رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ درباره تمهیدات ترافیکی سی‌و‌پنجمین سالگرد ارتحال ملکوتی حضرت امام خمینی(ره) اظهار کرد: پلیس راهور تهران بزرگ به مناسبت ارتحال ملکوتی بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) تمهیدات ترافیکی خاصی را به منظور تسهیل عبور و ایمنی ترافیکی زائران گرامی به مرحله اجرا می‌گذارد. سرهنگ سیدابوالفضل موسوی‌پور به محدودیت‌های تردد خودروهای سنگین اشاره کرد و گفت: ممنوعیت تردد خودروهای سنگین از ساعت 22 روز یکشنبه 13 خرداد تا خاتمه مراسم تردد تمام وسایل باربری سنگین در محور جنوب به شمال جاده قدیم قم از پلیس راه حسن‌آباد به سمت شمال ممنوع است و خودروها جهت ورود به تهران به سمت جاده چرمشهر هدایت خواهند شد. موسوی‌پور گفت: تردد در مسیر شمال به جنوب شهید رجایی از پل آزادگان به سمت جنوب ممنوع است و خودروها به سمت غرب و شرق آزادگان هدایت می‌شوند و از طریق جاده ساوه ادامه مسیر خواهند داد. همچنین تردد در مسیر میدان نماز اسلامشهر به سمت شرق (کمربندی دوم) ممنوع است (تردد تمام اتوبوس‌های کاروان‌ها نیز از این مسیر ممنوع است و از طریق جاده وهن‌آباد، به سمت فرودگاه امام خمینی(ره) هدایت می‌شوند). فرماندار تهران نیز از ارائه خدمات رایگان مترو و اتوبوسرانی در روز ۱۴ خرداد از ۱۲ میدان اصلی تهران به سمت حرم مطهر امام خمینی(ره) خبر داد. احمد قیومی گفت: طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، ۱۴ پارکینگ برای استقرار اتوبوس‌های استان‌های کشور مشخص شده است. قیومی در ادامه با اشاره به حضور زائران با خودروهای شخصی، عنوان کرد: پارکینگ شماره ۴ بلوار غدیر ایستگاه مترو شاهد ویژه خودروهای شخصی در نظر گرفته شده است، همچنین برای موتوسیکلت‌ها نیز در پارکینگ کنار متروی حرم مطهر محلی برای استقرارشان تعبیه شده است. وی در ادامه به حوزه حمل‌و‌نقل در شهر تهران و خدمات‌دهی ویژه اشاره کرد و یادآور شد: اتوبوسرانی و مترو در روز ۱۴ خردادماه به صورت رایگان از ۱۲ میدان اصلی تهران خدمات‌رسانی می‌کنند.

گروه سیاسی: راهروی منتهی به ستاد ثبت‌نام داوطلبان انتخابات چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری روز گذشته همچون 2 روز پیش از آن فضای پر رفت و آمدی را تجربه کرد. شاید بتوان گفت پدیده دیروز سیدپرویز فتاح بود. در حالی که گمانه‌های بسیاری پیرامون حضور او در انتخابات مطرح بود اما رئیس ستاد اجرایی فرمان امام در پیامی درباره حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری تاکید کرد:‌ حکم رهبری را مدال افتخار و خدمت در ستاد اجرایی را فرض می‌دانم. او در پیام خود نوشت: «با تشکر از ابراز لطف اقشار مختلف جامعه و دلسوزان نظام اسلامی برای دعوت از اینجانب جهت حضور در عرصه چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، همانطور که در سنوات گذشته نیز عرض کرده‌ام، حکم رهبر معظم و فرزانه انقلاب را مدال افتخار و ادامه خدمت در سنگر ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) را بر خود فرض می‌دانم». حال عدم حضور فتاح، امکان حضور برخی چهره‌های دیگر را محتمل‌تر کرده است و باید دید فضای ثبت‌نام داوطلبان در روزهای آینده به کدام سمت و سو خواهد رفت.

تا پایان روز دوم ثبت‌نام 9 نفر قطعی شده بود و دیروز یعنی سومین روز ثبت‌نام چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، 8 نفر دیگر ثبت‌نام خود را قطعی کردند تا مجموع افرادی که ثبت‌نام کرده‌اند به 17 نفر برسد.

دیروز «فداحسین مالکی»، «زهره الهیان»، «سیدمحمدرضا میرتاج‌الدینی»، «حبیب‌الله دهمرده»، «علیرضا زاکانی»، «سیدوحید حقانیان»، «مسعود پزشکیان» و «سیداحمد رسولی‌نژاد» ثبت‌نام کردند. رسولی‌نژاد، نماینده ادوار مجلس و پزشکیان، در حال حاضر نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی است. حقانیان پس از ثبت‌نام، در جمع خبرنگاران، خود را به این صورت معرفی کرد: «از ۱۸ سالگی در حزب جمهوری سیاست‌ورزی کرده‌ام». زاکانی نیز شهردار تهران است که سابقه نمایندگی مجلس را در کارنامه دارد. دهمرده، استاندار اسبق سیستان‌وبلوچستان و نماینده زابل، زهک، نیمروز، هامون و هیرمند در مجلس یازدهم بود. میرتاج‌الدینی هم نماینده ادوار مجلس است. الهیان که حالا عنوان نخستین داوطلب زن چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری را به خود اختصاص داده، در کارنامه خود سابقه نمایندگی مجلس را دارد. مالکی هم به عنوان نماینده زاهدان در مجلس ثبت‌نام کرد تا دومین داوطلبی باشد که از استان سیستان‌وبلوچستان وارد کارزار انتخابات شده است.

* حاشیه‌های راهرو ریاست‌جمهوری

سومین روز ثبت‌نام‌ها نیز با گمانه‌زنی‌‌ها ادامه یافت. رسانه‌ها به دنبال این هستند که پیش از دیگران از این موضوع آگاه شوند که چه کسانی داوطلب چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری می‌شوند و همین مساله فضای گمانه‌زنی‌ها پیرامون حضور داوطلبان احتمالی را 2 روز مانده به پایان مهلت ثبت‌نام‌ها، داغ نگه داشته است. هرچند برای پیش‌بینی و تحلیل وضعیت، زود است و دیگر داوطلبان ظرفیت‌های خاص و افشانشده خود را دارند اما به نظر می‌رسد می‌توان زاکانی را به جمع نامزدهای جریان‌ساز ریاست‌جمهوری یعنی جلیلی و لاریجانی افزود. تاکنون پرحاشیه‌ترین داوطلب را می‌توانیم لاریجانی بدانیم. وی از روز نخست با حاشیه وارد شد و در حال ادامه مسیر با ادبیات عجیب است. لاریجانی در تمام مدت گذشته تلاش داشته رفتار نخبگانی از خود نشان دهد اما این روزها از ادبیات لمپن حسن روحانی و جریان هوچی‌گر بهره می‌برد. او پس از آنکه در توئیتی کنایه‌آمیز کلیدواژه «ارتفاع بگیریم» را به کار برد و موجب برآشفتگی و رنجش فعالان رسانه و کاربران شبکه‌های اجتماعی شد، تحت فشار فعالان رسانه ناچار به توضیح شد و در توئیتی دیگر نوشت: «ارتفاع بگیریم یک راهبرد برای طی کردن مسیر است». وی حتی توئیتی را در واکنش به جلیلی منتشر کرد در حالی که تعلق آن صفحه به وی تکذیب شده بود. پیرامون همین موضوع جلیلی اعلام کرد صفحات رسمی‌اش جلیلی فقط سایت وی و کانال‌های دارای تیک آبی در پیام‌رسان‌های داخلی است و سایر صفحات به اسم وی، فقط صفحات هواداری است. پیش از این نیز دفتر جلیلی اعلام کرده بود صفحات به نام جلیلی در شبکه‌های اجتماعی خارجی مربوط به شخص جلیلی نیست. به نظر می‌رسد لاریجانی تلاش دارد خود را در تقابل با جلیلی قرار دهد تا یک فضای دوقطبی ایجاد کند. 

از سوی دیگر جریان اصلاح‌طلب با ثبت‌نام زاکانی بیش از پیش دست به کار شد و ذیل سیاست هجمه به عملکرد او در شهرداری تهران و پوششی خواندنش در تلاش است با این داوطلب انتخابات ریاست‌جمهوری وارد دوقطبی شود. هرچند پزشکیان به عنوان چهره‌ای اصلاح‌طلب روز گذشته خود را به وزارت کشور رساند و ثبت‌نام کرد اما خود او نیز پرده از آشفتگی تصمیم‌گیری در جریان اصلاح‌طلب برداشت. وی با این عنوان که «نامزد پوششی نیستم» گفت: «جبهه اصلاحات در حال برگزاری جلسات و تعیین شاخص‌ها و نامزدهای مدنظر خود بوده و هنوز به تصمیم نهایی نرسیده». تکاپوی اصلاح‌طلب‌ها پیرامون گزینه‌های احتمالی که درون جلسات حزبی بدان رسیده‌اند، نشان‌دهنده حضور دیگر چهره‌های این جریان در 2 روز آینده است. 

* تضمین شورای نگهبان قانون است

هادی طحان‌نظیف، سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به پرسشی درباره فرآیند بررسی صلاحیت‌ داوطلبان کاندیداتوری انتخابات ریاست‌جمهوری و زمان آغاز تبلیغات گفت: زمان قانونی شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت‌ها ۵ روز است و امکان تمدید آن به مدت ۵ روز دیگر نیز پیش‌بینی‌ شده است که از ۵ روز اول حتما استفاده خواهیم کرد و در تلاشیم از همه ۵ روز دوم استفاده نکنیم. طبیعتاً بعد از بررسی صلاحیت‌ها و اعلام نتایج، زمان تبلیغات انتخاباتی تا ۲۴ ساعت قبل از روز انتخابات ادامه خواهد داشت. وی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره شرط سنی داوطلبان کاندیداتوری انتخابات ریاست‌جمهوری تاکید کرد: مبنای ما مصوبه‌ای است که در آن نسبت به سن، سابقه و مدرک چارچوبی را مشخص کرده است؛ مبنای ما این مصوبه است. با توجه به اینکه در این مصوبه آمده و تصمیم نهایی با شورای نگهبان است، اگر نامزدی اعتراضی در این زمینه داشته باشد، مورد رسیدگی قرار خواهیم داد.

وی در پاسخ به پرسشی درباره علت مخالفت شورای نگهبان با ثبت‌نام الکترونیک داوطلبان کاندیداتوری انتخابات ریاست‌جمهوری گفت: با مبنا قرار گرفتن مصوبه سال ۱۳۹۶ و ۱۴۰۰ شورای نگهبان صحنه‌هایی را که در گذشته شاهد بودیم در این دوره شاهد نیستیم؛ نتیجه این موضوع این شده است که از افرادی که شرایط شکلی را ندارند اصلا ثبت‌نام به عمل نمی‌آید. بر اساس قانون، ثبت‌نام در انتخابات ریاست‌جمهوری باید حضوری انجام شود و شورای نگهبان با پیشنهاد وزارت کشور درباره دریافت الکترونیک مدارک از داوطلبان کاندیداتوری انتخابات ریاست‌جمهوری مخالفتی نداشت اما در نهایت جمع‌بندی خود عزیزان وزارت کشور این بود که دریافت مدارک را نیز به صورت حضوری انجام دهند.

سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به پرسشی درباره محل تولد کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار کرد: مبنای ما اصل ۱۱۵ قانون اساسی و ماده ۳۵ قانون انتخابات ریاست‌جمهوری است. در قانون به ایرانی‌الاصل بودن و تابعیت ایرانی اشاره شده است و طبیعتاً هر کسی این 2 شرط را داشته باشد می‌تواند در انتخابات ریاست‌جمهوری نام‌نویسی کند.

طحان‌نظیف در پاسخ به این پرسش که آیا همزمان انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس خبرگان رهبری برای تعیین جایگزین نمایندگان شهید این مجلس برگزار خواهد شد، عنوان کرد: این موضوع را در شورای نگهبان مورد بررسی قرار دادیم و با توجه به اینکه انتخابات خبرگان شرایطی از جمله برگزاری آزمون دارد، با بررسی‌ها چنین انتخاباتی نخواهیم داشت.

وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه شورای نگهبان برای اقناع بهتر افکار عمومی پس از اعلام نتایج بررسی صلاحیت‌های داوطلبان انتخابات ریاست‌جمهوری چه تدبیری دارد؟ تاکید کرد: همواره سعی کرده‌ایم پاسخگویی لازم را در مواقع مختلف داشته باشیم و در این دوره نیز این رویکرد استمرار خواهد داشت.

طحان‌نظیف همچنین در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چه تضمینی وجود دارد که افراد برجسته جناح‌های مختلف سیاسی در انتخابات پیش رو حضور داشته باشند؟ گفت: همه دستگاه‌هایی که در انتخابات مسؤولیت دارند در حال انجام وظیفه هستند و مهم‌ترین تضمین شورای نگهبان نیز این است که به وظایف قانونی خود عمل می‌کند و مبنای قانون را در بررسی صلاحیت‌ها مدنظر خواهد داشت؛ ملاحظه سوابق گذشته در ادواری که پشت سر گذاشتیم نیز نشان‌دهنده حضور همه جریانات سیاسی است.

***

گروه اقتصادی: فرآیند ساخت و تسهیل ساخت مسکن یکی از طرح‌های نسبتا موفق دولت سیزدهم بود؛ انتظار می‌رود علاوه بر تداوم این مسیر در دولت چهاردهم نهضت ملی مسکن با سرعت بیشتری دنبال شود و به سرانجام برسد. دولت سیزدهم در حالی شروع به کار کرد که کشور در زمینه مسکن با عقب‌ماندگی ۱۰میلیون واحدی مواجه بود. آیت‌الله شهید رئیسی برای جبران این خسران شعار ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی ظرف ۴ سال را در ایام انتخابات ریاست‌جمهوری مطرح کرد. همزمان مجلس شورای اسلامی نیز با تصویب قانون جهش تولید مسکن در مردادماه سال ۱۴۰۰ این مهم را به عنوان یک وظیفه بر دوش دولت گذاشت. در زمینه ساخت و تولید مسکن از همان ابتدای روی کار آمدن دولت سیزدهم اقدامات و گام‌های بلندی برداشته شد، به طوری که اخیرا مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده تاکنون بیش از ۲ میلیون و ۵۶۰ هزار واحد مسکونی در حال ساخت و بهره‌برداری است. یکی دیگر از ماموریت‌های این دولت که برای خود تعریف کرد جبران عقب‌ماندگی‌ها و پروژه‌‌های نیمه‌تمام دولت‌های گذشته در بخش مسکن بود که بخش قابل توجهی از آنها اتمام و به مردم تحویل شده است. برای مثال از ۲۴۰ هزار واحد مسکن مهر باقی‌مانده قریب به ۱۳۰ هزار واحد در این دولت تحویل متقاضیان شد. با شروع به کار دولت شهید رئیسی تحولی بزرگ در حوزه ساخت مسکن اتفاق افتاد، چراکه این دولت توانست رشد منفی تولید مسکن را مثبت کند و این نشان‌دهنده اقدامات تاثیرگذار و مورد تحسین دولت سیزدهم است، بنا بر گزارش مرکز آمار، بخش مسکن از رشد منفی ۱۵ درصد در سال ۱۳۹۹ به مثبت 3.8 درصد در سال گذشته رسید. دولت توانست در یک زمان فشرده بحث تامین زمین نهضت ملی مسکن را پیش ببرد. تاکنون از طریق اراضی مازاد سایر دستگاه‌ها، اراضی ملی واقع در حریم و سایر ظرفیت‌ها بیش از ۱۰۰ هزار هکتار زمین برای طرح نهضت ملی مسکن در محدوده شهر‌های فعلی تامین شده است. تمام اقدام‌های انجام شده در این ۳ سال در حالی رقم خورده است که موتور ساخت‌وساز مسکن پیش از شروع به کار دولت سیزدهم به طور کلی خاموش بود و افتخار عباس آخوندی، وزیر وقت دولت روحانی افتتاح نکردن حتی یک واحد مسکن مهر بود، بنابراین با توجه به اقدامات تاثیرگذار دولت و گام‌های رو به جلوی برداشته‌شده برای رفع چالش مسکن، انتظار می‌رود رئیس‌جمهور آینده کشور این مسیر را ادامه دهد. طبق آخرین گزارش مرکز آمار ایران سهم مسکن از سبد هزینه خانوار‌های ایرانی به ۳۶ درصد و سهم تهرانی‌ها به حدود ۵۰ درصد رسیده است. مسلما کاهش یا رفع مشکل مسکن می‌تواند باعث افزایش سطح رفاه عمومی و افزایش رضایت مردم شود. در پی این اقدامات تورم نقطه به نقطه مسکن شرق تهران به ۱۲,۵ درصد رسید.

به گزارش «وطن امروز»، دغدغه اول و آخر شهید رئیسی بحث ساخت مسکن و خانه‌دار کردن مردم از این مسیر بود و سر این موضوع، همه توان و حیثیت خود را وسط گذاشته بود و حتی تا آخرین روز به مساله ساخت 4 میلیون مسکن در دولت خود اشاره کرد و یک قدم هم عقب ننشست. بنابراین نیاز است دغدغه شهید رئیسی در حوزه مسکن در دولت بعد نیز پیگیری شود و این مساله جزو اولویت‌های رئیس‌جمهور آینده باشد.

مسکن یکی از نیازهای اساسی خانوارها به شمار می‌رود. این بخش میزان زیادی از درآمد خانوارها را به خود اختصاص می‌دهد، بویژه در کلانشهرها بالغ بر 70 درصد درآمد افراد صرف مسکن می‌شود. کارشناسان بر این عقیده‌اند که تنها راهکار برای حل مشکل مسکن در کشور، ساخت انبوه مسکن است. به نحوی که عرضه و تقاضا برابر شود و قیمت‌ها از تعادل برخوردار شوند. شهید رئیسی در راستای حل این مشکل تلاش‌های بسیاری انجام داد و قرار بود تا قبل از پایان دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش، ساخت 4 میلیون مسکن را تحقق بخشد. از آنجا که در حال حاضر مسکن بخش زیادی از درآمد خانوارها را می‌بلعد و بویژه در شهرهای بزرگ برای مردم مشکل‌ساز شده است، شهید رئیسی اهتمام ویژه‌ای بر تحقق شعار انتخاباتی‌اش در زمینه ساخت مسکن داشت. 

یکی از مهم‌ترین راهکارها برای به تعادل رساندن بازار مسکن در کشور این است که به تولید انبوه ساخت مسکن مبادرت کنیم. در همین راستا، دولت شهید رئیسی طرح نهضت ملی مسکن را به اجرا گذاشت. امور مهمی همچون مسکن و اشتغال در صدر اولویت‌های شهید رئیسی بود. تولید انبوه مسکن جزو شعارهای انتخاباتی رئیس‌جمهور شهید محسوب می‌شد و وی تلاش زیادی در راستای تحقق این شعار انتخاباتی داشت.

برخی مسائل همچون فوت وزیر راه و شهرسازی وقت، عدم همکاری بانک‌ها برای تأمین مالی پروژه‌های ساخت مسکن ملی، عدم در دسترس بودن زمین به اندازه کافی و معطل ماندن طرح گسترش محدوده شهرها از جمله مشکلاتی بود که شهید رئیسی با آنها روبه‌رو بود. به گواه مسؤولان، شهید رئیسی به صورت شفاهی و مکتوب با جدیت پیگیر موضوع ساخت مسکن مردم  بود. در این راستا، جلسات متعددی به منظور تأمین زمین مورد نیاز و تأمین مالی پروژه‌ها برگزار می‌شد. برگزاری هفتگی و پیگیری مصرانه تحقق وعده ساخت 4 میلیون مسکن در دولت شهید رئیسی بر این موضوع گواهی می‌دهد که خواسته شهید رئیسی از خواسته مردم جدا نبود. هر آنچه دغدغه مردم بود، جزو اولویت‌ها و دغدغه‌های رئیس‌جمهور شهید بود. ساخت مسکن در صدر اولویت‌های دولت شهید رئیسی قرار داشت.

دغدغه اول و آخر شهید رئیسی بحث ساخت مسکن و خانه‌دار کردن مردم از این مسیر بود و سر این موضوع، همه توان و حیثیت خود را وسط گذاشته بود و حتی تا آخرین روز به مساله ساخت 4 میلیون مسکن در دولت خود اشاره کرد و یک قدم هم عقب ننشست. نیاز است دغدغه شهید رئیسی در حوزه مسکن در دولت بعدی نیز پیگیری شود و این مساله جزو اولویت‌های رئیس‌جمهور آینده نیز باشد.

نظرات حامد یزدیان، نماینده مردم اصفهان در مجلس دوازدهم و رحمان سعادت، استاد اقتصاد دانشگاه سمنان را درباره دغدغه‌مندی شهید رئیسی در زمینه ساخت مسکن جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید.

***

 محاسبات نشان می‌دهد با اجرای طرح پاداش وزارت نیرو، مشترکان مناطق عادی با مصرف در مرز الگو، با کاهش مصرف برق خود تا ۳۳ درصد نسبت به سال گذشته، می‌توانند ۱۵۰ هزار تومان پاداش دریافت کنند و به ‌این‌ ترتیب، قبض برق آنها بستانکار خواهد شد. وزیر نیرو نیز در روزهای گذشته به اهمیت اجرای طرح پاداش صرفه‌جویی مصرف برق اشاره و تأکید کرد با صرفه‌جویی در مصرف برق، علاوه بر کاهش هزینه‌های خود، می‌توان به وزارت نیرو و تأمین برق پایدار کمک کرد.

گروه بین‌الملل: فضای سیاسی آمریکا بعد از اعلام خبر محکومیت دونالد ترامپ توسط دادگاه وارد فاز جدیدی شده است که شاید دوباره یک 6 ژانویه و شورش بزرگ در این کشور رخ دهد و انتخابات ریاست‌جمهوری 2024 به بدترین انتخابات آمریکا بدل شود. هیات منصفه دادگاه نیویورک، «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور پیشین آمریکا را در پرونده حق‌السکوت به یک بازیگر فیلم‌های غیراخلاقی در تمام ۳۴ مورد اتهامی مجرم شناخت. ترامپ در این پرونده به جعل اسناد مالی با هدف پنهان‌کردن حق‌السکوت متهم بوده است. این حکم ترامپ را به نخستین رئیس‌جمهور آمریکا مبدل می‌کند که مرتکب بزه و مجرم شناخته می‌شود اما او را برای رقابت برای انتخابات ریاست‌جمهوری منع نمی‌کند. حکم محکومیت ترامپ قرار است ۱۱ جولای (۲۱ تیر) صادر شود و روزنامه واشنگتن‌پست نوشته او با 4 سال حبس روبه‌رو خواهد شد. ترامپ اما در خارج از دادگاه، خود را بی‌گناه خواند و گفت: «این دادگاه، متقلبانه و مایه ننگ‌ بود. مردم در روز ۵ نوامبر (روز انتخابات) حکم واقعی را صادر می‌کنند. کشور ما به سمت جهنم می‌رود. ما تا آخر مبارزه می‌کنیم». رئیس‌جمهور سابق آمریکا شاهدان و قاضی پرونده پرداخت حق‌السکوت به بازیگر فیلم‌های غیراخلاقی را که در آن مجرم شناخته شده «ظالم» توصیف کرد و علیه یکی از شاهدان هم انتقادات تندی را مطرح کرد. ترامپ با اشاره به رای «خوان مرچان» قاضی پرونده خود گفت: «در چندین مورد درخواست تجدیدنظر می‌دهیم. او (قاضی) اجازه نمی‌داد ما شاهدان خود را بیاوریم. نمی‌گذاشت صحبت کنیم. او اجازه هیچ کاری را به ما نداد. قاضی ظالم بود». پنجشنبه گذشته هیات‌ منصفه دادگاه نیویورک ترامپ را در تمام ۳۴ مورد اتهام پرونده پرداخت حق‌السکوت به یک بازیگر فیلم‌های غیراخلاقی، مجرم شناخت. ترامپ در این پرونده به جعل اسناد مالی با هدف پنهان‌کردن حق‌السکوت متهم بوده و این حکم او را به نخستین رئیس‌جمهور آمریکا بدل می‌کند که مرتکب بزه و مجرم شناخته می‌شود. رئیس‌جمهور سابق آمریکا همچنین درباره شهادت «مایکل کوهن» وکیل سابق خود علیه او در این پرونده گفت: «این آدم یک زمانی وکیل خوبی بود. به دستور دادگاه حق ندارم اسمش را بیاورم. او فاسد و نابکار است. همه این را می‌دانند. من هم مدتی طول کشید تا بفهمم». به دستور دادگاه، ترامپ حق ندارد شاهدان پرونده، اعضای هیات ‌منصفه و وکلای پرونده را هدف حملات کلامی خود قرار دهد. او در یک نشست خبری در «برج ترامپ» گفت: «ما (در این پرونده) یک قاضی داشتیم که درگیر تعارض بود، تعارض شدید. هرگز قضات تا این حد درگیر تعارض نبوده‌اند. دیدید که در مساله شاهدان چه اتفاقی افتاد». ترامپ همچنین برای چندمین‌بار این پرونده و روند محاکمه خود را «تقلبی» دانست و گفت: «این مرد (قاضی) شاهدان را به معنای واقعی کلمه به صلابه کشید، این مرد که شبیه فرشته‌هاست و در ظاهر بسیار آرام و خوب به نظر می‌رسد، درواقع شیطان است». در این میان خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا نوشت: «اصول آمریکایی که هیچ‌کس بالاتر از قانون نیست، مجددا مورد تایید قرار گرفت. به دونالد ترامپ فرصتی داده شد تا از خود دفاع کند. هیاتی متشکل از ۱۲ نفر او را قضاوت کردند و اکنون او مثل هر شخص دیگری می‌تواند درخواست تجدید نظر دهد». این در حالی است که ترامپ مدعی است تمام این اقدامات توسط رقیبش بایدن و افرادش طراحی شده است و همچنین قاضی این پرونده را «ظالم» توصیف کرد. بایدن در ادامه اظهاراتش که نخستین بیانیه او پس از مجرم شناخته شدن ترامپ تلقی می‌شود، افزود: «بی‌احتیاطی، خطرناک و غیرمسؤولانه است که کسی بگوید تقلب شده است، فقط به این دلیل که حکم صادر شده را دوست ندارد. سیستم قضایی ما نزدیک به ۲۵۰ سال پایدار بوده و به معنای واقعی کلمه سنگ بنای آمریکاست. به کسی اجازه نخواهیم داد سیستم قضایی ایالات متحده را نابود کند». 

ترامپ که مجرم شناخته شده، قطعا درخواست تجدیدنظر خواهد کرد و این فرآیند تجدیدنظر ممکن است ماه‌ها طول بکشد. تیم وکلای او سپس با دادگاه استیناف منهتن و احتمالا دادگاه‌های تجدیدنظر روبه‌رو خواهد شد. به این ترتیب بسیار بعید است ترامپ با دستبند از دادگاه خارج شود و پیش‌بینی می‌شود بعد از ارائه درخواست بازنگری، به قید وثیقه آزاد بماند. هر چند احتمال به زندان رفتن ترامپ روی کاغذ وجود دارد اما بسیار بعید است ترامپ در صورت مجرم شناخته شدن، به زندان بیفتد. ۳۴ اتهامی که علیه او مطرح است، در نیویورک جزو جرائم کلاس E محسوب می‌شود که پایین‌ترین سطح جرم در این ایالت است. هر کدام از این اتهام‌ها حداکثر 4 سال حبس دارد. طبق قانون اساسی آمریکا ترامپ هنوز می‌تواند برای ریاست‌جمهوری نامزد شود. قانون اساسی آمریکا شرایط نسبتا کمی را برای تایید صلاحیت نامزدهای ریاست‌جمهوری تعیین کرده است؛ آنها باید دست‌کم ۳۵ سال داشته باشند، شهروند متولد ایالات متحده باشند و حداقل ۱۴ سال در این کشور زندگی کرده باشند. هیچ قانونی نیز برای جلوگیری از نامزدی کسانی که سوابق جنایی دارند، وجود ندارد. از سویی نظرسنجی مشترک خبرگزاری رویترز و مؤسسه ایپسوس نشان می‌دهد محکومیت اخیر ترامپ در پرونده پرداخت حق‌السکوت به یک بازیگر فیلم‌های غیراخلاقی، تأثیر چندانی بر حمایت رای‌دهندگان حزب جمهوری‌خواه از او ندارد. نظرسنجی جدید که پس از محکومیت ترامپ برگزار شده، نشان می‌دهد ۵۶ درصد رای‌دهندگان جمهوری‌خواه می‌گویند حکم دادگاه تأثیری بر حمایت آنها از ترامپ ندارد، ۳۵ درصد می‌گویند این حکم حمایت آنها از ترامپ را افزایش خواهد داد، زیرا در نظر آنان، این حکم جنبه سیاسی دارد و نمایانگر واقعیت نیست و در مقابل، تنها ۱۰ درصد رای‌دهندگان گفته‌اند با محکومیت ترامپ، احتمال اینکه آنها در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا به او رای دهند، کاهش یافته است. با این ‌حال، در گزارش رویترز آمده است: «از دست ‌دادن ۱۰ درصد حمایت رای‌دهندگان برای ترامپ مهلک‌تر از حمایت جدی‌تر آن ۳۵ درصد است، زیرا گروه دوم به ‌هر حال به ترامپ رای می‌دادند (و این آمار حامیان ترامپ را افزایش نخواهد داد). در میان رای‌دهندگان مستقل که به هیچ یک از احزاب جمهوری‌خواه و دموکرات وابستگی حزبی ندارند، ۲۵ درصد گفته‌اند حمایت آنها از ترامپ کاهش یافته، ۱۸ درصد اعلام کرده‌اند حمایت آنها بیشتر شده و ۵۶ درصد گفته‌اند این حکم هیچ تأثیری در میزان حمایت آنها از ترامپ نخواهد داشت. اما مجرم شناخته شدن رئیس‌جمهور سابق آمریکا می‌تواند بر نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری ماه نوامبر تاثیر بگذارد. اوایل امسال نظرسنجی بلومبرگ و مورنینگ کانسالت نشان داد ۵۳ درصد رای‌دهندگان ایالت‌های تعیین‌کننده، در صورت محکومیت ترامپ، از رای دادن به او امتناع خواهند کرد. نظرسنجی دیگری از دانشگاه کوئینی‌پیاک در ماه جاری میلادی نشان داد در صورت محکومیت، ۶ درصد رای‌دهندگان ترامپ، با احتمال کمتری به او رای خواهند داد؛ رقمی که در چنین رقابت نزدیکی می‌تواند بسیار مهم باشد. ترامپ همچنین امکان اینکه با استناد به اختیار ریاست‌جمهوری احتمالی آتی، خودش را در پرونده‌های ایالتی عفو کند نخواهد داشت. روسای جمهور می‌توانند کسانی را که مرتکب جرائم فدرال شده‌اند، عفو کنند. پرونده حق‌السکوت در نیویورک یک مساله ایالتی است و اگر ترامپ دوباره رئیس‌جمهور شود، باز هم از دسترس او خارج خواهد بود. برای پرونده ترامپ در جورجیا هم همین مساله صدق می‌کند، جایی که او به توطئه برای معکوس کردن شکست خود از جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در انتخابات ۲۰۲۰ متهم شده است. این پرونده در حال حاضر در مرحله تجدیدنظر است. اختیارات مربوط به عفو برای ۲ پرونده فدرال ترامپ - یکی درباره مدیریت نادرست اسناد محرمانه و دیگری درباره توطئه تغییر نتایج انتخابات ۲۰۲۰ در سطح ملی - نامشخص است. در پرونده اول، یک قاضی منصوب ترامپ در فلوریدا محاکمه را به طور نامحدود به تعویق انداخته و گفته است تعیین تاریخ قبل از حل و فصل سوالات مربوط به شواهد «عاقلانه نخواهد بود». پرونده دوم فدرال هم با درخواست تجدید نظر رئیس‌جمهور سابق آمریکا به تعویق افتاد. بعد از آنکه هیات منصفه دادگاه منهتن نیویورک دونالد ترامپ را مجرم شناخت، طرفدارانش با هجوم به فضای مجازی و وب‌سایت‌های حامی او، خواستار شورش مسلحانه و مجازات خشن عوامل دادگاه شدند. آنها شبکه‌های اجتماعی را با فراخوان برای شورش، انقلاب و مجازات خشن پر کردند. این فراخوان‌ها بعد از آن انجام شد که ترامپ بامداد روز جمعه به وقت تهران از سوی هیات منصفه دادگاه نیویورک در پرونده پرداخت حق‌السکوت، در هر ۳۴ فقره اتهام، گناهکار شناخته شد؛ تا ترامپ یکی دیگر از نخستین بارها را در تاریخ آمریکا رقم بزند که یک رئیس‌جمهور در جرائم کیفری گناهکار شناخته می‌شود. بر اساس بررسی رویترز از نظرات در ۳ وبسایت همسو با ترامپ شامل پلتفرم Truth Social خود او، برخی حامیانش خواستار حمله به هیات منصفه دادگاه، اعدام قاضی یا جنگ داخلی آشکار و شورش مسلحانه شدند. یکی از تحلیلگران شبکه خبری سی‌‌ان‌‌ان هشدار داد در صورتی که رئیس‌جمهور سابق آمریکا به دلیل نقض حکم دادگاه درباره ممنوعیت اظهارنظر علنی و مصاحبه مطبوعاتی درباره شهود، دادستان، کارکنان دادگاه، هیات منصفه و خانواده قاضی، بازداشت و حبس شود، شورش سراسری در ایالات متحده به وقوع خواهد پیوست. وی با بیان اینکه «اگر از نظر سیاسی، جزو طرفداران جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در انتخابات ۲۰۲۴ ریاست‌جمهوری این کشور باشم، به هیچ‌وجه تمایل ندارم ترامپ را در زندان ببینم»، تاکید کرد: این کار نه فقط مردم را بیش از پیش ملتهب و عصبانی خواهد کرد، بلکه بر محبوبیت ترامپ در میان آنها نیز خواهد افزود. به نوشته هیل، دفتر دادستانی منطقه منهتن روز دوشنبه از قاضی دادگاه پرونده کیفری ترامپ خواست دستور بازداشت و زندانی شدن رئیس‌جمهور سابق آمریکا را به دلیل پست‌های تحریک‌آمیزش در رسانه‌های اجتماعی درباره پرونده کیفری پرداخت حق‌السکوت (به یک بازیگر فیلم‌های مستهجن) صادر کند. کریس کانروی، دستیار دادستان منطقه خواستار جریمه هزار دلاری ترامپ برای هر پست در شبکه‌های اجتماعی شد و یادآور شد به دلیل اینکه ترامپ دستور قاضی مبنی بر ممنوعیت اظهارنظر علنی و مصاحبه مطبوعاتی درباره شهود، دادستان، کارکنان دادگاه، هیات منصفه و خانواده قاضی را زیر پا گذاشته است، باید بازداشت و حبس شود.

بورل در تازه‌ترین اظهارات خود مدعی شده کشته شدن ده‌ها فلسطینی  در بمباران رفح اتحادیه اروپایی  را به سمت آن می‌کشاند که خواهان اجرای حکم اخیر دیوان بین‌المللی دادگستری برای توقف حمله به رفح شود. بهتر است مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی ابتدا به این سوال مهم پاسخ دهد: چرا اساسا اجرایی شدن حکم دادگاه لاهه علیه رژیم اشغالگر قدس، باید تابعی از وقوع یک نسل‌کشی گسترده یا یک قتل‌عام از سوی صهیونیست‌ها باشد؟! آیا دادگاهی که اروپاییان از اصالت حقوقی و ضمانت اجرایی احکام آن در دهه‌های پساجنگ دوم جهانی سخن گفته‌اند، با اعتبار خود  نمی‌تواند جنایت ۸ ماهه و روزانه رژیم اشغالگر قدس علیه یک منطقه کوچک با مردمی بی‌دفاع را متوقف سازد؟

افزایش شدید صادرات تسلیحاتی اروپاییان به کشورهای منطقه غرب آسیا (متعاقب جنگ غزه) و انعقاد صدها قرارداد تسلیحاتی- امنیتی  کلان و بلندمدت میان آنها و تل‌آویو در طول ۸ ماه اخیر نشان می‌دهد چرا امثال بورل در حال دروغ‌پردازی آشکار و خرید زمان به سود ادامه جنگ و توحش صهیونیست‌ها در نوار غزه هستند! گزارش‌هایی که در ماه‌های نوامبر و دسامبر سال 2023 میلادی و متعاقبا، ماه‌های سپری‌شده از سال 2024 میلادی منتشر شده، بیانگر افزایش تصاعدی درآمد شرکت‌های تسلیحاتی غرب از جنگ غزه است. کودکان بی‌پناه فلسطینی با سلاح‌هایی کشته می‌شوند که منتشرکنندگان غربی بیانیه محکومیت حمله اخیر رژیم صهیونیستی به رفح، سازنده، انتقال‌دهنده و منتفع سود اقتصادی و تجاری آنند! بهتر است مقامات اروپایی یک بار برای همیشه نسبت به این گزاره قطعی واقف شوند که هیچ انسان آزاده، آگاه و عاقلی (در هر نقطه‌ای از جهان که قرار داشته باشد)، اروپا را نه‌تنها طرف دعوای قانونی و حقوقی با صهیونیست‌ها نمی‌داند، بلکه بیش از هر زمان دیگری نسبت به وابسته و دست‌آموز بودن این مجموعه در ارتباط با تل‌آویو واقف شده است.

گروه فرهنگ و هنر: ۳۵ سال از رحلت حضرت امام خمینی(ره) گذشت و تلویزیون تاکنون ۴ سریال و چندین مستند تأثیرگذار از زندگی بنیانگذار جمهوری اسلامی را که در یادها ماندگار شود، ساخته و روی آنتن برده است. با نگاهی به بودجه این سریال‌ها می‌توان دریافت هیچ‌کدام از این مجموعه‌های تلویزیونی در باکس «الف ویژه» قرار نداشته‌اند، بلکه عوامل با بودجه بسیار معقول و حتی ناچیزی این پروژه‌ها را تولید و روانه آنتن کرده‌اند.

انتظار می‌رفت همان‌طور که مدیران وقت سازمان وعده داده بودند، بهمن 97 به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، ساخت یک سریال «الف ویژه» درباره زندگی امام خمینی(ره) در دستور کار قرار گیرد اما چنین اتفاقی رخ نداد، حال باید دید مدیران سیما در این 35 سال چرا به فکر ساخت یک سریال تاریخی با رویکرد زندگی امام خمینی(ره) نیفتادند. هر چند باید در نظر داشت پرداختن به شخصیت‌های سیاسی یکی از مشکل‌ترین چالش‌ها در عرصه فیلمسازی و سریال‌سازی است و اگر آن چهره سیاسی در بین مردم محبوب باشد و در ذهن‌ها از جایگاه ویژه‌ای برخوردار باشد، سختی این کار چندین برابر می‌شود. در این گزارش به ۴ سریال و چند مستند تلویزیونی که سیما تاکنون آنها را با رویکرد زندگی رهبر کبیر انقلاب روی آنتن برده است، می‌پردازیم.

* «آفتاب و زمین» و تولد امام خمینی(ره)

مجموعه تلویزیونی آفتاب و زمین جزو نخستین سریال‌هایی است که روایتگر زندگی امام خمینی(ره) است. داستان این سریال از دوران زندگی پدر امام خمینی آغاز شده و به مبارزات پدر امام با خوانین منطقه می‌رسد، همچنین در قسمتی از آفتاب و زمین مخاطب بیننده داستان تولد امام خمینی(ره) است.

در ابتدا قرار بر این بود داستان این سریال از دوران تولد امام خمینی(ره) آغاز شده و زندگی امام را در دوران‌های مختلف سنی به تصویر بکشد اما آفتاب و زمین تا دوران تولد امام و ۶ ماهگی او پیش رفت و هیچگاه ادامه سریال مقابل دوربین نرفت. آفتاب و زمین با تصویر کردن مقطع زمانی دوران‌های قاجار و حکومت ناصرالدین شاه ساخته شد.

سریال آفتاب و زمین اواخر دهه 70 کلید خورد و اوایل دهه 80 به اتمام رسید. این سریال پس از طی کردن مراحل فنی از شبکه ۲ سیما روی آنتن رفت. فیلمنامه آفتاب و زمین را جلیل عرفان‌منش نوشت و تهیه‌کنندگی این پروژه به عهده علیرضا سجادپور بود. جواد شمقدری هم کارگردان این سریال بود.

مرحوم«ولی‌الله مؤمنی» در این سریال نقش پدر امام را ایفا کرد. کارگردان این مجموعه تلویزیونی در یکی از مصاحبه‌هایش عنوان کرد علت اصلی انتخاب مؤمنی برای بازی در این کاراکتر، چهره ناآشنای او و مهارت وی در خواندن متون و خطابه‌ها بود.

حسین انصاری، مرحوم رضا سعیدی، بهمن دان، لعیا باستانی، ثریا سلطانی، ماشاءالله شاهمرادی‌زاده، برات‌الله شیبانی، غلامرضا عارف‌نژاد، مرحوم فرهاد خانمحمدی و مجید عبدالعظیمی از دیگر بازیگران این سریال بودند.

* سریال «سال‌های حادثه»

این سریال در گروه کودک و نوجوان شبکه 5 سیما در 10 قسمت 45 دقیقه‌ای و در 3 فصل تولید شد. در فصل اول این مجموعه مخاطب شاهد حوادثی‌ مربوط به سال‌های 1342 تا 1357 است.

فصل دوم درباره رخدادهای تاریخی مربوط به سال‌های 57 تا 68 است. فصل سوم نیز به دهه 90 و سال 91 به بعد اشاره دارد. هر ۳ فصل از طریق شخصیتی به نام «احمدعلی» به هم متصل می‌شود. احمدعلی در سالی به دنیا می‌آید و پا می‌گیرد که در ایران انقلاب می‌شود. این شخصیت در 9 سالگی برای حضرت امام نامه‌ای می‌نویسد و به آدرس ایشان ارسال می‌کند.

از احمدعلی دعوت می‌شود به تهران بیاید اما در همان زمان امام خمینی(ره) رحلت می‌کند و احمدعلی دست خالی از جماران بازمی‌گردد. احمدعلی در فصل سوم سریال سال 91 به یک دانشمند هسته‌ای تبدیل شده و در جبهه مقابله با تحریم‌های غرب حضوری فعال دارد. به گفته کارگردان این سریال، در این اثر به مسائل سیاسی کشور پرداخته نمی‌شود و بیشتر به مسائل عرفانی و رابطه امام خمینی(ره) با کودکان پرداخته شده است.

دستمایه تحقیقی و پژوهشی سریال نیز کتابی است که تمام دست‌خط‌های امام خمینی(ره) زمانی که به نامه‌های کودکان و مردم جواب می‌دادند در آن موجود است. در این سریال مخاطبان با چهره امام خمینی(ره) در دوران کهنسالی مواجه می‌شوند. سال‌های حادثه را سعید چاری کارگردانی کرده است.

* سریال «صنوبر»

در ابتدای دهه 80 یک اثر تلویزیونی - سینمایی به نام صنوبر به کارگردانی مجتبی راعی درباره امام خمینی(ره) تولید شد. این فیلم یک اثر تلویزیونی - سینمایی کلاسیک است و در بخش‌هایی از آن از حضور راوی بهره گرفته شده است. «صنوبر» در جشنواره فیلم فجر سال 81 تغییر نام داد و این بار با نام «سال سخت در خمین» نمایش داده شد. در همان زمان نیز با حفظ همین نام در قالب سریالی 6 قسمتی از تلویزیون پخش شد.

این اثر قرار بود در صدمین سالگرد تولد امام خمینی(ره) ساخته و عرضه شود اما با چند سال تأخیر مقابل دوربین رفت. صنوبر به تهیه‌کنندگی مهدی همایونفر ساخته شد و محصول سرمایه‌گذاری مشترک مؤسسه «عروج فیلم» و «شبکه یک سیما» بود. «عروج فیلم» یکی از زیرمجموعه‌های مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) است که آثار نمایشی در این زمینه را تولید می‌کند.

کارگردان در این اثر، به مقطع نوجوانی امام خمینی(ره) و زندگی ایشان در فاصله 13 تا 16 سالگی می‌پردازد. مقطعی که با آغاز جنگ اول جهانی در ایران همزمان است و با وجود اعلام بی‌طرفی ایران، کشورمان از سوی بیگانگان مورد هجوم واقع می‌شود و روس‌ها از شمال کشور تا قزوین پیشروی می‌کنند و انگلستان نیز فعالیت‌های خود را همچنان ادامه می‌دهد. در چنین شرایطی که کشور در اشغال بیگانگان است، در هر گوشه از کشور ایران هر فردی که 100 سوار دارد، خود را شاه می‌نامد و در محدوده جغرافیایی مشخصی حکومت تشکیل می‌دهد.

امیرمفخم یکی از این شخصیت‌هاست که در این سریال درباره کاراکتر او صحبت شده است. امیر‌مفخم که خود زمانی از مشروطه‌خواهان بود و در فتح تهران نیز حضور داشت، به یک دیکتاتور تبدیل می‌شود و راعی این ماجرا را مقابل دوربین خود می‌برد.

مخاطب همچنین شاهد داستانی است که تعریف می‌کند احمدشاه قاجار چگونه قصد داشت پایتخت را از تهران به اصفهان منتقل کند. در همین ایام تاجران انگلیسی، غله شهر خمین را می‌خرند و به لندن می‌برند. این مساله باعث بروز قحطی در خمین می‌شود و مردم به خوردن لاشه حیوانات مرده رو می‌آورند و پس از مدتی نیز بیماری‌های واگیردار شهر جان مردم را می‌گیرد.

اتفاق‌هایی که در این سریال روایت می‌شود، تأثیری جدی بر شکل‌گیری شخصیت امام دارد. ساخت این سریال از سال 1380 آغاز شد. در ابتدا گروه تصمیم داشتند در شهر خمین، محل واقعی وقوع این رویدادها سریال را بسازند اما به دلیل تغییرات فراوان جغرافیایی، امکان فیلمبرداری در آن شهر وجود نداشت و به همین دلیل تمام دکورهای سریال در منطقه «کوهپایه» در حوالی اصفهان ساخته شد و سریال در همین منطقه مقابل دوربین رفت.

احمد بخشی‌زاده، جعفر دهقان، جهانگیر الماسی، حسین محجوب، مهوش صبرکن و محمود پاک‌نیت برخی بازیگران آن هستند. محمود جعفری (شوهر عمه امام)، پریوش نظریه (عمه امام)، زهرا سعیدی (مادر امام) و علی یعقوب‌زاده (برادر امام) نیز از دیگر نقش‌های این اثر هستند، همچنین ایفای نقش نوجوانی امام خمینی نیز به یک نوجوان نابازیگر سپرده شد که پس از این فیلم، در اثر نمایشی دیگری حضور نیافت. فیلم صنوبر هیچگاه امکان نمایش در سینماها را پیدا نکرد و صرفا پخش تلویزیونی آن توانست مخاطبان را با این اثر آشنا کند.

* سریال «روح‌الله»

شبکه ۲ سال ۹۱ ساخت سریالی با نام روح‌الله را آغاز کرد. راما قویدل، کارگردانی این کار را به عهده گرفت و بازیگرانی چون انوشیروان ارجمند، افشین نخعی، حمیدرضا هدایتی، محمد کاسبی، محمد بزرگمهر و رحمان باقریان در سریال روح‌الله به ایفای نقش پرداختند.

این سریال به تهیه‌کنندگی محمدرضا شفیعی شامل ۱۳ اپیزود انتخابی و اقتباسی بر اساس روابط امام خمینی(ره) با همسایگان و کسانی است که از اقصی نقاط ایران موفق به دیدار با ایشان شده‌اند. سعید نعمت‌الله فیلمنامه «روح‌الله» را بر اساس خاطرات مستندی که در کتاب‌های مختلف درباره امام(ره) نگارش شده، نوشته و شخصیت‌های اصلی این سریال مردم و نوجوانان هستند. نکته قابل توجه اثر نیز این است که قصه‌ها به شیوه‌ای نوشته شده‌اند که نیازی به حضور شخصیت امام(ره) در فیلمنامه وجود نداشته است.

همسایه‌داری، رعایت حق‌الناس، مهربانی، صرفه‌جویی، توجه به مطالعه و عدالت از ویژگی‌های اخلاقی امام خمینی(ره) است که در بازنمایی خاطره‌ای واقعی از افراد، روایت می‌شود.

۷ قسمت نخست این سریال به کارگردانی راما قویدل در ایام دهه فجر سال ۹۱ پخش شد که به دلیل مشکلات مالی متوقف شد اما سال بعد در آستانه ایام ارتحال امام قسمت‌های تازه این سریال با کارگردانی سیامک صرافت از شبکه ۲ پخش شد.

* مستندهایی که زندگی امام را به تصویر کشیدند

سیما در 35 سالی که از رحلت امام خمینی گذشته است، بارها مستندهای تلویزیونی از زندگی امام خمینی ساخته و روی آنتن شبکه‌های مختلف سیما برده است که در این قسمت مستندهایی که پرمخاطب شدند را بررسی می‌کنیم.

* مستندی با استانداردهای بین‌المللی

مستند «روح‌الله» سال ۱۳۸۶ به کارگردانی محمد دبوق ساخته و همان سال نیز از شبکه ۳ سیما برای نخستین بار پخش شد. روح‌الله در سال‌های اخیر بارها روی آنتن شبکه‌های مختلف سیما رفت. نحوه پژوهش و ساختار این مستند باعث شده است که مستند روح‌الله به یک اثر با استانداردهای بین‌المللی تبدیل شده و نظر مخاطبانی از سراسر جهان را جلب کند.

مستند روح‌الله کامل‌ترین و جامع‌ترین مستند ساخته شده درباره امام خمینی(ره) است که در ۱۰ قسمت به مقاطع مهم زندگی امام خمینی(ره) می‌پردازد. این مجموعه بر اساس مصاحبه‌هایی از شخصیت‌های بین‌المللی کشورهای ایران، عراق، ترکیه، سوریه، مصر، فلسطین، فرانسه و لبنان ساخته شده است و بیش از ۱۰ هزار قطعه عکس و تصاویر ناب تلویزیونی که بسیاری از آنها برای نخستین مرتبه نمایش داده شده‌اند، در ساخت آن به کار رفته است. 

* مستند گزارشی از زندگی امام

سال ۱۳۷۸ واحد مرکزی صداوسیما اقدام به تولید مستند- گزارشی درباره زندگی امام خمینی(ره) کرد. این مستند -گزارش در همان سال هر شب در قالب ۱۶ گزارش ۱۰ دقیقه‌ای در بخش‌های مختلف خبری از تلویزیون پخش می‌شد.

در مستند سیره علمی امام روح‌الله بخش‌های مختلف زندگی و روابط امام اعم از حکومت‌داری، سیاست، فرهنگ و خانواده مقابل دوربین رفت. در تولید این مستند از برخی سخنرانی‌های آرشیوی و کمتر پخش شده حضرت امام بهره گرفته شده است. این اثر توجه زیادی به موضوع‌های داخلی همچون وقایع پس از انقلاب که جنگ یکی از آنها به شمار می‌رود، داشت.

سرخپوشان پایتخت در آخرین لحظات فصل 1402-1403،  قهرمانی دیرهنگام خود را در رقابت شانه به شانه با رقیب دیرینه آبی‌پوش مسجل کردند. به این ترتیب پرسپولیس هفتمین قهرمانی خود طی ۸ فصل اخیر لیگ برتر فوتبال ایران را جشن گرفت. دیشب در ورزشگاه آزادی تهران، شاگردان اوسمار برزیلی که تا ۳ هفته مانده به پایان فصل تعقیب‌کننده استقلال در صدر جدول بودند و تازه ۲ هفته بود که صدرنشین شده بودند، در بازی آخر باز هم صدر را به حریف داده بودند و با وجود حمایت پر‌شور هواداران‌شان، مقابل حریفی محکم به نام مس رفسنجان کارشان گره خورده بود اما سرانجام هرچند خیلی دیر، بالاخره صدر جدول را از شاگردان نکونام پس گرفتند. استقلال که طی 21 هفته از 30 هفته فصل صدرنشین بود، بویژه از بازی برگشت شهرآورد  فروغ خود را از دست 

داده بود. استقلال در هفته آخر در ورزشگاه خالی از تماشاگر پاس اکباتان میهمان پیکان بود و در همان 22 دقیقه اول با ۲ گل میلاد محمدی برد خود را تضمین کرد. در مقابل اما مدافع عنوان قهرمانی لیگ برتر زیر فشار روانی زیادی قرار داشت و بدترین رکورد خلق موقعیت در رقابت‌های داخلی این فصل را ثبت کرد و با از دست دادن چند فرصت  توسط مهاجمان و هافبک‌هایش سرانجام خیلی دیر و با بیش از یک ساعت تاخیر نسبت به رقیب همشهری با ضربه سر دقیقه 86  مدافع گرجی خود به پیروزی رسید و فاتح بیست‌وسومین لیگ برتر شد. به این ترتیب گئورگی گولسیانی که در این فصل ستون دفاعی سرخ‌ها بود، با زدن گل تاریخی هفتمین قهرمانی یک دهه اخیر پرسپولیس، عنوان بهترین گلزن خارجی این باشگاه را نیز به خود اختصاص داد. اوسمار ویرا که از میانه لیگ جانشین یحیی گل‌محمدی روی نیمکت پرسپولیس شده بود نیز لقب نخستین سرمربی برزیلی را که در لیگ سطح اول ایران به جام قهرمانی می‌رسد، نصیب خود کرد. استقلال نیز با پشت سر گذاشتن فصلی پرفراز و نشیب در بعد مدیریتی به  نایب‌قهرمانی رسید و سپاهان و تراکتور سوم و چهارم شدند. در انتهای جدول نیز ۲ نماینده خوزستان، فولاد و استقلال با پیروزی بر نساجی مازندران و هوادار، موفق شدند در آخرین دقایق بقای خود را تضمین کنند تا پیکان را به همراه صنعت نفت آبادان به لیگ یک مشایعت کنند.

علی فهیم‌دانش*: درباره پیام رهبر انقلاب به دانشجویان دانشگاه‌های آمریکا چند نکته قابل تأمل وجود دارد. 

1- پیام حاضر نشانگر تعمیق جهانی شدن حقوق بشر است، اینکه نقض قواعد حقوق بشری در هر جای دنیا می‌‍‌تواند و باید موجب نگرانی کشورها و دولت‌های دیگر باشد؛ آنچه از آن به عنوان تعهد در قبال جامعه جهانی یاد می‌شود (Erga omnes). دوره‌ای که حقوق بشر را در چارچوب مرزها و در زمره اعمال داخلی کشورها محسوب می‌کردند، قطعا پایان یافته است. البته بسیاری از کشورهای مستقل به درستی با اینکه جهانی شدن حقوق بشر مترادف با حاکمیت الگوهای غربی حقوقی باشد و به ابزاری برای مداخله‌جویی و از بین رفتن تنوع فرهنگی تبدیل شود، مخالف هستند. حقوق بشر جهانی است و همان‌قدر که تمدن آتنی در پیدایش آن نقش داشته، ایران قبل و بعد از اسلام با منشور کورش، فارابی، ابن‌سینا و مولانا در ایجاد آن موثر بوده و آنچه الان حقوق بشر جهانی است، در برگیرنده نمادهای تمدنی از شرق و غرب است.

2- نقض حقوق بشر و حقوق بشردوستانه، موجب جریحه‌دار شدن احساسات انسان‌های آزاداندیش است. نمود آن را می‌توان در توسل به مراجع حقوقی بین‌المللی برای توقف جنایات جنگی تل‌آویو در غزه، توسط کشورهایی همچون آفریقای جنوبی ملاحظه کرد. طرح دعوای پرتوریا بر اساس کنوانسیون پیشگیری و مجازات جرم نسل‌کشی 1948 و ورود تعدادی از کشورها به حمایت از آفریقای جنوبی با توسل به اساسنامه دیوان بین‌الملل دادگستری، مبین دغدغه جامعه جهانی است. آفریقای جنوبی در این پرونده بنا به نظر قضات دیوان لاهه، دارای منفعت حقوقی است، هر چند جنایات ارتکابی ارتش اسرائیل علیه غیرنظامیان و کودکان و زنان فلسطینی انجام شده و می‌شود ولی وجدان‌های بیدار جهانی در سوی درست تاریخ ایستاده‌اند.

3- فلسطین و مردم غزه، بنا بر آرا و نظرات حقوقی از جمله نظر مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری در پرونده دیوار حائل 2004، تحت اشغال هستند و دولت اشغالگر بنا بر حقوق بین‌الملل دارای تعهدات و تکالیفی است. از دهه استعمارزدایی تاکنون هنجارهای حقوقی بین‌المللی بر این منوال بوده که امکان مساعدت و کمک به مردم تحت اشغال که برای رهایی خود از اشغالگران مبارزه می‌کنند، پذیرفته شده است، حتی بنا بر نظراتی به مردم تحت اشغال همه‌گونه کمک و مساعدت حتی نظامی نیز می‌توان ارائه داد، حمایت سیاسی و مالی و معنوی که به صورت اولی پذیرفته شده است. پیام حاضر نشان داد جمهوری اسلامی ایران علاوه بر آنکه در چارچوب حقوق بین‌الملل به گروه‌هایی که برای استقلال و آزادی خود از دولت اشغالگر مبارزه می‌کنند ارج می‌نهد، از حامیان آنها نیز قدردانی و حمایت معنوی به عمل می‌آورد. رهبر معظم انقلاب اسلامی، خواستار برگزاری همه‌پرسی عادلانه و فراگیر هستند که اساسی‌ترین سازوکار برای دستیابی ملت‌ها به حق تعیین سرنوشت است.

4- حق تعیین سرنوشت که یک حق بنیادین و غیرقابل انکار در نظام بین‌المللی حقوق‌بشر و به ‌عنوان قاعده‌ عام‌الشمول از جمله اساسی‌ترین اصول شناخته‌شده حقوق بین‌الملل است که در ماده‌ ۲ منشور ملل متحد و اعلامیه‌ مجمع عمومی ملل متحد درباره اصول حقوق بین‌الملل در زمینه‌ روابط دوستانه و همکاری میان کشورها برآن تاکید شده، تاکنون مجال بروز توسط مردم فلسطین نداشته و مدام در حال نقض شدن است. با توجه به ماهیت این حق به ‌عنوان قاعده‌ عام‌الشمول، تمام دولت‌ها موظف به رعایت تعهدات ناشی از آن و فراهم آوردن زمینه‌های مساعد برای تحقق آن هستند.

5- به این حق در ماده‌ یک مشترک میثاق حقوق مدنی و سیاسی و میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و مواد یک و ۳ اعلامیه‌ ملل متحد درباره حق تعیین سرنوشت مردم بومی، اشاره و تاکید شده که مردم بومی یک سرزمین حق برخورداری کامل از این حق را دارند. دیوان بین‌المللی دادگستری در نظر مشورتی ۹ ژوئیه‌ ۲۰۰۴ خود درباره «پیامدهای حقوقی ساخت دیوار در سرزمین فلسطین اشغالی» به صراحت بر لزوم رعایت حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین تأکید و بر تعهدات رژیم‌صهیونیستی برای احترام و رعایت آن تصریح می‌کند، همچنین لزوم اجرای حق تعیین سرنوشت توسط مردم بومی یک سرزمین در نظر مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری مورخ ۲۵ فوریه‌ ۲۰۱۹ در پرونده‌ «جداسازی مجمع‌الجزایر چاگوس از موریس توسط بریتانیا» نیز به‌خوبی متجلی شده است.

براساس این نظر مشورتی، کشوری که قیمومت یک منطقه غیرخودمختار را برعهده دارد، نمی‌تواند به اختیار خود و بدون رعایت حق تعیین سرنوشت مردم، اقدام به جداسازی یک سرزمین کند. همچنان که در این نظر بیان می‌شود، جداسازی‌ای که بدون‌ نظر مردم بومی تحقق یافته باشد، باطل و بلااثر است و کشورهای دیگر نیز باید از چنین امری خودداری کنند. 

6- سردمداران سلطه‌ جهانی، حتی به مفاهیم بشری هم رحم نمی‌کنند؛ مردم تحت اشغالی را که مبارزه آنها برای رهایی از دولت اشغالگر در چارچوب‌های حقوق بین‌المللی موجود، مشروع است - مقاومت فلسطین- 

و از آزادی و امنیت و حق تعیین سرنوشت خود دفاع می‌کنند، «تروریست» می‌نامند و رژیمی را که بنا بر آمار رسمی تاکنون ده‌ها هزار زن و کودک را با توسل به اقدامات تروریستی و بی‌رحمانه به قتل رسانده است، دفاع‌کننده از خود وانمود می‌کنند. 

7- درچارچوب‌های حقوقی موجود، دولتی که به دولت دیگر مساعدت می‌کند تا مرتکب جرائم بین‌المللی شدید از جمله نسل‌کشی شود، دارای مسؤولیت است. در پیام مقام معظم رهبری نیز بارها به حمایت‌هایی که دولت متبوع دانشجویان معترض از اقداماتی که یا خود فی نفسه ناقض حقوق بین‌الملل است یا منجر به نقض بنیادین قواعد حقوقی شده، اشاره شده و مورد مذمت قرار گرفته و به مسؤولیت آنها نیز در جنایات ارتکابی تل‌آویو اشاره شده است. 

8- تاریخی از بی‌اعتنایی به تعهدات بین‌المللی، نقض قطعنامه‌های شورای امنیت از جمله 242، استمرار اشغال اراضی فلسطینی‌ها و ساختن شهرک در آن اراضی، تلاش برای تغییر ترکیب جمعیت و غارت منابع طبیعی و رودخانه‌ها و منابع آبی فلسطینی‌ها و به کار بردن مشت آهنین از روز اول در برابر مردم بی‌دفاع فلسطین و بی‌توجهی به همه‌ ارزش‌های نه تنها حقوقی بلکه وجدانی و انسانی و دینی، موجب افزایش روزبه‌روز بی‌رحمی، ترور و سرکوبگری رژیم صهیونیستی شد. سکوت سازمان‌های بین‌المللی و دولت‌ها موجب تشدید نقض سیستماتیک و گسترده حقوق بین‌الملل، حقوق بشر و حقوق ‌بشردوستانه شده است؛ موضوعی که شائبه وجود استانداردهای دوگانه رفتاری این سازمان‌ها را به ذهن متبادر می‌کند.

9- مفاهیمی که در حقوق بین‌الملل دارای بار زیادی است از جمله حاکمیت قانون، مسؤولیت حمایت و حکمرانان خوب، استانداردهایی نیست که برای تل‌آویو وضع شده باشد. دولت یاغی و متمرد، دولتی است که به ۲ دستور موقت دیوان بین‌المللی دادگستری بی‌اعتناست و خواست دیوان مبنی بر توقف عملیات نظامی در رفح را نادیده می‌انگارد و تجاوز همه‌جانبه خود به غیرنظامیان را ادامه می‌دهد؛ تا آنجا که آمار نشانگر قریب 40 هزار شهید فلسطینی است،  قطعنامه‌های لازم‌الاتباع شورای امنیت را مستمرا نقض می‌کند، قرارهای بازداشت دیوان کیفری بین‌‎المللی را رد و دادستان آن را تهدید می‌کند و...

10- با یادآوری اینکه فلسطین یک سرزمین مستقل است با ملتی متشکل از مسلمان، مسیحی و یهودی و با سابقه‌ تاریخی طولانی، با انتقاد از شبکه‌ سرمایه‌داری صهیونیستی، تاکید شده اولا جمهوری اسلامی ایران به یهودیت و دیانت حضرت موسی(ع) که حتی در قانون اساسی ایران به آن اشاره شده احترام می‌گذارد و ثانیا صهیونیسم را که با کشتار و تجاوز و غصب زمین و نقض گسترده و سیستماتیک حقق بشر عجین شده، مورد نقد و خطاب خود می‌داند.

۱۱- رهبر معظم انقلاب با این پیام و خطاب قرار دادن جوانانی که آینده کشورها را می‌سازند و صحه نهادن بر راه درست ایشان و توصیه به معنویت - خلأیی که تمدن مغرب زمین با آن عمیقا مواجه است - به صورت عملی اقدام به تبیین اصل حکمت - عزت - مصلحت که سیاست خارجی ایران اسلامی بر آن ابتنا دارد، همراه با عدالت‌خواهی که سال‌هاست درباره نظام بین‌الملل به آن اشاره دارند (از جمله ناعادلانه بودن سیستم شورای امنیت و ضرورت صلح عادلانه در موضوع فلسطین) کرده‌اند و ضمن خطاب قرار دادن جوانان دانشجو در موضوع غزه که به نگرانی اصلی مردم دنیا تبدیل شده، مواضع راهبردی ایران اسلامی را به صورت واضح و شفاف از گذشته، حال و تا آینده در مقابل دید  نخبگان و افکار عمومی جهانی قرار داده‌اند.

سرکنسول ایران در میلان *