گروه سیاسی: پرونده بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم سرانجام روز گذشته بسته شد و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی به 18وزیر از 19وزیر پیشنهاد شده رأی موافق دادند تا به جز وزارت آموزش‌و‌پرورش، تکلیف سایر وزرای دولت جدید روشن شود. 

به گزارش «وطن‌امروز»، نخستین برنامه روز گذشته نمایندگان پیگیری بررسی صلاحیت سیدعزت‌‌الله ضرغامی، وزیر پیشنهادی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بود که موافقان و مخالفان آن روز سه‌‌شنبه نظرات خود را بیان کرده بودند. در ادامه این بررسی که روز گذشته پی گرفته شد ضرغامی در دفاع از برنامه‌های خود با بیان اینکه وزارتخانه جدیدالتاسیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یک وزارتخانه بسیار مهم است و هر کدام از این بخش‌ها ظرفیت یک وزارتخانه مستقل را دارند ولی به جهت همپوشانی باهم، قانون‌گذار آنها را در قالب یک وزارتخانه آورده تا از ظرفیت‌های‌شان استفاده شود، گفت: بسیاری از حوزه‌‌های مهم و اساسی کشور مرتبط با این وزارتخانه است و شاید دلیل پذیرفتن این مسؤولیت غیر از تجربه مدیریتی و فرهنگی آن است که بخش زیادی از این مجموعه‌ها در وزارت ارشاد بود. 

 

* اوجی: بازگشت صنعت نفت به ریل مناسب نیازمند اقدام جهادی است

برنامه بعدی نمایندگان مردم بررسی صلاحیت جواد اوجی برای تصدی وزارت نفت دولت سیزدهم بود. در ابتدا کمیسیون‌‌های انرژی و صنایع ‌‌و معادن در گزارشی صلاحیت وی را تایید کردند. مهدی عسگری در مخالفت با وزیر پیشنهادی نفت، اظهار داشت: تجربه ایشان بیشتر در حوزه گاز است ولی مساله اصلی ما در بحث تحریم نفتی است. الیاس نادران دیگر نماینده مخالف گفت: اوجی درباره اموالش خلاف واقع سخن گفته است. هاجر چنارانی و محمدتقی نقدعلی نیز در مخالفت با وزیر پیشنهادی صحبت کردند. در سمت مقابل حسین حسین‌زاده در دفاع از وزیر پیشنهادی گفت: اوجی از بدنه نفت بوده و هست. همچنین انور حبیب‌زاده، آشنا بودن وی به مشکلات صنعت نفت را نقطه قوت اوجی دانست. پس از شنیدن دیدگاه‌های نمایندگان موافق و مخالف، وزیر پیشنهادی نفت در دفاع از برنامه‌‌ها و صلاحیت خود گفت: غیر از آنچه من به عنوان دارایی خدمت آقای رئیسی اعلام کردم؛ هر گونه دارایی دیگر که در فضای مجازی به بنده نسبت دادند به خودشان داده شود. جواد اوجی ادامه داد: ۲۵ سالی که در وزارت نفت بودم و سال‌هایی که در خدمت آقای مخبر بودم با پاکدستی خدمت کردم و فردی فسادستیز هستم. وزیر پیشنهادی نفت اظهار داشت: اصلاح شرایط و بازگرداندن لکوموتیو صنعت نفت و بازگشت آن به ریل مناسب نیازمند اقدام جهادی است. 

 

* محرابیان: باید کارگاهی به وسعت ایران برای ساختن کشور بنا کنیم

علی‌اکبر محرابیان، وزیر پیشنهادی نیرو نیز دیگر گزینه پیشنهادی بود که در روز پایانی بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی، عملکرد و برنامه‌هایش مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در ابتدای این بررسی گزارش کمیسیون‌های انرژی و کشاورزی قرائت شد. پس از آن نوبت به نمایندگان مخالف رسید تا حسین حق‌وردی، امیرحسین بانکی‌پورفرد و مهدی طغیانی به بیان دلایل مخالفت‌شان با وزارت محرابیان بپردازند. عدم تطابق سابقه محرابیان با وزارت نیرو، انتقاد از کارنامه مدیریتی وی در وزارت صنایع و بلندپروازانه بودن برنامه‌های اعلامی، مهم‌ترین دلایل مخالفان محرابیان بود. عبدالعلی رحیمی، پرویز محمدنژاد و حجت‌الاسلام موسی احمدی نیز به عنوان موافقان گزینه پیشنهادی به بیان دلایل موافقت‌شان پرداختند. کارنامه محرابیان بویژه در پروژه «مهر ماندگار» و برنامه وی برای مدیریت منابع آب مهم‌ترین دلایل موافقان در حمایت از گزینه پیشنهادی برای وزارت نیرو بود. 

در پایان اظهارات موافقان و مخالفان، علی‌اکبر محرابیان در دفاع از برنامه‌های خود برای تصدی این وزارتخانه گفت: در حالی دولت کار خود را شروع می‌کند که قطعی‌های برق موجب مشکلاتی برای مردم شده و از این بابت ضرر و زیان زیادی به تولید‌کنندگان وارد و باعث بیکاری و افزایش نرخ کالاهای تولیدی شده است. وزیر پیشنهادی نیرو تاکید کرد: مکلفیم علاوه بر جبران عقب‌ماندگی‌ها طوری برنامه‌ریزی کنیم که در افق بلند‌مدت دیگر قطعی برق نداشته باشیم. باید کارگاهی به وسعت ایران برای ساختن آن بنا کنیم و تمام کاستی‌ها را جبران کنیم. محرابیان تاکید کرد: در برنامه ششم مجلس اهداف خوبی را در نظر گرفته بود که به آن نرسیدیم، بنابراین مکلفیم علاوه بر جبران عقب‌ماندگی‌ها طوری برنامه‌ریزی کنیم تا در افق بلندمدت قطعی آب و برق نداشته باشیم. 

 

* سجادی: غفلت ما باعث شده ظرفیت‌های عظیم ورزشی‌مان تحلیل برود

در نهایت سیدحمید سجادی، وزیر پیشنهادی ورزش و جوانان آخرین وزیری بود که صلاحیت وی مورد بحث و ارزیابی نمایندگان قرار گرفت. در ابتدای این بررسی گزارش کمیسیون فرهنگی مجلس درباره وی قرائت شد؛ گزارشی که البته چراغ قرمزی به سجادی به حساب می‌آمد. در این گزارش تاکید شده بود: 55 درصد برنامه‌های وزیر پیشنهادی ورزش و جوانان با اسناد بالادستی منطبق نیست، 60 درصد این برنامه‌ها همسو نیست و در 16 درصد برنامه‌ها به این اسناد اشاره‌ای نشده است. حجت‌الاسلام مجید نصیرایی، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با قرائت این گزارش اعلام کرد: اکثریت آرای کمیسـیون فرهنگی با توجه به وجود برخی ابهامات و توضـیحات شـفاهی در برنامه‌ها، صلاحیت آقای سیدحمید سجادی را رد کرد. محمدمهدی فروردین، سیدعلی یزدی‌خواه، احمد راستینه و محمد خدابخشی در مخالفت با سجادی به بیان ادله خود پرداختند که عمده انتقادها معطوف به سطحی بودن برنامه‌های وزیر پیشنهادی بود. اما از سوی دیگر جبار کوچکی‌نژاد، محمد وحیدی و ملک فاضلی به عنوان نمایندگان موافق وزیر ورزش حاضر شدند. سیدحمید سجادی بعد از شنیدن سخنان موافقان و مخالفان، در دفاع از برنامه‌های خود برای وزارت ورزش و جوانان، با اشاره به بیانیه گام دوم گفت: رهبر انقلاب می‌فرمایند ایران از لحاظ استعدادهای استفاده‌نشده رتبه یک دنیا را داراست و یکی از مخاطب‌های این سخن، وزارت ورزش و جوانان است. وزیر پیشنهادی ورزش و جوانان با بیان اینکه دشمن برای ورزش ما برنامه‌های زیادی دارد، گفت: غفلت ما باعث شده ظرفیت‌های عظیم ورزشی ما تحلیل برود. وی با بیان اینکه افزایش کمی و کیفی گروه‌ها و نهادهای مردمی سیاست قطعی ما است، اظهار داشت: رویش‌های انقلاب اسلامی صدها برابر ریزش‌های آن بوده است و باید این رویش‌ها را قدر بدانیم. سجادی ادامه داد: کوشش من این است که بخش مهمی از بدنه مدیریتی وزارت متعلق به جوانان باشد و مأموریت این وزارتخانه ایجاد هم‌افزایی و میدان‌سازی برای حلقه‌های میانی و جریان‌های خودجوش جوانان باشد. 

 

* آخرین دفاع رئیسی از کابینه پیشنهادی

پس از اتمام رویه بررسی صلاحیت 19 وزیر معرفی‌شده، حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی برای آخرین‌ بار از تریبون مجلس به دفاع از گزینه‌های پیشنهادی خود پرداخت. وی با اشاره به فرآیند معرفی اعضای کابینه به مجلس اظهار کرد: معرفی وزرا بر اساس شاخص‌هایی بود که نسبت به آنها در دوره انتخابات به مردم قول داده بودم که بر مبنای آن وزرا را انتخاب کنم، از جمله شاخص‌های کارآمدی، تخصص، فسادستیزی و مردمی بودن. رئیس‌جمهوری با تاکید بر اینکه صلاحیت عملی و علمی وزرا در معرفی آنان تأثیر اساسی داشت، گفت: آنچه در سامانه تشکیل شده برای انتخاب وزرا به دست آمد یک بانک اطلاعاتی است که در اختیار وزرای انتخابی قرار می‌گیرد تا کسانی که در آنجا مورد توجه مردم قرار گرفتند، فارغ از کسانی که به عنوان وزیر معرفی شدند، در سطوح دیگر مدیریتی به کار گرفته شوند. رئیسی یادآور شد: همه بدانند که ما پاکدستی و سلامت دولتمردان را مورد توجه قرار می‌دهیم. من در مبارزه با فساد به هیچ عنوان کوتاه نخواهم آمد، شرط ضمنی من در انتخابات موضوع مبارزه با فساد بود. اگر گزارشی موثق به دستم برسد که کسی به فساد آلوده شده برای برخورد با او درنگ نخواهم کرد اما صرف اتهام یا اینکه صرفا در جایی مکتوب شود یا برای کسی این ذهنیت پیش آید، کافی نیست؛ ما باید بررسی کنیم و وقتی به یک سند متقن رسیدیم به آن رسیدگی می‌کنیم. وی افزود: هیچ اتهام متقنی نسبت به هیچ کدام از وزرای پیشنهادی وجود ندارد و من این را به مجلس اطمینان می‌دهم که اگر به کسی هم در جایی اتهامی وارد شده، آن اتهام رد شده است. رئیس‌جمهوری با اشاره به اینکه برخی موارد طرح‌شده در جریان بررسی صلاحیت‌ها درباره برخی افراد وی را حساس کرده است، اظهار کرد: در این چند مورد، تماس گرفتم و کار را به نهادهای اطلاعاتی سپردم که چنانچه این موارد صحت دارد به من اطلاع دهید تا به جای خود واکنش لازم نشان داده شود اما بعد از چند روز بررسی گفتند هیچ کدام از این موارد صحت ندارد، پس من به مجلس در این زمینه هم اطمینان می‌دهم. وی با اشاره به برخی گلایه‌ها از انتخاب وزرای جوان، اظهار کرد: هم توانایی علمی و هم عملی آنان مورد توجه من بوده و اگر اینطور نبود چنین افرادی معرفی نمی‌شدند. مگر بنده و آقای قالیباف در ابتدای انقلاب چند سال سن داشتیم که یکی فرمانده تیپ و دیگری در دستگاه قضایی مشغول بود؟ اگر میدان به جوانان ندهیم پس چگونه جوان‌گرایی پا بگیرد. برای ما مهم است که افراد دانش کار را داشته باشند و معلوم شود توانایی دارد. رئیسی با تاکید بر اینکه ما سعی کردیم کابینه ترکیبی از تجربه و توانمندی باشد، گفت: جوانانی که معرفی کردیم با کارشان ارتباط برقرار کرده‌اند و اینطور نبوده که با مدرک دکترا از دانشگاه بیاید و معرفی شود. ممکن است که آن مدیریت‌های کلان را نداشته باشد ولی با کار آشناست. ما می‌خواهیم روحیه جوان‌گرایی و یک تحول در ساختار مدیریتی ایجاد شود. رئیس‌جمهوری ادامه داد: گذاشتن برخی وزیران جوان در وزارتخانه‌ها، پیام امید به جوانان و کارآفرینان کشور است و ما باورمان این است که اگر جوان فاضلی که بتواند کار را انجام دهد روی کار آید ضرری نخواهیم کرد. وی یادآور شد: رای اعتماد به وزرا آغاز کار ما با مجلس است، ما انتظارمان این است که همکاری و تعامل میان مجلس و سطوح مختلف مجلس به عمل و اجرا برسد. من هنوز برنامه تفصیلی را به مجلس تقدیم نکرده‌ام، آنچه ارائه شد یک برنامه مختصر بود و گزیده‌ای از برنامه تفصیلی به شمار می‌رفت. رئیسی با بیان اینکه ما بعد از رای اعتماد، صبح فردا نخستین جلسه دولت را برگزار می‌کنیم، تصریح کرد: ما گرفتار مسائلی هستیم که یک ساعت معطلی هم برای ما جایز نیست، از جمله وضعیت واکسیناسیون کرونا که برای آن هم در داخل پیگیری‌های لازم انجام شده و هم ارز لازم را تامین کردیم و گشایش‌هایی در کار است ان‌شاء‌الله. هرچند برخی معتقدند با این همه دشمنی خارجی و وضعیت اقتصادی فعلی مگر می‌شود از مشکلات بیرون‌رفت که ما می‌گوییم با تکیه بر همین موجودی فعلی می‌توانیم.

 

* حمایت حداکثری و تأیید 1-19 وزیر

سرانجام دیروز در مجلس پس از نطق رئیسی و آخرین دفاع وی از گزینه‌های انتخابی برای کابینه سیزدهم، پروسه رای‌گیری نمایندگان آغاز شد تا به جز وزیر آموزش‌و‌پرورش سایر وزرای پیشنهادی رئیس‌جمهور راهی وزارتخانه‌های‌شان شوند. 

هرچند برخلاف دولت‌های سوم، پنجم، هفتم و هشتم تمام وزرای پیشنهادی از طرف رئیس‌جمهور با تایید نمایندگان مجلس برای نشستن بر کرسی وزارتخانه‌ها انتخاب نشدند اما تعداد آرای کسب‌شده وزرا، نشان از حمایت حداکثری بهارستان از پاستور داشت. در این میان امین‌حسین رحیمی، وزیر پیشنهادی دادگستری با کسب 277 رای نصاب بالاترین رای موافق نمایندگان مجلس به یک وزیر را از آن خود کرد؛ نصابی که پیش از این با 274 رای در اختیار علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد دولت یازدهم بود. از سوی دیگر به جز حسین باغگلی که با 76رای در کسب وزارت آموزش‌و‌پرورش ناکام ماند، سیدحمید سجادی با 165رای کمترین رای موافق نمایندگان را در میان وزرای دولت کسب کرد. در کنار سجادی، محمدمهدی اسماعیلی با 181رای، حجت‌الله عبدالملکی با 191رای و جواد اوجی با 198رای تنها وزرای تاییدشده دولت سیزدهم بودند که کمتر از 200 رای موافق را کسب کردند. همین مساله به تنهایی نشان از رای بالای بهارستان به گزینه‌های پیشنهادی رئیس‌جمهور دارد به گونه‌ای که میانگین 224 رای موافق نمایندگان به وزرای پیشنهادی را می‌توان به عنوان امتیازی کم‌نظیر برای دولت سیزدهم در نظر گرفت.

 

* تشکر حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی از حسن اعتماد مجلس به وزیران پیشنهادی

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور در پیامی با سپاسگزاری از حسن اعتماد مجلس به وزیران پیشنهادی دولت اظهار داشت: «رای قوی» مجلس شورای اسلامی به «دولت مردمی»، ان‌شاءالله سرآغاز همکاری‌های همدلانه ۲ قوه برای ساختن «ایران قوی» خواهد بود.

 

گروه سیاسی: تحولات پرشتاب افعانستان در ابعاد نظامی و سیاسی پس از فرار اشرف غنی و تسلط طالبان بر ولایت‌های این کشور در حالی جریان دارد که زمزمه‌های گفت‌وگو و مذاکرات برای تشکیل نوع حکومت آینده افغانستان آغاز شده است. به گزارش «وطن‌امروز»، ایران به عنوان یکی از کنشگران در افغانستان به تحولات همسایه شرقی خود چشم دوخته است. بر این اساس علی‌اکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل که در زمان مسؤولیت خود در وزارت امور خارجه پرونده افغانستان و حمله شوروی به این کشور را پیگیری می‌کرد و بعدتر در جریان حکومت مجاهدان بر افغانستان و قدرت‌گیری طالبان در دهه 70 شمسی از نزدیک در جریان تحولات این کشور بود، درباره خروج آمریکا از افغانستان و آینده این کشور با خبرگزاری تسنیم گفت‌وگو کرده است. ولایتی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در رابطه با مسائل داخلی افغانستان هیچ‌گاه دخالت نکرده است و دخالت هم نخواهد کرد، گفت: این به ‌عهده مردم هر کشور و مردم افغانستان است که چه تصمیمی برای آینده خودشان بگیرند. وزیر اسبق امور خارجه تصریح کرد: ایران به ‌عنوان همسایه‌‌ای که مشترکات متعدد همچون تاریخ، دین و آداب مشترک با افغانستان دارد، معتقد است باید دوره تنش و بحران که به ‌وسیله بیگانگان پدید آمده است خاتمه یابد و مردم افغانستان زندگی مناسبی داشته باشند. وی افزود: افغانستان نقش بزرگی در شکل‌گیری فرهنگ و تمدن اسلامی داشته است. دخالت انگلیسی‌ها در گذشته در افغانستان، دخالت شوروی در دوران کمونیسم در این کشور و اکنون دخالت آمریکا در افغانستان، مردم افغانستان را متضرر کرده است، ضمن اینکه مردم این کشور آموختند زیر بار زور نروند؛ آنان با هر چیزی که بخواهد بر آنان تحمیل شود، برخورد خواهند کرد. مشاور رهبر انقلاب در امور بین‌الملل ادامه داد: آنها 20 سال با آمریکایی‌ها و بیش از 15 سال با حکومت کمونیستی شوروی جنگیدند تا توانستند آمریکا و شوروی را از افغانستان بیرون کنند و در برابر انگلیسی‌ها ایستادند و اگر بخواهیم تاریخ معاصر افغانستان را جمع‌بندی کنیم، باید بگوییم مردم افغانستان مقاوم هستند. دبیر کل مجمع بیداری اسلامی تصریح کرد: این ویژگی مردم افغانستان است و از افتخارات مردم این منطقه این است که آمریکایی‌ها را در حالی که به ذلت کشیده شدند از منطقه بیرون کردند. آمریکایی‌ها آمدند در افغانستان تا بمانند؛ در عراق هم آمدند تا بمانند اما اکنون بعد از گذشت 20 سال از اشغال افغانستان توسط آمریکایی‌ها، آنان با صدها میلیارد دلار هزینه و صدها نفر کشته‌ای که دادند، عقب‌نشینی کردند. ولایتی پیش‌بینی کرد اگر آمریکا بخواهد به ‌گونه‌ای به عراق و افغانستان بازگردد، حتما مردم این کشورها آنقدر هوشیار هستند که جلوی آنان را بگیرند و تحمل نخواهند کرد. 

 

* افغانستان هم بخشی از محور مقاومت است

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام بیان کرد: کشورهای جبهه مقاومت، مجموعه‌ای را تشکیل می‌دهند که در تاریخ منطقه و در دنیا بی‌سابقه است. محور اصلی این مجموعه هم ایران است. این مسیری که ایجاد شده است؛ یعنی یمن- تهران- بغداد- بوکمال- دمشق- بیروت- غزه خط مقاومت است، البته افغانستان هم جزو این مجموعه است و مهم‌ترین پیروزی‌ای که به دست آورده، این است که آمریکا را بیرون کرده است. 

 

* بزرگان افغانستان معتقدند حکومت آینده باید ائتلافی از همه اقوام باشد

ولایتی با اشاره به نوع حکومت آینده افغانستان اظهار داشت: مردم افغانستان هر تصمیمی بگیرند، از نظر ما محترم است. بنده با بعضی مسؤولان بلندپایه افغانستان طی روزهای اخیر ارتباط داشتم. با بزرگان پشتون، تاجیک، شیعه و ظرف 4-3 روز اخیر با 11 نفر از بزرگان افغانستان که در مبارزات علیه شوروی سابق نقش داشتند، گفت‌وگو کردم؛ هم با شیعیان و هم با اهل‌سنت و هم با پشتون‌ها، تاجیک‌ها و هزاره‌ها صحبت کردم. در رابطه با آینده افغانستان باید بگویم هر تصمیمی مردم افغانستان بگیرند، محترم است. گفت‌وگوها با مؤثرین تحولات افغانستان وجود داشته است و به ‌نظر می‌رسد بزرگان این کشور معتقدند حکومت آینده افغانستان باید ترکیبی از همه باشد؛ پس بزرگان و کسانی که سابقه مبارزه با شوروی و آمریکا را دارند، بالاتفاق معتقدند باید حکومتی فراگیر و مرکب از همه اقوام شکل بگیرد. 

 

* حفظ قانون اساسی افغانستان بسیار مهم است

مشاور رهبر انقلاب در امور بین‌الملل تصریح کرد: دیگر آنکه اصرار دارند قانون اساسی افغانستان که میراث چند هزار شهید و مبارزات طولانی مردم افغانستان است، تغییری نکند. آمریکایی‌ها تبلیغاتی در این زمینه داشتند اما قانون اساسی آسان به دست نیامده است که با این نوع تبلیغات تحت تأثیر قرار بگیرد. آمریکایی‌ها که با قوت و اراده مردم این منطقه اخراج شدند و در حال ترک هستند، نمی‌توانند با عناوین دیگر مانند گروه‌های آموزشی و اطلاعاتی به منطقه بازگردند. مردم این منطقه هوشیارتر از آن هستند که اجازه بدهند آمریکایی‌ها که از در اخراج شدند، از پنجره برگردند. 

گروه اقتصادی: قیمت انواع برنج در هفته‌های اخیر افزایش داشته است. یکی از دلایل اصلی این افزایش در بازار، رسوب ۱۰۰ هزار تن از این کالا در بنادر و گمرکات کشور است. این نوسان قیمتی بیشتر متوجه برنج‌های ایرانی شده که این موضوع نتیجه‌ای جز کوچک شدن سفره خانوار را در بر ندارد. با کاهش 69 درصدی واردات و کاهش تولید برنج در کشور، قیمت این محصول بشدت بالا رفته است. این در شرایطی است که قانون تمرکز کامل برنگشته است و هنوز وزیری که آن را اجرا کند بر صندلی وزارت ننشسته است و در این وضعیت، گرانی بی‌رحمانه در بازار می‌تازد. 

برنج که محصولی استراتژیک و عجین شده با رنج‌های فراوان است، این روزها رکورددار گرانی در بازار است و قیمت‌ کیلویی 45 هزار تومان را نیز ثبت کرده است اما آنطور که مسؤولان می‌گویند این قیمت‌ها حباب زیادی دارد و آنچه دست کشاورز را می‌گیرد زیر 30 هزار تومان است. آنچه از این گفته‌ها نمایان می‌شود، قصه پرغصه دلالی و واسطه‌گری است و اینکه این مابه‌التفاوت قیمت به جیب عده‌ای خاص می‌رود. 

اما این قیمت‌های عجیب و غریب چگونه شکل می‌گیرد؟ سالانه بخشی از نیاز برنج کشور از طریق واردات تامین می‌شود که بین 600 هزار تن تا یک میلیون تن در سال متغیر است. به گواه آمار گمرک امسال میزان واردات 69 درصد نسبت به مشابه سال گذشته کاهش داشته است. 

علاوه بر آن تولید داخلی سالانه معمولا ۲ میلیون تن است. امسال به دلیل خشکسالی که به استناد آمار وزارت نیرو بارندگی کاهش 50 درصدی داشته، تولید برنج نیز کم شده است اما چون فصل برداشت برنج تمام نشده، هنوز آمار دقیقی از سوی وزارت جهاد کشاورزی درباره میزان تولید ارائه نشده است. 

بنابراین با توجه به ۲ دلیل یاد شده، عطشی در بازار برای برنج وجود دارد که فرصتی را برای دلالان ایجاد کرده تا قیمت‌ها را روز به روز افزایش دهند. نکته دیگر در موضوع افزایش قیمت برنج این است که اختیارات قانون تمرکز که تصمیمات بازرگانی محصولات کشاورزی از جمله واردات را شامل می‌شود، بتازگی از وزارت صمت به وزارت جهاد کشاورزی برگشته و تصمیم گیرنده‌ای برای وارد کردن یا نکردن این محصول وجود ندارد. 

 

* منشأ گرانی برنج چیست؟

همه چیز از 15 تیرماه شروع شد که معاون بازرگانی داخلی وزارت صمت و دبیر ستاد تنظیم بازار در نامه‌ای به گمرک اعلام کرد واردات برنج از ابتدای مرداد تا پایان آبان‌ماه ممنوع است و تنها به محموله‌های برنج وارداتی که تا قبل از 31 تیرماه سال جاری وارد بنادر و گمرک کشور شده اجازه ترخیص داده شود.  

این خبر در شرایطی که تولید امسال به اندازه سال گذشته نبود، قیمت را در بازار افزایش داد به طوری که خریداران این محصول تقریبا روزانه و هفتگی افزایش قیمت‌ها را لمس می‌کردند. آرام‌آرام فروشندگان سفارش‌های خریداران را به تأخیر می‌انداختند و در نهایت قیمت را گران می‌کردند یا از فروش منصرف می‌شدند تا اینکه قیمت به 45 هزار تومان هم رسید و بدیهی است این افزایش قیمت‌ها به خاطر دلال‌بازی‌هایی است که بیشتر در نتیجه عطش بازار شکل گرفت. 

در این رابطه علی اکبری، نایب‌رئیس انجمن برنج گفته است فروش برنج 45 هزار تومانی در تهران حباب و گران‌فروشی است و در صورتی که شرکتی هر کیلوگرم از این محصول را 45 هزار تومان به فروش می‌رساند، باید از آن سؤال شود مگر شالی را به چه ‌قیمتی خریداری کرده است.

این مساله نشان می‌دهد تقاضا در بازار هست اما برنج به اندازه‌ای که بتواند این نیاز را مرتفع کند وجود ندارد، زیرا از یک طرف واردات ممنوع شده و از سوی دیگر تولید کاهش یافته است. 

 

* درخواست گمرک برای تجدیدنظر در ممنوعیت واردات برنج

گمرک جمهوری اسلامی ایران 26 تیرماه یعنی 11 روز پس از نامه قبادی در پاسخ به نامه وی اعلام کرد درباره ممنوعیت واردات برنج تجدیدنظر شود. 

بر اساس نامه مهرداد جمال‌ارونقی، معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران مبنی بر کاهش 69 درصدی واردات برنج به کشور و همچنین ترکیب این موضوع با تامین ارز نیمایی برای این کالای اساسی ما شاهد کاهش عرضه در بازار هستیم. در این بین ممنوعیت واردات فصلی در چنین شرایطی موجب تشدید این مساله و در نتیجه رشد بیشتر قیمت برنج در بازار شده است. 

وی در این نامه تاکید کرد: در حال حاضر 8 تا 10 محموله برنج به مقصد کشور در حال بارگیری است که صاحبان کالا به دلیل محدودیت موجود و برای جلوگیری از رسوب کالاهای خود در گمرکات کشور اقدام به واردات نمی‌کنند که در نتیجه این موضوع ممکن است شاهد کمبود بیشتر برنج در بازار باشیم.

 

* ستاد تنظیم بازار تصمیم نمی‌گیرد

کارگروه تنظیم بازار محصولات کشاورزی 12 مرداد امسال اعلام کرد بزودی درباره اجرای قانون ممنوعیت واردات برنج در ۴ ماه برای امسال تصمیم‌گیری می‌کند اما تصمیمی در این زمینه گرفته نشد. 

مدیرکل دفتر بازرگانی داخلی کالا‌های کشاورزی معاونت توسعه بازرگانی گفت: با توجه به شرایط خشکسالی امسال و واقعیت‌های موجود، درباره اجرای ممنوعیت واردات برنج که هر سال در ۴ ماه از سال از ابتدای مرداد تا آبان به منظور حمایت از تولید داخلی انجام می‌شد، تصمیم‌گیری نهایی را انجام خواهیم داد.  ابراهیم زارع افزود: کارگروه تنظیم بازار کشور خردادماه امسال به علت خشکسالی، ممنوعیت واردات برنج را لغو کرد اما آن زمان وزارت جهاد کشاورزی با این موضوع مخالفت کرده بود. 

وی با اشاره به نامه معاون اول رئیس‌جمهوری در ۹ مردادماه و اعلام بازگشت وظایف مرتبط با کشاورزی به وزارت جهاد کشاورزی در قالب قانون تمرکز وظایف کشاورزی، گفت: با بازگشت وظایف مرتبط با کشاورزی به وزارت جهاد کشاورزی، درباره موضوع ممنوعیت واردات برنج در مدت یاد شده، جلسه کارشناسی برگزار و نتیجه آن در نخستین جلسه کارگروه تنظیم بازار وزارت جهاد کشاورزی مطرح و بررسی خواهد شد. وی در عین حال با تاکید بر کاهش تولید برنج امسال گفت: تصمیم درباره اجازه واردات یا ممنوعیت واردات برنج در ۴ ماه یاد شده طی سال جاری در حالی باید اتخاذ شود که بر اساس گزارش‌ها، واردات برنج در چند ماهه ابتدای امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته است. 

 

* بازار رها

 اگر چه روال مرسوم این است که سالانه از تیر تا آبان واردات برنج ممنوع می‌شود اما امسال شرایط خاص‌ است؛ به چند دلیل: نخست اینکه خشکسالی تولید داخل را محدود کرده، دوم اینکه تبدیل ارز 4200 تومان به نیمایی، وارد‌کنندگان داخل را کم کرده و سوم، وجود کرونا صادر‌کنندگان بین‌المللی را نسبت به صادرات کم‌‌شوق کرده است. لذا در چنین شرایطی باید وزیر جهاد کشاورزی پس از انتخاب، هر چه سریع‌تر اختیارات قانون انتزاع را به طور کامل و به همراه شرکت بازرگانی دولتی که کار واردات محصولات اساسی را انجام می‌دهد، در اختیار بگیرد. علاوه بر آن ۲ نوع مدیریت با چشم‌انداز طولانی و «آنی» برای گرفتن التهاب بازار و ساماندهی بازار محصولات اساسی و مورد نیاز مردم از جمله برنج اعمال کند.

 

گروه بین‌الملل: رسانه‌ها دیروز به نقل از مقامات عربستان سعودی اعلام کردند فقط افرادی که یکی از واکسن‌های مدرنا، جانسون اند جانسون، آکسفورد آسترازنکا و فایزر را تزریق کرده‌اند امکان حضور در مراسم عمره مفرده را خواهند داشت. این در حالی است که بسیاری از کشورهای در حال توسعه که عمدتا کشورهای اسلامی هستند، از واکسن‌های چینی و روسی به عنوان پایه اصلی برای واکسیناسیون استفاده کرده‌اند. به عنوان مثال امارات و سنگاپور نخستین کشورهایی بودند که واکسن سینوفارم را برای شهروندان‌شان استفاد کردند و اندونزی و پاکستان به عنوان پرجمعیت‌ترین کشورهای مسلمان هم از این واکسن‌ها استقبال کرده و سفارش بالایی را ثبت کرده‌اند. نکته قابل تأمل اینکه 2 واکنس سینوفارم و سینوواک از سوی سازمان جهانی بهداشت تاییدیه دریافت کرده‌اند. ضمن اینکه در آخرین رتبه‌بندی اثر‌گذاری واکسن‌ها، این 2 واکسن بالاتر از واکسن جانسون اند جانسون آمریکا قرار گرفته‌اند. به نظر می‌رسد سعودی‌ها در ادامه سیاست‌های غیراخلاقی و تبعیض‌آمیز خود علیه کشورهای اسلامی و سوءاستفاده از ظرفیت مراسم عمره و حج، به دنبال خوش‌رقصی برای آمریکا برآمده‌اند. به عبارت دیگر عربستان پس از خریدهای تسلیحاتی چندصد میلیارد دلاری از آمریکا اکنون در مقام بازاریابی واکسن‌های آمریکا برآمده است. 

 

* ممانعت عربستان از ورود عمره‌گزارانی که واکسن چینی زده‌اند

به گزارش ‌«وطن‌امروز» به نقل از دیلی استار، دولت عربستان تصمیم گرفته به زائرانی که واکسن سینوفارم کرونا را دریافت کرده‌اند اجازه انجام عمره را ندهد. مقامات عربستان واکسن‌های فایزر، مدرنا، آسترازنکا و جانسون اند جانسون را برای ورود به عربستان تایید کرده‌اند، در نتیجه کسانی که علاقه‌مند به انجام عمره هستند باید یکی از این واکسن‌ها را تزریق کرده باشند. عربستان قبلا اعلام کرده بود زائران باید مدارک خود را برای تزریق ۲ دوز واکسن آسترازنکا، ۲ دوز واکسن مدرنا و فایزر یا یک دوز واکسن جانسون اند جانسون ارائه دهند و کسانی که یک دوز از واکسن سینوفارم یا سینوواک را دریافت کرده‌اند باید یک دوز از یکی از 4 واکسن تایید شده‌ای که در بالا اشاره شد، تزریق کنند. همچنین تست PCR آنها باید حداکثر 72 ساعت قبل از ورود گرفته شده و منفی باشد. این شرایط در حالی از سوی مقامات سعودی اعلام شده است که تعداد زیادی از کشورهای عربی و اسلامی از واکسن‌های چینی برای واکسیناسیون استفاده کرده‌اند و ۲ واکسن سینوفارم و سینوواک از سوی سازمان بهداشت جهانی نیز تاییدیه گرفته‌اند. بر همین اساس مقامات بنگلادش از دولت عربستان درخواست کرده‌اند علاوه بر دادن اجازه ورود به واکسینه‌شده‌های سینوفارم، هزینه بلیت هواپیما برای زائران عمره را هم کاهش دهد. 

 

* وضعیت  واکسن‌های چینی در کشورهای اسلامی

چین تاکنون ۳ واکسن سینوفارم، سینوواک و کانسونا را برای واکسینه کردن و مقابله با «کووید-19» رونمایی کرده است. در این بین سینوفارم در ماه مه و سینوواک در ماه ژوئن از سوی سازمان جهانی بهداشت مورد تایید قرار گرفتند. مطابق آمار رسمی این ۲ واکسن از نظر عوارض جانبی وضعیت مطلوبی دارند تا جایی که هیچ نگرانی ایمنی قابل توجهی در جریان تزریق سینوواک در چین، برزیل، اندونزی و شیلی به وجود نیامد. درباره سینوفارم نیز تنها 79 نفر عوارض جانبی خفیفی را در پی تزریق 1/1 میلیون دوز در چین گزارش کردند که بسیار کمتر از میزان عادی گزارش عوارض جانبی متعاقب واکسیناسیون است. در مقاله‌ای که اخیرا در وبگاه «نشنال لوگو»ی امارات منتشر شده، آمده است آزمایشات در امارات عربی متحده نشان داد واکسن 86 درصد در پیشگیری از عفونت کرونا موثر است. دکتر نوال الکعبی، رئیس کمیته ملی مدیریت بالینی «کووید‌-19»، گفت در میان افرادی که در ابوظبی ایمن‌سازی شده‌اند، هیچ مورد پذیرش یا مرگ‌و‌میر در مراقبت‌های ویژه وجود ندارد، که 100 درصد آن را در برابر بیماری‌های جدی موثر می‌سازد. ماه مه نیز گزارشی که در مجله انجمن پزشکی آمریکا منتشر شد، نشان داد واکسن از عفونت‌های علامتی تا 8/72 درصد و 1/78 درصد جلوگیری می‌کند، که تا حد زیادی مطابق آنچه پیش از این سازنده داروی دولتی اعلام کرده بود، می‌شود. 

***

گروه اجتماعی: طبق آمار ارائه‌شده از سوی وزارت بهداشت میزان مرگ‌و‌میر و ابتلا به بیماری کرونا روند کاهشی به خود گرفت و در مقابل رکوردی جدید و بی‌سابقه از واکسیناسیون در کشور به ثبت رسید طوری که طی شبانه‌روز گذشته 764 هزار و 185 دوز واکسن در کشور تزریق شد تا در مجموع آمار مربوط به واکسیناسیون در ایران به رقم ۲۴ میلیون و ۴۷۴ هزار و ۶۱۹ دوز برسد. با وجود پیشرفت در حوزه واکسیناسیون اما ایرج حریرچی، معاون وزیر بهداشت اعلام کرده میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور به رقم 37 درصد رسیده که این عدد زنگ خطری برای سلامتی جامعه در روزهای آینده است و این احتمال را تقویت می‌کند که اثربخشی واکسیناسیون را تضعیف کند. وزارت بهداشت اعلام کرده برای عبور از پیک پنجم کرونا لازم است تا پوشش ۹۰ درصدی واکسیناسیون در برابر دلتا کرونا صورت گیرد و مردم همچنان با زدن ماسک، استفاده از وسایل ضدعفونی‌کننده و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، خود را در برابر این گونه مهاجم ویروس کرونا که قابلیت سرایت‌پذیری بسیار بالاتری نسبت به گونه‌های قبل دارد، محافظت کنند. 

دلتا کرونا همچنان در حال تاخت‌و‌تاز است و آمارهای مربوط به مرگ‌و‌میر و میزان ابتلا نشان‌دهنده شرایط بحرانی در کشور است. کارشناسان بر این باورند که پیک پنجم هنوز به اوج خود نرسیده و این امکان وجود دارد که در صورت عدم رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی از سوی مردم، میزان مرگ‌و‌میر در کشور ارقام جدید دیگری را ثبت کند. رهبر معظم انقلاب اسلامی و رئیس‌جمهور طی روزهای گذشته اعلام کردند اولویت کشور مبارزه با کرونا و واکسیناسیون است، بر همین اساس، سازمان‌هایی همچون ارتش و بسیج نیز پای کار مبارزه با این ویروس منحوس آمدند تا یک بار دیگر روند بیماری در کشور سیری نزولی به خود بگیرد. توجه به این نکته ضروری است که این تلاش‌ها زمانی جواب خواهد داد که مردم نسبت به پروتکل‌های بهداشتی پایبندی داشته و از انجام هر گونه تردد غیرضروری در شهر، دورهمی خانوادگی و شرکت در مراسمات جشن و عزا خودداری کنند. نباید فراموش کرد که خودمراقبتی می‌تواند بسیاری از بسترهای انتقال بیماری را از بین برده و به صورت چشمگیری آمارهای مرگ‌و‌میر و ابتلا را کاهش دهد. در این باره نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «‌وطن‌امروز» گفت: بیماری «کووید-19» بیماری بسیار خطرناکی است که هر از گاهی با تغییر ورژن و به اشکال متفاوت با قدرت کشندگی و سرایت‌پذیری بالایی ظاهر می‌شود. بنابراین اصلی‌ترین راه برای مقابله با این بیماری مرگبار پیشگیری از ابتلا به آن با حفظ رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و خودمراقبتی است. محمد پاک‌مهر گفت: ویروس کرونا به دلیل ساختار ژنتیک جهشی که دارد دارای خصایص متفاوتی نسبت به ورژن‌های قبلی است، طوری که سرایت این ویروس در پیک اول تا چهارم در محیط‌های سربسته امکان‌پذیر بود اما در پیک پنجم علاوه بر قدرت سرایت‌پذیری بسیار بالا، از طریق هوای آزاد و در اماکن رو باز نیز امکان انتقال را دارد. وی ادامه داد: در چنین شرایطی به همان اندازه که میزان انتقال ویروس جهش‌یافته کرونا افزایش داشته است به همان مقدار نیز باید رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری‌های اجتماعی در جامعه افزایش یابد تا زنجیره چرخش ویروس در کشور قطع شود. 

نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: شرایط کشور اکنون به دلیل شیوع گسترده ویروس کرونا با سویه موسوم به دلتا مناسب نیست، مرگ‌و‌میرها بشدت افزایش یافته و تخت‌های بیمارستانی پر از بیماران مبتلا به این ویروس است. بنابراین مردم تا انجام کامل واکسیناسیون عمومی و حتی بعد از آن نیز باید دستورالعمل‌های بهداشتی را به‌جد رعایت کنند، چرا که با بی‌توجهی به این مهم امکان شیوع دوباره بیماری یا ورود انواع دیگر این ویروس به کشور وجود دارد. پاک‌مهر در ادامه به تسریع واردات واکسن به کشور و افزایش مراکز تجمیعی واکسیناسیون همچنین ورود جهادگران، بسیجیان و نیروهای مسلح و.‌.. در کنار کادر بهداشتی برای سرعت‌بخشی در تزریق واکسن کرونا به گروه‌های هدف اشاره کرد و گفت: هر چند دولت تمام توان خود را بر واردات واکسن با هدف ایمنی در مقابل ویروس کرونا گذاشته است اما خود‌مراقبتی و پیشگیری از بیماری همیشه بهتر از درمان بوده است. 

وی با بیان اینکه هزینه درمان کرونا و رنج این بیماری بسیار بالاست، گفت: مهم‌ترین چاره‌اندیشی برای مقابله با بیماری «کووید-19» رعایت سفت و سخت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری‌ اجتماعی است، زیرا در حال حاضر قدرت سرایت‌پذیری این بیماری بسیار بالاست، از طرفی بیمارستان‌ها نیز پر از بیماران کرونایی بدحال شده است و کادر درمان هم به دلیل خدمات‌رسانی بی‌وقفه به بیماران در معرض فشار قرار دارند. 

 

* کاهش مرگ‌و‌میر کرونایی در کشورتا 3 هفته آینده

با آنکه خیلی از کشورهای جهان چون آمریکا و انگلیس بالاترین پوشش واکسیناسیون کرونا را داشتند اما عادی‌انگاری و کم‌توجهی به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی باعث شد این بیماری دوباره در این کشورها اوج بگیرد. در چنین شرایطی اصلی‌ترین راه مقابله با کرونا پیشگیری و رعایت پروتکل‌هاست. معاون کل وزارت بهداشت بر ضرورت پوشش ۹۰ درصدی واکسیناسیون به دنبال درگیری با واریانت دلتا تاکید کرد. ایرج حریرچی اظهار داشت: بشر برای مبارزه با بیماری کرونا ۲ ابزار دارد، یکی واکسیناسیون که وظیفه حکومتی است و دوم رعایت شیوه‌نامه‌ها که وظیفه مشترک میان حکومت و مردم است. وی ادامه داد: آمریکا، انگلیس، رژیم اشغالگر قدس و ایتالیا که از بالاترین پوشش واکسیناسیون برخوردارند، در چند هفته اخیر با ورود ویروس دلتا، مرگ‌و‌میر هفتگی آنها ۴۰ تا ۵۰ درصد افزایش داشته و آمریکا نسبت به یک ماه و نیم گذشته افزایش ۴ برابری را تجربه می‌کند به گونه‌ای که این کشور ۳۲۰ میلیون نفری روزانه حدود ۱۳۰۰ مرگ‌و‌میر را ثبت می‌کند. حریرچی گفت: در کشور ما حدود ۲۸ دوز واکسن به ازای هر ۱۰۰ نفر تزریق شده و حدود 5/7 درصد جمعیت کشور ۲ دوز واکسن را دریافت کرده‌اند. بنابراین هنوز برای پوشش واکسیناسیون راه قابل توجهی پیش رو داریم؛ اگر قبلا برای گونه‌های ووهان و سایر گونه‌ها پوشش ۷۰ درصدی را مدنظر داشتیم برای نوع اخیر این بیماری یعنی واریانت دلتا، پوشش ۹۰ درصدی مورد نظر قرار دارد. وی افزود: از زمان ورود ویروس دلتا به کشورمان، سرعت واکسیناسیون در ۲ ماه اخیر افزایش داشته است. حریرچی ادامه داد: اگر بخواهیم اثرات واکسیناسیون را مطالعه کنیم باید بدانیم اگر واکسیناسیون را انجام نمی‌دادیم بی‌شک تعداد فوتی‌های کشورمان بیش از اینها بود. الان خوشبختانه با توجه به اینکه پوشش واکسیناسیون سنین بالای ۶۰ سال در کشورمان بالای ۸۰ درصد است و پوشش در رده سنی ۶۵ تا ۷۰ سال ۹۶ درصد است، از این رو آمار مرگ‌ومیر در افراد بالای ۶۰ سال به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. 

وی افزود: میزان بستری هم همین‌طور ولی متأسفانه در رده‌های سنی پایین‌تر هنوز کاهش قابل توجهی مشاهده نشده است، همچنین در گروه پرستاری و پزشکان که از واکسیناسیون کامل بهره می‌برند، اثرات کاهش مرگ‌و‌میر را می‌بینیم. معاون کل وزارت بهداشت درباره وجود گونه جدید لامبدا در کشورمان گفت: هنوز در کشورمان موردی از این گونه مشاهده نشده با این حال ما هم نگران لامبدا هستیم و بیش از آن نگران انواع هیبریدی دلتا و لامبدا یا دلتای جهش‌یافته هستیم، البته همان‌طور که ما نگران هستیم تمام دنیا ۲ پیش‌بینی درباره جهش‌های ویروس کرونا دارند؛ برخی معتقدند ممکن است این ویروس جهش‌های بیشتری داشته باشد. حریرچی افزود: خبر خوب ما این است که در هفته اخیر ۱۰ درصد از موارد سرپایی و حدود ۵ درصد از موارد بستری کاهش داشته و تست‌های مثبت سرپایی در کشور هم بنا بر آمار استان‌های مختلف ۳ تا ۸ درصد کاهش داشته است. بنابراین پیش‌بینی می‌شود تا ۲ یا ۳ هفته آینده مرگ‌و‌میر کاهشی را تجربه کنیم. وی گفت: دانشگاه واشنگتن و چند جای دیگر به عنوان منابع معتبر، پیش‌بینی کرده‌اند مرگ‌و‌میر در ایران در ۳ هفته آینده با کاهش چشمگیری همراه باشد البته این مراکز نمی‌توانند اطلاعات مربوط به مراسم‌ها و مناسبات شهریورماه را منبع آمار خود قرار دهند. به رغم اینها هفته گذشته رعایت پروتکل‌ها از سوی مردم ۳۷ درصد بود، یعنی کمترین مقدار در چند ماه اخیر به ثبت رسید و میزان رفت‌و‌آمد اجتماعی هم ۱۷ درصد افزایش داشت. حریرچی گفت: واکسیناسیون ما بسیار خوب پیش می‌رود ولی این روند طوری نیست که بتواند در ۳ هفته آینده پوشش وسیعی داشته باشد، ما باید با اسلحه واردات و تولید داخل پوشش واکسیناسیون را سرعت مناسبی بدهیم. 

***

رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفت‌‌و‌گو با «وطن امروز»:

کادر پرستاری نیازمند جذب 57 هزار نیروی جدید است

***

فشار بی‌امان کرونا بر پرستاران

علیرضا کریمی: خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و وضعیت سراپا هرج و مرجی که خروج آنها و برخی دوستان نزدیک‌شان در فرودگاه کابل برپا کرده، این روزها خبر اول رسانه‌های بین‌المللی است اما سیاست تصویرسازی آمریکایی‌ها که باید تا پایان ماه آگوست، افغانستان را به‌ صورت کامل ترک کنند، جای بررسی و مداقه دارد. 

در ابتدای روند خروج آمریکایی‌ها، تصویری که رسانه‌ها ثبت کردند، تصویر پرت‌شدن چند افغان از هواپیماهای نظامی آمریکا بود. این تصویر در کنار تجمع عجیب و غریب افغان‌ها در درون هواپیماها که گویی روی هم انباشته شده بودند، نشان از آن داشت که واشنگتن همچون 20 سال گذشته هیچ حرمتی برای افغان‌ها قائل نیست. تصاویر تحقیر مردم افغانستان در طول این 20سال بارها در رسانه‌های جهان منتشر شده بود، از جمله تصاویر اهانت‌های وقاحت‌آمیز نظامیان تروریست آمریکایی به اجساد کشته‌شدگان افغانستانی. 

اما پس از آن یکی، دو روز اول، ظاهرا ماشین رسانه‌ای آمریکایی‌ها ترفندی اندیشید و کودکان و نوزادان افغان را مستمسکی برای سفیدسازی چهره‌ای قرار داد که نه‌تنها 20 سال جنایت پشت سر دارد، بلکه اکنون با یک شکست تمام‌عیار در حال ترک افغانستان است. ارتش آمریکا و همپیمانانش در ناتو، 20 سال تمام با پیشرفته‌ترین ابزار نظامی علیه طالبان جنگیدند اما سرانجام از پس نیروهایی کلاشنیکف به‌دست و دوش‌پرتاب بر دوش و عموما فاقد کفش و لباس مناسب، برنیامدند. این سرنوشت طولانی‌ترین جنگ تاریخ آمریکا بود که از پی واقعه هولناک 11 سپتامبر آغاز شده بود. 

این روزها تصاویر سربازان آمریکایی که کودکان و نوزادان را در آغوش گرفته‌اند و به آنها آب می‌نوشانند و نوازش‌شان می‌کنند، کم در رسانه‌های غرب دیده نمی‌شود. تصویری که یک سرباز آمریکایی اورکت خود را روانداز کودک به‌خواب رفته افغان کرده، این روزها بارها در شبکه‌های اجتماعی بازتاب یافته است. خبرنگاران رسانه‌های غربی هم نقش قابل توجهی در بازتاب این‌گونه محتواها در شبکه‌های اجتماعی دارند. 

سربازهای کودک در آغوش گرفته، این روزها به میدان آمده‌اند تا تصویر پرت‌ شدن چند انسان از ارتفاعی وحشتناک را از ذهن مخاطبان بشویند، نه فقط این، بلکه به مخاطب آمریکایی نیز بگویند اگرچه طالبان بار دیگر در افغانستان قدرت را به دست گرفته و ماموریت نظامی آنها عملا شکست خورده اما آنها قهرمانان حقوق بشر هستند(!) 

در این میان در حافظه ملت افغانستان، قطعا اشغالگران رنگی جز سیاهی به خود نخواهند گرفت؛ تاریخ ثابت خواهد کرد...

ثمانه اکوان‌: چند ماه پیش، زمانی که هنوز دونالد ترامپ مشغول گفت‌و‌گوهای خود با طالبان برای مقرر کردن زمان خروج آمریکایی‌ها از افغانستان و گرفتن تضمین‌های امنیتی برای آمریکایی‌ها بود، می‌توانستید رد پای آمریکا را در تمام شهرهای بزرگ این کشور ببینید. فرهنگ آمریکایی، غذای آمریکایی حتی ماشین‌های فروش کوکاکولا و شکلات‌های آمریکایی در تمام مناطق افغانستان توزیع شده بود و حتی شوهای تلویزیونی به صورت زنده از طریق اینترنت و تلویزیون‌های اینترنتی مشاهده می‌شد، به صورتی که هر سرباز آمریکایی می‌توانست ادعا کند آمریکایی کوچک را برای خود در افغانستان ایجاد کرده است. حالا اما شرایط تغییر کرده است. بایدن که قصد داشت کار نیمه‌تمام ترامپ را به سرعت تمام کند و خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و پایان دادن به جنگ 20 ساله را به نام خود تمام کند، حالا می‌داند نیروهای نظامی آمریکا از کل افغانستان، تنها مناطق اطراف فرودگاه را در اختیار دارند و آمریکایی‌ها برای خروج از کابل باید از ایست بازرسی‌های مختلف طالبان عبور کرده و هر از گاهی درگیری مختصری با اعضای طالبان داشته یا به قول وزیر دفاع آمریکا کتکی هم از طالبان بخورند! بایدن حالا در تلویزیون ظاهر می‌شود و تهدید می‌کند در صورتی که خللی در کار خروج نظامیان آمریکایی از کابل پیش بیاید، طالبان باید هزینه آن را بپردازد اما می‌داند طالبان هیچ کاری به آمریکا ندارد و تنها خروج آنها از سایگون جدید را به تماشا نشسته است. 

مهم‌ترین سوال از همان روزهای ابتدایی تصرف کابل به دست طالبان این بود: آیا آمریکا به اهداف خود در حمله نظامی و جنگ 20 ساله در افغانستان رسیده است؟ رسانه‌ها و تحلیلگران آمریکایی نظرات بسیار متفاوتی در این باره دارند. حتی در بین متحدان آمریکا نیز درگیری لفظی شدیدی شکل گرفته است که آیا آمریکا بازنده میدان نبرد در افغانستان بود یا برنده. تونی بلر که شریک جرم جورج بوش در حمله به عراق و افغانستان بود، چند روز پیش در حمله‌ای شدید به بایدن، خروج از افغانستان را «سبک‌مغزی» خواند و کشورهای اروپایی اعتبار آمریکا برای مدیریت بحران‌های بعدی جهانی را زیر سوال می‌برند. رسانه‌های آمریکایی در سال 2001، هدف از حمله به افغانستان را به نقل از مسؤولان آمریکایی، مبارزه با تروریسم، بویژه گروه القاعده در این کشور و همچنین گسترش دموکراسی در جهان عنوان می‌کردند. حالا بایدن مستقیم در لنز دوربین نگاه می‌کند و می‌گوید هدف آمریکا هیچ‌گاه در افغانستان ملت‌سازی نبوده است. هدف آمریکا حتی بردن دموکراسی به این کشور نیز نبوده است اگر نه نباید اجازه می‌داد دولتی تنها با 900 هزار رای با ۲ رئیس‌جمهور در کابل روی کار بیاید و طالبان هر روز از نظر اقناع افکار عمومی در شهرها و استان‌های افغانستان موفق‌تر عمل کند. 

اگر بخواهیم کشته شدن اسامه بن‌لادن را هدف اصلی آمریکا از حمله به افغانستان در نظر بگیریم، ایالات متحده پیروز بوده است، حتی اگر بعد از خروج از افغانستان ویرانه‌ای از خود بر جا بگذارد. تحلیلگران آمریکایی که در پی کمک به ساخت روایت جدید در افغانستان هستند، بر همین مساله تکیه دارند اما همین موضوع نکات حاشیه‌ای زیادی دارد و سوالات زیادی را درباره هدف اصلی آمریکا بی‌پاسخ باقی می‌گذارد. آیا حمله به برج‌های دوقلو توسط شخص بن‌لادن انجام گرفته بود که کشته شدن او تهدید تروریستی در خاک آمریکا را کاهش دهد؟ اگر هدف از بین بردن القاعده بود چرا آستین لوید، وزیر دفاع آمریکا باید در مقابل رسانه‌ها از نگرانی خود درباره تقویت القاعده در افغانستان یا حتی عملیات‌های تروریستی این گروه علیه مامورانی که در حال تخلیه آمریکایی‌ها و همکاران‌شان هستند، بگوید؟ چرا آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا باید از تهدیدات جدید و نگرانی از تجمع گروه‌های تروریستی در افغانستان بگوید و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی بایدن از این مساله بگوید که احتمال دارد به مناسبت بیستمین سالگرد حادثه 11 سپتامبر، تهدیدی تروریستی از طرف طالبان یا گروه‌های تروریستی دیگر در داخل خاک آمریکا علیه ایالات متحده شکل بگیرد؟

دولت بایدن برای این سوالات پاسخی ندارد. او حالا معتقد است گذشت زمان بسیاری از مسائل را مشخص می‌کند و کاری می‌کند افکار عمومی به صحت تصمیم او در شرایط فعلی اعتراف کنند. با این حال تصمیم او بر اساس هر معیاری نیز اتخاذ شده باشد، یک سوال را بیشتر از سوالات دیگر در معرض دید و تحقیق رسانه‌ها قرار می‌دهد: آیا قرن آمریکایی به پایان رسیده و خروج مفتضحانه از کابل به معنای افول آمریکاست؟ در پاسخ به این سوال باید به ویژگی‌های اصلی قرن آمریکایی بپردازیم؛ قرنی که از نیمه‌های قرن بیستم یعنی بعد از جنگ دوم جهانی شروع شد و آمریکا را به قدرت غالب در عرصه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جهان تبدیل کرد. از آن زمان به بعد، اعلام شد آمریکا به هژمون برتر تبدیل شده است. بر اساس ویژگی‌های قرن آمریکایی، آمریکا به عنوان پلیس جهان فعالیت کرده، نظم را در جهان برقرار می‌ساخت و قوانین مورد نظر برای جامعه جهانی را وضع کرده و در عین حال به عنوان نیروی اجرایی، هر زمان که می‌دید قوانین زیر پا گذاشته شده یا در جایی حقوق بشر در حال نقض است، وارد عمل شده و با استفاده از قدرت خود، دوباره نظم و قانون را برقرار می‌کرد. اما قرن آمریکایی را با این توصیفات می‌توان تنها یک ایده دانست و نه واقعیت. ایده، ایجاد دولتی قدرتمند برای برپایی نظم در جهان بود اما چیزی که در عمل به دست آمد، دولتی قدرتمند برای پیگیری منافع خودش بود و این منافع در طول زمان به قدری اولویت اصلی سیاست خارجی ایالات متحده قرار گرفت که دیگر ایده حقوق بشر یا دموکراسی و برقراری نظم و مبارزه با بی‌قانونی و تروریسم، از دستور کار خارج شد. آمریکا بر همین اساس است که حالا بعد از گذشت 20 سال، با وجود مخالفت‌های بسیاری از تحلیلگران بین‌المللی و همچنین متحدان اروپایی‌اش، نیروهای خود را به سرعت از افغانستان خارج می‌کند و با تمام هزینه‌ها و انتقادات در این باره نیز مواجه می‌شود. آمریکا نه توان نظامی باقی ماندن در افغانستان، عراق، سوریه و حتی کمک مستشاری و اطلاعاتی به عربستان در جنگ یمن را دارد و نه توان اقتصادی و سیاسی حمایت و پشتیبانی از عملیات‌ها در سراسر جهان را. مهم‌ترین مساله برای ایالات متحده در شرایط فعلی جنگ تجاری با چین است که مؤلفه‌های قدرت سیاسی و اقتصادی نشان می‌دهد چندان امیدی به پیروزی در این جنگ نیز ندارد و حالا به دنبال جمع کردن تمام قوای خود از جهان برای متمرکز شدن بر این جنگ جدید است.

فرزانه دانایی‌: در سال 1972 پیر ترودو، نخست‌وزیر کانادا که از حزب لیبرال بود در انتخابات پارلمانی، اکثریت حزب خود را از دست داد و صاحب یک دولت در اقلیت شد. ۲ سال بعد او دوباره به سمت مردم بازگشت و از آنها درخواست کرد در انتخابات زودهنگام شرکت کرده و او را در تشکیل یک دولت اکثریت برای رسیدن به اهدافش یاری کنند. ۵۰ سال بعد پسر پیر ترودو، یعنی جاستین ترودو، نخست‌وزیر فعلی کانادا که از سال 2015 بر مسند قدرت است، سعی دارد راه و روش پدرش را برای دولت ضعیف و در اقلیت خود پیاده کند و روز پانزدهم آگوست سال جاری خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام در این کشور شد. 

بزرگ‌ترین امیدواری جاستین ترودو این است که بتواند رکورد پدرش را که باقی ماندن در قدرت برای 15سال بود بشکند؛ حالا او بعد از 17 ماه دست به گریبان بودن با پاندمی کرونا، می‌خواهد پارلمان را منحل کند تا دولتی قدرتمند و در اکثریت تشکیل دهد. 

جاستین ترودو با این ‌حال به ‌نظر می‌رسد اعتمادبه‌نفس بالایی دارد، زیرا بسیاری از تحلیلگران معتقدند شاید او با انحلال زودهنگام پارلمان باز هم نتواند اکثریت آرا را برای حزب لیبرال در پارلمان به دست بیاورد. در مقابل نظرسنجی‌ها وضعیت بهتری را برای ترودو پیش‌بینی می‌کنند؛ بر اساس نظرسنجی‌ها نیمی از کانادایی‌ها فکر می‌کنند دولت ترودو عملکرد خوبی در مدیریت بحران کرونا داشته و تنها یک‌چهارم مردم فکر می‌کنند او مدیریت خوبی در این بحران نداشته ‌است. 

اگر چه در ابتدای بحران کرونا، کانادا همانند بسیاری دیگر از کشورهای جهان نمی‌دانست دقیقا چه برخوردی باید با این ویروس داشته باشد اما در ادامه تلاش‌های ترودو باعث شد در عرض چند ماه سرعت واکسیناسیون در این کشور افزایش پیدا کرده و به میزان خوبی برسد. بر اساس آمارها هم‌اکنون ۷۰درصد جمعیت بالای 12 سال به‌ صورت کامل واکسینه شده‌اند و صندوق بین‌المللی پول نیز انتظار دارد اقتصاد کانادا تا پایان سال جاری رشد 3/6 درصدی را تجربه کند که این میزان بالاتر از میانگین متوسط کشورهای ثروتمند است که چیزی حدود 6/5 درصد است. 

برخی تحلیلگران هنوز نمی‌دانند دلیل اصلی ترودو برای برگزاری انتخابات زودهنگام چیست. او بارها اعلام کرده کشور در شرایط خاصی به سر می‌برد و این زمان، مهم‌ترین زمان تاریخ کانادا از سال 1954 میلادی است. با این ‌حال مشخص نیست چرا این زمان برای ترودو و حزبش اینقدر مهم است، زیرا او هم‌اکنون نیز تنها با جلب رضایت یک حزب دیگر در پارلمان می‌تواند همچنان به اجرای وعده‌های خود و برنامه‌هایش در کانادا بپردازد و فقط کافی است با حزب «دموکرات‌ جدید» یا حزب جدایی‌طلب کبک ائتلاف داشته باشد. 

او تا هم‌اکنون نیز به دلیل شرایط کرونایی، توانسته بسیاری از برنامه‌های خود را با ائتلاف با احزاب دیگر پیش ببرد؛ برای مثال کمک به تجار و همچنین کمک‌های کرونایی به مردم که تقریبا به حدود ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور رسید، توسط ائتلاف حزب لیبرال با سایر احزاب در پارلمان اجرایی شد. 

نخست‌وزیر کانادا تاکنون از ۲ برنامه ویژه خود در صورتی ‌که دوباره انتخاب شود پرده برداشته ‌است. نخستین برنامه کمک مالی برای خانواده‌هایی است که خواهان دریافت بیمه کودکان هستند و دومین برنامه اجرایی کردن حذف گازهای گلخانه‌ای تا سال 2050 میلادی در کاناداست. ترودو وعده داده‌ است در صورتی‌ که دوباره به‌ عنوان نخست‌وزیر انتخاب شود یارانه‌ها برای بخش توریسم را افزایش خواهد داد و سعی خواهد کرد اقتصاد کانادا را سبزتر از قبل کند البته نمایندگان پارلمان کانادا معتقدند این برنامه‌ها را هم‌اینک نیز می‌تواند اجرایی کند و به رأی بیشتر نیازی ندارد. رسانه‌ها اعتقاد دارند دلیل اصلی ترودو برای برگزاری زودهنگام انتخابات این است که می‌داند اگر قرار باشد انتخابات در زمان اصلی خود یعنی سال 2023 انجام شود، او ممکن است محبوبیت و رای فعلی را نداشته باشد و رقابت برای او در سال 2023 بسیار سخت‌تر از رقابت در شرایط فعلی است. کانادایی‌ها هم‌اینک نیز از دولت سراسر رسوایی ترودو ناراحت هستند اما اگر این دولت بخواهد وارد دهمین سال حضور خود در قدرت شود، ممکن است این ناراحتی بیشتر از پیش هم شده و منجر به رویگردانی مردم از حزب لیبرال شود. 

مهم‌ترین مساله‌ای که می‌تواند منجر به پیروزی او در انتخابات زودهنگام شود مخالفت محافظه‌کاران با واکسیناسیون اجباری است. این مساله باعث می‌شود لیبرال‌ها شرایط بهتری برای رقابت با محافظه‌کاران در کانادا داشته باشند. این مساله نشان می‌دهد دولت کانادا نیز دقیقا با همان مشکلی روبه‌رو است که دولت فعلی بایدن در آمریکا با آن مواجه شده ‌است و آن عدم تمایل مردم، بویژه محافظه‌کاران به استفاده از واکسن کرونا یا اجباری ‌شدن آن در ادارات و سازمان‌ها است. 

با این‌ حال به ‌نظر می‌رسد ترودو دچار توهمی درباره ضعیف بودن محافظه‌کاران در کانادا نیز هست؛ بر اساس نظرسنجی‌ها، بسیاری از رأی‌دهندگانی که معمولا به لیبرال‌ها رای می‌دهند و همچنان در اکثریت قرار دارند، از اینکه محافظه‌کاران ببرند هراس دارند و معتقدند این اتفاق بسیار محتمل است. به ‌همین دلیل آنها تمایل دارند به احزابی که بیشتر چپ‌گرا باشند مانند حزب «دموکرات جدید» رای بدهند. این حزب هم‌اینک حدود ۲۰ درصد آرای رأی‌دهندگان را دارد و اگر این میزان به ۲۳ درصد برسد نتیجه انتخابات بشدت متفاوت خواهد بود. 

مساله دیگری که پیروزی ترودو در انتخابات زودهنگام را در هاله‌ای از ابهام فرو می‌برد، میزان مشارکت مردمی در انتخابات است. موج چهارم کرونا هم‌اینک آمریکا و کانادا را درنوردیده و بر تمایل مردم برای حضور در انتخابات سایه افکنده ‌است. بسیاری از طرفداران حزب لیبرال معتقدند این انتخابات نباید در شرایط کرونایی برگزار می‌شد و به‌ همین دلیل قصدی برای شرکت در آن ندارند. بر همین اساس نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد رقابت در این انتخابات بسیار سخت‌تر از انتخابات قبلی خواهد بود زیرا هر قدر مردم کمتر در انتخابات شرکت کنند احتمال رای آوردن حزب محافظه‌کار بیشتر خواهد شد. با این‌ حال ترودو مسؤولیت برگزاری انتخابات و نتایج حاصل از آن را پذیرفته ‌است و باید دید آیا می‌تواند مانند پدرش تاریخ‌ساز بوده و رکورد خود را به 15 سال نخست‌وزیری برساند یا باید در انتظار روی کار آمدن محافظه‌کاران در کانادا باشیم.