکان دارد) شناخته می‌شود و ترامپ نمی‌خواهد با چنین چیزی از او یاد شود. برای ترامپ و اپستین مانند یک بازی بود که ببینند کدام یک از دختران را می‌توانند اغوا کنند. آنها رقابت شدیدی با یکدیگر داشتند. آنها مانند ۲ سگ شکاری با یکدیگر رقابت می‌کردند». البته این تنها بحث فساد اخلاقی ترامپ نیست که رسوا شده است. به عنوان مثال استورمی دنیلز، بازیگر زن فیلم‌های مستهجن برای آنکه رابطه غیراخلاقی‌اش با ترامپ را فاش نکند، پیش از آغاز رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا از او حق‌السکوت گرفته بود. 

 

* اپستین حامی دانشگاه هاروارد

پایگاه اینتلیجنسر تنها چند هفته پس از مرگ اپستین فاش کرد روابط او با دانشگاه هاروارد بسیار فراتر از چیزی است که در گذشته مشخص شده بود. بر این اساس از سال 2008 این مجرم جنسی، 2/9 میلیون دلار به این دانشگاه معتبر در ماساچوست که بسیاری از نخبگان آمریکایی از آن فارغ‌التحصیل شده‌اند، کمک مالی کرده است. 

 

* دیدار بیل کلینتون با اپستین

از جمله افرادی که درباره ارتباطش با اپستین سخن به میان آمده، بیل کلینتون، رئیس‌جمهور اسبق آمریکا و همسر هیلاری کلینتون، وزیر خارجه دولت اوباما و نامزد دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری 2016 است. در مستندی که نتفلیکس منتشر کرده به نقل از ۲ منبع به دیدارهای کلینتون و این دلال جنسی بدنام اشاره شده است. 

 

* ردپاهایی در فرانسه

 اپستین جولای (تیرماه) ۲۰۱۹ به اتهام گرداندن یک شبکه وسیع جنسی دختران نوجوان، پس از بازگشت از فرانسه در فرودگاه تتربوروی آمریکا دستگیر شد. در همان زمان «مارلن شیاپا» وزیر برابری مردان و زنان و «آدریَن تکه» وزیر رفاه کودکان فرانسه در بیانیه‌ای مشترک خواستار آغاز تحقیقات درباره ارتباط فعالیت‌های قاچاق جنسی این میلیاردر آمریکایی شدند. آنها از وجود ارتباط مالی بین این شبکه بردگی جنسی در آمریکا با فرانسه خبر دادند. با این حال این درخواست با مخالفت «نیکول بلوبه» وزیر دادگستری دولت مکرون مواجه شد. به احتمال زیاد حالا با توجه به رسوایی چهره‌هایی مثل شاهزاده انگلیسی باید منتظر افشای نقش دولتمردان و ثروتمندان فرانسوی در این پرونده نیز باشیم. 

 

* راز طلاق بیل گیتس

سال گذشته پس از آنکه بیل گیتس، بنیان‌گذار مایکرو سافت غول نرم‌افزاری جهان و همسر و شریکش ملیندا تصمیم خود را به جدایی پس از ۲۷ سال زندگی مشترک اعلام کردند، کنکاش‌های زیادی درباره دلیل اصلی این جدایی صورت گرفت. در نهایت مشخص شد ملیندا پس از یافتن شواهدی از فساد جنسی شوهرش درخواست طلاق کرده است. روزنامه وال‌استریت ژورنال بخش کوچکی از زندگی پنهان این بت دنیای مدرن را افشا کرده و می‌نویسد «ارتباط بیل گیتس با اپستین موجب آشفتگی ملیندا شده و به نظر می‌رسد یکی از دلایل جدایی او از بیل همین موضوع باشد».

 

* مافیای سلطنتی کودک‌آزاری انگلیس

 این مافیای مخوف که بویژه پیرامون خاندان سلطنتی انگلیس و محافل ماسونی آنگلوساکسون شکل گرفته و به تجاوز و آزار جنسی کودکان و نوجوانان پسر و دختر در مراسمی شبیه آیین شیطان‌پرستی می‌پردازد، از یک دهه پیش در رسانه‌ها فاش شد. در ابتدا نام جیمی سویل، مجری مشهور بی‌بی‌سی و دوست نزدیک شاهزاده فیلیپ شوهر ملکه و شاهزاده چارلز پسر ارشد او بر سر زبان‌ها افتاد و بعد پای چهره‌های متعدد سیاسی و رسانه‌ای دیگر از جمله نخست‌وزیر انگلیس در دهه 1970 و چندین مجری دیگر بی‌بی‌سی به میان آمد. حال با مشخص شدن فساد پسر دوم ملکه در ارتباط با جنایت کودک‌آزاری و بهره‌کشی جنسی از دختران کم‌سن و سال، همه نگاه‌ها دوباره به کاخ باکینگهام و خاندان ویندسور دوخته شده است. 

 

* ارتباط شرم‌آور اسرائیلی

اپستین به عنوان یک کارچاق‌‌کن بانفوذ یهودی، با شخصیت‌های سیاسی مهمی در ارتباط بود، از جمله ایهود باراک، نخست‌وزیر پیشین رژیم صهیونیستی. پس از آنکه روزنامه دیلی‌میل عکسی از باراک را در حال ورود به خانه اپستین در ژانویه ۲۰۱۶ منتشر کرد، این جنایتکار جنگی اسرائیلی مرتبط کردن نامش با این امر را شرم‌آور نامید، با این حال اعلام کرد به شراکت‌های متعدد خود با اپستین پایان داد. در نهایت ابعاد این رسوایی به بازنشستگی سیاسی باراک انجامید.

گروه فرهنگ و هنر: یکی از فیلم‌هایی که برای جشنواره چهلم آماده شده، «موقعیت مهدی» ساخته سیدهادی حجازی‌فر است؛ فیلمی که روز گذشته از لوگوی آن نیز رونمایی و اعلام شد آماده نمایش در چهلمین جشنواره فیلم فجر است. به گزارش «وطن‌امروز»، با نزدیک شدن به ایام برگزاری جشنواره چهلم فیلم فجر، خبر اتمام مراحل تصویربرداری و فنی و آماده شدن نسخه نهایی فیلم‌هایی که از سوی هیات انتخاب برای بخش مسابقه این جشنواره معرفی شدند، رسانه‌ای می‌شود. «موقعیت مهدی» یکی از فیلم‌هایی است که برای بخش مسابقه معرفی و آماده شده است. این فیلم که نسخه سینمایی مینی‌سریالی با موضوع زندگی و شهادت مهدی باکری، فرمانده لشکر عاشورا در دوران دفاع‌مقدس است، یکی از طرح‌های حرفه‌ای و از منظر سینمایی و تولیدی سنگین است. «موقعیت مهدی» از فیلم‌هایی است که از چند منظر می‌توان نگاه امیدوارانه‌ای به آن داشت. در روزگاری که تولید آثار دفاع‌مقدسی به نسبت 2 یا 3 دهه قبل کاهش چشمگیری داشته، نوع نگاه به سینمای دفاع‌مقدس نیز متفاوت از قبل شده است. در این تغییر، ذائقه مخاطب امروز هم تاثیر داشته است. مخاطب امروز شاید مانند گذشته علاقه‌مند تماشای صحنه‌های جنگی پی‌‌درپی نباشد. شاید هم ادامه‌دار نبودن روند تولید فیلم‌های ژانر دفاع‌مقدس و جنگی از پایان دهه 70، موجب این تغییر سلیقه شده باشد. به هر روی این تغییر ذائقه در نوع مواجهه مخاطبان با آثار سینمایی مشهود است. می‌توان گفت رو آوردن سینماگران به تولید آثاری که در آنها پشت جبهه، بیش از خود جبهه و خط مقدم برجسته شده، در نتیجه این تغییر ذائقه بوده است. اقبال منتقدان و البته مخاطبان تلویزیونی به آثاری مانند ماجرای نیمروز، ویلایی‌ها و اخیرا اقبالی که با توجه به کاهش مخاطب در ایام کرونا به فیلم سینمایی «منصور» شد، بارقه‌هایی از این تغییر رویکرد است؛ رفتن از سمت خط مقدم به «ستاد»های جنگ و قرارگاه‌ها، یا نزدیک شدن به شخصیت‌ها به جای موقعیت‌ها. محمدحسین مهدویان یکی از فیلمسازان شاخص دهه 90 است که به این «تغییر رویکرد» کمک کرده است. او در آخرین روزهای زمستان، ایستاده در غبار، ماجرای نیمروز1، 2 و درخت گردو، به‌رغم ساختن آثاری در ژانر دفاع‌مقدس، مسیر فیلمسازی سینمای دفاع‌مقدس را با رویکردهای تازه‌ای پیش برده است. در ژانر تاریخ معاصر و آثار مربوط به تاریخ انقلاب نیز این رویکرد پیگیری شده است. آثاری مانند لباس شخصی، ویلایی‌ها، تروا و چند فیلم که امسال در جشنواره حضور پیدا کرده‌اند، با توجه به همین فضا ساخته شده‌اند. 

با این مقدمه، فیلم سینمایی «موقعیت مهدی» ساخته سیدهادی حجازی‌فر براساس آنچه از اخبار و تصاویر مربوط به صحنه‌های جنگی‌اش برمی‌آید، بازگشتی به سینمای جنگی خاص در ژانر دفاع‌مقدس است، چرا که قرار است بخش‌هایی از ۲ عملیات مهم بدر و خیبر که از عملیات‌های مهم دوران دفاع‌مقدس به شمار می‌روند، برای نخستین‌بار به طور خاص در این فیلم بازسازی شود. به غیر از تعداد معدودی از آثار سینمایی که توانسته‌اند صحنه‌های جنگی را به شکلی سینمایی ساخته و پرداخته کنند، سایر فیلم‌های مربوط به این ژانر از کیفیت قابل توجهی برخوردار نبوده‌اند. به عبارت دیگر آثاری مانند تنگه ابوقریب از استثنائات سینمای دفاع‌مقدس هستند که از کیفیت تولیدی قابل قبولی بهره می‌برند؛ فیلمی که توانست پرداخت به صحنه‌های جنگی سینمای ایران را چند گام پیش ببرد و سطح کیفی ژانر دفاع‌مقدس را ارتقا ببخشد. 

پیش‌تر اعلام شده بود پروژه سریال شهید باکری در نهایت تحت عنوان «عاشورا» به نمایش درخواهد آمد؛ سریالی که تا الان ۷ قسمتی است و داستانش در رابطه با زندگی شهید باکری در دوران نوجوانی و بزرگسالی بوده و بخش عمده فیلم در ۲ عملیات بدر و خیبر سپری می‌شود. یکی از ویژگی‌های مهم سریال شهید باکری، تلاش برای بازسازی صحنه‌هایی مربوط به ۳ دهه است؛ دهه 30 تا دهه 60؛ از کوچه و خیابان تا جبهه. به همین دلیل بازسازی‌های این فیلم ارزش سندی نیز می‌تواند داشته باشد. بر اساس آنچه تسنیم به نقل از تهیه‌کننده سریال (ابوالفضل صفری) آورده: «حدود 70 درصد کار در فضای جنگ و جبهه است اما آن 30 درصد الباقی نیز سکانس‌های ساده‌ای نبوده. این سکانس‌های 30 درصد الباقی همان سکانس‌هایی است که ما برای فیلمبرداری آنها به 6 استان سفر کردیم! سکانس‌ها از دهه 1330 تا سال 1362 بازسازی شده و چند برهه زمانی در کار دیده می‌شود، از جمله بخش خارج از کشور. جلوه‌های ویژه بصری در این پروژه تکمیل‌کننده است، یعنی آقای حجازی‌فر صحنه‌ها را به گونه‌ای طراحی کرده که همه در میدان واقعی اتفاق می‌افتد. صحنه‌ها در ابعاد لانگ شات چیده شده که تاکنون در مدیوم تلویزیونی ساخته نشده است».

ماجرای دیگری که درباره این سریال مطرح است، طولانی شدن مدت زمان تولید است؛ حواشی‌ای که به نظر می‌رسد تغییر تهیه‌کننده برای نسخه سینمایی متأثر از آن باشد. به هر روی نسخه سینمایی سریال شهید باکری با عنوان «موقعیت مهدی» را حبیب والی‌نژاد، تهیه‌کننده سرشناس سینمای دفاع‌مقدس تهیه‌کنندگی می‌کند. «موقعیت مهدی» نخستین ساخته سینمایی هادی حجازی‌فر و محصول سیمافیلم است که در چهلمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درخواهد آمد. فیلمنامه «موقعیت مهدی» توسط هادی حجازی‌فر و ابراهیم امینی نوشته شده است. هادی حجازی‌فر، ژیلا شاهی، وحید حجازی‌فر، معصومه ربانی‌نیا، وحید آقاپور و روح‌الله زمانی، بازیگران این فیلم هستند. در خلاصه داستان این فیلم آمده است: مهدی باکری، فرمانده لشکر ۳۱ عاشورا از برادر کوچک‌ترش حمید می‌خواهد به‌رغم مشکلاتی که برایش پیش آمده به منطقه بازگردد و در کنار او باشد. حمید می‌پذیرد و همراه می‌شود. حالا بعد از عملیات خیبر، مهدی باید تنها به خانه بازگردد... .

میثم مهرپور*: اگر بازار را متشکل از ۲ طرف عرضه و تقاضا بدانیم این تقاضاست که به سمت عرضه پالس داده و اصطلاحا آن را هدایت می‌کند. برای مثال اگر یک کارخانه تولید بستنی را در نظر بگیریم، این کارخانه برنامه‌های تولیدی خود را براساس فروش بستنی‌های خود در بازار و استقبال مشتریان نسبت به آنها در نظر می‌گیرد. در واقع استقبال بالا یا عدم استقبال از یک محصول، به نوعی این علامت را به کارخانه تولید‌کننده آن محصول می‌دهد که بازار تقاضا خواهان این محصول است یا نه. از این رو، تغییرات طرف تقاضا را می‌توان یکی از عوامل تاثیرگذار بر میزان و نوع تولید یک کالا دانست. در این میان ممکن است کاهش قدرت خرید برخی دهک‌های پایین درآمدی عملا آنها را از بازار تقاضا حذف کرده و این پالس اشتباه را به تولید‌کننده ارسال کند که این کالا بازار خود را از دست داده و دیگر تقاضایی برای آن وجود ندارد! در حالی که همچنان بخشی از جامعه متقاضی خرید و استفاده از آن کالا هستند اما دیگر مانند گذشته توان خرید آن کالا را ندارند. 

در اقتصاد گاه عبارت «نیاز» به اشتباه مترادف با «تقاضا» تعریف می‌شود. در حالی که نیاز زمانی می‌تواند به تقاضا تبدیل شود که این نیاز دارای پشتوانه مالی باشد. برای مثال اگر فردی برای رفت و آمد خود نیازمند خرید یک خودرو باشد صرفا زمانی نیاز وی به خودرو در بازار خودروی کشور تبدیل به تقاضا می‌شود که وی پول کافی برای خرید خودرو را داشته باشد، یا اگر فردی به دلیل پاره شدن کفش خود نیازمند تهیه کفش جدیدی باشد این فرد صرفا به شرطی وارد جمع متقاضیان بازار کفش می‌شود که توان مالی خرید کفش را داشته باشد. در چنین شرایطی که ممکن است بسیاری از نیازهای جامعه به دلیل عدم پشتوانه مالی بخشی از افراد جامعه تبدیل به تقاضا نشود، طبیعتا یکی از نمونه‌های بارز ناکارایی نظام بازار و تکیه صرف به مدل عرضه و تقاضا رخ می‌دهد. چرا که در این شرایط، مکانیسم عمل بازار یعنی هدایت عرضه توسط تقاضا، کاملا کارکرد خود را از دست می‌دهد. در چنین شرایطی بازار بشدت بی‌رحم‌تر و غیرمنطقی‌تر از شرایط عادی عمل می‌کند زیرا بازار صرفا نیازهایی را می‌بیند که به واسطه دارا بودن پشتوانه مالی در سمت تقاضا حضور دارد. در این مرحله عملا برخی نیازها (به رغم وجود) به دلیل نداشتن پشتوانه مالی عملا وارد بازار تقاضا نمی‌شود. 

مسأله خطرناک در این شرایط زمانی رخ می‌دهد که با گذشت زمان، نیازمندانی که به دلیل عدم استطاعت مالی وارد بازار تقاضا نشده‌اند عملا از سوی طرف عرضه (تولید) نادیده گرفته می‌شوند. برای مثال فرض کنیم نوعی محصول یا کالای خاص (آپارتمان‌هایی با متراژ کوچک) در گذشته مورد استقبال قشر ضعیف جامعه بوده است اما حالا با افزایش شدید قیمت مسکن، عملا این قشر دیگر امکان خرید همان خانه‌های کوچک را هم ندارند. از طرفی قشر متوسط به بالای جامعه از ابتدا نیز متقاضی چنین خانه‌هایی نبود. نتیجه این می‌شود که عملا تقاضا برای خرید خانه‌هایی با این ویژگی بشدت کاهش می‌یابد. این کاهش تقاضا - فارغ از دلیل آن- نوعی پالس به طرف عرضه‌کننده است که چنین خانه‌هایی دیگر مانند گذشته متقاضی و خریدار ندارد. پالسی که اگر چه به طرف عرضه‌کننده صادر می‌شود اما واقعیت نداشته و دلیل اصلی این کاهش تقاضا، از بین رفتن یا کاهش آن نیاز نیست بلکه چون این نیاز، پشتوانه مالی لازم را برای تبدیل شدن به تقاضا ندارد عملا هرگز وارد بازار تقاضا نمی‌شود. این مساله که می‌توان آن را به بسیاری از کالاهای دیگر نیز تعمیم داد باعث می‌شود در بلندمدت عملا بخشی از متقاضیان واقعی بازار از بازار خارج شده و صرفا نیازهای دارای پشتوانه مالی به عنوان تقاضا به بازار عرضه، علامت دهند. تداوم این چرخه باعث می‌شود تولیدکننده (طرف عرضه) به جای عرضه کالاهایی که تقاضایی برای آنها وجود ندارد به دنبال افزایش عرضه کالاهایی باشد که در بازار دارای تقاضاست. مکانیسمی که به خودی خود منجر به فشار بیشتر به قشر آسیب‌پذیر و دهک‌های پایین درآمدی جامعه می‌شود. 

* کارشناس ارشد اقتصاد