گروه اقتصادی: واکنش بازارهای مالی به حمله اسرائیل به ایران همانطور بود که پیش از این انتظار می‌‌رفت و منجر به فروکش کردن حباب‌های بازار شد. به عبارت دیگر بسیاری از تحلیلگران سیاسی و نظامی قبل از حمله اسرائیل به ایران گفته بودند آنها توان نظامی برای یک حمله قوی به ایران را نخواهند داشت. در نهایت تنها یک حمله نمایشی انجام دادند. هر چند از پروپاگاندای رسانه‌ای برای بزرگ جلوه دادن این حمله استفاده کرده‌اند اما واکنش بازارهای مالی گویای این واقعیت است که حمله اثرگذاری نبوده است، چرا که از همان ساعات اولیه دیروز ریزش قیمت طلا و دلار آغاز شد. در مقابل در  بورس تهران نیز بسیاری از نمادهای ارزنده به صف خرید رسیدند و در پایان روز با دامنه محدود مثبت و منفی 3 درصد بازار سهام رشدی 24 درصدی داشت.

این در حالی است که قیمت‌ها در بازار طلا و ارز همچنان نزولی است. قیمت سکه امامی در بازار تهران با کاهش 4 میلیونی تومانی به محدوده 50 میلیون تومان رسید، البته در یک مقطع به زیر 50 میلیون تومان هم رسید و بعد از آن نوسان‌گیرها دست به کار شدند اما به‌ دلیل انتظار کاهش بیشتر قیمت‌ها عملا معامله چندانی در بازار انجام نمی‌شود، چرا که در شرایط کنونی قیمت دلار بعد از کاهش 4 هزار تومانی به محدوده 65 هزار تومان رسیده است. انتظار می‌رود قیمت دلار در یک روند تدریجی به زیر 60 هزار تومان هم برسد. اگر در شرایط کنونی قیمت دلار هنوز افت زیادی نکرده به دلیل این است که بازارساز هنوز برای کاهش قیمت فعال نشده است. 

با آغاز روند نزولی قیمت ارز در بازار غیررسمی، سرعت روند نزولی قیمت انواع سکه و طلا نیز افزایش می‌یابد. در حال حاضر بیشترین افت قیمت مربوط به نیم‌سکه طلاست که حدود 9 درصد افت قیمت داشته و بعد از آن ربع سکه طلا نیز افتی 8 درصدی داشته است. هر چند از آنجا که قیمت 26 میلیون تومان برای نیم‌سکه و 17 میلیون تومان برای ربع‌سکه بسیار بالاست، انتظار می‌رود تا پایان ماه حداقل 20 درصد دیگر افت قیمت داشته باشند، چرا که تا چند وقت پیش قیمت نیم‌سکه در محدوده 20 میلیون تومان بود و بازگشت تا همین قیمت‌ها چندان غیرواقعی نیست. افزایش اخیر قیمت اونس جهانی طلا نیز تحت تاثیر تنش‌های سیاسی بود و حالا که مشخص شد اسرائیل توان نظامی برای به چالش کشیدن خاورمیانه را ندارد، شاهد کاهش قیمت اونس طلا نیز بودیم و این روند به طور قطع ادامه خواهد داشت.

 بررسی وضعیت بازار حکایت از این دارد که قیمت سکه در روزهای قبل حمله حتی رکورد 56 میلیون تومان را هم ‌زده بود. سکه طرح جدید در روز پایانی هفته گذشته در کانال 55 میلیون معامله ‌شده بود اما هم‌اکنون در کانال 50 میلیون معامله می‌شود و حباب سکه کاهشی شده است. در کنار بازار طلا، قیمت دلار هم در بازار غیررسمی 4 هزار تومان کاهش داشته است. 

محمد کشتی‌آرای، رئیس سابق کمیته طلا و جواهرات اتاق اصناف با اشاره به اینکه قیمت ارز حدود 4 هزار تومان کاهش یافته است، گفت: با افت قیمت دلار، قیمت طلا و سکه کاهش یافت. حباب سکه سه‌شنبه هفته قبل 14 میلیون تومان بود که به 7 میلیون تومان در روز شنبه رسید. قسمت اعظم کاهش حباب ناشی از کاهش هیجانات کاذب و التهابات بازار بوده است. روند نزولی قیمت‌ها در بازار طلا و سکه ادامه خواهد داشت. هم اکنون معامله‌گران اصلی در بازار دست از کار کشیده‌ و منتظر کاهش بیشتر قیمت‌ها هستند.

کارشناسان اقتصادی قبلا درباره تقاضای طلا و ارز تحت تاثیر فضای روانی به مردم هشدار داده بودند، چرا که بسیاری از دلال‌ها از همین فضای روانی استفاده می‌کنند تا دلار را گران‌تر به مردم بفروشند، در این فضا عده‌ای نیز فریب می‌خورند. بنابراین در روزهای پرنوسان باید از خرید سکه و‌ ارز خودداری کرد، چرا که هر لحظه امکان ریزش قیمت‌ها و‌ تخلیه حباب قیمتی وجود دارد. هرچند عده‌ای تحلیل بازار طلا را بر مبنای قیمت اونس جهانی انجام می‌دادند و می‌گفتند قیمت اونس به قله 3 هزار دلار می‌رسد اما بازار جهانی نیز تحت تاثیر همین فضای‌های روانی است، بنابراین احتمال کاهش قیمت اونس طلا تا محدوده 2400 دلار جدی است. هر چند این اصلاح قیمت یکباره اتفاق نمی‌افتد اما روند نزولی آن قطعی است.

* روند قیمتی طلا و ارز نزولی می‌ماند

پس از اینکه پدافند هوایی کشور در رهگیری اهداف رژیم صهیونیستی در ایران موفق عمل کرد، روند قیمتی طلا و ارز نیز کاهشی شد. در روزهای اخیر اگرچه نوسانات قیمت طلا و سکه بیش از هر مورد دیگری اثر جهش قیمت طلای جهانی بود اما تشدید تنش‌ها و هیجانات سیاسی نیز در این بازار اثرگذار بود. قیمت طلا در یک سال گذشته در بازار جهانی 38 درصد افزایش یافته حال آنکه در 4 سال قبل از آن مجموعا رشد 40 درصدی داشت. با این حال نوسان نرخ ارز در بازار غیررسمی در یک سال گذشته فقط حدود 20 درصد بوده است.

جهانبخش سنجابی‌شیرازی، کارشناس اقتصادی در این باره گفت: نوسانات شدید و احساسی در بازار ارز در تنش‌های یک سال اخیر همیشه وجود داشته و بارها شاهد افزایش هیجانی قیمت ارز بودیم. این موج روانی هر بار بعد از چند روز توسط بازارساز کنترل و مدیریت شد. در این میان تجاوز محدود رژیم صهیونیستی با اقدام دفاعی قابل ‌توجه کشورمان مواجه شد. به همین دلیل شاهد کاهش موج روانی در بازار ارز هستیم. قیمت ارز در هفته‌های اخیر به شکل هیجانی در حال افزایش بود که این روند از صبح شنبه تغییر کرد و موج کاهشی به خود گرفت.

وی ادامه داد: پس از تجاوز محدود رژیم صهیونیستی که بامداد دیروز در برخی نقاط و پایگاه‌های نظامی ایران صورت گرفت و با اقدام دفاعی قابل توجه کشورمان مواجه شد، شاهد کاهش موج روانی در بازار ارز هستیم. ما طی روزهای گذشته شاهد بودیم قیمت ارز به طور کاملا کاذب و هیجانی در حال افزایش بود که این روند از صبح دیروز تغییر کرد و موج کاهشی به خود گرفت.

دبیرکل اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق به برنامه‌های مختلف بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از تصمیمات مهم و سازنده بانک مرکزی، راه‌اندازی بازار ارز توافقی است. مطمئنا با راه‌اندازی بازار ارز توافقی، هم مدیریت عرضه و هم مدیریت تقاضا شکل خواهد گرفت و اگر این مدیریت تنها از سوی بانک مرکزی صورت گیرد، در آینده شاهد عقبگرد و منطقی شدن بیشتر نرخ ارز هم خواهیم بود. سنجابی‌شیرازی خاطرنشان کرد: خوشبختانه ورود بازارساز طی یک سال اخیر به گونه‌ای بوده که بازار ارز راه خود را شناخته و بازارهای رسمی و غیررسمی در بازار تا حد زیادی تفکیک شده است. مطمئنا این موضوع این امکان را به مسؤولان و نهادهای ناظر خواهد داد تا انواع تقاضای رسمی و مشروع بازار را بخوبی پاسخ دهند.

* واکنش بازار نشان‌دهنده اطمینان به ثبات اقتصادی است

در همین راستا عضو کمیسیون برنامه بودجه و محاسبات مجلس اظهار کرد: منطقه شاهد وضعیت امنیتی مهمی است و با وجود این اتفاقات متعدد توانسته‌ایم تا حد زیادی جلوی نوسانات قیمت ارز و طلا را در کشور بگیریم. در مواقعی که تنش‌ها تشدید می‌شود، بازارها به طور موقتی نوسانات محدودی را تجربه کرده‌اند اما در هر بار مدت کوتاهی پس از بازگشت آرامش به بازارها، شاهد روند 

کاهشی نرخ‌ها بودیم.محبی ‌نجم‌آبادی تاکید کرد: بانک مرکزی به تازگی از عرضه و تولید سکه با تاریخ تولید هر سال خبر داده و قرار است از امروز یک میلیون از انواع سکه در مرکز مبادله عرضه شود. همچنین روزهای حراج‌ سکه مرکز مبادله ایران هم به 3 روز در هفته افزایش می‌یابد. همین عرضه سکه تاثیر خوبی بر بازار طلا، سکه و ارز داشته و موجب تسریع در روند کاهشی قیمت‌ها شده است. آنچه در این روزها اهمیت داشت این بود که با وجود افزایش قیمت طلا و ارز در کشور، دیگر شاهد رفتارهای احساسی و هیجانی در بازارها نیستیم و با اقدامات بانک مرکزی شاهد کاهش بیشتر قیمت طلا، سکه و ارز خواهیم بود.

وی افزود: در موارد قبلی که افزایش قیمت دلار در کشور اتفاق می‌افتاد یا ما شاهد افزایش قیمت طلا در کشور بودیم، صف‌های طولانی برای خرید طلا و دلار شکل می‌گرفت اما امروز دیگر شاهد آن صف‌های طولانی و رفتارهای احساسی و هیجانی که التهاب بازار را بیشتر می‌کند، نیستیم. این رفتار منطقی مردم نشان می‌دهد امروز جامعه به آن درجه از اطمینان خاطر رسیده و می‌داند این نوسانات قیمتی زودگذر و کوتاه‌مدت است و پس از چند روز آرامش به بازار باز خواهد گشت.

* قیمت ارز در کشور با هیجانات نوسانی می‌شود

همچنین کامران سلطان‌زاده، دبیرکل سابق کانون صرافان درباره وضعیت قیمت ارز در کشور گفت: زمانی که بازار با تنش همراه باشد، مردم به سمت خرید اموال منقول همچون ارز، طلا و سکه روی می‌آورند اما زمانی که تنش و اضطراب احتیاطی پایان می‌یابد، به دلیل بازگشت آرامش به بازار، مردم به صورت موقت و احتیاطی ارز، طلا و سکه را خریداری نمی‌کنند. اتفاقات بازار ارز یک روال عادی را طی می‌کند به طوری که پس از اتمام تنش که انتظار می‌رفت اتفاق خاصی بیفتد و رخ نداد، آرامش دوباره به بازار بازگشته است. قیمت دلار که در هفته‌‌های اخیر به دلیل افزایش تنش‌‌های سیاسی منطقه و خبرهای منفی وارد کانال ۶۹ هزار تومان شده بود از صبح دیروز با کاهش 3 هزار تومانی به کانال ۶۶ هزار تومان وارد شد.

در پایان معاملات دیروز بازار سرمایه نیز  شاخص کل بورس اوراق بهادار با رشدی 24 هزار واحدی به یک میلیون و 995 هزار واحد رسید. ارزش معاملات خُرد در بازار مورخ 5 آبان 1403، مبلغ 4 هزار میلیارد  تومان بود. حقیقی‌ها حدود980  میلیارد تومان به بازار سهام تزریق کردند.380 نماد در محدوده مثبت و 77 نماد در محدوده منفی و در بازار فرابورس 287 نماد در محدوده مثبت و 60 نماد در محدوده منفی معامله شدند. نکته جالب توجه بازار این بود که صندوق‌های طلا منفی بازگشایی شدند، به طوری که اکثر نماد‌های طلایی در محدوده صف فروش آغاز به کار کردند. همچنین گواهی سکه بورسی نیز به صف فروش رفت.

در چند ماه گذشته شاخص کل بورس ایران حدود 10 درصد افت کرده بود. با توجه به اینکه افت شاخص در نتیجه تحولات ژئوپولیتیک بود بسیاری از فعالان بازار به سهامداران خرد هشدار داده بودند سهام خود را ارزان‌فروشی نکنند، چون بعد از اینکه هیجانات بازار از بین برود دوباره شاخص کل بورس به روند صعودی برمی‌گردد. این اتفاق در روز شنبه مورد تایید قرار گرفت و بعد از اینکه مشخص شد حمله اسرائیل نمایشی بوده است بار دیگر خریداران سهام وارد بازار شدند و بیشتر نمادها به صف خرید رسیدند.

گروه فرهنگ و هنر: 6 آبان 1401 خبر شهادت آرمان علی‌وردی، طلبه بسیجی 21 ساله در جریان اغتشاشات در شهرک اکباتان بسیار خبرساز شد؛ موضوعی که با انتشار فیلم‌هایی از شکنجه این بسیجی توسط اغتشاشگران باعث شد به خبر اول تمام رسانه‌ها تبدیل شود. طلبه جوانی که در شرایط شکنجه وحشیانه اغتشاشگران هم حاضر نشد به امام و رهبر خود فحاشی کند و در نهایت نیز پس از 2 روز بستری در بیمارستان بقیه‌الله به درجه رفیع شهادت نائل آمد. 

اما امروز در دومین سالگرد شهادت این جوان بسیجی نگاهی انداختیم به کتاب «آرمان عزیز» به قلم مجید محمدولی محصول نشر 27 بعثت که سال 1402 منتشر و وارد بازار نشر شد. 

کتاب پیش ‌رو دربرگیرنده ۲۵ روایت از کودکی تا شهادت آرمان علی‌وردی یکی از شهدای اغتشاشات سال ۱۴۰۱ در تهران است؛ او روز 4 آبان سال 1401 در شهرک اکباتان توسط برخی اغتشاشگران ربوده و پس از شکنجه و ضرب‌وشتم با ضربات سنگ و چاقو، کنار خیابان رها شد. وی پس از انتقال به بیمارستان بقیه‌الله(عج) به‌دلیل شدت خون‌ریزی در روز 6 آبان‌ماه در ۲۱ سالگی به شهادت رسید.

پیش از شروع بدنه اصلی کتاب «آرمان عزیز»، یادداشتی از حسن حسن‌زاده، فرمانده سپاه محمد رسول‌الله(ص) تهران همچنین پیشگفتاری از مجید محمدولی، نویسنده کتاب درج شده است.

کتاب با بخش اول «روایت شهادت» شروع می‌شود که این توضیح پیش از آن درج شده است: «مطالب این بخش از کتاب، بر اساس رؤیت فیلم دوربین‌های مداربسته محل شهادت شهید آرمان علی‌وردی، فیلم‌های ضبط‌شده در تلفن‌های همراه متهمان پرونده از صحنه‌های ضرب و جرح شهید، همچنین اظهارات آنان در جریان بازجویی‌ها و نیز روایت شاهدان میدانی ماجرا به رشته تحریر درآمده که به ‌دلایل امنیتی از ذکر نام آنها خودداری شده است».

۲۵ روایت یا بخش مندرج در این کتاب به این ترتیب هستند: «روایت شهادت (بخش اول)»، «روایت مادر (بخش اول)»، «روایت امیرعباس پارسا»، «روایت حجت‌الاسلام‌والمسلمین ظفر قاسمی»، «روایت محمدحسین روزبهایی»، «روایت سیدناصر موسوی»، «روایت علیرضا باقری»، «روایت مهدی صدری»، «روایت سیدعلی رهنماآذر»، «روایت مهدی دیندار»، «روایت محمدسالار شیدائیان»، «روایت علیرضا خلفی»، «روایت محمدمهدی فروغی»، «روایت مهدی معصومی»، «روایت سعید محمدخان»، «روایت علی هوشیارنصب»، «روایت عارف ابراهیمی و محمدجواد حمیدی»، «روایت محمدحسین معرفت»، «روایت عرفان صنیعی‌منش»، «روایت سلمان سپهر»، «روایت احسان‌الله خائف»، «روایت سیدعلیرضا بی‌تابی‌فر»، «روایت مادر (بخش دوم)»، «روایت پدر» و «روایت شهادت (بخش دوم)».

در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم: «دوره اختبار به پایان رسید؛ سنت حوزه حاج‌آقا مجتهدی این است که پس از پایان دوره اختبار، ورودی‌های جدید را به یک اردوی 2 روزه می‌برند؛ ما 60 نفر با 2 دستگاه اتوبوس، راهی روستای خوش‌‌آب ‌و هوای فشم در بخش لواسانات شدیم، از اتوبوس‌ها پیاده شدیم و به سمت امامزاده عبدالله در روستای لالان، حدود ۲۰ کیلومتری فشم، به راه افتادیم. در مسیر، می‌گفتیم و می‌خندیدیم؛ پس از عبور از جاده خاکی، به صحن امامزاده رسیدیم. آنجا برنامه‌های متنوعی داشتیم که با زیارت بقعه مطهر آغاز شد. بگو و بخند و طرح سوال و بحث، برخی برنامه‌های‌مان در این اردو بود. یک ‌ساعت قبل از اذان صبح بیدار شدیم. نماز صبح را که خواندیم، مربیان گفتند کوهپیمایی یک ساعته انجام می‌دهیم و بعد به امامزاده بازمی‌گردیم و صبحانه می‌خوریم. به سمت کوه راه افتادیم. کوهپیمایی، دمار از روزگارمان درآورد؛ مسیرِ بسیار سختی بود، کم‌کم صدای اعتراض بچه‌ها بلند شد؛ همه خسته، به کوه چسبیده بودند و کسی تکان نمی‌خورد. در میان اعتراضات، این آرمان بود که به همه روحیه داد و گفت: «بیشتر مسیر رو اومدیم. یه یاعلی دیگه بیشتر نمونده».

عجب روحیه‌ای داشت این پسر! بقیه هم بلند شدند؛ آن‌طرف کوه، راحت‌تر از این‌طرف بود. از آنجا می‌شد راحت پایین رفت. فقط چند متر از این راه، شیب تندی داشت و صخره‌ای بود، به خودم که آمدم دیدم همه رفته‌اند؛ به سمت مسیری که فکر می‌کردم درست است، حرکت کردم؛ مقداری که رفتم، 2 نفر را دیدم که روی تخته‌سنگی نشسته‌اند و در حال بگو و بخند هستند. دقت کردم. آرمان بود و طلبه دیگری به‌نام آقای علوی. من را که دیدند دستی تکان دادند؛ آرمان گفت: «خدا قوت کوهنورد! بیا خستگی درکن». بعد از سلام و احوالپرسی، از او پرسیدم: «اسم شما چیه؟» گفت: «آرمان علی‌وردی». سریع گفتم: «منم حسین روزبهانی هستم». با هم دست دادیم و این شروع آشنایی‌ام با آرمان بود».

در بخش دیگری از این کتاب می‌خوانیم: «در همین حین، یکی از خانم‌های ساکن شهرک اکباتان که حجاب کاملی هم نداشت و در حال عبور از آن محل بود، با دیدن صحنه پرتاب کوکتل‌مولوتف و آتش‌گرفتن منطقه فرود آن و بارش حجم عظیمی از سنگ و همچنین دویدن نیروهای امنیتی، دچار وحشت شد و به گریه افتاد. آرمان که در بین نیروهای گردان حضور نداشت و کنارتر مشغول رصد میدان بود، این صحنه را دید. به طرف آن خانم رفت و سلام کرد.

خواهر چرا گریه می‌کنی؟

ترسیده‌ام.

چرا ترسیدی؟ ما اینجا هستیم که شما آرامش داشته باشی؛ اومدیم تا شما نترسی. اینجاییم تا این ‌همه سنگ و کوکتل‌مولوتف که پرتاب می‌شه، به شما نخوره و به ما بخوره، ترس نداره. من پسر شما هستم و کمک می‌کنم به جایی که می‌خواین، برین.

در همین ‌حال، خود را بین آن خانم و آشوبگران قرار داد. پشت او به طرف اوباش بود و روی او به طرف آن خانم. 2 دستش را باز کرد و گفت: «شما حرکت کنین و به ‌سمت جایی که می‌خواین، برین. من شما رو همراهی می‌کنم. اگه چیزی به ‌طرف شما پرتاب بشه، به من می‌خوره. خیالتون راحت باشه».

او به راه افتاد و آرمان هم با دستان باز، کنارش حرکت می‌کرد؛ از کنار نیروهای لباس شخصی گردان که عبور کردند، آن خانم رو کرد به نیروها و با لبخند گفت: «سلام، خسته نباشین».

آنقدر آرمان با او رفت تا به محل امنی رسیدند و دیگر خطر پرتابه‌ها آن خانم را تهدید نمی‌کرد. پس از آن، آرمان به ‌سوی نیروهای گردان بازگشت».

این کتاب با ۳۹۲ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۱۵۵ هزار تومان منتشر شده است.

برای ما «وعده صادق 2» نمایش قدرت و بازی عزت بود؛ ما، بدون توجه به دستاوردهای نظامی قابل‌ توجه در «وعده صادق 2» در میدان، بازی حقیقت را به شکل دیگری روایت کرده بودیم. حقارت ناشی از این شکست، حتی قبل از انتشار عکس‌های ماهواره‌ای، در سراسر منطقه و در همه جای جهان معلوم بود؛ داغ ننگی که در حمله بامداد دیروز رژیم صهیونیستی به ایران دوباره تکرار شد. این بار به شکلی آرام‌تر، به صورتی متین‌تر و در آرامش خواب مردمانی که تنها روز بعد از این تهاجم خصمانه و نامشروع، از جزئیات آن مطلع شدند. در تهران و شهرهای دیگر هیچ خبری از آنچه رژیم صهیونیستی انتظارش را می‌کشید نبود. پمپ‌ بنزین‌ها، خیابان‌ها، مراکز شهری و در مجموع روند عادی زندگی روزمره ایرانیان به ‌هیچ ‌عنوان دچار اختلال ناشی از این هیاهوی پوچ نشد. هیچ‌ کس، در هیچ جای منطقه کلاهی از سر برنداشت و تحلیل‌گرانی که معتقد بودند ایران در میان کشورهای منطقه منزوی است آبروی نداشته‌شان را از دست دادند. رژیم صهیونیستی این بار هم جدا از حقارتی که به‌خاطر توان قابل‌ توجه مدافعان ایران تحمل کرد، در بازی تبلیغات نیز شکست خورد. 

مساله مهمی که درباره این موضوع باید در ذهن داشته باشیم این است که نباید تنها به این دستاوردها اکتفا کنیم. مناقشه میان ایران و رژیم صهیونیستی مناقشه‌ای است که هنوز در جریان است. نه باید در بزرگنمایی دستاوردهای‌مان افراط کنیم و نه باید آنها را کوچک بشماریم. همین‌طور باید این نکته را در نظر داشته باشیم که در مواجهه با موضوعاتی که به جنگ مربوط می‌شود حفظ وحدت داخلی و توجه به اعلانات و اعتماد به تصمیمات مقامات رسمی و تصمیم‌گیران اصلی در کشور از اهمیتی فوق‌العاده برخوردار است. جمهوری اسلامی ایران پیش‌تر نشان داده در برخورد با متجاوزان به حریم ایران و ناقضان امنیت ایرانیان به‌ هیچ‌ عنوان کوتاهی نخواهد کرد. در ادامه این مسیر با حفظ وحدت، انسجام و سرلوحه قرار دادن اصل منافع ملی باید در کنار هم و نیروهای مسلح کشورمان باشیم.

پژوهشگر اندیشه‌های سیاسی *

امیرعباس علوی: رژیم صهیونیستی بامداد شنبه 5 آبان به برخی پایگاه‌های نظامی ایران حمله کرد. این حمله از آنچه مقامات رژیم صهیونیستی و آمریکایی‌ها وعده‌اش را می‌دادند، محدودتر بود. برخلاف عملیات‌های «وعده صادق 1 و 2» که با بهت و حیرت و تمجید افکار عمومی دنیا و منطقه مواجه شد؛ حمله رژیم صهیونیستی به ایران، با طعن و کنایه هم در میان اهالی رژیم صهیونی و هم از سوی رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی همراه بود. آویگدور لیبرمن، وزیر جنگ اسبق رژیم صهیونیستی با انتقاد از نتانیاهو تاکید کرد این حمله صرفا یک اقدام نمایشی بوده است. یائیر لاپید، نخست‌وزیر سابق رژیم صهیونیستی نیز با انتقاد از نتانیاهو گفت این حمله کوچک‌تر از آن چیزی بود که باید انجام می‌شد. تالی گوتلیپ، عضو کنست و هم‌حزبی نتانیاهو نیز این حمله رژیم صهیونیستی به ایران را «مایه تاسف» دانست. واکنش‌ها در میان نظامیان صهیونیست هم همانند سیاستمداران این رژیم بود. نظامیان شهرک‌نشین در شبکه‌های اجتماعی، نتانیاهو را بزدل خطاب کردند. این عصبانیت صهیونیست‌ها از ضعیف بودن حمله به ایران، البته در رسانه‌های منطقه‌ای و جهانی در قالب تحقیر نمودار شد. جالب‌ترین تحقیر از سوی الجزیره رخ داد. کارشناس الجزیره با مقایسه عملیات «وعده صادق 2» و حمله بامداد شنبه رژیم صهیونیستی به ایران، با لحنی تمسخر‌آمیز گفت ظاهرا اسرائیل فقط در مقابل غزه و لبنان توان تهاجمی دارد.

در ایران نیز افکار عمومی همین تلقی و برآورد را از این حمله داشتند، واکنش ایرانیان بیشتر با مطایبه همراه بود. پس از حمله رژیم صهیونیستی، هیچ نشانه‌ای از التهاب در جامعه مشاهده نشد. روی نبض بازار هم اوضاع بر همین منوال گذشت. سقوط قیمت ارز و سکه و آرامش جالب بازار سرمایه نشان داد اقتصاد هشدار تشدید تنش دریافت نکرده است.

در مجموع رژیم صهیونیستی در حمله به ایران نتوانست یک تصویر اقتدار از خود نشان دهد. به تعبیر برخی کارشناسان، با این حمله متحمل یک شکست راهبردی هم شد، چرا که ضعف بنیه این رژیم در مقابل ایران در قالب همین حملات بین 2 طرف در حال نمودار شدن است. به عبارتی مشخص شد رژیم صهیونیستی به‌رغم ادعای خود اما در مقابل ایران نتوانسته است مدیریت تنش را برعهده بگیرد و اتفاقا این ایران است که توانایی مدیریت تنش را در اختیار دارد. در این میان یک نکته بسیار مهم وجود دارد و آن حق پاسخگویی ایران به این تجاوز رژیم صهیونیستی است. نه تنها پاسخ به این حمله حق قانونی ایران است، بلکه با توجه به وضعیت تنش در منطقه، پاسخ نظامی ایران به این تجاوز یک الزام مهم است.

 چند نکته در این باره قابل تامل است.

۱- تنش مستقیم بین ایران و رژیم صهیونیستی از سوی رژیم تل‌آویو شروع شد. مقامات رژیم بارها تمایل خود برای درگیری نظامی با ایران را اعلام کردند. در همین راستا در جریان حملات جنگنده‌های رژیم صهیونیستی به سوریه، برخی مستشاران نظامی ایران به شهادت رسیدند. با این حال اما ایران وارد درگیری مستقیم با رژیم نشد. نهایتا حمله رژیم صهیونیستی به ساختمان کنسولی ایران در دمشق و شهادت تعدادی از مستشاران ایرانی باعث شد ایران در واکنش به این اقدام، عملیات «وعده صادق 1» را انجام دهد. پس از آن نیز رژیم صهیونیستی با ترور شهید هنیه در تهران، عملا حاکمیت و تمامیت ارضی ایران را نقض کرد. به دنبال آن با ترور شهید سیدحسن نصرالله و شهید نیلفروشان، ایران نیز عملیات «وعده صادق 2» را انجام داد. به عبارتی ایران هم در عملیات «وعده صادق ۱» و هم در «وعده صادق 2» به اقدامات رژیم تل‌آویو در نقض حاکمیت و تمامیت ارضی خود جواب داد. بنابراین رژیم تل‌آویو حق پاسخگویی به واکنش ایران را نداشته است. بر همین اساس، حمله بامداد شنبه به خاک ایران، یک تنش جدید علیه ایران است و ایران همانند 2 عملیات قبلی، باید به آن پاسخ دهد.

2- حمله نظامی مستقیم رژیم صهیونیستی رسما تجاوز به خاک ایران و نقض تمامیت ارضی و حاکمیت ملی ایران است. رژیم صهیونیستی پس از این حمله، رسما مسؤولیت آن را نیز برعهده گرفت. طبق قوانین بین‌المللی ایران از حق حمله نظامی متقابل به رژیم صهیونیستی برخوردار است. 

۳- ما با یک کشور طرف نیستیم. ما با یک باند تبهکار و رژیم درنده و جنایتکار طرفیم. رژیم صهیونیستی قائل به هیچ قانون و قواعدی نیست. در یک سال گذشته بارها و بارها مشخص شد باند تبهکار تل‌آویو، برای رسیدن به اهداف خود، دست به هر کاری می‌زند، بنابراین ایران در مناسبات و معادلات خود نسبت به رژیم صهیونیستی، هرگز نباید ذات و ماهیت تروریستی این رژیم را نادیده بگیرد. تجربه ماه‌های اخیر نشان داده است اگر این رژیم از رفتار طرف مقابل خود تلقی عقب‌نشینی یا انفعال داشته باشد، بی‌رحمانه دستگاه ترور و قتل عام خود را پیش می‌برد. پس از ترور شهید هنیه، به خاطر وعده آمریکا مبنی بر تحقق آتش‌بس در غزه، ایران عملیات خونخواهی هنیه را به تعویق انداخت. در مقابل این اقدام ایران، نه تنها رژیم صهیونیستی نسبت به کاهش تنش اقدام نکرد، بلکه با تلقی نادرست از صبر و خویشتنداری ایران، جنایت در لبنان را آغاز کرد. ترور فرماندهان ارشد نظامی، فاجعه غیرانسانی انفجار پیجرها و نیز ترور ناجوانمردانه شهیدان سیدحسن نصرالله و عباس نیلفروشان، یک نمونه بارز از دستگاه محاسباتی باند تبهکار تل‌آویو است. در مقابل چنین رژیمی با چنین محاسبات و مدل رفتاری، قاعدتا نباید اشتباه خویشتنداری بعد از شهادت هنیه را تکرار کنیم. ایران باید از همه حقوق خود برای تنبیه و تضعیف رژیم صهیونیستی استفاده کند.

۴- حمله رژیم صهیونیستی به ایران به اذعان مقامات رژیم و رسانه‌های آنان یک حمله ضعیف بود. چرا تن به این حمله ضعیف داد؟ رژیمی که در مواجهه با مردم مظلوم لبنان و غزه، ژست مرد دیوانه می‌گیرد و بی‌رحمانه نسل‌کشی می‌کند و خشونت به خرج می‌دهد، چرا وقتی به درگیری مستقیم نظامی با ایران رسید پایش سست شد و نتوانست برخلاف لبنان و غزه، دندان‌هایش را به ایران نشان دهد؟ قطعا مهم‌ترین دلیل حمله ضعیف رژیم صهیونیستی، ترس و وحشت آنها از پاسخ ایران است. در «وعده صادق ۱ و ۲» بویژه در «وعده صادق 2» آنها مختصات قدرت ایران را تخمین زدند، بنابراین به جز ترس از پاسخ ایران، رژیم صهیونی هیچ ملاحظه‌ای برای انجام این حمله ضعیف نداشته است. رژیمی که سیدحسن نصرالله را ترور می‌کند، قطعا اهل ملاحظه نیست مگر اینکه عمیقا احساس ترس‌ کند.

در مجموع با وجود اینکه حمله اسرائیل بسیار ضعیف و نشان‌دهنده ضعف آنها در مقابل قدرت ایران است اما این تلقی ضعف، به خاطر  مقایسه با عملیات «وعده صادق 2» است؛ اگرنه حمله صهیونیست‌ها یک تجاوز به تمامیت ارضی ایران بوده که باعث شهادت تعدادی از دلاورمردان ارتش جمهوری اسلامی نیز شده است. به همین خاطر ایران حتما باید به این تهاجم رژیم صهیونیستی پاسخ محکم، دقیق و متناسب بدهد. تجربه و سوابق رفتار رژیم جنایتکار صهیونیستی نشان داده است هرگونه مماشات در مقابل این جنایتکاران، نتیجه معکوس خواهد داشت. ماجرای ترور شهید هنیه، خویشتنداری ایران و ترور شهید سیدحسن نصرالله، یک تجربه آشکار در مقابل دیدگان ما است، بنابراین در راستای احقاق حق مردم ایران،‌ تامین امنیت و نیز تنبیه این جنایتکاران، پاسخ ایران به این تجاوز رژیم صهیونیستی قطعی است.

4ـ یکی از دلایل عدم حمله به زیرساخت‌های ایران در این مرحله، آن هم از سوی رژیم مسلح به بمب اتم این است که در سازه تصمیم‌گیری سران رژیم «گریز هسته‌ای» ایران گزینه‌ محتملی است. یعنی آنان ترس این را دارند که ایران با توان هسته‌ای که دارد به سرعت وارد فاز ساخت سلاح اتمی شود. در طول سال‌های گذشته بسیاری از غربگرایان در کشور از میزان فایده‌ دارا بودن توان استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای در ایران پرسش می‌کردند و در فایده‌مندی آن تردید ایجاد می‌کردند. حال در هنگامه خطر و در وضعیت زیر آستانه جنگ فایده‌مندی دارا بودن توان استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای چقدر مشخص شده و عملا به یکی از بنیان‌های تضمین صلح و امنیت برای ایرانیان تبدیل شده است. در این وضعیت هیچ علامتی مبنی بر آمادگی ایران برای معامله بر سر یکی از بنیادهای صلح و امنیت مردم نباید به دشمن داده شود. 

 5 ـ بعد از حمله‌ رژیم، «پنجره پاسخ» به روی ما گشوده شده است. در این وضعیت شاید مانند وضعیت مشابهی که بعد از شهادت دکتر «اسماعیل هنیه» در تهران پیش آمد، برخی بخواهند فرصت و حق ایران در «پنجره پاسخ» را تبدیل به ابزار چانه‌زنی پشت میز مذاکره کنند. بدین معنا که در صورت تغییر رفتار اسرائیل در میدان جنگ، ایران از فرصت و حق خود در پاسخگویی نظامی به اسرائیل دست بردارد. این در یک صورت و با یک ملاحظه شاید قدری معنادار و قابل پذیرش باشد. این عمل در صورتی معنادار است که در ازای صرف‌نظر کردن ایران از پاسخ کوبنده، «اسرائیل در هر ۲ جبهه شمال و جنوب همزمان از مرز غزه و لبنان عقب‌نشینی کرده و آتش‌بس را بپذیرد». تن دادن به چیزی کمتر از این در قبال صرف‌نظر کردن از پاسخ در پنجره فرصت نظامی‌ای که ایران دارد، یعنی تداوم وضعیت جنگی و انتظار هر لحظه برای شعله‌ورتر شدن میدان جنگ. همچنین تن دادن به چیزی کمتر از این خواسته با هزینه تجاوز مستقیمی که به خاک ایران شده است برابری نمی‌کند.

اگر در این باره، چانه‌زنی قرار است رخ دهد ملاحظه مهم در این چانه‌زنی «مدت زمان» آن است. باید مدت آن بسیار کوتاه و به شکل ضرب‌الاجلی باشد. نباید هیچ پنجره فرصتی برای اسرائیل فراهم کرد، آن هم به ۲ دلیل:

الف- بسیار محتمل است مانند دفعه قبل که در جریان دیپلماسی برای آتش‌بس و توقف ماشین جنگی اسرائیل بعد از ترور شهید اسماعیل هنیه فرصتی برای اسرائیل فراهم شد، اسرائیل در پنجره فرصت به دست آمده، دست به ابتکار عمل ‌زده و موازنه جنگ را به نفع خود تغییر دهد. باید به خاطر داشت شهادت سیدحسن نصرالله رهبر جریان مقاومت در لبنان در پنجره فرصت بعد از ترور شهید اسماعیل هنیه رخ داد.

ب- تعلل پشت میز مذاکره ممکن است در ادراک و تصور دشمن از توان ایران تاثیر بگذارد و در نهایت یاری‌گر دشمن در اتخاذ تصمیمات بزرگ‌تر باشد. باید توجه داشت احتمالا تعلل ایران در پشت میز مذاکره بعد از ترور شهید هنیه در تصمیم اسرائیل در ترور شهید نصرالله تاثیر داشته است. همچنین باید حق انتقام شهدای ارتش از رژیم را محفوظ داشت و این قابل مذاکره نخواهد بود. با لحاظ این موارد دادن «پنجره فرصت» به رژیم به احتمال زیاد به توسعه جنگ خواهد انجامید و کمکی به صلح نخواهد کرد. 

6 ـ باید توجه داشت رژیم صهیونی توان و پشتیبانی لازم را برای اقدام علیه ایران ندارد. بلکه این آمریکا است که پشتیبان اقدامات رژیم است. بدون آمریکا رژیم‌ صهیونی موجود نیست، چه رسد به اینکه بخواهد اقدام علیه تمامیت ارضی ایران عزیز داشته باشد، لذا در وضعیت «زیر آستانه جنگ» میان ایران و رژیم، باید آشکارا به طرف آمریکایی فهمانده شود با آغاز جنگ ایران و رژیم صهیونی نمی‌تواند به شکل نیابتی بدون آنکه هزینه‌ای متحمل شود با هزینه اسرائیل به منافع ایران آسیب بزند.

بسیار مهم است تصمیم‌گیران آمریکایی متوجه این مهم باشند که اگر قرار باشد جنگی میان ایران و رژیم صهیونی رخ دهد این آمریکا خواهد بود که به شکل مستقیم هزینه جنگ را خواهد داد و همه منافع در دسترس آمریکا در اقصی نقاط جهان در معرض تهدید خواهد بود. تصمیم‌گیران آمریکایی باید بدانند اگر قرار باشد ایران هزینه یک جنگ تمام‌عیار را بپردازد طرف مقابلی که باید هزینه این جنگ را پرداخت کند آمریکا است. 

7ـ درباره پاسخ ایران به رژیم یکی از مولفه‌های تاثیرگذار بر تصمیمات تصمیم‌گیران ایرانی «سرمایه اجتماعی» است. تصمیم‌گیران ایرانی فرض اساسی را بر این قرار می‌دهند که برای اقدام نظامی باید سرمایه اجتماعی تضمین‌شده وجود داشته باشد تا اقدام نظامی رخ بدهد. این فرض معقولی است اما همه ماجرا نیست. تصمیم‌گیر ایرانی باید توجه داشته باشد برای اعمال قدرت، داشتن سرمایه اجتماعی و موافقت عمومی خوب است اما خود اعمال قدرت و قدرت‌نمایی، بسیار سرمایه‌ساز است. داشتن دولت قدرتمند برای مردم مسرت‌بخش و اطمینان‌آفرین است. تایید این مدعا را بعد از ۲ عملیات وعده صادق می‌توان در جامعه ایران دید. بعد از اعمال قدرت خیره‌کننده ایران در جریان این ۲ عملیات، سرمایه اجتماعی نیروهای مسلح و کلیت دولت به شکل چشم‌گیری افزایش یافت. با لحاظ این مهم در وضعیت «زیر آستانه‌ جنگ» تصمیم‌گیران شورای عالی امنیت ملی نباید با درک غلط از مردم و وضعیت سرمایه اجتماعی دست‌شان روی ماشه سلاح دفاعی که تضمین‌کننده صلح و امنیت ملت بزرگ ایران است، بلرزد. 

مدیر اندیشکده «برهان» *

۳ ـ بازی‌ها

نظریه بازی‌ها مدل‌های مناسبی برای درک هماوردی‌های بین‌المللی ارائه می‌دهد. یکی از مدل‌های نظریه بازی‌ها مدل «جوانک ترسو» یا «بازی جوجه» (Chicken Game) است. در این مدل بازی، ۲ طرف با خودروهای خود با سرعت بالا روبه‌روی یکدیگر حرکت می‌کنند تا به‌طرف مقابل القا کنند حاضر به کنار کشیدن نیستند و تا لحظه آخر بر موضع خود باقی خواهند ماند تا شاید طرف مقابل بترسد یا متقاعد شود از مسیر خود منحرف‌ شده و از رویارویی بپرهیزد. 

هر یک از طرفین که از مسیر منحرف شده یا از بازی کنار بکشد، به خاطر ترس، به جوانک ترسو شهره می‌شود. نتایج پژوهش‌هایی که از شخصیت نتانیاهو با استفاده از تحلیل محتوای کمی داده‌های گفتاری در بازه زمانی 2009 تا 2019 انجام شده، نشان می‌دهد «رویکرد سیاه و سفید به مسائل سیاست خارجی همراه با سطح بالای باور به توانایی کنترل رویدادها، تمایل بالا به قدرت و بی‌اعتمادی شدید به دیگران» رویکرد وی در سیاست خارجی را پیرامون «بزرگ‌نمایی از تهدید ایران» و «مخالفت با تشکیل کشور فلسطین» شکل داده است، بنابراین از نظر روان‌شناختی، نتانیاهو دارای درون‌مایه شخصیتی‌ای است که تمایل به دید اسرائیل در وضعیت آخرالزمانی دارد. چرا در برابر عملیات «وعده صادق 2»، یک واکنش بسیار خفیف انجام داد؟ این را باید در چارچوب همان نظریه جوانک ترسو تحلیل کرد. در چند صباحی که از درگیری غیرمستقیم و مستقیم اسرائیل و ایران می‌گذرد، اسرائیل نسبت به توانایی‌های ایران هم از نظر تهاجمی و هم از نظر دفاعی (با تسلط اطلاعاتی‌ای که به واسطه حمایت ایالات متحده دارد) اشراف دارد.

نتانیاهو خوب می‌داند افزایش تنش با ایران، وضعیت را برای اسرائیل «جهنمی» خواهد کرد. ایران از نظر موقعیت جغرافیایی 80 برابر اسرائیل است، توان رزم ایران نسبت به اسرائیل چندین برابر است، نسبت به نیروهای وفادار زمینی، دریایی و (حتی) هوایی، ایران آگاهی دارد، نسبت به وضعیت خسته و در هم شکسته ارتش اسرائیل که بیش از یک سال است درگیر نبرد است و امیدی برای برون‌رفت از شرایط نمی‌بیند، واقف است؛ ارتشی که از نظر روانی و روحی نیز وضعیت مناسبت‌تری از شرایط فیزیکی و آمادگی رزم ندارد. آمارهای مربوط به میزان خودکشی‌ها در ارتش اسرائیل، مبین این موضوع است، علاوه بر این هیچ‌یک از اهداف اسرائیل به نتیجه نرسیده است. همه این موارد سبب شده نتانیاهو در موقع رویارویی با ایران، همچون جوانک ترسو، با ادراک (دست بر قضا) درست نسبت به وضعیت اسرائیل، به جاده خاکی منحرف شده و به دنبال مفر و راه نجات برای زنده ماندن باشد. اسرائیل در عملیات بامداد شنبه شکست خورد؟ بله! نتانیاهو به قدری در این جاده (نسبت به ایران) بی‌محابا حرکت کرده بود که نمی‌توانست «گزینه خروج» را انتخاب نکند. آیا ایران برنده این بازی بود؟ بله! ایران چه چیزی می‌خواست که به آن دست نیافت؟ به رخ کشیدن توان رزم تهاجمی خود؟ به رخ کشیدن توان دفاعی خود؟ اعتماد به نفس مقامات برای «انتخاب‌های سخت»؟ حمایت از «محور مقاومت» و «دوستان و شرکایش»؟ 

4- عبور از خط قرمز؟

این برداشت که بعد از عملیات بامداد شنبه، همه چیز در غرب آسیا عادی خواهد شد، برداشت اشتباهی است، اسرائیل کماکان بر توانمندی‌های خود یعنی ترور، خرابکاری، جاسوسی، بمباران مناطق مسکونی و هر آن چیزی که در آن امتیاز نسبی دارد، تکیه می‌کند، بنابراین اسرائیل دست از ماجراجویی نخواهد کشید، درست است جوانک ترسو، صحنه نبرد اصلی را باخته است اما در لحظه آخر شدیدا به برخورد با خودروی رقیب نزدیک شده و توانسته یک خط قرمز را هم جابه‌جا کند و آن «دسترسی به حریم هوایی ایران» است.  

5- اسرائیل را نباید رها کرد!

این موضوع به علاوه سابقه رفتار اسرائیل در سال‌های اخیر نشان می‌دهد اسرائیل نخست به خطوط قرمز نزدیک می‌شود، سپس ضربات محکم‌تری وارد می‌کند، بنابراین اگرچه در این بازی، بازیگر مقابل، ترسیده ولی از مسیر منحرف نشده تا درگیر نابودی نشود اما این موضوع می‌تواند در دوئل بعد ۲ طرف، حتی اگر ضربه نخست او کم‌درد یا نمایشی بوده باشد، مهم باشد، خاصه اینکه اسرائیل برای نخستین بار بلافاصله «مسؤولیت حمله» را بر عهده می‌گیرد، همین موضوع یعنی اسرائیل نسبت به حریم ایران یک پله بالاتر رفته و حالا مسؤولیت اقدام علیه ایران را نیز بر عهده می‌گیرد. این وضعیت، این امکان را برای اسرائیل فراهم می‌کند تا ضربه بعدی را به سختی وارد کند. برای کنترل اسرائیل به منظور عدم ورود به چنین وضعیتی، ضروری است پاسخ به اسرائیل داده شود، حتی اگر این پاسخ نامتناسب یا فراتر از سطح نمایش اسرائیل باشد. اسرائیل باید بداند حریم ایران، همواره خط قرمز باقی می‌ماند و جمهوری اسلامی هیچ گونه تجاوزی به حریم خود را برنخواهد تافت. اسرائیل باید پاسخ بگیرد اگرنه این نمایش را واقعی‌تر تکرار خواهد کرد. 

سیاست ایران باید همانی باشد که بارها تکرار شده است: «اگر یکی بزنی، ۱۰ تا می‌خوری». اسرائیل باید در این ادراک سیر کند که ایران از افزایش تنش هیچ نگرانی و ابایی ندارد، بنابراین اگرچه عملیات اسرائیل، «دور از انتظار» و ضعیف بود اما با در نظر گرفتن الگوی رفتاری اسرائیل نسبت به دشمنانش، هر جا این رژیم به خطوط قرمز نزدیک شده است، در مرحله بعد حجم آسیب به بار آورده به مراتب زیادتر و غیرقابل جبران بوده است. در هر جا نیز با پاسخ محکم روبه‌رو شده است، سطح عملیات بعدی خود را تعدیل و کنترل‌شده‌تر دنبال کرده است. اسرائیل باید بداند هر ضربه‌ای با پاسخ محکم و جبران‌ناپذیر همراه خواهد شد.

عضو هیأت علمی دانشگاه بوعلی‌سینا *

گروه سیاسی: حوالی ساعت ۲ بامداد دیروز رژیم صهیونیستی حملاتی را به اهدافی در ۳ استان تهران، خوزستان و ایلام انجام داد. پس از عملیات «وعده صادق 2» که شامگاه دهم مهر به تلافی شهادت دکتر اسماعیل هنیه در تهران و آیت‌الله سیدحسن نصرالله و سردار سرلشکر سیدعباس نیلفروشان در ضاحیه لبنان انجام شد، رژیم صهیونیستی لفاظی‌های بسیاری را برای حمله گسترده به ایران شروع کرده بود؛ رجزخوانی‌هایی بی‌پایه و اساس که در نهایت بامداد دیروز با حملاتی کم‌رمق انجام پذیرفت و با شاهکار پدافند هوایی کشورمان همین حملات کم‌رمق نیز تا حد بسیاری دفع شد.

۲ آبان یوآو گالانت، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی با حضور در جمع خلبانان نیروی هوایی اسرائیل گفته بود: «پس از حمله ما به ایران، همه متوجه خواهند شد شما در مراحل آماده‌سازی، تمرین و آموزش چه کرده‌اید». گستاخی‌های گالانت به دنبال لفاظی‌هایی انجام می‌شد که در روزهای اخیر از سوی مقامات و رسانه‌های رژیم صهیونیستی شدت گرفته بود. اما حمله‌ای که گالانت و دیگر مقامات اسرائیل از آن دم می‌زدند، در میدان عمل به اندازه‌ای کم‌فروغ بود که به قول یکی از کاربران عرب‌زبان شبکه‌های اجتماعی، جهان متوجه شد قلدری‌های رژیم صهیونیستی صرفا برای حمله به چادر آوارگان غزه کاربرد دارد و وقتی قرار است با کشوری چون ایران طرف حساب باشد، به اقدامات نمایشی دست می‌زند تا مگر با ترفندهای رسانه‌ای، از عملیاتی کوچک، دستاوردی بزرگ خلق کند!

فراموش نکرده‌ایم که پس از عملیات «وعده صادق‌1» نیز رژیم صهیونیستی واکنش بسیار سطح پایینی به آن نشان داد تا حدی که عملیات ضعیف این رژیم از سوی مقامات داخلی اسرائیل نیز مورد انتقاد قرار گرفت. چنانکه بن گویر، وزیر امنیت قومی این رژیم از آن با عنوان «مسخره‌بازی» یاد کرد. گویا با عملیات دیروز اسرائیل در حمله به ایران، قاعده مسخره‌بازی اسرائیل تکرار شده است!

اما رژیم صهیونیستی در حالی در تلاش برای بزرگنمایی حمله محدود و شکست‌خورده خود به ایران است که بسیاری از تحلیلگران معتقدند حمله دیروز به هیچ عنوان قابل مقایسه با عملیات «وعده صادق 2» نیست. عملیاتی که دست‌کم در آن ۲۰۰ موشک بالستیک به سمت اهداف نظامی و امنیتی این رژیم شلیک شد و براساس اعلام کارشناسان و رسانه‌های غربی، حداقل ۲۰ موشک به پایگاه هوایی نواتیم و 3 موشک دیگر به پایگاه «تل‌نوف» در مرکز فلسطین اشغالی برخورد کرد.  

شدت عملیات «وعده صادق 2» مورد اذعان بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی هم قرار گرفت، چنانکه بعد از این حمله گفت: «آنها در یکی از بزرگ‌ترین حملات تاریخ، صدها موشک علیه ما شلیک کردند». علاوه بر این، پس از عملیات «وعده صادق‌2» «جوتام کانفیو»، تحلیلگر مسائل غرب آسیا در روزنامه انگلیسی تلگراف نوشت: «ایران اثبات کرد قادر به نفوذ به بزرگ‌ترین سامانه دفاع هوایی اسرائیل است».

* بیانیه قرارگاه پدافند هوایی

در حالی که اخبار از شکست حمله هوایی رژیم صهیونیستی به کشورمان حکایت داشت، نخستین واکنش رسمی به این حملات رژیم از سوی قرارگاه پدافند هوایی کشور انجام شد. در این بیانیه آمده است: به استحضار ملت شریف ایران می‌رساند با وجود هشدارهای قبلی مسؤولان جمهوری اسلامی به رژیم جنایتکار و غیرقانونی صهیونیستی مبنی بر پرهیز از هرگونه اقدام ماجراجویانه، این رژیم جعلی بامداد امروز (۵ آبان) در اقدامی تنش‌زا، نقاطی از مراکز نظامی در استان‌های تهران، خوزستان و ایلام را مورد هجوم قرار داده که ضمن رهگیری و مقابله موفق توسط سامانه یکپارچه پدافند هوایی کشور با این اقدام تجاوزکارانه، آسیب‌های محدودی به برخی نقاط وارد شده که ابعاد این حادثه در دست بررسی است. 

این بیانیه افزود: در این راستا ضمن دعوت از مردم به حفظ همبستگی و آرامش، درخواست می‌شود اخبار مربوط به این حوادث را از طریق رسانه ملی دنبال کرده و به شایعات رسانه‌های دشمن توجه نکنند. با گذر از ساعات اولیه بامداد روز گذشته و با طلوع آفتاب روز 5 آبان‌ماه، تهران و دیگر شهرهای بزرگ کشورمان یک روز آرام را شروع کردند. آرامش موجود در سطح جامعه تا جایی پیش رفت که طبع طنز کاربران شبکه‌های اجتماعی درباره حمله کم‌رمق رژیم صهیونیستی و موفقیت چشم‌گیر پدافند هوایی در برابر این حملات، خود را در قالب پست‌ها و پیام‌های طنز‌آمیز نشان داد. در همین رابطه یکی از کاربران نوشته بود هدف اسرائیل از ترقه‌بازی بامدادی‌اش، بیدار کردن مردم برای نماز صبح بود! 

آرامش موجود در میان شهروندان ایرانی، ابعاد بیشتری از شکست رژیم صهیونیستی در حملاتش به کشورمان را به نمایش گذاشت. در همین باره سفارت روسیه دیروز طی بیانیه‌ای اعلام کرد شهر بزرگ تهران لحظات آرامی را سپری می‌کند و گزارش‌هایی از آسیب رسیدن به شهروندان این کشور وجود ندارد. 

* موظف به دفاع هستیم

وزارت خارجه کشورمان در پی حمله رژیم صهیونیستی بیانیه‌ای صادر کرد و طی آن از «حق و وظیفه کشورمان در دفاع از خود در برابر هرگونه اعمال تجاوزکارانه خارجی» سخن گفت. در این بیانیه آمده است: وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران اقدام تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی علیه چند مرکز نظامی در ایران را به عنوان نقض آشکار حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد، به ویژه اصل منع تهدید یا توسل به زور علیه تمامیت سرزمینی و حاکمیت ملی کشورها، دانسته و به شدیدترین وجه محکوم می‌کند. 

همان‌طور که بارها توسط مراجع صلاحیت‌دار جمهوری اسلامی ایران تاکید شده است، جمهوری اسلامی با ابتنا بر حق ذاتی دفاع مشروع که در ماده ۵۱ منشور ملل متحد نیز منعکس شده است، خود را محق و موظف به دفاع در برابر اعمال تجاوزکارانه خارجی می‌داند. این بیانیه می‌افزاید: جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر استفاده از همه توانمندی‌های مادی و معنوی ملت ایران برای دفاع از امنیت و منافع حیاتی خود و نیز با وقوف به وظایف خود در قبال صلح و امنیت منطقه‌ای، مسؤولیت فردی و جمعی همه کشورهای منطقه برای حراست از صلح و ثبات منطقه را خاطرنشان می‌کند و از همه کشورهای صلح‌ دوست منطقه و سایر کشورها که با درک شرایط خطیر موجود از اقدام تجاوزکارانه رژیم اشغالگر اسرائیل ابراز انزجار کرده و آن را محکوم کرده‌اند، قدردانی می‌کند.

در بیانیه وزارت خارجه همچنین آمده است: بی‌تردید استمرار اشغالگری، اقدامات غیرقانونی و جنایات رژیم صهیونیستی در منطقه، بویژه نسل‌کشی مردم فلسطین و تجاوزگری علیه لبنان - که در سایه حمایت همه‌جانبه تسلیحاتی و سیاسی آمریکا و برخی دیگر از کشورهای غربی تداوم یافته است - عامل اصلی تنش و ناامنی در منطقه است. جمهوری اسلامی ایران با یادآوری مسؤولیت تک‌تک دولت‌های عضو سازمان ملل متحد، دولت‌های عضو کنوانسیون پیشگیری و مجازات جنایت نسل‌کشی و دولت‌های عضو کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو ۱۹۴۹، برای اقدام عاجل و جمعی در برابر نقض‌های فاحش حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد، کنوانسیون منع نسل‌کشی و حقوق بشردوستانه بین‌المللی که همزمان به مثابه نقض جدی صلح و امنیت بین‌المللی به شمار می‌آیند، بر ضرورت تحرک فوری و عاجل جامعه جهانی برای توقف نسل‌کشی، جنگ و تجاوز علیه غزه و لبنان و مهار جنگ‌‌افروزی رژیم صهیونیستی تاکید می‌کند.

* واکنش چهره‌های سیاسی

حملات بامداد دیروز رژیم صهیونیستی به کشورمان، واکنش‌هایی را هم از سوی مقامات، چهره‌های سیاسی و نمایندگان مجلس در پی داشت. اغلب این واکنش‌ها حکایت از ابراز رضایت مسؤولان از عملکرد پدافند هوایی یکپارچه کشورمان در برابر حملات رژیم صهیونیستی دارد. در همین رابطه محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور طی نوشتاری کوتاه به حوادث بامداد شنبه واکنش نشان داد. وی با انتشار تصویری از پرچم ایران در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اقتدار ایران، دشمنان مام میهن را زبون و خوار می‌کند».

محسن رضایی، فرمانده سپاه پاسداران در دوران جنگ تحمیلی نیز تعدی رژیم اسرائیل به ایران را نشانگر ترس و فرار آنان ارزیابی کرد. رضایی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس در واکنش به اقدام اخیر رژیم اسرائیل نوشت: «تعدی رژیم صهیونیستی به ایران بیش از آنکه قدرتنمایی باشد، حکایت از ترس و فرار آنها داشت».

سیدشهاب‌الدین طباطبایی، عضو شورای اطلاع‌رسانی دولت هم نوشت: «شبه‌حمله رژیم‌ جعلی با سامانه یکپارچه پدافند هوایی کشور شکست خورد. روایت‌های جعلی تروریست‌ها هم با یکپارچگی داخلی دفع شد. خلاصه خبرها تا این ساعت: دلار ریخت، بورس سبز شد...».

همچنین فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت در گفت‌وگویی اظهار کرد: «مردم ایران از توان دفاعی کشور احساس غرور می‌کنند و نسبت به آن اطمینان دارند. همان‌طور که بیانیه‌های رسمی پدافند هوایی کشور نشان می‌دهد، تنها خسارات محدودی وارد شده و لازم است مردم عزیز ضمن حفظ آرامش، از دل دادن به شایعات دوری کنند و اخبار را تنها از رسانه‌های رسمی و بیانیه‌های نیروی پدافند دنبال کنند. باید به قدرت و اقتدار جوانان این مرز و بوم‌ آفرین گفت که با اقدامات خود غرور ملی ایرانیان را احیا کردند».

فضل‌الله رنجبر، نماینده مردم کرمانشاه در مجلس تاکید کرد: «عملکرد خوب پدافند هوایی کشور در مقابل حملات رژیم صهیونیستی، آمادگی بالای نیروهای مسلح کشورمان را نشان داد».

دبیر کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی هم درباره عملیات متجاوزانه رژیم صهیونیستی علیه ایران عنوان کرد:‌ «معتقدم حیثیت بر بادرفته رژیم کودک‌کش صهیونیستی با چنین اقدامات و حملات محدودی قابل بازگشت نیست. همان طور که نیروهای مسلح کشور اعلام کردند حمله دیشب رژیم صهیونیستی خسارت جدی به همراه نداشت».

یعقوب رضازاده، عضو هیات‌رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم گفت: «وقتی رژیم صهیونیستی اقداماتی علیه ایران و کشورهای مسلمان انجام می‌دهد، خبری از حقوق بشر نیست اما زمانی که به جنایات رژیم صهیونیستی پاسخ داده می‌شود بلافاصله حقوق بشر به نفع اسرائیل می‌چرخد و این یعنی سازمان‌های به اصطلاح حقوق بشر خوابند». وی همچنین در واکنش به عملیات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی اظهار کرد: «رژیم صهیونیستی عملیات، جنگ و ترور را در خاک غزه و بیروت و بعد در خاک ما شروع کرد که ما در ۲ عملیات «وعده صادق‌۱ و ۲» به آن پاسخ دادیم».

شهریار حیدری، نایب‌رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم تاکید کرد: «استحکام نظامی و قدرت پدافندی کشور، رژیم صهیونیستی را در دستیابی به اهداف خود ناکام گذاشت». 

وی با اشاره به اقتدار پدافند هوایی کشور در مواجهه با اقدام تنش‌زای بامداد دیروز رژیم صهیونیستی، بیان کرد: قدرت و توان رژیم صهیونیستی آنچه بود که بامداد شنبه انجام داد. رژیم صهیونیستی با استفاده از هواپیماهای اهدایی آمریکایی هم علیه مردم فلسطین و لبنان و هم در یمن و سوریه اقداماتی انجام داده است. تمام قدرت نظامی این رژیم متمرکز بر قدرت هوایی است اما در مقابل، لایه‌های قدرت دفاعی جمهوری اسلامی ایران بسیار زیاد است.

* کسی به پناهگاه نرفت

اما عملکرد موفقیت‌آمیز پدافند هوایی کشورمان در برابر حملات رژیم صهیونیستی، موضوعی نبود که صرفا از سوی مقامات سیاسی کشورمان مورد تایید قرار گیرد. تعدادی از کارشناسان و رسانه‌های منطقه‌ای نیز از قدرت پدافند هوایی کشورمان تمجید کردند. خبرنگار شبکه تلویزیونی المیادین از تهران خبر داد تجاوز نظامی محدود رژیم صهیونیستی با شکست مواجه شده و پدافند هوایی ایران با موفقیت این حمله را دفع کرده است. این خبرنگار همچنین در گزارش خود افزود: هیچ انفجاری در شیراز انجام نشده و این شهر در ساعات گذشته شاهد هیچ حادثه‌ای نبوده است.

الغد اردن نیز در این باره نوشت: عملیات هجومی اسرائیل علیه ایران با ریزپرنده‌ها صورت گرفت و این حملات با موفقیت خنثی شد. منابع آگاه اعلام کردند پدافند هوایی ایران با هوشیاری با این حمله مقابله کرد.

شبکه روسیا الیوم هم با انتشار کلیپ‌های ویدئویی به نقل از خبرنگار خود گزارش داد: صدای انفجارها در تهران بعد از موفقیت پدافند هوایی ایران در برابر اهداف متخاصم در شرق استان تهران متوقف شد.

همچنین حسین آجرلو، کارشناس مسائل غرب آسیا با بیان اینکه قدرت پدافندی ایران این موضوع را به صهیونیست‌ها یادآور شد که مقابله با ایران کار آسانی نیست، خاطرنشان کرد: پیش از این حمله در روزهای اخیر شاهد جنگ روانی سنگین اسرائیلی‌ها در بین افکار عمومی بودیم ولی برعکس این جنگ روانی، شاهد بودیم روند زندگی عادی در تهران ادامه دارد و مدارس باز است و پروازها نیز از ساعت ۹ صبح (دیروز) مجددا از سر گرفته شد و کسی به پناهگاه نرفت.

مرتضی سیمیاری، کارشناس محور مقاومت هم گفت: سیستم پدافندی ایران آنها را غافلگیر کرد، کارآمدی سازمان پدافندی جمهوری اسلامی ایران فراتر از تحلیل و پیش‌بینی سازمان سیا به عنوان هادی صهیونیست‌ها در این مرحله بوده است که از پیشرفت‌های داخلی و بومی کشورمان حکایت دارد. سامانه‌های اخلالگر و نیز سیستم‌های جنگ الکترونیک بومی در حمله سایبری (جنگال) پیش از عملیات موفق عمل کرده است.

***

اطلاعیه ستادکل نیروهای مسلح درباره تجاوز رژیم صهیونی

گروه اجتماعی: در پی تماس‌های تلفنی مردمی با مرکز فوریت‌های ۱۱۰، ۲ واحد گشت انتظامی برای ارائه خدمت به شهروندان در محل‌های مورد نظر حاضر شدند که در مسیر برگشت به پاسگاه انتظامی، در کمین جنایتکاران تروریست قرار گرفتند و طی این درگیری تروریست‌ها تعدادی از کارکنان انتظامی و سربازان وظیفه پاسگاه انتظامی گوهرکوه شهرستان تفتان را به شهادت رساندند.

به گزارش «وطن امروز»، ظهر روز گذشته در حالی که مردم ایران به سوگ شهیدان ارتشی پدافند هوایی نشسته بودند، ناگهان خبر تلخ دیگری منتشر شد که حکایت از ریخته شدن خون پاک چند نفر دیگر از مدافعان امنیت کشور در شهرستان تفتان داشت. بر اساس اطلاعیه منتشرشده از سوی مرکز اطلاع‌رسانی فرماندهی انتظامی کشور، در پی تماس‌های تلفنی مردمی با مرکز فوریت‌های ۱۱۰، ۲ واحد گشت انتظامی برای ارائه خدمت به شهروندان در محل‌های مورد نظر حاضر شدند که در مسیر برگشت به پاسگاه انتظامی، در کمین جنایتکاران تروریست قرار گرفتند و طی این درگیری، تروریست‌ها تعدادی از کارکنان انتظامی و سربازان وظیفه پاسگاه انتظامی گوهرکوه شهرستان تفتان را به شهادت رساندند. در گزارش‌های تکمیلی نام 10 نفر از پرسنل و سربازان وظیفه به عنوان شهدای این حادثه تروریستی منتشر شد. شهید سرباز علیرضا علی‌زاده متولد شیراز، شهید سرباز مهدی پریشانی‌فروشانی متولد خمینی‌شهر، شهید سرباز صالح نوربخش حبیب‌آبادی متولد اصفهان، شهید سرباز پویا صالحی‌یلمه علی‌آبادی متولد مبارکه، شهید کادر ستوان سوم ایمان درویشی، شهید کادر استوار دوم علیرضا آقاجانی امیرهنده متولد لاهیجان، شهید کادر ستوان سوم مهدی خموشی علی‌آبادی دارای 2 فرزند متولد مشهد، شهید کادر سروان نعمت‌الله نوری متولد زابل، شهید کادر استوار یکم هادی زارع باغبیدی  متولد یزد و شهید کادر گروهبان یکم پویا رحمت‌طلب ضیابری متولد رشت، شهدای این عملیات تروریستی بودند. ساعتی پس از انتشار این خبر اسکندر مومنی، وزیر کشور به هیاتی متشکل از فرماندهان انتظامی و مقامات وزارت کشور دستور داد در اسرع وقت با حضور در منطقه جزئیات این حادثه را بررسی و گزارش کنند.

* دومینوی ترور با بازیگری جیش‌الظلم

همان‌طور که قابل پیش‌بینی بود گروهک تروریست جیش‌الظلم مسؤولیت عملیات را بر عهده گرفت. این گروهک که طی یک سال گذشته بسیار فعال شده است، در ادامه سریال عملیات‌های تروریستی خود روز گذشته باعث شهادت 10 نیروهای مدافع امنیت شد. کمتر از یک سال پیش یعنی 24 آذرماه 1402 در پی حمله گروهک تروریستی جیش‌الظلم به مقر انتظامی راسک در استان سیستان‌وبلوچستان، ۱۱ نفر از نیروهای پلیس شهید شدند. این عملیات که به نوعی شروع سریالی از عملیات‌های تروریستی جیش‌الظلم در مرزهای شرقی کشورمان به حساب می‌آمد طی یک سال گذشته به شکل‌های متعدد تکرار شده است. در نخستن روزهای سال جاری بر اثر تیراندازی تروریست‌ها یکی از مرزبانان کشورمان به درجه رفیع شهادت نائل آمد. 16 فروردین یکی از روزهای سیاه سیستان‌وبلوچستان بود. در این روز تروریست‌های گروه جیش‌الظلم به ۶ نقطه نظامی که شامل مقر دریابانی فراجا، کلانتری ۱۱ و مرکز آگاهی فراجا در چابهار، ستاد فرماندهی سپاه چابهار، سپاه ناحیه راسک و پایگاه محلی سپاه پاسداران در جاده سرباز - راسک است به شکل همزمان حمله کردند که درگیری در این منطقه تا ساعت‌ها ادامه داشت و در نهایت با وجود به هلاکت رسیدن ده‌ها تروریست اما متاسفانه 17 نفر از نیروهای مدافع امنیت شامل 6 پاسدار، 6 بسیجی، 4 نفر از کادر نیروی انتظامی و یک سرباز وظیفه به درجه رفیع شهادت نائل آمدند. 21 فروردین ۲ خودروی نیروی انتظامی در محور مواصلاتی سوران - مهرستان مورد حمله تروریستی قرار گرفت که در این عملیات تروریستی 5 مامور پلیس به اسامی سرهنگ شهید محسن کمالی‌دوست، ستوان شهید اسماعیل بزی‌الله‌ری، ستوان شهید کاظم مولایی، استوار شهید بهزاد بارانی و استوار شهید حسین سردشت بیرجندی به شهادت رسیدند. همچنین 2 شهریورماه بر اثر تیراندازی افراد وابسته به گروهک تروریستی موسوم به جیش‌العدل، ستوان‌ دوم «حسینعلی پیری» جانشین پاوا در شهرستان خاش که ملبس به لباس شخصی بود به شهادت رسید. 22 شهریورماه در یکی از پمپ بنزین‌های شهرستان میرجاوه تعدادی افراد ناشناس مسلح به سمت نیرو‌های مرزبانی که در حال بنزین زدن بودند، تیراندازی کردند؛ در این حادثه تروریستی ۳ نفر از نیرو‌های مرزبانی به نام‌های امیر ابراهیم‌زاده، پارسا سوزنی و محمدامین نارویی به شهادت رسیدند و یک نفر از مردم عادی که در محل حضور داشت، زخمی شد، همچنین 6 مهرماه سروان ابوالقاسم پیری، معاون آماد و پشتیبانی فرماندهی انتظامی شهرستان سیب و سوران، ناجوانمردانه توسط اشرار مسلح به شهادت رسید.

***

حزب‌الله لبنان سرانجام وعده صادق رهبر شهیدش را محقق کرد و برای نخستین بار هدفی مهم در مابعد ـ جنوب ـ تل‌آویو را با موفقیت مورد اصابت قرار داد. 

به این ترتیب مقاومت با یک تیر 3 نشان راهبردی، سیاسی و نظامی رژیم منحوس را هدف قرار داد، چرا که حمله پهپادی پیش از ظهر دیروز که با ندای «لبیک یا نصرالله» مبارزان مقاومت اسلامی به پایگاه هوایی مهم تل‌نوف در جنوب تل‌آویو انجام شد، دستاوردهای دیگری به جز تحقق راهبرد «ما بعد تل‌آویو» نیز داشت. این عملیات هوایی نه‌تنها ابعاد مجموعه عملیات «خیبر» طی یک سال گذشته توسط حزب‌الله در اراضی اشغالی را توسعه داد، بلکه در عین حال به منزله گوشمالی غیرمستقیم رژیم صهیونیستی پس از دست‌درازی مذبوحانه به خاک ایران نیز بود. 

در بیانیه‌های حزب‌الله درباره عملیات‌ تاریخ‌ساز روز شنبه آمده است: «برای حمایت از ملت استوار فلسطین و پشتیبانی از مقاومت دلاور و شریف آن در نوار غزه و در چارچوب سلسله‌عملیات خیبر برای پاسخ به تجاوزات و کشتارهای دشمن صهیونیست، مجاهدان مقاومت اسلامی ساعت ۱۱:۳۰ با ندای «لبیک یا نصرالله» پایگاه هوایی تل نوف را در جنوب تل‌آویو هدف حمله با یک دسته از پهپادهای انفجاری قرار دادند و پهپادها با دقت به اهداف اصابت کردند».

تل نوف یکی از پایگاه‌های هوایی راهبردی اسرائیل در کنار نواتیم و هاتزریم و البته مهم‌ترین مقر آنها در جبهه شمال و قلب عملیات هوایی علیه لبنان است. این پایگاه هوایی نظامی که ۳ باند فعال دارد، مقر جنگنده‌های اف15‌ اسرائیلی است که بیشترین برد پروازی و توان حمل مهمات را در زرادخانه صهیونیست‌ها دارد و همین طور  تعداد زیادی بالگرد ترابری سنگین 53 سی استالیون را نیز در خود جای داده است که برای هلی‌برن‌های وسیع سربازان رژیم بویژه در مرز لبنان یا جابه‌جایی زخمی‌ها طی درگیری با حزب‌الله مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

این همان پایگاهی است که ۳ هفته پیش هدف دست‌کم 11 تیر موشک ایرانی در جریان عملیات «وعده صادق ۲» قرار گرفت که آسیب زیادی هم دید و دست کم چند پرنده نظامی، سامانه راداری و پدافندی و انبار موشکی آن منهدم شد؛ عملیاتی که ده‌ها دقیقه ویدئو از آوار شدن موشک‌های ایرانی بر آن در فضای مجازی منتشر شد. به نظر می‌رسد حزب‌الله این بار با حمله‌ای دقیق مستقیما جنگنده‌های اف15‌ مستقر در سرپناه‌ها و آشیانه‌های تل نوف را هدف قرار داده که  نه‌تنها در جنایات متعدد هوایی رژیم علیه لبنان به کار گرفته می‌شدند، بلکه به احتمال زیاد بامداد شنبه نیز در ماجراجویی مضحک صهیونیست‌ها علیه کشورمان مشارکت داشتند.

عملیات تاریخی ظهر شنبه پنجم آبان به پایگاه تل نوف تا چند ساعت تحت تاثیر عملیاتی قرار گرفته بود که ساعت 6 صبح، صفوف دشمن صهیونیستی در شهرک مرزی عیتا‌الشعب را از هم گسیخته بود؛ ضربه‌ای که طبق شواهد محلی، باعث تلفات سنگین سربازان دشمن شده و دست‌کم 15 کشته و زخمی برجا گذاشته است. حزب‌الله دیروز همچنین تجمع نیروهای اشغالگر در منطقه المشرفیه در راس الناقوره را هدف حمله موشکی قرار داد.  رسانه‌های عبری بدون اشاره دقیق به تلفات این حمله، از یک صبح شابات (شنبه روز تعطیل یهودیان) یاد کردند. پیش از آن در نخستین دقایق بامداد شنبه هم مقرهای نظامی کریات شمونه در شمال فلسطین اشغالی هدف حمله سنگین موشکی قرار گرفته بود. همچنین پایگاه میشار - مقر اصلی اطلاعات منطقه شمالی اسرائیل در صفد - موشک‌باران و منطقه کریوت در شمال حیفا موشکباران شد. در این روز رژیم تنها 15 موشک به سمت الجلیل غربی را رصد کرد.

* ادامه حملات به جنوب لبنان

رژیم کودک‌کش در ادامه حملات کور خود علیه غیرنظامیان لبنان، دیروز شهرک‌های انصار و بدیاس، الطیبه، الجبین و مروحین در جنوب لبنان را هدف قرار داد. 

خبرگزاری رسمی لبنان با اشاره به ۲ حمله رژیم اشغالگر به مناطق تفاحتا و البیساریه نزدیک منطقه الخربه در جنوب لبنان این حملات را شدید توصیف کرد.

* روز 386 جنگ غزه

شنبه گذشته در 386مین روز از جنگ در غزه، جنایات و کشتار اشغالگران بویژه در شمال این باریکه ادامه پیدا کرد با این حال رزمندگان فلسطینی نیز همچنان توانایی خود برای ضربه زدن به پیکره ارتش صهیونیستی را نشان دادند. 

پیش‌تر در بامداد جمعه، گردان‌های قسام گروهی از نظامیان اشغالگر را همراه ۲ تانک در جبالیا در شمال نوار غزه هدف قرار داده بودند. بنا به گزارش میدانی رسانه‌های فلسطینی، همه نیروهای دشمن در کمین خانگی مزبور کشته و زخمی شدند و ۲ تانک مرکاوا نیز با راکت‌های ضدزره یاسین ۱۰۵ هدف قرار گرفتند.

***

روزهای رکوردشکنی حزب‌الله

گروه اقتصادی: آیمک در نشست چهارجانبه‌ای که سال ۲۰۲۲ در پی عادی‌سازی روابط بین امارات عربی متحده و رژیم اسرائیل شکل گرفت. این نشست با حضور سران ایالات متحده آمریکا، امارات عربی متحده، اسرائیل و هند در بحبوحه سفر برنامه‌ریزی‌شده جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا به غرب آسیا برگزار شد و توافق چهارجانبه در راستای توافقنامه صلح آبراهام پایه‌ریزی شد که توانسته بود تا آن زمان روابط اسرائیل و 3 کشور عربی از جمله امارات، مراکش و بحرین را عادی‌سازی کند.

محمدمهدی حیدری، مدیر کل معاونت حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره بیانات مقام معظم رهبری در خطبه عربی نماز جمعه نصر و هشدار ایشان درباره طرح غربی که با دور زدن ایران قصد انتقال انرژی از سرزمین‌های اشغالی به اروپا را دارد، گفت: بحث کریدورها هم در داخل کشور و هم در سطح منطقه و فرامنطقه موضوع داغی است و برای صحبت از کریدور باید 2 مفهوم را به ‌اندازه کافی درک کنیم.

 وی ادامه داد: اول مفهوم ژئوپلیتیک حمل‌ونقل و درهم‌تنیدگی مسائل ژئوپلیتیک با موضوعات حمل‌ونقل و اینکه به چه نحو است و دوم اینکه سیاست‌های کشور و رقبا و شرکای ما در این حوزه به چه شکل است؟

این کارشناس حمل‌و‌نقل توضیح داد: کریدورها بر اساس موافقتنامه بین چند دولت شکل می‌گیرند که منافع مشترک ترانزیتی دارند. البته از حیث منافع ترانزیتی ممکن است کمتر منافع داشته باشند ولی این امکان هم وجود دارد که در فرم توسعه‌ای برخی کشورها بتوانند بیشترین منافع را در یک کریدور با هم داشته باشند.

 وی ادامه داد: این منافع می‌تواند در زمینه‌های امنیتی، تجاری، اقتصادی و حتی فرهنگی موثر باشد که یک نمونه معروف ثبت‌شده در اثر باستانی در این زمینه راه ابریشم بود که صرفا مسیری برای تردد نبوده، بلکه مسیر توسعه‌ای بوده که تمام ابعاد توسعه فرهنگی مبادلات فرهنگی، دینی و مذهبی را در مقاطعی در بر می‌گرفت.

* فلسفه شکل‌گیری کریدورها چیست؟

مهندس حیدری گفت: این مفهوم یک مفهوم وسیع است که باید ابتدا ببینیم فلسفه شکل‌گیری کریدورها چه بوده و چطور توسعه می‌یابند؟ اگر بخواهم این مفهوم را در حد چند جمله توضیح بدهم باید یادآور شوم در کشور ما بحث کریدورها زیاد استفاده می‌شود ولی اینکه ما مفهوم را درست متوجه شده باشیم مهم است.

وی توضیح داد: روندهایی که ما در اقتصاد و تجارت داریم از گذشته تا به ‌حال و پیش‌بینی برای آینده در قالب نظم جدید در حال شکل‌گیری است. مقام معظم رهبری در مقاطع مختلف اشاره به این موضوع نظم جدید داشته‌اند.

این مدیر راه و شهرسازی تصریح کرد: در این نظم جدیدی که در حال شکل‌گیری است هر کشوری به‌تناسب استعدادها و توانایی‌های نسبی و مزیت‌های رقابتی‌اش سهم خواهد داشت. البته مسائلی مثل موضوعات سیاسی و دیپلماتیک سهمی از آن تجارت جدید را دنبال می‌کند.

 وی افزود: اراده کشورها برای اینکه در این نظم جدید یک جانمایی مناسبی داشته باشند، اراده اولیه‌ای است که منجر به تولد کریدورها می‌شود یا بعضی قدرت‌ها به دنبال این هژمونی هستند، پس سعی می‌کنند در این نظم جدید جایی داشته باشند.

این کارشناس حمل‌و‌نقل بین‌الملل ادامه داد: باید بینیم فلسفه شکل‌گیری کریدورها به چه شکل است. من از فرمایش مقام معظم رهبری استفاده می‌کنم. ایشان در دیداری که سال ۱۴۰۱ به مناسبت ۱۳ آبان داشتند، می‌فرمایند: کشور ما هم از لحاظ نیروی انسانی امتیاز دارد. ایران هم از لحاظ نیروهای طبیعی امتیاز دارد، هم از لحاظ موقعیت جغرافیایی. ما چهارراه ارتباطات شرق و غرب و شمال و جنوبیم. شما روی نقشه نگاه کنید، نقشه دنیا را  نگاه کنید؛ ما در یک نقطه حساس هستیم. شرق و غرب از ما می‌توانند عبور کنند؛ شمال و جنوب هم از ما می‌توانند عبور کنند.

* ترانزیت با زیرساخت‌های حمل‌ونقلی چهارگانه

وی افزود: ما می‌توانیم یک معبرِ ترانزیتِ بسیار پیشرفته و خوبی در دنیا باشیم که البته احتیاج دارد به خطوط راه‌آهن، خطوط ریلی و جاده. نمی‌شود این حجم از ترانزیت بدون زیرساخت‌های حمل‌ونقلی انجام شود. من بارها درباره خطوط ریلی تأکید کرده‌ام.

حیدری گفت: کدی که حضرت آقا دادند به این معنی است که نظم جدیدی در حال شکل‌گیری است. تمام این سطح کریدورهای که در منطقه در حال شکل‌گیری است یک‌جور آماده‌سازی منطقه برای آینده تجارت است.

 این کارشناس حمل‌و‌نقل تأکید کرد: البته مطالعات زیادی درباره پیش‌بینی آینده تجارت جهان انجام شده است. به ‌طور کلی امروز که جهان شاهد رشد و پویایی کشور چین و رشدی که کشورهای آسه‌آن دارند است، بسیاری اعتقاد دارند برنده آینده تجارت دنیا حداقل در ۱۵ تا ۲۰ سال آینده این کشورها هستند. بالاخره این توسعه مراودات تجاری و این نظم جدید نیاز به یک پشتیبانی لجستیکی و حمل‌ونقلی دارد.

 حیدری بیان کرد: اینجاست که کریدورها مفهوم پیدا می‌کنند؛ یعنی کریدورهای که پایین‌ترین سطح‌شان کریدورهای ترانزیتی است. اینها ارتقا پیدا می‌کنند و می‌شوند کریدورهای لجستیکی، کریدورهای اقتصادی و کریدورهای توسعه‌ای که تمام شئون توسعه را دربر می‌گیرند.

* هدف کریدورها اتصال هاب‌های مهم اقتصادی و سیاسی است

این کارشناس اقتصاد در ادامه با اشاره به اینکه این کریدورها اتصال هاب‌های مهم اقتصادی و سیاسی و امنیتی هستند، گفت: البته ما در ادبیات سازمان تجارت جهانی از عبارت WTO یا جهان شهرها یا گلوبال‌سیتی‌ها استفاده می‌کنیم. این گلوبال‌سیتی‌ها می‌خواهند این مراکز را به هم وصل کنند. برای همین است که لازم است کشورها نقش مناسبی در نظم جدید داشته باشند و خود مفهوم کریدورها صرفا هم یک بحث اتصالات زیرساختی نیست. علاوه بر این باید اتصالات نرم‌افزاری بحث تعرفه‌های هماهنگ و یکسان را نیز داشته باشند تا بحث‌های تجارت آزاد بین آنها شکل بگیرد. صرفا موضوع حمل‌ونقلی در طرح‌های کریدوری مطرح نیست.

 این کارشناس اقتصاد بین‌الملل افزود: یک بحث دیگر هم بحث ژئوپلیتیک حمل‌ونقل است که یک پرسش اینجا شکل می‌گیرد؛ فلسفه اصلی شکل‌گیری یک کریدور که بر اساس توافق چند دولت شکل می‌گیرد چیست؟ آیا نقطه آغاز یک کریدور قالب سیاسی آن است یا قالب تجاری و حمل‌ونقلی؟ مثلا نقطه شروع این کریدور شمال - جنوب ما سیاسی بوده یا یک نیاز تجاری - اقتصادی بوده است؟ این سؤال‌ها را باید در چنین مباحثی همیشه مدنظر داشت.

وی در ادامه افزود: درباره کریدور آیمک به نظر می‌رسد نقطه شروعش یک قالب سیاسی بوده باشد. این کریدور یک دالان اقتصادی از خلیج‌‌فارس  و مدیترانه است که به آن خط ریلی صلح هم گفته می‌شود.

* پروژه آیمک چرا برای ایران مهم است؟

وی توضیح داد: بخشی از پروژه آیمک که به نام هند، عرب، مدیترانه یا همان آیمک شناخته می‌شود همین دالان اقتصادی خلیج‌فارس - مدیترانه است که پیش از طرح موضوع کریدور هند، عرب، مدیترانه نیز مطرح بود.

وی در ادامه با اشاره به اینکه بخشی که به ما مربوط است همان بخش خلیج‌فارس - مدیترانه است، گفت: در واقع این بخش، بخش غرب آسیایی این کریدور است که خود این کریدور را برای اتصال سواحل غربی هند به مدیترانه و خاک اروپا آماده کرده است. البته باید متذکر شد که این کریدور فعلا در حد یک ایده است. فارغ از عملیات غرورآفرین توفان الاقصی و اتفاقاتی که مقام معظم رهبری هم به آن اشاره داشتند، در این مطلب فقط به بعد فنی فارغ از آنکه بخش سیاسی به چه صورت است خواهم پرداخت.

حیدری گفت: بخش غرب آسیایی کریدور آیمک از بندر جبل علی امارات شروع می‌شود و پس از عبور از عربستان و اردن به بندر حیفا در سرزمین‌های اشغالی می‌رسد. با گذر از بخش شرقی دریایی مدیترانه به بندر پیرائوس یونان و سپس از طریق خشکی به اروپا غربی می‌رود. برای کشور ما مهم‌ترین بخش این کریدور بخش خلیج‌فارس  است.

وی توضیح داد: از منظر فنی این کریدور از بندر جبل علی امارات با یک خط ریلی به طول ۱۳۹ کیلومتر به القویات ابوظبی می‌رسد. سپس در مرز عربستان ادامه پیدا می‌کند که در این بخش هم از خط ریلی استفاده خواهد شد. در ادامه این مسیر از طریق خاک عربستان و خط ریلی شمال - جنوب عربستان به طول ۱۳۹۲ کیلومتر از طریق شهر حرس به لیا و شهر حدیده و الحدیثه در مرز اردن خواهد رسد.

* آیمک؛ پروژه ژئوپلیتیکی یا امنیتی؟

وی ادامه داد: پس از رسیدن مسیر ترانزیتی به الحدیثه اردن، این مسیر تا بندر حیفا ۳۰۰ کیلومتر فاصله دارد. در حال حاضر یک خط ریلی به نام بیت شهان این مسیر را به حیفا می‌رساند که تاکنون ۷۰ کیلومتر از آن ساخته شده است. یعنی در سرزمین‌های اشغالی از ۳۰۰ کیلومتر، ۷۰ کیلومتر آن ساخته شده است. در صورت ساخت بقیه این خط ریلی، خط ریلی جبل علی حیفا به طول ۱۸۳۱ کیلومتر از بندر جبل علی در امارات تا حیفا ساخته شده و آماده بهره‌برداری خواهد شد.

حیدری با اشاره به اینکه در این پروژه یک جاه‌طلبی ژئوپلیتیکی بیشتر دیده می‌شود تا یک طرح حمل‌ونقلی و جدا از اینکه مقام معظم رهبری اشاره کردند این کریدور از لحاظ امنیتی به مشکل خورده، گفت: خود این خط ریلی هنوز کامل نشده و مشکلات زیرساختی دارد. از نگاه ایران این کریدور یک کریدور محتمل است و حتی در حال تأسیس هم به ‌حساب نمی‌آید.

وی در ادامه گفت: کریدورها عرصه رقابت‌ها و روایت‌هاست و در این عرصه همیشه روایت است که دست بالا و برنده را دارد، فارغ از اینکه از لحاظ فنی به چه صورت باشد. در مباحث کریدوری شما با صاحبان بار و بازیگران لجستیک طرف هستید و برای موفقیت در این عرصه ۴ عامل مهم روبه‌روی شماست.

وی با اشاره به امنیت، زمان، هزینه و مسافت، این اصول را اصول چهارگانه کریدورها دانست و افزود: شما اگر این عوامل را رقابتی کنید، بار به سمت شما می‌آید. در صورت فقدان هر یک از این فاکتورها شما بخشی از ترانزیت هدف را از دست خواهید داد.

* پروژه آیمک بخشی از طرح صلح آبراهام

وی درباره پیش‌زمینه‌های کریدور آیمک توضیح داد: پروژه آیمک بخشی از طرح صلح ابراهیم یا طرح I2U2 است. در واقع این طرح آیمک پیوست اقتصادی طرح صلح آبراهام است.

 مدیرکل حمل‌و‌نقل وزارت راه و شهرسازی گفت: این پروژه (آیمک) بر اساس یک نگرش آمریکایی است و کشورهای عضو I2U2 آمریکا، هند، رژیم اشغالگر قدس و امارات عربی متحده هستند.

وی با اشاره به سوابق این کشورها برای پایه‌ریزی این طرح گفت: در همین راستا نشست چهارجانبه‌ای سال ۲۰۲۲ در پی عادی‌سازی روابط بین امارات عربی متحده و رژیم اسرائیل شکل گرفت. این نشست با حضور سران ایالات متحده آمریکا، امارات عربی متحده، اسرائیل و هند در بحبوحه سفر برنامه‌ریزی‌شده جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا به غرب آسیا برگزار شد. این نشست و توافق چهارجانبه در راستای توافقنامه صلح آبراهام پایه‌ریزی شد که توانسته بود تا آن زمان روابط اسرائیل و 3 کشور عربی از جمله امارات، مراکش و بحرین را عادی‌سازی کند. وی در ادامه با اشاره به اینکه این نشست چهارجانبه با رونمایی I2U2 به پایان رسید، افزود: این توافقنامه در 6 محور تنظیم شده بود. یکی از آنها حمل‌ونقل و ترانزیت بود و مواردی مانند سرمایه‌گذاری در هند و انتقال فناوری و سرمایه‌گذاری در بحث امنیت غذایی از دیگر موارد این توافقنامه بود. حیدری گفت: کریدور آیمک ریشه‌های اقتصادی هم دارد اما اجرای این پروژه به دلایل زیادی از جمله تشدید تنش در غرب آسیا فعلا به‌هم‌خورده و با فرمایشاتی که حضرت آقا داشتند نیز بعید است این کریدور شکل گیرد.

* آورده ۴۷ هزار میلیارد دلاری آیمک برای شرکا

وی با اشاره به این موضوع که منطقه آزاد تجاری آیمک قرار بود آورده اقتصادی ۴۷ هزار میلیارد دلاری برای شرکای آن را داشته باشد، گفت: ایجاد همبستگی اقتصادی بین این کشورها از طریق ایجاد رژیم‌های تعرفه‌های استاندارد سیستم‌های حمل‌ونقل متنوع و کم‌هزینه بود که هنوز راه زیادی تا رسیدن به آن باقی مانده است و باید تأکید کرد رسیدن به این اهداف آنقدرها هم سهل‌الوصول نیست.

حیدری با تأکید بر اهمیت کریدور شمال - جنوب گفت: کشور ما ظرفیت‌های زیادی در کریدور شرق و غرب دارید. در این خصوص هم مزیت‌های زیادی داریم که برای همه ثابت شده است، حتی کشورهای جنوب خلیج‌فارس  هم به این مزایا معترفند.

وی توضیح داد: کشور ما فارغ از شعارهایی که داده می‌شود وقتی به واقعیت نگاه می‌کنیم از هر حیث یک موقعیت منحصربه‌فرد ژئوپلیتیکی دارد که به ‌عنوان مزیت نسبی به آن نگاه می‌شود. ما باید مزیت‌های رقابتی‌مان را زیاد کنیم که در برنامه هفتم هم سرفصل خاصی به آن اختصاص داده شده است؛ مثل ستاد ملی گذر مشوق‌ها و حمایت‌ها که بتوانیم جهشی داشته باشیم. 

این کارشناس حمل‌ونقل گفت: سال گذشته 16.3 میلیون تن بار از کشور ما ترانزیت شده است که 1.8 میلیون تن ریلی و 14.15 میلیون تن جاده‌ای بوده است. هدف‌گذاری ما طبق قانون برنامه هفتم پیشرفت کشور، ۴۰ میلیون تن  ترانزیت است که از طریق بهبود فرآیندهای ترانزیت هم در قلمرو و هم در مرزها و توسعه دیپلماسی حمل‌ونقل که هم در زمان دولت شهید رئیسی در اولویت بود و هم در دولت دکتر پزشکیان در اولویت است، قابل دستیابی است. دیپلماسی دو و چندجانبه حمل‌ونقلی بویژه با همسایگان که پیشرفت خوبی هم حاصل شده از جمله جهش ترانزیتی سال گذشته حاصل همین عوامل بود.

* ظرفیت ترانزیتی ایران قابل دور زدن نیست

این مدیر وزارت راه و شهرسازی گفت: پس از ۴۰ میلیون تن، ظرفیت‌های ۵۰ یا ۶۰ یا حتی ۱۰۰ میلیون تن را برای سال‌های آینده و بعد از تکمیل زیرساخت‌ها در برنامه داریم. ما با مشوق‌ها و حمایت‌ها، ترانزیت از کشور را رقابتی می‌کنیم.

حیدری افزود: تا 5 سال آینده اگر ایران ترانزیت را رقابتی کند هیچ کشوری و هیچ قلمرویی نمی‌تواند قلمروی جمهوری اسلامی ایران را با این‌ همه ظرفیت بویژه ظرفیت‌هایی که هنوز آزاد نشده دور بزند. 20 سال قبل، از زمانی که هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا بود، ایده ایران صفر (ایران زیرو) مطرح شد اما دیدیم که این طرح‌ها فرجامی نداشت و به ‌عنوان ‌مثال در سال گذشته جهش ترانزیتی داشتیم.

 این مدیر وزارت راه و شهرسازی در پایان گفت: من بحث دور زدن ایران را جنگ ‌شناختی می‌دانم که غرب به راه انداخته است ولی ما باید باور داشته باشیم و واقعیت‌ها را ببینیم. واقعیت این است که یک تاجر اگر حتی یک دلار به‌صرفه باشد کاری به مسائل سیاسی دنیا ندارد. ما باید نقش‌مان را در زنجیره تأمین جهانی تقویت کنیم و ان‌شاءالله به اهداف برنامه هفتم پیشرفت دست یابیم.

با این حال باید دانست شوخی و لطیفه مانند هر تاکتیک یا ابزار نظامی یا روانی، حد، اندازه و ظرفیت و البته کارکرد مشخصی دارد و نباید از آن به عنوان یک تاکتیک دائم و همگانی استفاده کرد. در غرب برای بهره‌مندی بیشتر از شوخی، انجمن‌ها یا شرکت‌های خصوصی پرشمار تبلیغاتی وجود دارند که مبتنی بر شناخت سویه‌ها و گرایش‌های‌شناختی یک جامعه با تکیه بر اشتراکات فکری، به طراحی و ترسیم شوخی مبادرت می‌کنند. تولید، فرآوری و سازماندهی شوخی به عنوان یک تاکتیک، در کنار سایر تاکتیک‌ها مثل تبیین روشنگرانه، صداقت و صراحت در اعلام صدمات و آسیب‌هاست که کارایی پیدا می‌کند. استفاده از شوخی به نوآوری و البته تساهل و رواداری نیاز دارد و نباید جای بیانیه رسمی یا برنامه تحلیلی و حتی سوگواری تصور شود، چرا که اساسا شوخی‌های مختلف، مخاطبان گوناگون دارد و اتفاقا وجه تمایز شوخی با سایر تاکتیک‌ها همین ویژگی است.

در نتیجه می‌توان گفت به جای تمرکز بر ساخت شوخی، باید روی ارزیابی الگوهای سازنده شوخی تمرکز کرد و البته به توزیع آن کمک کرد. شوخی، خستگی ذهنی را می‌گیرد و به مقاومت در برابر بازیگری همچون رژیم صهیونی که در همه میدان‌های جنگ هیبریدی، سرمایه‌گذاری هنگفتی کرده، تداوم می‌بخشد. اسرائیل به کمک آزمایشگاه‌ها و مراکز افکارسنجی و اندیشکده‌های اروپایی و آمریکایی همپا با شرکت‌ها و محصولات تسلیحاتی ضدانسانی غربی، در قامت یک عنصر شریرِ بدذات کثیف کودک‌کش ظاهر شده و مقاومت برای آنکه کارآمد باشد، باید زندگی بسازد و زندگی، به روان‌کننده‌های ذهنی و فکری نیاز دارد تا بقا همچنان نیاز ضروری به نظر آید. جنگ در فضای هیبریدی، مرز جنگ و صلح را از بین می‌برد و شوخی است که زندگی در جنگ را اثبات می‌کند.