شروع آزمون تازه

بهراد رشوند: ماجرای انتخاب فهرست تیم ملی همیشه چیزی فراتر از اعلام ساده نام‌هاست. هر لیست تازه یعنی تصویری از نگاه سرمربی، برداشت او از مسیر پیش‌ِ رو و نوع فوتبال و شخصیت تیمی که قصد دارد بسازد. این بار نیز همین‌طور است. امیر قلعه‌نویی نفرات مورد اعتمادش را برای سفر به امارات و حضور در یک تورنمنت تدارکاتی معرفی کرده؛ تورنمنتی که نه یک رقابت تشریفاتی، بلکه آزمونی واقعی برای سنجش کیفیت و انسجام تیم ملی پیش از مسیر دشوار جام‌جهانی آینده است.
ایران قرار است در شهر العین، در قالب یک رقابت چهارجانبه، به مصاف ۲ تیم از میان مصر، ازبکستان و کیپ‌وِرد برود. مسابقاتی که نه‌تنها محک تاکتیکی جدی‌ای برای ایران است، بلکه می‌تواند مشخص کند کدام بازیکنان در ذهن سرمربی جای ثابتی پیدا کرده‌اند و کدام‌ها هنوز باید برای تثبیت جایگاه‌شان بجنگند. نخستین مسابقه تیم ملی برابر کیپ‌وِرد خواهد بود؛ تیمی ناشناخته و در عین حال قدرتمند که سبک بازی‌اش ترکیبی از قدرت بدنی و سرعت است و حریف آسانی برای هیچ‌ تیمی نیست. کیپ‌ورد برای نخستین بار به جام‌جهانی صعود کرده. برنده این دیدار به مصاف برنده مصر و ازبکستان خواهد رفت و بازنده‌ها نیز برای کسب رتبه سوم با یکدیگر روبه‌رو می‌شوند.
اما آنچه این فهرست را مهم‌تر و قابل تحلیل‌تر می‌کند، نام‌هایی است که در آن غایبند. سردار آزمون همچنان به دلیل مصدومیت در لیست حضور ندارد. روزبه چشمی، مهدی قایدی، محمدمهدی محبی و علی قلی‌زاده نیز به همین دلیل کنار گذاشته شدند. در نهایت علیرضا جهانبخش، کاپیتان تیم ملی، با وجود قراردادی که به تازگی در فوتبال بلژیک امضا کرده، طبق هماهنگی با باشگاهش در این اردو حضور نخواهد داشت اما غیبت او دائم نیست و برنامه‌ریزی شده در اردوهای آینده به تیم ملی اضافه شود.
دروازه‌بان‌ها بخش قابل توجهی از لیست هستند. 4 گلر برای ۲ مسابقه! علیرضا بیرانوند که پس از پیوستن به تراکتور دوباره به ثبات رسیده، سیدپیام نیازمند که در پرسپولیس عملکرد مطمئنی ارائه داده، سیدحسین حسینی که در سپاهان مورد اعتماد کادر فنی قرار دارد و محمدرضا اخباری که او نیز در همین باشگاه فعالیت می‌کند. شاید دعوت ۲ دروازه‌بان از یک تیم و عدم دعوت از یک گلر آینده‌دار، در نگاه اول عجیب به نظر برسد. برخی معتقدند بهتر بود یک گلر جوان به اردو اضافه می‌شد تا علاوه بر تمرین در کنار چهره‌های قدیمی، تجربه محیط تیم ملی را لمس کند؛ تصمیمی که قلعه‌نویی فعلا مصلحتی در آن ندیده است.
در خط دفاع، نام‌هایی دیده می‌شود که بخشی از هویت سال‌های اخیر تیم ملی بوده‌اند؛ شجاع خلیل‌زاده و محمدحسین کنعانی‌زادگان که بارها زوج دفاعی ایران را تشکیل داده‌اند. بازگشت سیدمجید حسینی به تیم ملی، شاید یکی از مهم‌ترین نکات این فهرست باشد. او پس از مصدومیت‌ها و فراز و فرودهای فراوان دوباره به روزهای قابل اعتماد نزدیک شده و حضورش در ترکیب قیصری‌اسپور دوباره او را در دایره انتخاب‌ها قرار داده است. محمدامین حزباوی نیز به عنوان نماینده نسل جدید مدافعان ایرانی، همچنان مورد اعتماد کادر فنی است.
در سمت راست خط دفاع ۳ نام دیده می‌شود: صالح حردانی، آریا یوسفی و دانیال اسماعیلی‌فر. رقابت در این پست کاملا جدی و نزدیک است. شاید هیچ پستی به اندازه دفاع راست در این اردو، محل رقابت چهره‌های نزدیک به هم نباشد. در سمت چپ نیز میلاد محمدی همچنان در تیم ملی حضور دارد و علی نعمتی در پستی غیرتخصصی، به‌ عنوان گزینه موقت و کاربردی دعوت شده است.
در خط هافبک، ترکیبی از تجربه و انتقال سبک بازی از باشگاه‌های امارات دیده می‌شود. سعید عزت‌اللهی، محمد قربانی، سامان قدوس و امید نورافکن ۴ بازیکنی هستند که باید تعادل تاکتیکی تیم ملی را شکل دهند. ۳ نفر از این جمع در امارات بازی می‌کنند؛ در لیگی که ظاهراً قلعه‌نویی شناخت خوبی از شرایط فنی آن دارد.
اما بخش جذاب فهرست، در بال‌های کناری و خط حمله دیده می‌شود. محمد محبی که در روسیه شاغل است، دوباره یکی از چهره‌های کلیدی خواهد بود. مهدی هاشم‌نژاد و علیرضا کوشکی همراه با مهدی تیکدری و هادی حبیبی‌نژاد، گروهی از بازیکنان هستند که در لیگ برتر با نمایش‌های خوب پی‌درپی خود سرمربی تیم ملی را قانع کرده‌اند. دعوت حبیبی‌نژاد به تیم ملی، شاید شیرین‌ترین اتفاق شخصی این اردو باشد. بازیکنی که در تیمی بی‌ادعا اما جنگجو، نقش رهبری داشته و حالا نتیجه تلاشش را در سطح ملی می‌بیند.
در خط حمله نام امیرحسین حسین‌زاده، محمد عمری، علی علیپور و مهدی طارمی دیده می‌شود. طارمی که پس از انتقال به المپیاکوس یونان دوباره درخشش را تجربه کرده، مهم‌ترین عنصر هجومی تیم ملی خواهد بود.
علیپور پس از بازگشت به لیگ برتر عملکرد باثباتی داشته و عمری یکی از پدیده‌های این فصل پرسپولیس است؛ بازیکنی که ریتم تیم را تندتر می‌کند و ساختار بازی را به سمت تهاجمی شدن می‌برد.
در کنار همه اینها، یک نکته مهم وجود دارد: این فهرست قطعیِ جام‌جهانی نیست. این اردو، یک آزمایش است. فرصتی برای سنجش، مقایسه و نزدیک کردن ذهن سرمربی به نقشه نهایی.
قلعه‌نویی این بار نه‌ فقط برای بردن جام، بلکه برای شناخت تیمش به امارات می‌رود. برای دیدن اینکه چه کسی در میدان می‌ماند، چه کسی زیر فشار تصمیم درست می‌گیرد و کدام بازیکن، «زیستن در پیراهن تیم ملی» را بلد است.
در نهایت، این اردو تنها یک تورنمنت نیست. یک راهرو است؛ راهرویی که از آن می‌توان صدای قدم‌های جام‌جهانی آینده را شنید.