ثمانه اکوان: سردرگمی عجیب دولت در ماجرای برخورد با شیوع ویروس کرونا در ایران در روزهای ابتدایی ورود آن به کشورمان، نداشتن استراتژی رسانه‌ای خاص برای آرام کردن فضای سیاسی و اجتماعی کشور و اقناع افکار عمومی درباره اقدامات انجام‌شده و در نهایت تلاش بی‌نتیجه برای عادی نشان دادن شرایط در وضعیت بحرانی بی‌سابقه، کشور را در وضعیت عجیبی گرفتار کرده است. از یک طرف می‌توان به وضوح موج فداکاری‌ها، روحیه ایثار و از خودگذشتگی کادر درمانی بیمارستان‌های مختلف کشور و تلاش مردم برای همکاری با یکدیگر را برای عبور از این بحران به تماشا نشست و شاهد صحنه‌های بی‌نظیری از یک ملت همیشه آماده برای انواع بحران‌ها و ایثار و فداکاری بود و از سوی دیگر برخی اهمال‌ها در برخورد صحیح با مردم و گفت‌وگو با آنها از سوی دولت، زمینه را برای سوءاستفاده رسانه‌های بیگانه و دشمنان همیشه در صحنه فراهم کرده است. از زمانی که اخبار و شایعات مربوط به ویروس کرونا همپای این ویروس و در بسیاری از موارد با سرعتی به مراتب بیشتر از شیوع این ویروس شروع به انتشار و گسترش پیدا کرد، رسانه‌های خبری وابسته به کشورهای عرب منطقه و همچنین آمریکا نهایت تلاش خود را کردند تا کاری را که آمریکا با تحریم‌های خود نتوانسته بود انجام دهد، این بار با شایعات مربوط به ویروس کرونا انجام دهند؛ نمایش دادن ایران به عنوان هاب و مرکز اصلی شیوع بیماری «کوویدـ 19» در منطقه و تلاش برای اقناع کشورهای منطقه برای بستن مرزهای خود با ایران و قطع هرگونه ارتباط تجاری با ایران.

رسانه‌های عرب منطقه از جمله العربیه و رسانه‌های پارسی‌زبان وابسته به عربستان سعودی از جمله ایندیپندنت فارسی، شبکه ماهواره‌ای ایران‌اینترنشنال و برخی روزنامه‌های انگلیسی‌زبان که ارتباطاتی با عربستان دارند مانند گاردین اولین روزنامه‌ها و شبکه‌های خبری بودند که ایران را عامل اصلی شیوع بیماری در منطقه غرب آسیا دانسته و سرایت ویروس کرونا به کشورهای عراق، افغانستان، پاکستان، عمان، بحرین، کویت، لبنان و حتی امارات و همین‌طور کانادا را که پیش از این نیز خود درگیر این موضوع بودند، ایران یا شهروندان ایرانی معرفی کردند. این مسأله در حالی بود که درباره کشورهای عرب منطقه به دلیل ساختار سیاسی بسته‌شان و نداشتن رسانه‌های مستقل اصولاً نمی‌توان ارزیابی درستی از میزان آمار مبتلایان به این ویروس داشت و در عین حال هیچ سازمان مستقلی نیز نمی‌تواند تحقیقاتی درباره صحت و سقم ادعاهای آنها درباره میزان افراد درگیر این بیماری در این کشورها انجام دهد.

بعد از کشورهای عرب منطقه، نوبت به رسانه‌های آمریکایی رسید که همین سرخط را دنبال کنند و مایک پمپئو و دونالد ترامپ و برایان هوک نیز با تمام توان خط خبری ارائه شده را با اظهارات مداخله‌جویانه خود پررنگ‌تر از قبل کردند.

خط خبری دنبال شده توسط جبهه عربی – غربی به دنبال رسیدن به چند هدف عمده بود که به نظر می‌رسد مانند تمام اقدامات بعدی نمی‌تواند از طریق این ویروس به اهداف خود برسد.

1- آمریکا بشدت به دنبال این مسأله است که نشان دهد ایران در رسیدگی به مردمش در داخل کشور و ممانعت از شیوع ویروس اهمال و پنهانکاری می‌کند. این مسأله غیر از اینکه در گزارش روزنامه نیویورک‌تایمز  و شبکه خبری  CNBC آمد، در نهایت در صحبت‌های برایان هوک نمودار شد که بیان کرد ایران بهتر است به جای ارسال سلاح به کشورهای منطقه، سیستم بهداشتی خود را تقویت کند! این در حالی است که تاکنون ایران در زمینه تهیه دارو و سیستم درمانی برای معالجه بیماران مبتلا به این بیماری عنوان نکرده است که دچار کمبودی است یا نیازی به کمک‌های بین‌المللی دارد. تهیه کیت آزمایشگاهی برای شناسایی بیماران توسط وزارت دفاع یا تلاش دانشمندان ایرانی برای ساخت واکسن این بیماری نشان می‌دهد ایران هیچ کمبودی در این زمینه ندارد. از طرفی اگرچه مانند بسیاری از کشورهای دنیا با شیوع این بیماری، سوءاستفاده‌کنندگان از این شرایط و محتکران دست به احتکار وسایل بهداشتی مانند ماسک یا دستکش زده‌اند اما تولید انبوه این وسایل در کارخانه‌های وزارت دفاع و توزیع آنها در شهرهای مختلفی که محل اصلی این ویروس هستند نشان می‌دهد راه مقابله با سودجویان نیز وجود دارد و درباره آن راهکارهای مختلف در نظر گرفته شده است. این در حالی است که مسأله احتکار و گرانفروشی در تمام دنیا در شرایط بحرانی مساله‌ای طبیعی است. در ایتالیا، مردم با شنیدن خبر گسترش ویروس به خریدهای شدید از سوپرمارکت‌ها روی آورده و دچار کمبود مواد غذایی شده‌اند. در آمریکا آمارها نشان می‌دهد قیمت ماسک و مواد بهداشتی در سایت آمازون دچار نوسان شدیدی شده است و البته اگر قرار به امکانات بهداشتی باشد، این آمریکاست که باید توضیح دهد چرا اینقدر در کل دنیا خرج اقدامات تروریستی و جنگ‌افروزی می‌کند، در حالی که مردمش برای دریافت انسولین باید به مرز کانادا بروند و آمپول انسولین را با قیمتی 80 برابر ارزان‌تر از داخل مرزهای‌شان خریداری کنند!

2- این تلاشی است برای اجرای فاز نهایی کمپین فشار حداکثری که ترامپ آغازگر آن بود، چرا که با انتشار اخبار مربوط به شیوع ویروس توسط اتباع ایرانی، میزان مبادلات تجاری ایران – به قول «مارک دبوویتز» رئیس بنیاد صهیونیستی دفاع از دموکراسی‌ها، همان‌قدر از معاملات تجاری غیرنفتی که باقی مانده بود – با کشورهای همسایه کاهش چشمگیر پیدا کرده و به این ترتیب این کمپین می‌توانست موفقیت‌های بیشتری در تحت فشار قرار دادن ایران از نظر اقتصادی پیدا کند. با این حال عدم وابستگی ایران به اقتصاد جهانی و تحریم‌ها در اینجا نیز می‌تواند تا حد زیادی به نفع کشورمان تمام شود.

شروین طاهری: هفته‌نامه نیویورکر، دونالد ترامپ را به کوری درباره شیوع وحشتناک ویروس کووید-19 در ایالات‌متحده متهم کرده و برنی سندرز، نامزد پیشتاز دموکرات‌ها برای انتخابات ریاست‌جمهوری 2020  رقیب جمهوری‌خواه خود در کاخ سفید را به دروغگویی درباره تحت کنترل بودن کرونا در آمریکا و گماردن یک فرد بی‌کفایت- یعنی معاون رئیس‌جمهور، مایک پنس به عنوان مسؤول پیگیری بیماری کرونا در این کشور- متهم کرده است. دست آخر چاک شومر، رئیس دموکرات‌ها در سنا با کنایه در این باره گفته ترامپ «پشت فرمان (قوه مجریه) خوابش برده است». یانکی‌ترین رئیس‌جمهور یانکی‌ها که 50 روز گذشته را در تقلای پنهان کردن آمار چند صد نفری تلفات نیروهایش در پایگاه عین‌الاسد عراق یا جا زدن بخشی از مجروحان تحت عنوان «آسیب‌دیدگان مغزی» سپری کرده بود، ابلهانه تصور می‌کرد حمله ویروس کرونا به تمام 50 ایالت و 7 منطقه آمریکا و 700 پایگاه نظامی پنتاگون در سراسر کره خاکی نیز همانند حمله موشکی ایران به یک نقطه، با دستورالعمل‌های ویژه امنیتی و سانسور مطلق رسانه‌ها و حتی پست‌های حساب‌های شخصی در شبکه‌های اجتماعی قابل پرده‌پوشی است اما این ویروس سرخ مرموز خیلی کوچک‌تر از آن بود که هیمنه نظامی آمریکا بتواند جلوی  نفوذش را بگیرد و تبعات آن خیلی بزرگ‌تر از آن است که بتوان پنهانش کرد.  ترامپ مدعی بزرگ ساختن مجدد امپراتوری آمریکا، نمرودی است که با موجودی به مراتب کوچک‌تر از یک پشه به زانو درمی‌آید. آمریکایی‌ها که تقریبا 2 ماه به لطف سلطه رسانه‌ای و تبلیغاتی‌شان از غائله وحشت و واگیر کرونا، ظاهرا در حاشیه امن نشسته بودند و با دامن زدن به اخبار جهت‌دار درباره شیوع آن در کشورهای رقیب بویژه علیه چین و ایران، جنگی رسانه‌ای به راه انداخته بودند، ناگهان متوجه شدند که وضع خودشان اصلا بهتر نیست.  نشانه‌های متعدد موید آن است که برخلاف تبلیغات رسانه‌های شرکتی غرب و نوکران‌شان در لندن چون بی‌بی‌سی فارسی، ایران اینترنشنال و من‌و‌تو، ایالات‌متحده بر اساس الگوی نقش اصلی تبادل جمعیتی در واگیری ویروس کووید-19، یکی از 3 کشور کانون اصلی این بیماری در جهان پس از چین محسوب می‌شود و تنها کاری که دولت ترامپ و حاکمیت سایه واشنگتن تا این لحظه برای مواجهه با این خطر بزرگ کرده‌اند، سانسور اخبار خودی و بزرگنمایی اخبار دیگران بوده است.

اواسط هفته گذشته اما هشدار بی‌پرده کارشناسان سازمان بهداشت جهانی که در میان بلبشوی وحشت جامعه بشری از فیلتر دستگاه پروپاگاندای واشنگتن عبور کرد، تیر خلاصی بود به ذهنیت متفرعن یانکی‌ها. طبق فرمول آیرا لونجینی، زیست‌شناس و متخصص بیماری‌های واگیر و مشاور سازمان جهانی بهداشت که هر فرد مبتلا می‌تواند 2 یا 3 نفر را مبتلا کند، احتمال مبتلا شدن جمعیت زیادی به ویروس جدید شبه‌آنفلوآنزایی وجود دارد. گابریل لنگ از دانشگاه ملی هنگ‌کنگ و نیل فرگوسن از امپریال کالج لندن نیز این نظریه را تایید کرده‌اند. این هشدار و ظهور نخستین نشانه‌های جدی قربانی گرفتن وسیع کرونا در گوشه و کنار ایالات‌متحده، نخبه‌های آمریکایی را به وحشت انداخت و واکنش‌های مشت نمونه خروار که در ابتدا آمد، به منزله اعلام خطر آنها برای متوقف کردن ویروسی بزرگ‌تر از کرونا بود: دروغ‌های احمقانه ترامپ!

از اوایل ماه جاری میلادی (فوریه) که اخبار شیوع گسترده میهمان ناخوانده چینی از این کشور به دیگر کشورها وحشت جامعه جهانی را برانگیخت تا روز چهارشنبه که 48 دولت، رسما ثبت افراد مبتلا به کرونا در قلمرو خودشان را اعلام کرده‌اند، دولت ترامپ تنها به ثبت 60 مورد ابتلا به این ویروس اعتراف کرده بود که تازه انتشار این آمار همراه با اکراه بود. اما در 24 ساعت ناگهان موج وحشت و البته انگیزه‌های سیاسی دموکرات‌ها علیه جمهوری‌خواهان، سد سانسور حکومتی واشنگتن را شکست. با این وجود در هفته‌های گذشته آثار یکی از بزرگ‌ترین سانسورهای خبری در بخش اعظم اینترنت که تحت حاکمیت پروتکل‌های آیکان در کالیفرنیا یا شبکه‌های اجتماعی سیلیکون ولی است، کاملا قابل مشاهده بود. تعداد زیادی از سایت‌ها و همچنین حساب‌های شبکه‌های اجتماعی که توسط نهادهای رسمی کنترل‌کننده محتوای غیرمجاز فیلتر شده‌اند مشخص هستند. تصویری که در این صفحه مشاهده می‌کنید مشتی از خروار است. دو هفته پیش پالم بیچ‌نیوز، یک تارنمای محلی ایالت فلوریدا تنها به اطلاعیه دولت فدرال مبنی بر محرمانه بودن آمار شیوع کرونا در این ایالت اشاره می‌کند که با بلاک کد 16 مواجه می‌شود. بلاک‌کننده‌ها در آمریکا اگرچه مثل خود شرکت‌های فیس‌بوک و توئیتر یا در این مورد شرکت کنترل محتوای مجازی به نام ایمپرویا، ظاهرا خصوصی هستند اما همان‌طور که بارها در رسانه‌ها مطرح شده فرمان آنها کاملا در دست سازمان «سیا» است. ایمپرویا نیز شرکتی است که مدیر و سهامدار اصلی آن یک اسرائیلی مشهور در زمینه جاسوسی و حمله سایبری است به نام «شلومو کرامر». کسی که واحد 8200 (سایبری) ارتش رژیم صهیونیستی را متحول کرده چه نسبتی می‌تواند با سانسور اخبار شیوع کرونا در ایالات‌متحده داشته باشد؟ شبکه‌های آمریکایی حتی روز چهارشنبه گذشته خبر آلوده شدن یک سرباز در حال خدمت خود در کره‌جنوبی را با تاخیر اعلام کردند، در حالی که لغو رزمایش آمریکا در شبه جزیره کره نشان می‌دهد اوضاع بسیار جدی‌تر از این حرف‌هاست.  واشنگتن و لندن طی 2 ماه اول سال 2020 یکی از عظیم‌ترین عملیات‌های کنترل میدانی و رسانه‌ای آثار بیماری جدید را اجرا کرده‌اند و ذهنیت جوامع خود را با تصاویر کارتونی و سینمایی از کرونا همانند آن پیشگویی سیمپسون‌ها در دهه 1990 یا فیلم «شیوع» محصول 2013 هالیوود مشغول نگاه داشته‌اند، در حالی که در تمام این مدت و حتی پیش از آن، ویروس چینی در حال جولان دادن در ایالات متحده و بریتانیا و قلمروهای فرامرزی‌شان بوده است.  آنگلوساکسون‌ها برای زمان خریدن در این مدت جز مانور دادن روی خطر ایران حتی متحدان آسیایی و  اروپایی خود مثل کره‌جنوبی، ژاپن و ایتالیا را قربانی کرده‌اند و پوشش خبری گسترده‌ای درباره احتمال لغو المپیک 2020 ژاپن، اعلام بروز فاجعه ملی در کره‌جنوبی و تهدید توریسم ایتالیا به‌خاطر شیوع کرونا در این کشورها انجام می‌شود اما مثل همیشه در این زمینه هم اخبار رسانه‌های شرکتی تحت کنترل غرب فاقد فکت‌های حیاتی است. مثلا هیچ اشاره‌ای به این واقعیت نشده که آمریکا در کنار ویتنام و کره‌جنوبی یکی از 3 کشوری است که از 3 ماه پیش، یعنی از اول دسامبر 2019 - زمان  آغاز شیوع پنهان ویروس «کووید-19» از بازار ماهی شهر ووهان چین به سایر نقاط این کشور ـ بیشترین تبادل جمعیتی را با سرزمین اژدهای زرد داشته که حالا در حال تبدیل به اژدهای سرخ کروناست. با آنکه 3 خط هوایی بزرگ آمریکایی در یک ماه اخیر پرواز‌های خود را به چین متوقف کرده‌اند اما روز شنبه هفته پیش انتشار یک خبر در توئیت رسانه‌های اصلی و باز انتشار آن در تارنمای یو‌اس‌ای تودی، رسوایی بزرگی به بار آورد. بر اساس این خبر هنوز دست کم 20 پرواز روزانه وجود دارد که مسافران را از خاک ایالات متحده به چین برسانند. دولت ترامپ هنوز هم این خبر را تکذیب نکرده چون اظهر من الشمس است که ده‌ها میلیون آمریکایی و چینی درگیر منافع ارتباط اقتصادی عظیم بین 2 کشور به استعداد حداقل یک تریلیارد دلار در سال هستند.  متاسفانه در راستای همان سیاست سانسور، تارنمای دولتی اطلاعات سفر ایالات متحده  Travel.gov، اطلاعات قبلی در این باره را از دسترس خارج کرده است اما از آنجایی که این پرواز‌ها از چین خالی به آمریکا بازنمی‌گردند، با محاسبه‌ای حداقلی و فقط بر اساس پروازهای موجود، به‌ رقم 8 هزار نفر تبادل جمعیتی روزانه بین آمریکا و چین می‌رسیم. اگر این نرخ را پیش از ماه فوریه یعنی طی 2 ماه نخست شیوع اولیه کرونا در چین که خطوط هوایی اصلی آمریکایی، چینی و بین‌المللی با ظرفیت حداکثری مسافران را بین پرجمعیت‌ترین شهرهای 2 کشور جابه‌جا می‌کردند، تنها 2 برابر حال حاضر در نظر بگیریم به ‌رقم یک میلیون تبادل جمعیتی بین چین و آمریکا  - تنها به‌وسیله پروازهای تجاری - در 2 ماه نخست واگیر کرونا از ووهان می‌رسیم.