|
رضا علیپور به مدال برنز آسیا دست یافت
رضا علیپور در ماده سرعت مسابقات سنگنوردی قهرمانی آسیا صاحب مدال برنز شد. علیپور که به همراه سنگنوردانی از چین و دو نفر از قزاقستان به مرحله نیمهنهایی راه یافته بود، در رقابت با پِنگ از چین مغلوب شد و راهی مرحله ردهبندی این مسابقات شد. وی در نهایت با زمان ۴ ثانیه و ۹۵ صدم ثانیه در برابر «ریشات خایبولین» قزاق پیروز شد و در جایگاه سوم مسابقات ایستاد و موفق به کسب مدال برنز شد.
ارسال به دوستان
اخبار
حرکت جنجالی اسطوره ورزش جهان علیه ترامپ
کارل لوئیس، قهرمان سابق دو و میدانی، در اقدامی جالب و به شکل متفاوت، مخالفتش با دونالد ترامپ را ابراز کرد. لوئیس چهرهای شناختهشده در دنیای
دو و میدانی است و موفق شده قهرمانیهای بسیاری را به دست آورد و چندین مدال طلا در مسابقات المپیک را هم کسب کرده است. او که در فستیوال ترنتو اسپورت در ورزشگاه چیارا حضور یافته بود سخنرانیاش را برای هواداران زیادی که بهشدت او را مورد تشویق قرار میدادند به این شکل آغاز کرد: «اولین تور اروپایی من در سال ۱۹۸۰ در ایتالیا بود و من رابطه بسیار خوبی با این کشور دارم. پیش از این موفق شده بودم قهرمانیهای بسیاری را در ایتالیا به دست آورم». اما نمایش اصلی زمانی آغاز شد که تصاویری از چهرههای سرشناس آمریکایی مقابل این دونده سابق قرار داده شد و از او خواستند که درباره آنها نظر بدهد. لوئیس که همیشه به تلاشهایش برای حفظ حقوق شهروندی و از بین بردن تبعیض و نژادپرستی بویژه در بین ورزشکاران معروف بوده، با عکسی از ترامپ روبهرو شد که نامزد حزب جمهوریخواه برای انتخابات ریاستجمهوری آمریکا است. او در ادامه درخواست یک خودکار کرد و دو شاخ روی پیشانی رئیسجمهور سابق آمریکا کشید که با استقبال تماشاگران هم روبهرو شد و خطاب به آنها گفت: «فکر میکنم همه ما موافق باشیم که اینطوری بهتر است» و سپس عکس ترامپ را پاره کرد و تکههایش را روی صحنه پرتاب کرد.
***
ماجرای سایت بلیتفروشی بازی ایران - قطر چیست؟
سایت بلیتفروشی رویدادها در امارات هنوز لینک خرید بلیت دیدار تیمهای ملی فوتبال ایران و قطر را اضافه نکرده است. تیمهای ملی فوتبال ایران و قطر در هفته چهارم مسابقات انتخابی جامجهانی ۲۰۲۶، فردا سهشنبه ۲۴ مهر در ورزشگاه راشد دوبی رودرروی هم قرار میگیرند. سایت فدراسیون فوتبال یکشنبه ۲۲ مهر، روی خروجی خود یکی از سایتهای معتبر بلیتفروشی رویدادها در امارات را به عنوان مرجع خرید بلیت بازی با قطر معرفی کرد که با مراجعه به این سایت خرید، بلیت برای دیدار ایران و قطر در آن دیده نمیشد.
مسؤولان فدراسیون فوتبال پس از استعلامی که از مسؤولان فدراسیون فوتبال امارات گرفتند خواستار معرفی سایتی که ایرانیها بتوانند راحتتر بلیت بازی را در آن تهیه کنند، شدند و اماراتیها این سایت را به فدراسیون فوتبال ایران معرفی کردند که مطابق قوانین در همین سایت باید بلیتفروشی بازی با قطر انجام شود اما به دلیل سهلانگاری این پلتفرم هنوز لینک بلیت دیدار ایران و قطر در آن نیامده است. با مراجعه به این سایت رویدادهایی که در شهر دوبی انجام خواهد شد گنجانده شده و بزودی لینک خرید بلیت بازی ایران و قطر نیز به آن اضافه خواهد شد.
***
فردا؛ زمان رسیدگی به پرونده زنوزی در کمیته اخلاق
زمان جلسه رسیدگی به اتهامات محمدرضا زنوزی در کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال مشخص شد. کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال روز شنبه محمدرضا زنوزی، مالک باشگاه تراکتور را به دلیل اظهارات تند علیه فدراسیون فوتبال به این کمیته فراخواند. پیگیری تسنیم نشان میدهد طبق احضاریه کمیته اخلاق، محمدرضا زنوزی باید سهشنبه (فردا 24 مهر) در جلسه این کمیته حاضر شود و درباره اظهارات خود توضیح دهد. باشگاه تراکتور به طور رسمی به احضاریه کمیته اخلاق اعتراض کرده است و در این شرایط مشخص نیست آیا مالک باشگاه تراکتور شخصا حاضر به حضور در جلسه کمیته اخلاق خواهد شد یا خیر.
***
پرونده حضور جهانبخش در ایتالیا بسته شد
باشگاه ایتالیایی با یک بازیکن اروگوئهای به توافق رسید تا پرونده حضور جهانبخش در این تیم بسته شود. طی روزهای اخیر رسانههای ایرانی خبر دادند علیرضا جهانبخش در آستانه پیوستن به جنوا قرار دارد اما این ادعا در رسانههای ایتالیایی بازتاب خاصی نداشت. جنوا کار انتقال رایگان گاستون پریرو، وینگر - مهاجم 29 ساله را تمام کرده و این ملیپوش سابق اروگوئه تا پایان فصل به جمع آبیوقرمزهای جنوا اضافه خواهد شد. به نظر میرسد با جذب این بازیکن اروگوئهای پرونده حضور کاپیتان تیم ملی ایران در جنوا بسته شده باشد.
***
صعود دختران فوتبالیست بم به یکچهارم نهایی لیگ قهرمانان آسیا
تیم فوتبال زنان خاتون بم با پیروزی مقابل نماینده تایلند به مرحله یکچهارم نهایی لیگ قهرمانان آسیا صعود کرد. به گزارش ایسنا، تیم فوتبال زنان خاتون بم در آخرین دیدار خود از مرحله دوم لیگ قهرمانان به مصاف کالج اسکالرز تایلند رفت و به پیروزی رسید. خاتون توانست با پیروزی 2 بر یک مقابل نماینده تایلند به مرحله یکچهارم نهایی لیگ قهرمانان آسیا صعود کند. این دیدار در نیمه اول با تساوی یک بر یک به پایان رسید. ابتدا نماینده تایلند دروازه خاتون را باز کرد اما در ادامه شهناز جعفری توانست گل تساوی را به ثمر برساند. در نیمه دوم توپی از خط دروازهها عبور نکرد تا اینکه در وقتهای اضافه زهرا قنبری توانست روی غفلت مدافعان حریف گلزنی کند تا این بازی 2 بر یک به سود خاتون بم به پایان برسد. مرحله یکچهارم نهایی لیگ قهرمانان آسیا دوم و سوم فروردین ۱۴۰۴ برگزار خواهد شد.
ارسال به دوستان
غایبان کلیدی مقابل تیم ملی فوتبال قطر و امیدواری به مهرههای جایگزین
چالش ترکیب
بهنام روانپاک: تیم ملی فوتبال ایران برای دیدار با قطر 2 بازیکن خود را در اختیار ندارد اما دست امیر قلعهنویی برای جانشینی این نفرات خالی نیست. این در حالی است که قطریها بازیکنان تاثیرگذاری دارند. تیم ملی فوتبال ایران در هفته چهارم رقابتهای انتخابی جامجهانی ۲۰۲۶، فردا سهشنبه ۲۴ مهر در ورزشگاه راشد دوبی رودرروی تیم ملی قطر قرار میگیرد. ایران با ۷ و قطر با ۴ امتیاز به ترتیب در ردههای دوم و سوم جدول گروه A قرار دارند و پیروزی در این بازی برای هر دو تیم اهمیت زیادی دارد. این بازی قرار بود در ورزشگاه امام رضا(ع) مشهد و به میزبانی ایران برگزار شود که با تشخیص کنفدراسیون فوتبال آسیا، این میزبانی از کشور ما گرفته شد و امارات عربی متحده میزبان این بازی مهم و حساس شد. 2 تیم در حالی به مصاف هم میروند که ایران در هفته سوم و مقابل ازبکستان در تاشکند با نتیجه تساوی بدون گل متوقف شد و در طرف مقابل قطر توانست در خانه و با ارائه یک بازی حسابشده با نتیجه ۳ بر یک قرقیزستان را از پیش رو بردارد.
* اکرم عفیف ستاره نامآشنای فوتبال قطر
یکی از بازیکنانی که در سالهای اخیر توانسته در تیم ملی قطر بدرخشد و نام خود را بر سر زبانها بیندازد، «اکرم عفیف» است. او توانست در نیمهنهایی جام ملتهای آسیا ۲۰۲۳ نیز دروازه ایران را باز کند و نقش پررنگی در شکست تیم ملی فوتبال کشورمان داشت و در فینال هم با هتتریکی که انجام داد یکتنه تیم خود را برای دومین دوره متوالی در آسیا قهرمان کرد. با اینکه این بازیکن در آخرین دیدار تیم ملی کشورش که مقابل قرقیزستان بود موفق به گلزنی نشد اما با جاگیریهای مناسب موقعیتهای خوبی را به دست آورد و مدافعان حریف را خسته کرد. نکته جالب این دیدار این بود که عفیف که پیش از این بیشتر به عنوان وینگر چپ در تیم ملی کشورش بازی میکرد، در این دیدار در هر سه ضلع خط هجومی قطر یعنی به عنوان وینگر چپ، وینگر راست و مهاجم نوک ایفای نقش کرد تا دست او برای اجرای حملات بیشتر به سمت دروازه قرقیزستان باز باشد. پست اصلی عفیف، وینگر چپ است، جایی که اگر صالح حردانی در بازی با ازبکستان اخراج نمیشد، او مسؤولیت کنترل این بازیکن تکنیکی را در بازی با قطر بر عهده داشت. امیر قلعهنویی سرمربی تیم ملی فوتبال کشورمان در بازی با ازبکستان برای دقایقی از میلاد محمدی در سمت راست خط دفاعی استفاده کرد، جایی که این بازیکن در یکی از معدودترین دفعات در دوران حرفهای خود بازی کرد و با اینکه یکی، دو اشتباه کوچک را در بازی با ازبکستان داشت اما در مجموع عملکرد خوبی از خود در این سمت نشان داد تا امیدواری کادر فنی تیم ملی به استفاده از این بازیکن در سمت راست خط دفاعی برای بازی با قطر افزایش یابد.
* مهرههایی که میتوانند جایگزین غایبان شوند
تیم ملی ایران علاوه بر حردانی، سامان قدوس را هم به دلیل 2 اخطاره بودن در اختیار ندارد تا غایبان ایران در مصاف با قطر به عدد ۲ برسد. امیر قلعهنویی علاوه بر محمدی میتواند از آریا یوسفی که سابقه بازی در دفاع و وینگر راست را در سپاهان داشته نیز در تیم ملی استفاده کند. در نبود قدوس هم، امید نورافکن بازیکن جوان تیم ملی و باشگاه ملوان میتواند جای این بازیکن را در ترکیب تیم ملی بگیرد. نورافکن در فصل جدید اکثراً به عنوان هافبک برای ملوان بازی کرده و ناآشنا با پستی که قدوس در آن بازی میکند، نیست. همچنین محمدجواد حسیننژاد و محمد کریمی نیز دو گزینه دیگر قلعهنویی برای جایگزینی قدوس هستند. علی نعمتی که در مصاف با ازبکستان توانست نخستین بازی ملی خود را تجربه کند و زوج شجاع خلیلزاده را در قلب خط دفاعی تشکیل داد، امیدوار است در مصاف با قطر هم در ترکیب تیم ملی باشد. این بازیکن در کنار سایر نفرات با اینکه ایران در اکثر دقایق نیمه دوم ۱۰ نفره بود، توانست مقابل حملات ازبکستان ایستادگی کند تا سومین کلینشیت علیرضا بیرانوند در سومین بازی انتخابی جامجهانی ۲۰۲۶ به ثبت برسد. تیم ملی فوتبال ایران با شکست قطر علاوه بر اینکه میتواند به رقابت خود با ازبکستان برای رسیدن به صدر جدول ادامه دهد، انتقام شکست در نیمهنهایی جام ملتهای آسیا را هم از این تیم خواهد گرفت.
***
حدادیفر: میتوانیم قطر را شکست دهیم
کارشناس فوتبال با بیان اینکه تیم ملی باید تغییر تاکتیک دهد، گفت: اگر کادر فنی تیم ملی از بازیکنان سرعتی و تاکتیکی بهتری استفاده کند، قطعا در امر گلزنی موفقتر خواهیم شد. قاسم حدادیفر، کارشناس فوتبال در رابطه با این بازی اظهار داشت: بازیکنان تیم ملی مقابل ازبکستان نمایش خوبی داشتند اما تا قبل از اینکه ۱۰ نفره شوند میل کمتری به حمله به سمت دروازه ازبکستان داشتند اما با وجود ۱۰ نفره شدن، نمایش بهتری را از شاگردان قلعهنویی شاهد بودیم و حتی به سود ما پنالتی هم اعلام شد که داور در تصمیمی عجیب این پنالتی را برگرداند. او ادامه داد: بازیکنانی که سرعتی و تکنیکی هستند مانند علی قلیزاده و مهدی قائدی در چنین دیدارهایی باید زودتر وارد زمین شوند تا دفاع و خط هافبک حریف را به چالش بکشند. به نظرم تیم ملی نیاز به تغییر تاکتیک دارد و اگر از بازیکنان تاکتیکی و سرعتی بیشتر استفاده شود میتوانیم در امر گلزنی بهتر عمل کنیم. حدادیفر در رابطه با دیدار با قطر که 2 قهرمانی
جام ملتهای آسیا را در کارنامه دارد هم گفت: قطر بازیکنان بسیار خوبی مانند اکرم عفیف دارد که پیش از این توانستهاند به تیم ملی ایران گل بزنند اما از آنجا که خط دفاعی ما در ۳ دیدار اخیر خود عملکرد خوبی داشته، مسلما بازیکنان قطر هم کار راحتی مقابل ما نخواهند داشت. اگر سبک بازی تیم ملی عوض شود و همانطور که گفتم از نفرات سرعتی و تکنیکی بیشتر در زمین بازی استفاده شود، به نظرم ما حتی در دوبی هم میتوانیم قطر را شکست دهیم تا یک گام دیگر به صعود به جامجهانی نزدیک شویم. ما در خط دفاعی عملکرد خیلی خوبی داشتهایم اما در خط حمله آنطور که باید نبودهایم و کادر فنی تیم ملی اگر تغییر سیستم دهد به نظرم میتوانیم گلهای بیشتری را به رقیبان خود بزنیم.
ارسال به دوستان
بالاتر از درک لانسفورد و پایینتر از سامسون داودا، هادی چوپان نایب قهرمان مستر المپیا شد
طلای نقرهکار
مهدی تقوی: هادی چوپان در عین ناباوری برای دومین سال متوالی نتوانست عنوان قهرمانی مسترالمپیا را کسب کند.
با اینکه به نظر میرسید همه چیز آماده قهرمانی هادی چوپان در مسترالمپیای 2024 است اما گرگ ایرانی این بار بعد از سامسون داودا به عنوان نایبقهرمانی دسته اوپن رسید. چوپان که قهرمان سال 2022 مسترالمپیا به حساب میآید، تصور میکرد رقابت اصلی خود را بار دیگر با درک لانسفورد، قهرمان سال 2023 این رقابتها خواهد داشت اما شرایط با روی استیج آمدن سامسون داودا ملقب به شیر نیجریهای به شکل دیگری پیش رفت. بامداد روز شنبه بود که کارشناسان از آمادگی بدنی سامسون داودا که در سالهای اخیر بارها مقابل هادی چوپان شکست خورده، شگفتزده شدند و او را جزء مدعیان قهرمانی امسال معرفی کردند. به این ترتیب دوئل قهرمانی بین هادی و درک به مثلث قهرمانی با حضور سامسون تبدیل شده بود. از این نما میتوان آمادگی بدنی سامسون و چوپان را در روز فینال مقایسه کرد؛ مقایسهای که شاید خیلیها گرگ ایرانی را برنده آن بدانند! اما در فینال بامداد یکشنبه تغییرات محسوسی در آمادگی بدنی هادی چوپان و حتی درک لانسفورد به وجود آمد. گرگ پارسی با بدنی بسیار کاتتر و آمادهتر از مرحله مقدماتی روی استیج رفت و همانطور که در کنفرانس مطبوعاتی گفته بود نمیخواست حرف و حدیثی برای قهرمانیاش باقی بماند. بعد از ساعتها انتظار و در حالی که اعلام نتایج هم بسیار طولانی شده بود، بالاخره 10 ورزشکار برتر دسته اوپن روی استیج آمدند و سورپرایز بزرگ توسط مسؤولان مسترالمپیا اعلام شد که جایزه نفر اول امسال به 600 هزار دلار و جایزه نفر دوم به 250 هزار دلار افزایش پیدا کرده است. در حالی که سال قبل جایزه قهرمان 400 هزار دلار بود.
اندرو جک که به گفته خیلی از کارشناسان میتوانست شگفتیساز امسال باشد، در جایگاه پنجم قرار گرفت و مارتین فیت واتر هم چهارم شد. با اعلام نام درک لانسفورد به عنوان نفر سوم خیلیها تصور کردند کار برای قهرمانی هادی چوپان تمام شده چون قهرمان سال قبل این رویداد در رده سوم قرار گرفته است. سامسون داودا اما با این آمادگی بدنی بعد از چند سال ماندن پشت سد هادی چوپان و درک لانسفورد فاتح المپیا شد؛ در کمال شگفتی مجری مشهور مسترالمپیا بار دیگر ایرانیها و هادی چوپان را شوکه کرد و این بار سامسون داودای نیجریهای را به عنوان قهرمان مسترالمپیا و هادی چوپان را به عنوان نایبقهرمان معرفی کرد. البته رفتار چوپان مثل سال قبل نبود و او حریفش را در آغوش گرفت و قهرمانی را به داودا تبریک گفت. به این ترتیب داودا برای نخستین بار قهرمان مسترالمپیا شد و دستش به ساندو رسید و هادی چوپان برای دومین سال متوالی بعد از قهرمانیاش به عنوان دومی دست یافت و جایزه 250 هزار دلاری را از آن خود کرد.
ارسال به دوستان
نگاه
دوپینگ بیفایده اسرائیل از ترس موشکهای ایران!
مهدی گرگانی: ۱۲ روز پس از حملات تاریخی و سهمگین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به سرزمینهای اشغالی، منابع خبری رژیم صهیونیستی از استقرار سامانههای دفاع هوایی «تاد» در سرزمینهای اشغالی خبر میدهند.
روزنامه یدیعوت آحارانوت دیروز به نقل از مقامات صهیونیست نوشت: «استقرار این سامانهها به منظور دفاع از اسرائیل در برابر موشکهای قدرتمند ایران و تقویت توانایی تلآویو در دفع موشکهای بالستیک صورت خواهد گرفت».
1- ایران در ۲ حمله خود به اراضی اشغالی در چارچوب عملیات «وعده صادق 1» و «وعده صادق 2»، موفق شد قلب اراضی اشغالی را هدف قرار دهد. این حملات در شرایطی رخ داد که اسرائیلیها با اتکا به سامانههای دفاعی چندلایه از توانایی خود برای مقابله با موشکهای ایران خاطرجمع بودند و به هیچ وجه تصور نمیکردند موشکهای ایرانی که از فاصله بیش از 1000 کیلومتر شلیک میشدند بتوانند از سد این پدافند عبور کنند. حضور ناوهای آمریکا و کشورهای غربی در منطقه و سیستمهای راداری مستقر در برخی کشورهای مرتجع و خائن عرب نیز به کمک رژیم صهیونیستی آمده بود تا رهگیری موشکهای ایرانی را به بالاترین حد ممکن برساند.
2- موشکهای ایران بویژه در عملیات «وعده صادق 2» با عبور از همه سامانههای پدافندی به قلب اراضی اشغالی اصابت کرد. هرچند رسانههای غربی مثل آسوشیتدپرس، واشنگتنپست و نیویورکتایمز با انتشار تصاویر ماهوارهای اصابت موشکهای ایران به اهداف راهبردی مثل پایگاه هوایی نواتیم را تایید کردند اما رژیم تلاش کرد از اهمیت این خسارات بکاهد و آن را ناچیز نشان دهد! با این حال درخواست اخیر اسرائیل برای استقرار سامانه تاد در سرزمینهای اشغالی قبل از هر چیز مهر تاییدی بر خسارات سنگین وارده بر پیکره رژیم نامشروع صهیونیستی در عملیات «وعده صادق 2» و عصبانیت و نگرانی آنها از ضعف سیستم دفاع هوایی خود در برابر قدرت موشکی ایران است. عملیات «وعده صادق 2» بدونشک پیامهایی غیرقابل انکار برای رژیم صهیونیستی داشت؛ اول اینکه نشان داد ایران از قابلیتهای نظامی بالایی برخوردار است که میتواند به راحتی دفاع هوایی پیشرفته اسرائیل را دور بزند و دوم، این عملیات دکترین امنیتی آن رژیم موقت را که متکی بر حمایتهای نظامی غرب و بازدارندگی است در هم شکست.
3- اسرائیل بعد از حملات موشکی ایران مدعی شد قصد دارد در اقدامی تلافیجویانه به حمله موشکی ایران در عملیات «وعده صادق 2» پاسخ دهد.
اما هراس از پاسخ سهمگینتر ایران و ضعف اساسی سامانههای پدافندی رژیم صهیونیستی، ۲ نگرانی عمده مقامات اسرائیلی از هرگونه حمله به خاک ایران است. به همین دلیل است که آمریکا در حال استقرار سامانههای پدافندی تاد در اراضی اشغالی است که در صورت حملات موشکی دوباره ایران بتواند به اسرائیل بیشتر از قبل در رهگیری موشکهای ایران کمک کند.
«تاد»، سیستم مکمل سامانه پدافندی پاتریوت است اما میتواند از منطقه وسیعتری دفاع کند و اهدافی را در ارتفاع ۱۵۰ و فاصله ۲۰۰ کیلومتری مورد اصابت قرار دهد.
با این وجود هر آتشبار سامانه «تاد» قادر به رهگیری همزمان بیش از 8 موشک نیست و طبق گفته تحلیلگران این سامانه به هیچ وجه قویتر از سامانه پدافندی پیکان(آرو) متعلق به خود اسرائیل نیست و در صورت شلیک همزمان موشکهای انبوه همه آنها آسیبپذیر هستند.
4- وقتی موشکهای ایرانی توانستهاند از سد گنبد آهنین، فلاخن داوود، پیکان، پاتریوت و سامانههای مستقر در ناوهای آمریکایی و جنگندههای « اف 22 رپتور» آمریکا در منطقه عبور کنند، اضافه شدن سامانه تاد نیز دردی از رژیم صهیونیستی دوا نخواهد کرد و استقرار این سامانه آمریکایی در اراضی اشغالی فقط نشانه ضعف فاحش و روزافزون این رژیم در برابر محور مقاومت و ایران است.
شاید اضافه شدن سامانه تاد به سایر سامانههای شکستخورده رژیم اسرائیل را صرفا در قالب تغییر وضعیت مناسبات میان واشنگتن و تلآویو بتوان ارزیابی کرد. یعنی نصب تاد در سرزمینهای اشغالی باعث میشود اهرمهای فشار آمریکا روی دولت نتانیاهو بیشتر شود. اگرنه خود آمریکاییها هم میدانند از کار انداختن سامانه تاد برای موشکهای مافوق صوت ایرانی، امر دشوار یا محالی نیست.
ارسال به دوستان
یادداشت روز
دلارزدایی، انتخاب یا پاسخ اجباری؟
راشد پرستار: دومین نشست رؤسای بانکهای مرکزی کشورهای عضو بریکس و گفتوگوهای دوجانبه و چندجانبه بین کشورهای عضو انجام شد که محمدرضا فرزین، رئیس بانک مرکزی ایران نیز در آن حضور پیدا کرد. از آنجا که یکی از اهداف اصلی تشکیل بریکس، اهداف پولی و مالی آن بوده، خالی از لطف نیست که به بهانه این نشست، به این سوال پاسخ دهیم که آیا دلارزدایی یک انتخاب داوطلبانه و صرفا ضد آمریکایی توسط کشورهاست یا یک پاسخ اجباری برای تبدیل شدن دلار به سلاح ارزی در سطح اقتصاد جهان است.
* بریکس و نگرانی از هژمونی دلار
برتری دلار آمریکا و رهبری اقتصادی آمریکا از زمان بحران 2008 -2007 مورد تردید جدی قرار گرفت و این موضوع باعث شد کشورهای در حال توسعه به دنبال مقابله با هژمونی دلار آمریکا و در وهله بعد ارتقای سهم خود از نظم جهانی بویژه بعد اقتصادی آن باشند. نگرانی کشورهای در حال توسعه درباره تاثیرات کلان تسلط دلار آمریکا بر بازارهای پولی و مالی جهانی هر چند در نگاه رسانههای مسلط یک توهم داییجان ناپلئونی است اما در یک نگاه منطقی و واقعبینانه اتفاقا درست و قابل درک است. بانک مرکزی هند سال گذشته در تعبیر جالبی اعلام کرد یک «نقص ذاتی» در نقش جهانی دلار وجود دارد و آن این است که تضعیف اقتصاد ایالات متحده منجر به «بینظمی» و زیان در خارج از ایالات متحده میشود. این دیدگاهها با توجه به اینکه ۳ عضو بریکس یعنی آرژانتین، مصر و اتیوپی همزمان با کمبود شدید دلار و تورم بالا مواجه هستند، قابل توجه است. این مهم حتی تا حدودی در فضای اقتصادی ایران نیز قابل لمس است. به عنوان مثال افزایش نرخ بهره در آمریکا قاعدتا دلار را در برابر ارزهای کشورهای در حال توسعه تقویت کرده و از طریق تجارت خارجی در آن کشورها به صورت تورم بروز میکند. گروه بریکس سال 2009 و درست 2 سال بعد از بحران بزرگ آمریکا به دعوت روسیه تشکیل شد و هدف خود را مقابله با این فضا و برقراری سیستم مالی بینالمللی که عادلانهتر از قبل باشد، عنوان کرد. دقیقا ماهیت تشکیل این گروه مقابله با تبعاتی است که نظم فعلی جهان برای اقتصادهای در حال توسعه دارد. دومین اجلاس رؤسای بانک مرکزی عضو بریکس بهانه خوبی است برای مرور علاقه دیرین این گروه که حالا اعضای آن به 11 کشور عمدتا در حال توسعه رسیده است. بر خلاف اعتقاد برخی جریانات اقتصادی در ایران که گمان میکنند بریکس برای نابودی دلار به وجود آمده اما در واقع این گروه به دنبال تقویت نقش کشورهای عضو در سیستم پولی و مالی بینالمللی و توسعه همکاریهای بینبانکی و تسویهحساب با ارزهای ملی است. این توصیف در چند سال اخیر تحت واژه «دلارزدایی» تعبیر شده و رفته رفته در حال دست و پا کردن ادبیاتهای مرتبط در کشورهای در حال توسعه است.
* دلارزدایی یک پاسخ اجباری
دلارزدایی (dr – dollarization) به تازگی در کشور ما به صورت تئوریک به یک بحث داغ تبدیل شده و به نظر میرسد تا عملیاتی شدن آن گامهای زیادی وجود داشته باشد اما این روند که از سال 2009 توسط چین و روسیه آغاز شده، در دستور کار اقتصادهای نوظهور دیگری مانند هند، برزیل، اندونزی، عربستان، امارات و به طور کلی کشورهای عضو بریکس (جز کشورهای آفریقایی) نیز قرار گرفته و این کشورها فرآیند جایگزینی دلار با ارزهای محلی بویژه یوآن را در روابط تجاری خود آغاز کردهاند. برخلاف موضعگیریهای سیاسی و احساسی برخی کارشناسان اقتصادی در ایران، دلارزدایی یک «انتخاب داوطلبانه» توسط کشورهای مذکور نبوده بلکه یک «پاسخ اجباری» به تبدیل دلار به یک سلاح ارزی است. تسلط دلار آمریکا بر اقتصاد جهان به گونهای است که حدود 84 درصد معاملات جهانی و 50 درصد کل تجارت جهانی به دلار انجام شده و حتی اگر دلار آمریکا در تجارتی به صورت مستقیم معامله نشود در نهایت به عنوان یک ارز سوم و ابزاری برای تعیین ارزش مورد استفاده قرار گرفته است. درک این موضوع مهم است که انگیزههای دلارزدایی صرفا ریشه در احساسات ضدآمریکایی ندارد بلکه به زعم رئیس بانک مرکزی چین، نوعی «مدیریت ریسک» محسوب میشود. تسلط دلاری آمریکا بر اقتصاد جهان از ۲ طریق بروز میکند؛ اولا دولت آمریکا طی دهههای اخیر همواره کسری بودجه داشته و از روند رو به ازدیاد مخارج رنج میبرده و در واقع تورم ناشی از تامین مالی این مخارج را از طریق دلار به دیگر کشورهای جهان صادر میکند. ثانیا، سلاح بزرگ آمریکا سوای از ارتش آن، تحریمهاست که طعم آن را با ابعاد متفاوتی؛ ایران، روسیه و چین چشیدهاند.
هر چند پایان دادن به تسلط دلار بر تجارت و اقتصاد جهان هدف آسانی نبوده و هماکنون هیچ ارزی در جهان جذابیت و نقدشوندگی دلار در تجارت جهانی را ندارد اما روند دلارزدایی توسط کشورهایی که بیشترین ذخایر ارزی در جهان را در اختیار دارند بسیار با اهمیت است. اهمیت بررسی چالش بریکس در برابر تسلط دلار آمریکا در قدرت اقتصادی جمعی این گروه نهفته است. بریکس 24 درصد تولید ناخالص داخلی جهان و بیش از 16 درصد تجارت جهانی را تشکیل میدهد. بنابراین فعالیتهای دلارزدایی نهتنها بر روابط مالی بین BRICS تأثیر میگذارد، بلکه میتواند تاثیراتی در سطح جهانی نیز داشته باشد. بر اساس آخرین آمار اعلامشده از سوی صندوق بینالمللی پول در سال 2023، چین با 3480 میلیارد دلار حدود 30 درصد مجموع ذخایر ارزی جهان (11962 میلیارد دلار) را در اختیار دارد و بعد از آن ژاپن با 11 درصد، سوییس با 8 درصد، روسیه با 6 درصد، هند با 5 درصد، تایوان با 4.5 درصد، هنگهنگ با 4.2 درصد، عربستان سعودی با
4 درصد، کرهجنوبی با 3.7 درصد و سنگاپور با 3.5 درصد در رتبههای بعدی قرار دارند. براساس همین آمار، مجموع ذخایر ارزی اقتصادهای نوظهور که یا روند دلازدایی را آغاز کردهاند یا به آن علاقهمند هستند، بیش از 60 درصد ذخایر ارزی جهان را در برمیگیرد.
* ابتکاراتی از جنس دلارزدایی
هر چند در تاریخ اقتصاد، تغییر در نظم مالی جهان یک بار با تشکیل نظام برتوون وودز و یک بار دیگر با برهم زدن آن توسط آمریکا وجود داشته اما به طور کلی اهداف پولی و مالی که گروه بریکس پیگیر آن است با وجود انگیزه و تعهد بالای اعضای آن زمانبر و دارای موانعی است. گروه بریکس در سالهای اخیر بانک توسعه ملی را ایجاد کرده و همچنین در حال برنامهریزی برای راهاندازی یک چارچوب پرداخت مشترک است که میتواند با ارز دیجیتال BRICS ادغام شده تا زیرساختهای مالی جهانی را از دلار خارج کند. این مورد از قضا پیشنهاد رئیس بانک مرکزی ایران در دومین اجلاس روسای بانک مرکزی عضو بریکس نیز بوده است. چین با موفقیت قرارداد آتی نفت یوآن را راهاندازی کرده که یک ابزار مالی جدید برای دلارزدایی از تجارت جهانی نفت است. در ژانویه 2023 مقامات سنگاپور از تلاش برای دلارزدایی صحبت کردهاند و هند با امارات و روسیه بر سر تجارت غیردلاری و استفاده از روپیه به تفاهم رسیدهاند. همچنین عربستان در 48 سال گذشته برای نخستین بار اعلام کرده است تجارت نفتی این کشور با چین و دیگر کشورها با ارزهای غیردلار باز است. امارات نیز طرح متنوعسازی واحدهای پولی مورد استفاده در معاملات نفتی خود را آغاز کرده است. اندونزی نیز طرح جایگزینی سیستم پرداخت داخلی را راهاندازی کرده است. همچنین برزیل و آرژانتین درباره ایجاد یک واحد پولی مشترک برای ۲ اقتصاد بزرگ آمریکای جنوبی به تفاهم رسیدهاند. بانک مرکزی مصر نیز از ایجاد شاخص ارزی جدید برای دوری از دلار در مصر خبر داده است. روسیه و چین نیز که از سال 2011 آغازگر این روند بودهاند. بیشتر ابتکارات دلارزدایی در سطح زیر بریکس انجام شده و همچنان زیرساختهای موجود اجازه دوری از نظم مالی فعلی را نمیدهد.
* محدودیتهای بریکس
3 محدودیت عمده وجود دارد که بریکس و اعضای آن را از تشکیل یک ائتلاف یکپارچه دلارزدایی باز میدارد. اول؛ برخی از اعضای بریکس بیش از آنکه با دیگر اعضا روابط عمیقتری داشته باشند با ایالات متحده آمریکا رابطه دارند و این موضوع درباره هند و روابط آن با ایالات متحده مشهود است. چنین مواردی اعضای بریکس را از اتخاذ یک استراتژی رسمی و منسجم دلارزدایی در کوتاهمدت بازمیدارد و باعث میشود اعضای بریکس به طور غیررسمی ابتکارات دلارزدایی را دنبال کنند. دوم؛ برخی از اعضای بریکس مانند برزیل و آفریقای جنوبی، کمتر در برابر تحریمهای ایالات متحده آسیبپذیر هستند و اقتصادهایی دارند که بیشتر از سایرین با سیستم دلار ادغام شدهاند. سوم؛ باید این حقیقت را پذیرفت که واقعیتهای مالی موجود را نمیتوان در کوتاهمدت تغییر داد. یک حقیقت این است که اکثر اعضای بریکس هنوز مقادیر زیادی از داراییهای دلار آمریکا را در ذخایر خود نگهداری میکنند، بنابراین تضعیف دلار آمریکا ضررهایی را به آنها تحمیل میکند. همچنین دلارزدایی هزینههایی دارد که بریکس در صورت ادامه روند فعلی با آنها مواجه خواهد بود. فوریترین آن، افزایش هزینههای معاملات برونمرزی، افزایش سرمایهگرانتر در بازارهای جهانی مبتنی بر دلار و کاهش رقابتپذیری شرکتهای داخلی اعضای بریکس در بازارهای خارجی به دلیل کمبود بودجه دلاری است. اینکه دولتهای بریکس بتوانند به طور قابل اعتمادی طرحهای دلارزدایی را در سطح شرکتها، بویژه شرکتهایی که در سرزمینهای خارجی که دلار آمریکا ارز غالب و ترجیحی آنهاست اجرا کنند، قابل تردید است.
بنابراین اعضای بریکس نه توافق رسمی در سطح گروهی درباره دلارزدایی دارند و نه احساس فوریت را برای اولویت دادن به دلارزدایی دارند. برخی اعضای بریکس علاقهمند به کاهش وابستگی خود به دلار آمریکا هستند اما آنها نمیخواهند از سیستم مالی جهانی به رهبری ایالات متحده جدا شوند.
ارسال به دوستان
|
|
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
|